Cliënt in Beeld-prijs 2012 Het bevorderen van de kwaliteit van cliëntenparticipatie Juryrapport 29 maart 2012
Inhoudsopgave pagina 2 pagina 3 pagina 4 pagina 12 pagina 13 pagina 13 pagina 14 Samenstelling jury Inleiding Voordrachten Nominaties Winnaar juryprijs Winnaar Inspiratieprijs Tien jaar Cliënt in Beeld-prijs Jury De jury was dit jaar als volgt samengesteld: IJmert Muilwijk, voorzitter CNV Jongeren, voorzitter Fatoş Ipek Demir, HOF, promotie Haags Vrijwilligerswerk, extern lid Karin Sok, projectleider cliëntenparticipatie Movisie, extern lid Jan Zwanepol, LCR, namens werkgroep congres. Gerrit van der Meer (voorzitter LCR) en Branko Hagen (beleidsadviseur LCR) waren toegevoegd als adviseurs en Ger Ramaekers (stichting CliP) als secretaris. 2
Inleiding Tijdens haar jaarlijkse congres reikt de Landelijke Cliëntenraad de Cliënt in Beeld-prijs uit. Voorafgaand aan het congres stelt de LCR elk jaar een jury samen. De juryleden maken een selectie uit de inzendingen en deze worden genomineerd. Van de genomineerden wordt een filmportret gemaakt. Tijdens het congres worden twee prijzen uitgereikt: de juryprijs en de publieksprijs. In het kader van het 10-jarig bestaan van de LCR mocht de jury dit jaar zelfs nog een derde prijs toekennen. Juryprijs Na de beoordeling van de inzendingen kiest de jury enkele genomineerden. Uit die overgebleven inzendingen kiezen de juryleden de winnaar voor de juryprijs. De winnaar ontvangt een beeldje en een geldbedrag van 2.500,00. Publieksprijs De genomineerden worden tijdens het congres met filmportretten in beeld gebracht. De deelnemers aan het congres kiezen de winnaar van de publieksprijs. Deze prijs bestaat uit een glasobject en ook een geldbedrag van 2.500,00. Extra prijs De LCR bood de jury dit jaar de mogelijkheid om, naast de juryprijs, een extra prijs toe te kennen. Daarvoor kwam een goed voorbeeld waarvan het resultaat nu nog niet meteen zichtbaar hoeft te zijn in aanmerking. De jury gaf deze prijs de naam Inspiratieprijs. Hier is een geldbedrag aan verbonden van 1.000,00. Voordrachten Het thema van de Cliënt in Beeld-prijs 2012 is: het bevorderen van de kwaliteit van cliëntenparticipatie. Bij de LCR zijn veertien voordrachten ontvangen voor de Cliënt in Beeld-prijs 2012. De 15 e voordracht kwam na de aanmeldtermijn binnen en is niet beoordeeld. De voordrachten komen uit alle windstreken en uit zes provincies: Friesland, Drenthe, Overijssel, Utrecht, Zuid Holland en Noord Brabant. Verheugend is dat het aantal voordrachten weer een stijgende lijn kent. Na achttien voordrachten in 2009, steeg het aantal dit jaar tot veertien, na twee mindere jaren met tien (2010) en negen voordrachten (2011). Heel divers is dit jaar de herkomst van de voordrachten: UWV districtsraad Wsw-raad Wwb-raad Cliëntvertegenwoordiging Werkplein 3 x 3 x 4 x 1 x 3
Anders 3 x Die herkomst had in enkele gevallen tot gevolg dat een voordracht buiten de basale criteria sociale zekerheid en cliëntenparticipatie viel. De Cliënt in Beeld-prijs heeft in tien jaar tijd blijkbaar belangstelling in een brede kring kunnen opwekken. Het is een goede zaak dat cliëntenraden in de sociale zekerheid zo ook kennis kunnen nemen van andere vormen van cliëntenparticipatie. 