Het zilte zoet Beïnvloedt zilte teelt de smaak en voedingswaarde van aardappelen? Ingrid van der Meer
Momentum voor aardappel Aardappel nu derde voedingsgewas op de wereld Snelst groeiende gewas in China, India en Sub-Sahara Afrika Aardappel kan belangrijke bijdrage leveren aan voedselzekerheid Aardappel heeft een kleine ecologische footprint Levert meer calorieën per liter water Profiteert van klimaatveranderingen (CO 2 en temperatuur) Wordt competitiever dan granen Nederland heeft grootste aardappel cluster 7 M ton productie: 80 % geëxporteerd 2
Hoe gezond is aardappel? Weinig calorieën, weinig vet, geen cholesterol Bron van eiwitten Rijk in koolhydraten Voedingsvezels Hoog in vitamine C, B6 Bron van foliumzuur, vit B3, mineralen 3
Protein: 9% RDA Vitamin C: Folic acid: 22% RDA 12% RDA Vitamin B6: 32% RDA Vitamins Vitamin B3: 15% RDA Fat: Very low Cholesterol: No Copper: 22% RDA Iron: 10% RDA Magnesium: 12% RDA Manganese: 19% RDA Phosphorus: 17% RDA Potassium: 26% RDA M i n e r a l s Lutein and Zeaxanthin Beta-Carotene Carbohydrates Calories: 9% Excellent >75% RDA Very good, <50,75> % RDA Good, <25, 50> % RDA Promising <10,25> % RDA Carbohydrates: 16% RDA Dietary Fibre: 15% Starch: RDA High Gly index: High Room for improvements or <10% RDA Interesting but no RDA known yet
Positie aardappel ten opzichte van andere voedingsbronnen Gebaseerd op USDA voedingswaarde analyse: Aardappel ligt dichter bij groenten dan bij quinoa, rijst en pasta 5
Waarom aardappel telen op zilte grond? 6% van NL landbouwgrond zal in 2020 te zout zijn voor traditionele gewassen Zoutgehalte grondwater in NL 6
Wereldwijd is 1.5 miljard ha te zout voor landbouw
Project Zilt Perspectief Doel Zilt Perspectief Ontwikkelen van kennis en kansen vinden voor het telen van gewassen op zilte landbouwgrond rond de Waddenzee, met in achtneming van de natuur, klimaat en landschap Partners: Louis Bolk Instituut, Wageningen UR, Vrije Universiteit, Stichting Zilt Perspectief, Waddenacademie Projectleider: Marc van Rijsselberghe Testlocatie: Zilt Proefbedrijf op Texel Financiering: Waddenfonds, Provincies Friesland en Noord- Holland 8
Opzet experiment zilte teelt op Texel: aardappels Acht aardappelrassen geteeld op Texel Verschillende concentraties zout in het irrigatiewater Definitie van zilte grond: Elec. geleiding >4 d(eci)s/m (~40mmol/L) Experimenten met 0 to 20 ds/m Waddenzeewater is 40 ds/m (55 in Noordzee) Analyse van voedingswaarde (inhoudsstoffen) van aardappelen Smaakanalyse met een expertpanel 9
Verschillende aardappelrassen getest Maximale zoutniveau voor aardappel is normaal: 1.7 ds/ m Beste van de acht cultivars getest: Miss Mignonne Goede smaak, structuur, mondgevoel en opbrengst Nog steeds goede opbrengst bij 12 ds/m 10
Analyse voedingswaarde - inhoudsstoffen Kleine verschillen algemene inhoudsstoffen 120000 90000 60000 miss mignon miss mignon 30000 0 alanine citric acid glutamic acid putrescine valine Gerichte analyse op vitamine C, anti-oxidanten, betacarotenen, glyco-alkaloïden 11
Gerichte analyses Anti-oxidant niveau gaat iets omhoog door zilt 12000 9000 6000 3000 0 Achilles 0 zout Bintje 0 zout Miss Mignonne 0 zout Smile 0 zout Vitamine C gelijk/ iets lager 12
Aardappels geteeld op zilt Interessante inhoudsstoffen: Vitamine C! iets omlaag Totaal antioxidant! neemt iets toe Flavonoïden! afhankelijk cultivar Glycoalkaloïden (toxisch)! neemt af Aminozuren/eiwitten! gelijk 13
Smaakexperiment expertpanel Smaakpanel (Wageningen UR Glastuinbouw) 25 experts gestoomde warme blokjes aardappel zoet versus zilt geteeld Resultaten zilte aardappel: meer aroma betere algemene indruk iets zilter iets zoeter 14
Eindconclusies Aardappel is wereldwijd een belangrijk voedingsproduct Kan bijdragen aan voedselzekerheid en gezondheid Verzilting landbouwgrond Zilt Perspectief: Aardappelras ontwikkeld dat met brak water geïrrigeerd / op verzilte grond geteeld kan worden Zilte aardappels getest op voedingswaarde / inhoudsstoffen Nog steeds gezond Zilte aardappels getest op smaak Zoeter, zilter, meer aroma, betere smaak 15
Joram Timmerman Amuse van op zilte bodem geteelde Miss Mignon krieltjes met Waddenzee garnalen en zilte groentes De aardappelen worden geteeld op zilte grond met zeewier als extra voeding Dit zeewier komt terug tijdens het koken van de aardappelen De echte smaak van garnalen zonder conserveringsmiddelen Het aardappelkookvocht (met zeewier verrijkt) met de pure volle smaak van echte boerenboter combineert prachtig bij de aardappeltjes Alle producten groeien werkelijk op een steenworp afstand van elkaar 16
Bedankt voor de aandacht Big Potato in Robertson, Australië 17