JAARPLAN 2012
VOORWOORD Voortgekomen uit diverse groeperingen zoals de Arnhemse Vereniging van Samenwerkende Ouderenbonden, is in 2011 de Seniorenraad Arnhem geïnstalleerd. Uit zoveel mogelijk geledingen van de Arnhemse samenleving zijn 12 onbezoldigde en niet politiek gebonden raadsleden geselecteerd. De opdracht voor deze raad is specifiek het behartigen van de belangen van de Arnhemse senioren. Te allen tijde zullen de voorstellen of adviezen van de commissies door de gezamenlijke raad gewogen worden, vooraleer deze worden uitgedragen. Zo controleert deze raad zichzelf en blijft alert op veranderingen in onze dynamische stad. De Seniorenraad Arnhem kan, gevraagd door het College van Burgemeester en Wethouders adviezen opstellen, maar heeft tevens het recht dit ongevraagd en naar eigen inzicht te doen. Elke seniorenaangelegenheid is hiertoe geëigend! Het is geen bewezen feit dat ervaring altijd tot een betere besluitvorming leidt, maar de meer dan 500 manjaren, die de gezamenlijke raadsleden actief waren in de praktijk van alledag, zullen beslist bijdragen tot een betere gang van zaken. Wij blijven ons sterk maken om senioren in staat te stellen om werkelijk deel te nemen aan de maatschappij. Om dat mogelijk te maken is het belangrijk om de strategen in de Arnhemse politiek er van te overtuigen dat deelname aan de maatschappij alleen mogelijk is door haar vertegenwoordigers in een vroeg stadium van hun strategie hierbij te betrekken. De Seniorenraad zet zich in om ouderen zo lang mogelijk hun eigen keuzes te kunnen laten bepalen. Jaarplan Seniorenraad 2012-2 -
DOELSTELLING De regeling "Participatie ouderenbeleid 2010", zoals vastgesteld in de vergadering van het college van Burgemeester en Wethouders van 27 april 2010, vormt de onderlegger van onze doelstellingen. De Seniorenraad Arnhem is een adviesorgaan, dat B&W gevraagd en ongevraagd adviseert op het gebied van seniorenbeleid uitgaande van de volgende basiswaarden: 1. dat activiteiten gestimuleerd worden om ouderen zo lang mogelijk gezond en fit te laten zijn; 2. dat ouderen in staat moeten worden gesteld om zolang ze dat kunnen - een actieve bijdrage aan de samenleving te leveren en daar volop aan deel kunnen nemen, in rechten maar ook in plichten; 3. de arbeidsparticipatie van oudere werknemers moet omhoog, leeftijdsdiscriminatie dient in alle opzichten te verdwijnen. Vrijwilligerswerk en mantelzorg zijn essentiële bijdragen aan de samenleving. En tenslotte is participeren ook meepraten en initiatieven nemen; 4. dat ouderen financieel voldoende toegerust zijn om een zelfstandig leven te kunnen blijven leiden, ook als arbeid geen bron van inkomsten meer is; 5. dat ouderen kunnen beschikken over adequate woonvoorzieningen, afgestemd op hun individuele behoeften en ondersteund door zorgvoorzieningen op maat; 6. dat ouderen zich ook in fysieke zin vrijelijk en veilig kunnen bewegen in de leefomgeving waarvan zij deel uitmaken. Toegankelijkheid van vervoer moet de komende jaren zoveel mogelijk worden verbeterd; 7. dat ouderen, die als gevolg van gezondheidsproblemen kwetsbaar worden, bijvoorbeeld als gevolg van psychogeriatrische aandoeningen, verzekerd zijn van voldoende en kwalitatieve zorg, ook als hun aantal door de vergrijzing sterk toeneemt. De kwaliteitsontwikkeling in de ouderenzorg verdient specifieke aandacht; 8. dat er ruimte moet komen voor ouderen om waardig te kunnen sterven. Vanuit deze basiswaarden richt de Seniorenraad zich concreet op onderstaande pijlers: 1. Zorg, welzijn en allochtonen. 2. Wonen, leefomgeving, verkeer en vervoer. 3. Publiciteit. Jaarplan Seniorenraad 2012-3 -