1 Inloopavond voor minima Cliëntenplatform Wwb Westland Voor het 4e achtereenvolgende jaar organiseerde het cliëntenplatform de inloopavond voor uitkeringsgerechtigden en andere minima, laagdrempelig, vrijblijvend en met een kop koffie. Doel: Cliënten en andere minima bereiken en informeren over hulp bij het vinden van werk, minimavoorzieningen, schuldhulpverlening, volwassenen onderwijs. En vooral ook om informatie te halen bij cliënten en andere minima, waar het Cliëntenplatform mee verder kan. Uitkeringsgerechtigden met elkaar in contact en in gesprek laten komen (ervaringen uitwisselen). Is steeds druk bezocht, ongeveer 90 tot 100 bezoekers, leverde heel veel vragen op en de respons op het evaluatieformulier leverde veel informatie op en een positief oordeel over de avond. Alle leden van het Platform zijn aanwezig om de gasten te verwelkomen en gesprekken aan te gaan. De voorzitter houdt een kort praatje over het platform, de voorzieningen en het doel van de avond. Uit de reacties blijkt dat mensen het gezellig vinden, antwoord krijgen op vragen, eventueel een afspraak (formulierenbrigade) of aanvraag meekrijgen. Dicht bij de cliënt, laagdrempelig, mooie wederkerigheid (halen en brengen; informeren en communiceren). Ze proberen een relatie op te bouwen met de achterban. De opbrengst en het resultaat blijven een beetje onduidelijk. Goed initiatief met een goede uitvoering, maar niet uniek. 2 Wij doen Mee RIBW IJsselvecht Cliëntenraad ZO Zwolle Cliëntenraadsleden maken zich zorgen over de veranderingen van hun dagbesteding (AWBZ - WMO). Ze Hebben zelf een presentatie gemaakt. Bij hun foto vertellen cliënten zelf waarom de dagbesteding voor hen zo belangrijk is. Dat komt heel indringend ( professioneel gepresenteerd, kippenvel, beter beeld van toekomstige doelgroep ) over bij wethouders, beleidsmedewerkers, WMO baliemedewerkers, woningstichting en zorgverzekeraars. De eerste presentatie werd samen met de manager verzorgd bij een gemeente (wethouder en een beleidmedewerker). Bij een symposium van de drie zorginstellingen in Overijssel werd een workshop gegeven. In de komende maanden volgen nog vijf gemeenten. Andere cliëntenraden hebben ook stappen ondernomen om zich in hun gemeentes zichtbaar te maken. 4
Aansprekend, innovatief, heel proactief, dicht bij mensen en positief: heft in eigen hand nemen. Ze hebben heel veel podia gekregen, maar over het uiteindelijke resultaat valt nog niet veel te zeggen. De koppeling naar inbreng bij gemeenten is niet zo duidelijk. De verbinding met cliëntenparticipatie is niet heel duidelijk. Maar dat is het altijd als je bezig bent op het terrein van ziekte/handicap en werk. Het past meer bij de transitie AWBZ en WMO. Niet uitgaan van beperkingen, maar van wat mensen wel kunnen. Dat is een model voor de toekomst. En het is een vorm die anderen ook kunnen toepassen. 3 Cliëntenparticipatie decentrale cliëntenraad Noord UWV/ Abvakabo (Marie Drenth) Tijdens een themabijeenkomst over re-integratie voor uitkeringsgerechtigden in Assen werd er een signaal afgegeven. Bepaalde afspraken over een re-integratietraject met een arbeidsdeskundige bij het UWV werden niet nagekomen. Een klacht vond nergens gehoor omdat elk bewijs ontbrak: er bleek niets op papier te zijn vastgelegd. Vanuit de zaal kwamen verschillende reacties van mensen met soortgelijke ervaring. Marie Drenth, lid van de UWV cliëntenraad nam de signalen van uitkeringsgerechtigden serieus en pakte dit onderwerp meteen op. Er werd een brief geschreven en de problematiek bespreekbaar gemaakt bij het UWV. De klacht is door het UWV serieus genomen en er is direct actie ondernomen richting de werkcoaches om dit verder te voorkomen. Hoewel niet vernieuwend, is het wel een succesvol voorbeeld. Niet ingewikkeld en 00k gemakkelijk navolgbaar. Deze manier van werken zou gewoon gangbaar moeten zijn. Het is goed om te laten zien dat het serieus nemen van signalen en daar adequaat actie op ondernemen tot resultaat leidt. 