Leren, Loopbaan en Burgerschap 2009 2010 MBO Handel MBO Zakelijke Dienstverlening
Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Wat is Leren, Loopbaan en Burgerschap?... 3 Hoe ziet dat eruit tijdens mijn opleiding?... 3 Wat moet ik doen voor Leren, Loopbaan en Burgerschap?... 3 De LLB startfase... 4 Het LLB stappenplan... 6 De acht stappen... 6 Wat kan ik doen in het praktijkdeel?... 7 Wat laat ik aan het eind van mijn opleiding zien?... 9 LLB Plan van aanpak... 10 LLB Reflectie... 11 2
Wat is Leren, Loopbaan en Burgerschap? Keuzes, keuzes, keuzes. Het leven zit er vol van. Welke opleiding je kiest, voor welke baan je gaat en wat voor mobiel je koopt. Al die keuzes bepalen wie jij bent en hoe jij in de samenleving staat. Dat is belangrijk, voor nu en voor later. Leren, Loopbaan en Burgerschap (LLB) is een onderdeel van je opleiding dat draait om jou en jouw positie in de samenleving. Hoe ziet dat eruit tijdens mijn opleiding? In de startfase van je opleiding zit een periode waarin je met een groep cursisten bezig gaat met LLB. Tijdens deze periode krijg je verschillende workshops en projecten van een LLB docent en je coach aangeboden waarbij jij telkens als middelpunt fungeert. Deze periode is dan ook de basis voor LLB tijdens je opleiding. De drie thema s die onder burgerschap vallen zijn: Politiek Juridisch Economisch Sociaal Maatschappelijk Na deze periode ga je per thema een stappenplan uitvoeren wat wordt begeleid door je coach. Dit moet doorlopen zijn voordat je de opleiding afrond. Het leren en loopbaan deel komt aan bod tijdens de coach uren gedurende je opleiding. Wat moet ik doen voor Leren, Loopbaan en Burgerschap? In het eerste jaar volg je de LLB startfase. Tijdens deze periode ga je onder begeleiding van een LLB docent en je coach een start maken met het burgerschapsdeel van LLB. De workshops, projecten en opdrachten die daarbij horen zijn verplicht. Na deze periode start je samen met je coach het LLB stappenplan. Voor ieder thema van LLB doorloop je het stappenplan. Het stappenplan bestaat uit acht stappen die voor alle beroepsniveaus gelijk zijn. Ook zijn ze voor alle drie thema s gelijk. In totaal doorloop je voor ieder thema minimaal één keer het stappenplan. 3
De LLB startfase In de startfase van je opleiding begin je ook met LLB. Tijdens die periode werk je samen met andere cursisten en krijg je verschillende workshops, projecten en opdrachten die te maken hebben met de drie thema s van burgerschap waarbij jij als middelpunt fungeert. Het leren en loopbaan deel van LLB komt vooral aan bod tijdens de coach uren. Een overzicht: Leren en Loopbaan Wie ben je: wat kun je, waar sta je voor, wie wil je zijn, wat wil je bereiken en wat zijn je passies? Wat zijn je sterke en zwakke punten? Welke mogelijkheden heb je om te bereiken wat jij wilt? Welke mogelijkheden zijn er voor jou op de arbeidsmarkt? Welke manieren van leren zijn er en welke passen bij jou? Wat zijn je leerdoelen? Hoe maak je een plan van aanpak om je doelen te bereiken? Hoe zet je een plan van aanpak om in een tijdsplanning of een draaiboek? Hoe werk je samen? Hoe vraag en geef je feedback? Politiek Juridisch Wat is je mening? Wat heeft invloed op je mening? Waar ga je voor? Waar haal je informatie vandaan en wat doe je ermee? Met welke groepen en politieke partijen komen jouw waarden en normen overeen? Hoe ga je respectvol om met de normen en waarden van anderen? Wat zijn netwerken, welke heb jij en hoe zet je deze in? Welke manieren zijn er om invloed uit te oefenen en welke passen bij jou? 4