n. Zorg, Welzijn en Allochtonen De Seniorenraad is het orgaan dat in de Arnhemse samenleving opkomt voor en aandacht schenkt aan de noden van de oudere medeburgers, ongeacht herkomst of religieuze overtuiging. Zij is breed samengesteld zodat recht wordt gedaan aan de diversiteit van de Arnhemse samenleving. Fysieke en/of psychische belemmeringen vormen de criteria waarbij de inkomenspositie de beperkingen alleen nog maar vergroot. De ouderen met een dergelijk probleem in hun rugzak worden gedeeltelijk tegemoet gekomen binnen de Armoederegeling en het Inkomensbeleid van de gemeente Arnhem. Als gevolg van de enorme verschraling in de financiële draagkracht van de ter beschikking staande middelen is de Arnhemse Armoedeagenda duidelijk beperkter van opzet in haar compensatie van deze doelgroep. De Seniorenraad is en blijft betrokken bij de totstandkoming van de Armoede-agenda met een open, maar vooral kritisch oog en oor voor de effecten ervan op de individuele ouderen. Punt van zorg blijft de kwetsbare groep ouderen, die chronisch ziek zijn en het grote percentage houders van de Arnhem Card, die door hun minimale inkomenspositie zeer nadelig getroffen worden in de van hen gevraagde eigen bijdrage voor de WMO voorzieningen. De Seniorenraad blijft de ontwikkelingen kritisch en nauwgezet volgen en brengt waar nodig en zinvol deze kwesties onder de indringende aandacht van de makers van het beleid waar het ouderen betreft. Als gevolg van de alsmaar stijgende zorgkosten en het effect van een verhoging van de eigen bijdrage staat de inkomenspositie van de senioren die zijn aangewezen op een uitkering onder druk. In Arnhem maken 16,7% van de huishoudens met een minimum inkomen (nog tot 120% wettelijk sociaal minimum) deel uit van de samenleving. In deze groep bevinden zich vele ouderen. De Seniorenraad zet zich in om een verdere verslechtering van de inkomenspositie van de met name genoemde groepering van ouderen tegen te gaan. Door het verhogen van de inkomenscriteria voor de Arnhem Card en de Regio- (of Zorg)taxi zal de groep ouderen die hiervan gebruik maakt afnemen. Voor hen is de Arnhem Card of de Regiotaxi echter nog de enige mogelijkheid om tegen een gereduceerd tarief deel te nemen aan welzijnsbevorderende voorzieningen. De discrepantie tussen de doelstelling om ouderen zolang mogelijk zelfstandig te laten wonen met de van hun gevraagde deelname aan de maatschappij enerzijds en de verlaging van allerlei voorzieningen uit bezuinigingsoogpunt anderzijds, wordt zo niet opgelost. Daartoe vindt ook een gedegen samenwerking plaats met de APCG, met name op het gebied van WMO, Verkeer en Vervoer. Leden van de Seniorenraad nemen deel aan de Klantenraad en er zijn nauwe contacten met de SWOA. De Seniorenraad maakt zich sterk voor participatie van ouderen en het bevorderen er van in de WMO-voorzieningen. Hulpaanvragen lopen te vaak stuk in bureaucratie en onduidelijkheid. De Seniorenraad wil beleidsmakers aanzetten tot het verhogen van de toegankelijkheid van de geboden voorzieningen door een eenduidige en heldere procedure rondom de hulpvragen met verkorting van de reactietermijn. Jaarplan Seniorenraad 2012-4 -
Een echte win-winsituatie ontstaat pas als vooraf beter wordt nagedacht over mogelijke hulpvragen en diens effecten voor zowel vrager als aanbieder. Het doel is om gedurende de procedure al rekening te houden met de beider belangen. Win-win is dan gegarandeerd, want bijsturen achteraf is altijd duurder. De Seniorenraad stelt zich ten doel om de negatieve effecten van de ingezette beleidswijzigingen te beperken. Allochtonen De doelgroep allochtone ouderen hoort bij de Arnhemse samenleving en onze doelstelling is om ook hun belangen te vertegenwoordigen. Een eerste stap is gezet door het toetreden van een lid uit de Turkse gemeenschap en de hieruit voortvloeiende contacten. De Seniorenraad streeft naar het uitbreiden van de contacten en het bereiken van ouderen uit andere culturen. Jaarplan Seniorenraad 2012-5 -