4 Platform WSW raden Noord-Nederland De WSW-raden in Noord Nederland zijn vanuit eigen initiatief een netwerk begonnen voor uitwisseling en deskundigheidsbevordering van WSW-raden. Met het wegvallen van de ondersteuning van het Programma VCP hebben zij dit op eigen kracht geïnitieerd en opgezet. Er zijn twee tot drie bijeenkomsten per jaar die roulerend bij een van de deelnemende gemeenten (SW-bedrijven) plaats vinden. Elke bijeenkomst wordt er aandacht besteed aan een thema. Via het overleg vindt men elkaar beter, leidend tot bijvoorbeeld het gezamenlijk aanschrijven van de Noordelijke gemeenten om hun 'zorgen' met betrekking tot de hervormingen WSW voor te leggen en te bepleiten. Vanuit het platform WSW-raden Noord-Nederland wordt ook de landelijke binding gezocht met de Vereniging Mobility, opgericht in 2011 voor het behartigen van de belangen van 5
mensen met een arbeidsbeperking. Vanaf 2011 initieert een bescheiden DB de bijeenkomsten en is aanspreekpunt. Samenwerking en onderlinge contacten worden veel gepromoot, maar de praktijk blijkt vaak heel weerbarstig. Hetzelfde geldt voor opereren in een netwerkvorm, dat is heel erg lastig. Goed om een voorbeeld te hebben waaruit blijkt dat het desondanks wel mogelijk is en succesvol kan zijn. En dat ze de veranderingen in de ondersteuning goed weten op te vangen. Het aspect deskundigheidsbevordering komt niet zo duidelijk over. 5 Enquête banenmarkt 2010 midden en oost Brabant UWV Districtraad Midden & Oost Brabant De districtraad Midden & Oost Brabant van het UWV heeft hoog in haar vaandel staan dat zij betrokken en aanwezig dient te zijn bij alle werkgever- en cliëntgerichte activiteiten binnen het UWV en de Werkpleinen. Signalen van beide zijden kunnen leiden tot een verbetering in de uitvoering richting cliënten. Tijdens de Landelijke Banenmarkt van 6 oktober 2011 waren raadsleden op de Werkpleinen Eindhoven, s-hertogenbosch en Tilburg met een stand aanwezig om voorlichting te kunnen geven aan cliënten en een enquête af te nemen. Het resultaat is een uitvoerige onderbouwing van een aantal signalen: uitvoering van de Banenmarkt, omgang met de Werkmap, overgang naar digitale dienstverlening, bekendheid van cliëntenparticipatie. Daarnaast is onderbouwing verkregen voor discussies die met UWV bestuurders regelmatig worden gehouden. De uitslag en analyse van de enquête met de daaraan verbonden conclusies, opmerkingen van cliënten en de eerste twee adviezen zijn aan de managementteams van de Werkpleinen gestuurd en zullen in de eerst volgende vergaderingen worden besproken. Daarnaast is een afschrift naar de Centrale Cliëntenraad UWV, de divisie K&S (Klant en Service) en landelijke en provinciale organisaties gestuurd. Goed dat ze oog hebben voor beide kanten, voor zowel de organisatie als de klanten. Het levert een goede onderbouwing van signalen, ze halen informatie op. Van de andere kant is het ook heel beleidsmatig en dicht tegen managementteam aan. 6 Cliëntenparticipatie Wsw-raad Utrecht De Wsw-raad heeft zich vanaf de oprichting in 2009 ontwikkeld tot een actieve en serieuze gesprekspartner voor de gemeente Utrecht. Het eerste jaar was een jaar van bouwen aan een stevig fundament. De Wsw-raad heeft veel energie gestoken in het bereiken van de achterban. Voor alle personen op de wachtlijst werd in september 2010 een bijeenkomst georganiseerd. Hun ervaringen leverden stof op voor een ongevraagd advies aan B&W. Het is een stabiele raad met vrijwel geen verloop. Er is gewerkt aan 6