Economisch Welke informatie heb je nodig voordat je iets koopt? Waar vind je die informatie? Waardoor wordt je koopgedrag beïnvloed? Waarop baseer je keuzes? Hoe is het product gemaakt? Wat zijn de rechten en plichten van de consument? Waar kun je terecht met klachten? Welke betalingsmogelijkheden zijn er en wat zijn de risico s? Waar kun je terecht met goederen die je niet meer gebruikt? Hoe werkt de organisatie en waar staat deze voor? Wat is jouw plek in de organisatie? Hoe passen jouw kwaliteiten en eigenschappen bij het bedrijf of de instelling? Met welke ARBO en bedrijfsregels heb je te maken als het gaat om veiligheid, gezondheid en milieu? Wat zijn de rechten en plichten van werknemer en werkgever? Hoe is je salaris opgebouwd? Wat is de CAO voor het bedrijf of de instelling? Wat is het belang van de branche en vakorganisaties? Wie zijn je naaste collega s en hoe ga je collegiaal met ze om? Sociaal Maatschappelijk Welke opvattingen zijn er binnen culturen en religies? Wat zijn jouw opvattingen daarover? Wie zijn voor jou belangrijk in je omgeving? Waar kun je terecht als je hulp nodig hebt? Hoe organiseer je een activiteit? Wat maakt samenwerken tot een succes? Waaraan voldoet een goede afspraak? Hoe ga je om met groepsdruk? Welke regels zijn voor jou van belang? Wat is voor jou gezonde en verantwoorde voeding? Wat is de relatie tussen voedsel en energieverbruik? Welke ideeën zijn er over gezonde leefwijzen en welke spreken je aan? Wat is persoonlijke hygiëne? Welke veiligheidsregels en afspraken zijn er in jouw omgeving? Welke verslavingen zijn er en wat zijn de effecten daarvan? Wat zijn de risico s van onveilig vrijen en hoe voorkom je deze? Wat zijn de valkuilen om gezond te leven? Hoe herken je stress? Wanneer en aan wie vraag je advies of hulp? 5
Het LLB stappenplan Na de LLB startfase kun je aan de slag met het LLB stappenplan. Dit doe je samen met andere cursisten of alleen maar altijd onder begeleiding van je coach. Dit stappenplan pas je op alle drie thema s toe; politiek juridisch, economisch en sociaal maatschappelijk. Aan het eind van je opleiding heb je dus minimaal drie keer het stappenplan doorlopen, met uitzondering van de startfase, deze volg je eenmalig tijdens de start van je opleiding. Natuurlijk werk je tijdens LLB altijd: vanuit respect voor jezelf vanuit respect voor een ander vanuit respect voor de omgeving De acht stappen 1. Startfase De start van het stappenplan wordt gelegd tijdens de startfase. De reflecties/producten of verslagen daarvan vormen de startdocumenten van dit stappenplan. 2. Plan van aanpak Naar aanleiding van de startfase schrijf je hier op wat je wilt gaan doen voor dit thema. Dit kan individueel of in groepjes binnen de coachgroep. 3. Praktijkdeel Tijdens deze stap voer je het plan van aanpak uit. 4. Reflectie en vergelijking stap 1 Hier reflecteer je op het praktijkdeel. Dit doe je samen met de coach. Ook trek je hierbij de vergelijking met stap 1. 5. Plan van aanpak Naar aanleiding van stap 4 schrijf je hier op welk gemaakt product of verslag je wilt verbeteren, verbreden of verdiepen. 6. Finale praktijkdeel Tijdens deze stap voer je het plan van aanpak uit. 7. Reflectie en vergelijking stap 4 Hier reflecteer je op het praktijkdeel. Dit doe je samen met je coach. Ook trek je hierbij de vergelijking met stap 4. 8. Reflectie Tot slot reflecteer je hier op het hele thema. Dit doe je samen met je coach. Ook trek je hierbij de vergelijking met stap 1. 6
Wat kan ik doen in het praktijkdeel? Voor ieder thema moet je tijdens het praktijkdeel een alleen of in een groepje een activiteit ondernemen. Omdat LLB om jouw ontwikkeling draait mag je zelf kiezen wat je wilt gaan doen in het praktijkdeel. Om je alvast een beetje op weg te helpen lees je hier alvast een aantal voorbeelden wat je kunt gaan doen per thema. Producten en verslagen uit de LLBstartfase gebruik je hierbij natuurlijk als uitgangspunt. Politiek Juridisch Onderzoek het stemgedrag van jezelf of van andere cursisten Organiseer een debat of neem er aan deel Nodig politieke personen uit Stel je waarden top 5 samen, presenteer die en vraag feedback aan anderen Organiseer of doe mee aan activiteiten in en om school zoals LIS, Present Promotions, evenementenweek, cursistenraad, workshops en debatten Bezoek Tweede Kamer of Gemeenteraad Uitzoeken van je politieke voorkeur Interview met politici Rechtbank bezoek Economisch Zoek uit welke rechten en plichten je hebt als consument, wat zegt de wet? Zoek uit hoe je veilig via internet kunt kopen Sparen, kopen of lenen, wat doe jij? Onderzoek hoeveel rente je per jaar betaalt als je geld leent Maak een keuze uit het aanbod en leg uit waarom je die keuze maakt Onderzoek hoe reclame je tot kopen verleidt Maak een overzicht van je inkomsten en uitgaven Onderzoek hoe milieubewust je bent Bezoek en interview een bank Cursus budgetbeheer volgen Onderzoek doen naar het uitgave patroon van mede cursisten Verdiep je in verkooptechnieken 7