Wonen en Leefomgeving: De actiepunten waaraan de commissieleden van de commissie Wonen en Leefomgeving de commissieleden in het jaar 2012 willen werken met als doel deze te realiseren, zijn: 1. Meer bekendheid geven van ons (SRA) bestaan aan de Arnhemse burger, door middel van de pers en het verspreiden van flyers. 2. Het bezoeken van externe bijeenkomsten en vergaderingen welke relevant zijn voor ons thema. We hebben uit het grote aanbod twee beleidsterreinen onder de loep genomen, en besloten ons met name op deze acties te richten. In samenwerking met de verantwoordelijke instanties zullen wij: o de uitwerking van de Woonagenda van de Dienst Stadsontwikkeling nauwlettend blijven volgen en zo nodig aandacht vragen ten behoeve van Senioren; o in nauw overleg met de vier woningbouwcorporaties het opplussen van de bestaande huurwoningen inhoud gaan geven, waarbij inventarisatie en realisatie hoofdpunten zullen zijn ten behoeve van Senioren; o samen met de afdeling Wonen van de gemeente werken we aan het betrekken van de Seniorenraad bij de plannen voor het opplussen van de overige huurwoningen en de koopwoningen ten behoeve van de Senioren; o zorgen dat het thema Duurzaamheid Stad ook in de bestaande woningvoorraad wordt meegenomen bij de op te stellen structuurvisie. Verkeer & Vervoer De Seniorenraad werkt aan het ondersteunen van de wens om zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen blijven wonen én zich te kunnen blijven verplaatsen. Wij richten ons daarom op verbeteringen aan de woning, maar ook daarbuiten. o o Aandacht voor de toegankelijkheid van de ouderen aan het maatschappelijk verkeer, zodat ze, zolang ze het zelf willen en kunnen, zelfstandig kunnen blijven wonen. In nauwe samenwerking met de afd. Mobiliteit van de Dienst Stadsontwikkeling de Mobiliteitsagenda Arnhem uit te werken. Ook hier de ontwikkelingen volgen en zo nodig adviseren en reageren. Jaarplan Seniorenraad 2012-6 -
Publiciteit De Commissie Publiciteit heeft als onderdeelscommissie van de Seniorenraad Arnhem zijn uiteindelijke vorm gekregen in 2011. Publiciteit is als onderdeel onderbelicht gebleven. De Seniorenraad Arnhem zat in een opstartfase en heeft, begrijpelijk, als eerste prioriteit zijn aandacht gericht op het verkrijgen van een stevig fundament als basis voor zijn functioneren. De Commissie Publiciteit bestaat uit een viertal leden, die binnen de Commissie beleid ontwikkelen, met voorstellen komen en deze als geheel aan de voltallige Seniorenraad Arnhem voorleggen. De taken van de Commissie Publiciteit bestaan uit: o onderhouden van contacten / communicatie naar buiten en in het bijzonder met de pers, radio en televisie; o het geregeld onderzoeken van de herkenbaarheid, naamsbekendheid en het imago van de Seniorenraad Arnhem; o elke belangrijke beleidsbeschikking die door de Seniorenraad Arnhem wordt genomen te toetsen op eventuele noodzaak deze extern door te communiceren via haar ter beschikking staande communicatiekanalen. De Commissie Publiciteit heeft zich in 2012 ten doel gesteld om de volgende speerpunten te realiseren: o het verder ontwikkelen en kwalitatief uitbouwen van de website www.seniorenraad-arnhem.nl; o acte de présence te geven bij evenementen en gebeurtenissen die voor de Seniorenraad van belang zijn om zo ook de naamsbekendheid te vergroten; o een nauwere samenwerking te realiseren met andere bonden en verenigingen die zich inzetten voor de leefbaarheid binnen de Gemeente Arnhem; o een symposium in september 2012 te realiseren, waarbij enkele van de belangrijkste pijlers binnen de taakstelling van de Seniorenraad als onderwerp zullen dienen; wonen, mobiliteit en zorg (WMO). Hiertoe is de Commissie Publiciteit uitgebreid met een lid van de Seniorenraad die meer dan voldoende expertise bezit om de commissie op elke manier organisatorisch van advies te dienen. Een financiële onderlegger zal in samenwerking met de penningmeester zo spoedig mogelijk gerealiseerd worden. Jaarplan Seniorenraad 2012-7 -