goede relaties met de OR van het SW-bedrijf en andere organisaties. De Wsw-raad Utrecht zoekt een actieve en constructieve samenwerking met de gemeente, denkt proactief mee over het Wsw-beleid, geeft mondelinge en schriftelijke adviezen. De Wsw-raad werd al in een vroeg stadium betrokken bij de herstructurering van de sociale werkvoorziening. Wsw-raad en gemeente zijn het niet altijd eens met elkaar, maar werken constructief met elkaar samen. Een stabiele proactieve raad zijn is al vrij bijzonder. Zij zijn in vrij korte tijd geslaagd, draaien goed, hebben een goede relatie met gemeente. Zeer goed is ook de aandacht voor deskundigheidsbevordering, en hoe dat de kwaliteit van de cliëntenparticipatie beïnvloedt. Deze werkwijze zou niet bijzonder moeten zijn, maar ze zijn hard op weg om daar boven uit stijgen. De voordracht zelf is kwalitatief ook goed. Het is niet innovatief, maar wel een goed voorbeeld. Als alle cliëntenraden zo zouden functioneren 7 Bezuinigingen Rotterdam Cliëntenraad SoZaWe Rotterdam In enkele schriftelijke adviezen, en ook in boze brieven tekent de cliëntenraad bezwaar aan tegen het afwentelen op mensen in de bijstand. Bij het invoeren van bezuinigingsmaatregelen is de Cliëntenraad geheel buiten spel gezet. Het college heeft verbetering voor de toekomst toegezegd. De Cliëntenraad heeft zich ook hard gemaakt voor het behoud van het "Brugboekje", waarin de klant wordt voorgelicht. Dat is door het college in ere hersteld. Nog onduidelijk is of, en zo ja welke, bezuinigingen terug gedraaid zullen worden. Echt een luis in de pels raad, typisch Rotterdamse stijl. De manier waarop ze dingen onder de aandacht brengen is gevarieerd en heel sprekend. Een zeer goed voorbeeld van het inzetten van een grote diversiteit aan middelen. De Rotterdamse werkelijkheid is keihard en het lijkt wel of er bij de cliëntenraad sprake is van een paradigma verandering naar radicaal oppositie voeren, het lijkt meer een actiegroep. 8 (Hinderlijk) volgen Cliëntenraad sociale zekerheid Amersfoort (Hinderlijk) volgen is niet zozeer een project, maar eerder een motto en een werkwijze van deze cliëntenraad. Gedurende het gehele jaar 2011 heeft de CR elke raadsvergadering, hoorzitting, ronde en debat waarin de in het collegeakkoord dichtgetimmerde bezuinigingen op het minimabeleid aan de orde kwam, met inhoudelijk scherpe en soms humoristische bijdragen verrijkt. De cliëntenraad corrigeerde en weersprak consequent de beeldvorming die fracties en afzonderlijke raadsleden oproepen als het om de mensen gaat die de cliëntenraad vertegenwoordigt. 7