Economisch (vervolg) Bepaal je plaats in het bedrijf aan de hand van een organogram Bedenk hoe je met je collega s omgaat, wat is jouw bijdrage aan het team? Organiseer een etentje voor je collega Op je stage of werk de CAO uitzoeken Vakbondsvoorlichting bezoeken of organiseren Onderzoek het belang van het bedrijf of de instelling voor de samenleving Doe mee aan een minionderneming Interview je collega s over hun kwaliteiten en rol binnen het bedrijf of de instelling Ontwerp je ideale bedrijf of instelling Sociaal Maatschappelijk Doe vrijwilligerswerk Word tutor voor mede cursisten Verzamel spullen om aan arme mensen te schenken (via goede doelen) Onderzoek waarin jouw mening verschilt van die van anderen Zoek uit welke activiteiten in je omgeving bij jou passen Neem deel aan bijvoorbeeld een club, vereniging of buurtactiviteit Bezoeken van gebedsruimtes Organiseer een cultuurfeest of straat barbecue Organiseer je eigen Band Aid en haal geld op voor een goed doel Organiseer een sportdag of doe mee Zoek uit wat je weet over producten, ingrediënten en werking Laat je voorlichten over Seksueel Overdraagbare Aandoeningen Volg een workshop stressbestendigheid Onderzoek of je voedingspatroon past bij je leefstijl Ontdek wat voor jou ontspanning is Leer koken of leer hoe je meer kunt bewegen Enquêtes houden over verschillende maatschappelijke onderwerpen Vrijwilligerswerk doen bij bijvoorbeeld een zorg instelling Voorlichtingen bezoeken of organiseren van milieuorganisaties 8
Wat laat ik aan het eind van mijn opleiding zien? Bij ieder thema doorloop je het stappenplan. Het is de bedoeling dat je ontwikkeling laat zien per thema aan het end van ieder stappenplan. Dit kun je op allerlei verschillende manieren aantonen bij je coach, daar ben je vrij in. Hierbij maak je natuurlijk wel gebruik van de drie reflectie momenten in het stappenplan. Uiteindelijk bepaalt je coach of er ontwikkeling zichtbaar is bij een bepaald thema. Wanneer dit voor alle drie thema s aangetoond is krijg je van je coach een burgerschapsbewijs voor in je diplomeringsdossier. Deze eisen zijn voor alle beroepsniveaus gelijk. Daarnaast komt het leren en loopbaan deel aan bod tijdens het panelgesprek. 9
LLB Plan van aanpak Naam cursist: Plan van aanpak voor LLB thema: Coach: Datum: Wat wil je gaan onderzoeken/doen? Waarom wil je dat gaan onderzoeken/doen? Hoe wil je dat gaan onderzoeken/doen? Wanneer wil je dat gaan onderzoeken/doen? Met wie wil je dat gaan onderzoeken/doen? 10
LLB Reflectie Tijdens de verschillende reflectie momenten in het stappenplan kun je gebruik maken van dit document. In dit document staan een aantal vragen die je kunt stellen bij het reflecteren. Je kunt niet altijd alle vragen gebruiken per product of verslag, maar probeer wel zoveel mogelijk vragen te gebruiken tijdens de reflectie. Hoe heb je het onderzoek aangepakt? Welke bronnen heb je gebruikt en waarom heb je juist voor die bronnen gekozen? Wat heeft het onderzoek je opgeleverd? Hoe ben je te werk gegaan? Hoe heb je overzicht gehouden? Wat liep goed en welke problemen kwam je tegen? Was je tevreden met het eindresultaat? Waar heb je aan meegedaan? Hoe was je inzet? Welke rol had jij in de groep? Hoe was de samenwerking met anderen? Wat was je resultaat? Wat vind jij belangrijk en waarom? Wat was je mening over het onderwerp? Ben je van mening veranderd door je onderzoek? Wie/wat heeft jouw mening beïnvloed? Wat vind je van afwijkende meningen? Wat heeft het je opgeleverd aan kennis, vaardigheden of persoonlijke kwaliteiten? Waar ben je trots op? Wat zou je nog meer willen weten/leren/doen? Hoe zou je het een volgende keer doen? Wat heb je geleerd ten opzichte van stap 1? Wat heb je geleerd ten opzichte van stap 4? 11
Leren, Loopbaan en Burgerschap Friesland College 12