Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Groen gas Welke keuzes en wat levert het op? Huidig beleid 100 miljoen m 3 groen gas. Opbrengst: 3 PJ. Extra inspanning 200 miljoen m 3 groen gas. Opbrengst: 6 PJ. Maximaal haalbaar 500 miljoen m 3 groen gas. Opbrengst: 15 PJ. Wat is nodig bij Maximaal haalbaar? - Er is in Noord-Nederland de potentie om tot 500 miljoen m 3 groen gas te produceren. Ga je hier overheen dan zal er op grote schaal biomassa moeten worden geïmporteerd vanuit de rest van Nederland of van over de grens. - Regelgeving en facilitering door de overheid is hier van belang. - Een leveranciersverplichting en een afnameverplichting.
UITLEGKAART Groen gas Welk gebruik? De grootte van de productie van groen gas is gebaseerd op het aanbod van lokale biomassa. Groen gas wordt op een aantal centrale locaties (hubs) geproduceerd en van daaruit in het landelijke gasnet gebracht. Welke aantallen? De Noordelijke ambitie is de productie, opwerking en transport van 500 miljoen m 3 groen gas in Noord-Nederland. Hierbij gaat men uit van de biomassa die in Noord-Nederland kan worden vrijgemaakt voor de opwekking van groen gas. Welke ontwikkeling? Er wordt nu op een aantal locaties groen gas geproduceerd in Noord-Nederland. Attero in Wijster levert stortgas uit de afvalberg en wordt één van de groen gas verdeelpunten in Noord-Nederland. Ook de oude Suikerunie wordt een groen gas leverancier en verdeelpunt. Er zijn nu vijf van dit soort Groengashubs in ontwikkeling. Specialisten verwachten dat, voortgaande in het huidige tempo, in Noord-Nederland in 2020 100 miljoen m 3 groen gas wordt geproduceerd.
Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Windenergie Welke keuzes en wat levert het op? Huidig beleid 100 molens erbij op land. 0 molens op zee. Opbrengst: 5,6 PJ. Extra inspanning 200 molens erbij op land. 30 molens op zee. Opbrengst: 8,9 PJ. Maximaal haalbaar 300 molens erbij op land. 210 molens op zee. Opbrengst: 17,5 P.J Wat is nodig bij Maximaal haalbaar? - Op land: Voor het halen van de 1150 MW doelstelling is veel meer draagvlak nodig en effectieve sturing van de overheid. Betrokkenheid van de omgeving is essentieel. Omgeving moet direct profijt hebben van de windmolens. - Op zee: Hiertoe moet er fors geïnvesteerd worden in een hub op zee, inclusief de aansluiting van de parken op transportkabel. - Actieve betrokkenheid nautische wereld (zeevaart, visserij) bij uitvoeren en realisatie plannen is vereist.
UITLEGKAART Windenergie Welk gebruik? Windmolens leveren elektriciteit voor het grote elektriciteitsnet. De grote van de molens varieert van 200 KW. tot 3,5 MW. Er bestaan ook kleinere windmolens. Kleine windmolens hebben een beperkte omvang, die meestal tussen de 1500-2500 Kwh kunnen leveren. Dit is ongeveer genoeg voor tweederde van het gebruik van een gemiddeld huishouden (grote molens van 3 MW leveren ongeveer het 1000-voudige). Welke aantallen? We rekenen in de scenario s met nieuwe molens van 3 MW. Windmolens draaien niet altijd en produceren gemiddeld rond 24% van het opgesteld vermogen. Een windpark van 100 MW levert dus ongeveer 24 MW. aan vermogen. Welke ontwikkelingen? Er zijn nu ongeveer 530 windmolens op land en geen op zee in Noord-Nederland. Deze vertegenwoordigen een vermogen van ongeveer 530 MW. Nieuwe molens hebben een gemiddeld vermogen van 3 MW. Voor windparken op zee zijn er boven Schiermonnikoog drie plekken aangewezen. Er is voldoende plek voor in totaal 700 MW aan opgesteld vermogen.
Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Bodemenergie Welke keuzes en wat levert het op? Huidig beleid 10% van alle bestaande gebouwen (niet woningen) worden voorzien van een WKO-systeem. Opbrengst: 2,1 PJ. Extra inspanning 25% van alle bestaande gebouwen (niet woningen) worden voorzien van een WKO-systeem. Opbrengst: 5,3 PJ. Maximaal haalbaar 50% van alle bestaande gebouwen (niet woningen) worden voorzien van een WKO-systeem. Opbrengst: 10,5 PJ. Wat is nodig bij Maximaal haalbaar? - Een onderzoeksverplichting naar de mogelijkheden voor WKO bij alle renovatie- en nieuwbouwprojecten. - WKO wordt bij alle renovatie- en nieuwbouwprojecten als gewenste techniek in de bestekken meegenomen. - Volle investeringen in vervroegde vervanging van oude verwarmingssystemen in oudere gebouwen. - Combinaties maken van complete pakketten aan isolatie maatregelen en facilitering door de overheid voor vergunningverlening en ondergrondse ruimtelijke ordening.
UITLEGKAART Bodemenergie Welk gebruik? De bodem is te gebruiken voor het verwarmen en koelen van gebouwen. Warmte Koude opslag (WKO) is een vaak kosteneffectieve methode om de temperaturen in de bodem te gebruiken. WKO systemen slaan warmte en koude op in de bodem zodat deze kunnen worden gebruikt wanneer het nodig is. Een ander veelbelovend gebruik van de bodem is geothermie: het gebruik van de warmte uit de hete diepe lagen van de aarde. Met geothermie kan op grote schaal warmte worden gewonnen voor bijvoorbeeld ruimteverwarming. Welke aantallen? Er wordt nu ongeveer 0,4 PJ aan duurzame energie uit de bodem gehaald in Noord-Nederland. Dat gebeurt door de toepassing van WKO systemen. Er is nog geen geothermie project in Noord-Nederland. Welke ontwikkelingen? WKO systemen zijn een bestaande en bewezen techniek. Deze systemen worden vooral bij grotere gebouwen (kantoren, instellingen) al veel toegepast. Experts verwachten dat er voor 2020 mogelijk 1 geothermie project gaat worden gerealiseerd. Grotere kansen voor geothermie liggen er na 2020.
Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Zonne-energie Welke keuzes en wat levert het op? Huidig beleid 5 % van potentiële daken met zonnecellen (huishoudens èn utiliteit/bedrijven). Op 5% van daken zonneboilers. 4 zonnecentrales van 1 MW. Opbrengst: 0,93 PJ. Extra inspanning 20% van potentiele daken met zonnecellen (huishoudens èn utiliteit/bedrijven). 10 % van daken zonneboilers. 20 zonnecentrales van 1 MW. Opbrengst: 3,2 PJ Maximaal haalbaar 100 % van daken met zonnecellen (huishoudens èn utiliteit/bedrijven). 25% met extra zonneboilers. 50 zonnecentrales van 1 MW. Opbrengst: 14,4 PJ Wat is nodig bij Maximaal haalbaar? - Verplichting zonne-energie bij nieuwbouw en renovatie. - Actieve ondersteuning zonnecentrales. - Het wegnemen van mogelijke juridische drempels bij de kleinschalige opwekking van duurzame energie. - Subsidies.
UITLEGKAART Zonne-energie Welk gebruik? Zonnepanelen produceren stroom op de plek waar het wordt gebruikt. Het is dus niet altijd nodig om de elektriciteit te transporteren over het elektriciteitsnet. Zo worden netwerkverliezen vermeden en energie bespaard. Stroom die niet wordt gebruikt, kan aan het lokale netwerk worden terug geleverd. 1 woning met 20 m 3 zonnecellen levert ongeveer 2750 kwh per jaar op. Dit is ongeveer 2/3 van het gebruik van 1 huishouden. Welke aantallen? Bij de berekeningen wordt uitgegaan van een schatting van het potentiële beschikbare dakoppervlak voor de woningbouw en de bedrijvigheid.we rekenen met zonnecentrales met een oppervlakte van 1 hectare. Deze hebben een vermogen van ongeveer 1 MW. Welke ontwikkelingen? Op dit moment is een klein deel van de daken bedekt met zonnepanelen. We schatten dat er nu in Noord-Nederland zo n 0,03 PJ aan zonne-energie wordt opgewekt. Gezien de prijsontwikkelingen van zonnepanelen en landelijke acties rond gezamenlijke inkoop, verwachten we de komende jaren een stijging.