De cliëntenraad is een gerespecteerde en geaccepteerde speler gebleken: soms zeer hard op de inhoud en de gevolgen, ook hard waar raadsleden lieten blijken nauwelijks te weten wat de werkelijkheid is voor de getroffen minima waarover ze besluiten. Dit alles met behoud van goede verhoudingen. Nu onze gesprekspartner, Maatschappelijke Ontwikkeling Amersfoort, de afgelopen vier jaar tot drie keer toe verkozen is tot beste sociale dienst, lijkt het goed ook de bijdrage van de Cliëntenraad daaraan afzonderlijk zichtbaar te maken. Heel slim, positief, strategisch, getuigt van deskundigheid (lobby en kennis), prikkelen van de gemeenteraad om zich te bemoeien met zaken waar je als cliëntenraad voor staat en waar de gemeenteraad over gaat. Zij zijn niet bang om afkeuring te laten blijken, maar ze complimenteren raadsleden ook. Heel belangrijk om, indien nodig, een beroep te kunnen doen op hun medewerking. De praktijk leert dat je met een goed verhaal leden van de gemeenteraad over de streep kunt trekken. Veel cliëntenraden zijn huiverig om de route naar de gemeenteraad te volgen. Zij hebben een aardige strategie ontwikkeld om raadsleden te volgen. Als methode wens je dit alle cliëntenraden toe, naast wat je nog meer in huis hebt als cliëntenraad. 9 Maatschappelijk Centrum Bewoners Blog De Bewoners-commissie M.C. GLD. Nieboerweg Den Haag Een blog is als informatievoorziening en centraal punt naar bewoners is een belangrijk, maar nog niet veel gebruikt medium. Het MC-bewoners blog is recent gestart, en heeft al aardig succes weten te oogsten. Opzet, onderhoud en (vrijwel dagelijks) vullen met relevante informatie, nemen hier wonende cliënten, zoals de bewonerscommissie, voor hun rekening. Ondanks een redelijk groot verloop in de bewonersgroep, helpt dit initiatief mensen om te kunnen aarden in het MC. Naast een manier om informatie te verstrekken, biedt het ook een mogelijkheid voor bewoners om zich te uiten en elkaar te informeren. De leidinggevenden kunnen op de hoogte blijven van wat er bij de bevolking van het M.C. leeft. Het is innovatief en dient verschillende doelen, maar dit valt helaas buiten de criteria sociale zekerheid en cliëntenparticipatie. Wel een positief en bemoedigend initiatief en alleen daarom alleen al goed om er hier de aandacht op te vestigen. Bij inzet in cliëntenparticipatie zal er gekeken moeten worden of je er ook signalen uit, of mee op kunt halen. 8
10 Project Armoedebestrijding Skarsterlân Vereniging VerSUS Het project Armoedebestrijding Skarsterlân stelt huishoudens met een minimuminkomen centraal. De zelfredzaamheid van bewoners staat voorop. Concreet zijn er huisbezoeken georganiseerd waarbij bezoekvrijwilligers persoonlijk aan de bewoners een Kanskaart (handzaam overzicht van inkomensregelingen) hebben aangeboden en hen hebben geattendeerd op regelingen waarvoor men mogelijk in aanmerking komt. Vervolgens konden bewoners thuis of op een spreekuur hulp krijgen bij het aanvragen van regelingen en/of advies inwinnen. De vereniging VerSUS heeft een goede naam opgebouwd met haar concrete inzet voor kwetsbare groepen in de samenleving. Het is voor Friesland bij uitstek een voorbeeld van een lokaal initiatief waar de cliënten centraal staan en dat vrijwilligersorganisaties in de andere Friese regio's weet te inspireren. Goed initiatief, positieve insteek (wat mensen wél kunnen), gaat meer in de richting van welzijn nieuwe stijl. Het is een vorm van belangenbehartiging: mensen vertellen waar ze recht op hebben, en ze zodoende kunnen laten participeren je zou het kunnen vergelijken met formulierenbrigade. Het gaat wel over meedoen, maar minder over inspraak. Daartoe zou je het moeten verbreden naar het collectieve en iets moeten doen met de signalen wat er onder mensen leeft. Past helaas niet binnen de criteria. 11 Horizontale werkwijze Districtraad UWV Midden & Oost Brabant De Districtraad UWV Midden & Oost Brabant is vooruitstrevend en probeert de belangen van de cliënt binnen een grote en daardoor vaak een vrij logge organisatie zo goed mogelijk te behartigen. Een andere aanpak, manier van werken, kan mogelijk tot betere, directere, resultaten leiden. De afdeling K&S (Klant en Service) is eind 2010 begonnen om op een andere manier naar de cliënt gaan kijken: hoe komt een cliënt binnen en wat gebeurt er vervolgens? De districtsraad wil graag op dezelfde wijze gaan werken. De klantprocessen worden beschreven vanuit het oogpunt van de klant. De districtsraad verkrijgt daardoor een helikopterview over alle divisies heen. Er ligt een voorstel om de districtsraad gedeeltelijk uit de bestaande overlegstructuur cliëntenparticipatie UWV te tillen om samen met K&S deze horizontale werkwijze te ontwikkelen. Dit initiatief getuigt van een zeer beleidsdeskundige raad. Minder duidelijk is de link naar ervaringsdeskundigheid, en de inbreng van cliënten. Onduidelijk is of deze werkwijze meer resultaat zal gaan opleveren. 9
12 Succesvol opereren in het politieke landschap SW-raad GRWRE/Ergon Eindhoven Een zelfstandige, onafhankelijke en onderscheidenlijke opstelling loont. De SW-raad GRWRE/Ergon heeft voor zichzelf een serie criteria geformaliseerd ter bevordering van de beleidsbijsturende rol van de SW-raad. 1. Een onafhankelijke voorzitter. 2. Buitenleden in de raad. 3. Een reëel, professioneel budget. 4. Opleiding, training en begeleiding. 5. Informatie uit de eerste hand. 6. Actief contact met de OR. 7. Direct contact met de beleidsmakers. 8. Direct contact met het bestuur. 9. Actief contact met directie en management. 10. Actieve benadering van de gemeenteraden. 11. Contact met andere SW-raden. 12. Zichtbaar zijn in het landelijke circuit/netwerken. 13. Leuke dingen doen. 14. Rekening houden met ieders kwaliteiten. 15. Een actie/jaarplan. 16. Een verordening die ruimte schept. 17. Zelfstandig apart vergaderen/beraadslagen. 18. Een Ambtelijk Secretaris. 19. Proactief optreden. 20. Geduld betrachten. Dankzij het werken volgens bijgaande criteria is het gelukt om een plaats te veroveren in de intergemeentelijke politieke participatie. Goed georganiseerde raad met heldere criteria. Bijvoorbeeld 14: rekening houden met ieders kwaliteiten, zorgen dat iedereen kan meekomen. Het geeft ook een goed voorbeeld van toepassing van vrijwilligersmanagement. Het is een soort handboek om te beoordelen wanneer je het als cliëntenraad goed doet. Ze kijken heel erg in de breedte, en zetten in op samenwerking. Ze hebben een goed oog voor de ontwikkelingen in de sociale zekerheid: samenwerking wordt steeds belangrijker. De Wet werken naar vermogen, ontwikkelingen in AWBZ en Jeugdzorg. Transities die gemeenten in samenhang gaan oppakken en in samenwerking. Daarmee wordt samenwerking ook voor belangenbehartigers en adviesraden van steeds groter belang. Dit is een prima voorbeeld dat ook op andere plaatsen toepasbaar is. 10
13 Twitteraccount Kliëntenraad Utrecht Sinds medio december 2011 zijn er 1100 tweets verzonden en hebben 250 volgers gezorgd voor vele retweets. Via twitter geeft de Kliëntenraad voorlichting, brengt de problematiek van werkzoekenden in beeld, legt verbindingen tussen werkzoekenden onderling, werkzoekenden en werkgevers, beleidsmakers en werkzoekenden, politici en werkzoekenden, heeft oog voor de internationale positie van werkzoekenden en biedt soms gewoon iets leuks. Enkele resultaten: problematiek onder aandacht gemeenteraad gebracht; discussie gevoerd met Eerste - en Tweede Kamerleden; werkgever in contact gebracht met de sociale dienst; individuele problemen onder aandacht van mediators gebracht; aantal bezoekers van de website omhoog gebracht met enkele duizenden per maand. Een Twitteraccount kan een aardige toevoeging zijn naast al het andere dat je als cliëntenraad doet. Als je 250 volgers hebt die retweeten kun je een groot bereik hebben, maar duidelijk is ook dat niet iedereen twittert. Onduidelijk is nu nog hoe succesvol dit is en wat het oplevert. Het is een middel dat elke cliëntenraad in zijn gereedschapskist zou moeten hebben. 14 Van Werkpleinraad naar Streekraad Cliëntvertegenwoordiging Werkplein Regio Helmond Vanaf december 2008 werd op initiatief van vertegenwoordigers van de bij het Werkplein regio Helmond betrokken cliëntenraden begonnen met een intensieve voorbereiding op het realiseren van een ketenbrede Cliënt Vertegenwoordiging op het Werkplein Helmond. Er werd uitdrukkelijk gekozen voor een geleidelijke route waarin bij alle partijen begrip en respect voor ieders eigen autonome positie, verantwoordelijk- en mogelijkheden centraal stond. De Cliëntenvertegenwoordiging is door deze werkwijze gestructureerd op weg naar een zich voortdurende vernieuwende en ontwikkelende Cliëntenvertegenwoordiging in de Peelland gemeenten en op het Werkplein Helmond. Een ingewikkeld verhaal voor mensen die niet zo bekend zijn met cliëntenparticipatie op het Werkplein. De inzet op regionale samenwerking, getuigt van aandacht voor de toekomst.. Tussen het gemeentelijke en het landelijke niveau iets neerzetten is wel een prestatie. Onduidelijk, of verder weg, is de relatie naar cliënten; dit gaat erg over structuur, waar blijft de opbrengst voor cliëntenparticipatie? 11
Nominaties De jury is op 8 februari 2012 bijeen geweest om de voordrachten te bespreken en tot de nominaties te komen. Bij haar beoordeling hanteerde de jury de basiscriteria van deze prijs: sociale zekerheid en cliëntenparticipatie, en het thema voor dit jaar het bevorderen van de kwaliteit van cliëntenparticipatie. Daarbij waren voor de jury belangrijke aandachtspunten: Cliëntenparticipatie = breder dan inspraak Betrokken zijn bij, proactief handelen Actief zijn in het veld (ken je achterban, weet wat er leeft) Representatief, oog voor belangen van cliënten Met, voor en door cliënten Wat bereik je? Daarnaast werden er enkele kwalitatieve criteria gehanteerd: Innovatief, in hoeverre is het nieuw of vernieuwend Toekomstbestendig, bijvoorbeeld met het oog op de veranderingen die de Wet wnv teweeg zal brengen Voorbeeldfunctie, bijzonder Overdraagbaarheid Impact = effect, omvang, meetbaar (SMART geformuleerd) resultaat, bereik De jury kreeg met de 14 voordrachten een mooi overzicht van diverse interessante methodieken. Als cliëntenraad in de sociale zekerheid hoef je niet zelf het wiel uit te vinden. Bij meerdere voordrachten komt het aspect samenwerking naar voren. Dat zullen we in de toekomst nodig hebben. De jury hoopt dat deze veertien voorbeelden voor cliëntenraden een stimulans zijn om van elkaar te leren. Werkwijze Bij de eerste selectieronde had elk jurylid de keuze uit drie beoordelingen, en maximaal drie punten, voor elke voordracht: 1 = niet 2 = twijfel 3 = kanshebber Een simpel optelsommetje leverde drie nominaties op. Unaniem waren de juryleden ook bij het toewijzen van de Inspiratieprijs. 12
Winnaar juryprijs Twee Wsw-raden en een Wwb-raad werden genomineerd: Wsw-raad Utrecht SW-raad GRWRE/Ergon Eindhoven Cliëntenraad sociale zekerheid Amersfoort. De jury heeft unaniem besloten om de Cliënt in Beeld-prijs 2012 toe te kennen aan de cliëntenraad sociale zekerheid Amersfoort. Door de jury gewaardeerde aspecten bij deze voordracht: slim, positief, strategisch, deskundig (lobby en kennis). De jury wil met de toekenning onderstrepen dat een cliëntenraad ook oog dient te hebben voor de rol van de gemeenteraad. Veel cliëntenraden zijn huiverig om de route naar de gemeenteraad te volgen. Terwijl de praktijk leert dat je met een goed verhaal leden van de gemeenteraad over de streep kunt trekken. De cliëntenraad sociale zekerheid Amersfoort heeft een strategie ontwikkeld om raadsleden te volgen. Die strategie omvat beide kanten: afkeuring en complimenten. Het is de kunst om daarin de balans te vinden. En vooral het geven van complimenten kan van belang zijn: indien nodig kun je dan ook een beroep doen op hun medewerking. Deze methode, of beter deze manier van werken, zou elke cliëntenraad, naast wat je nog meer in huis hebt, in zijn gereedschapskist moeten hebben. Amersfoort bewijst dat het werkt! Winnaar Inspiratieprijs De extra prijs, in het kader van het 10-jarig bestaan van de LCR, bood de mogelijkheid om een interessante buitenstaander voor het voetlicht te brengen. De jury verleende de Inspiratieprijs aan de cliëntenraad ZO van RIBW IJsselvlecht te Zwolle. Wat spreekt de jury aan: innovatief, dicht bij mensen, positief, heel proactief, heft in eigen hand nemen. Deze cliëntenraad heeft met dit initiatief veel aandacht gegenereerd, maar over het uiteindelijke resultaat valt nog niet veel te zeggen. Vanwege het werkterrein ziekte/handicap en werk is de koppeling naar cliëntenparticipatie sociale zekerheid op het eerste gezicht niet zo duidelijk. Niet uitgaan van beperkingen, maar van wat mensen wel kunnen. Laten zien wat mensen wel kunnen, dat past zeker bij de ontwikkelingen van de Wet werken naar vermogen. Dat is een model voor de toekomst. En het is zeker een vorm die cliëntenraden in de sociale zekerheid ook kunnen toepassen. 13
Tien jaar Cliënt in Beeld-prijs 2011 Doeltreffende cliëntenparticipatie Juryprijs: Cliëntenraad Zaanstad Publieksprijs: Cliëntenraad SoZaWe Rotterdam 2010 Beste cliëntenparticipatie op het Werkplein Juryprijs: Klankbordgroep Amstel-Venen Publieksprijs: Cliëntenraad De Brug Breda 2009 Beste Communicatie Juryprijs: Klantenraad Werk & Bijstand Tilburg Publieksprijs: TVZ11 Den Bosch 2008 Bijdrage ter verbetering van de dienstverlening aan de cliënt Juryprijs: de Cliëntenraad UWV AG regio Zuidwest Publieksprijs: SunH 2007 Beste bijdrage ten behoeve van armoedebeleid Juryprijs: RANO programma Zorg Verzekerd te Utrecht Publieksprijs: Stichting de Vonk Tilburg 2006 Succesvolle samenwerking Juryprijs: Project Contactpersoon te Landgraaf Publieksprijs: Cliëntenraden WW en AG van UWV in district Oost Vanaf 2006 is er naast de Juryprijs een Publieksprijs ingesteld. De winnaar wordt door de deelnemers aan het jaarlijkse congres van de LCR gekozen. 2005 Ongevraagd advies; initiatieven om beleid/uitvoering te beïnvloeden Dhr. Koopman, lid cliëntenplatform Echt-Susteren 2004 Contacten met de achterban Bureau Cliënten Telefoon te Heerlen 2003 Versterking individuele positie cliënt Cliëntenraad Werkzoekenden en Uitkeringsgerechtigden Noord West Friesland 14