Express Yourself - Understand the World Beeld van het Talencentrum 2010-2012 www.rug.nl/talencentrum
www.rug.nl/talencentrum Oude Kijk in t Jatstraat 26, 9712 EK Groningen T 050 363 58 02 E talencentrum@rug.nl @ LanguageCntrRUG / languagecentre.universityofgroningen
Voorwoord In 2013 bestaat het Talencentrum 25 jaar. Als onafhankelijk expertisecentrum voor taaldiensten, nauw verbonden met de Rijksuniversiteit Groningen, heeft het Talencentrum zich in de afgelopen decennia ruimschoots bewezen. Begonnen als spin off van de Faculteit der Letteren neemt het Talencentrum tegenwoordig in het noorden een stevige positie in. Het Talencentrum heeft een sterk en innovatief internationaal team, dat een belangrijke rol speelt bij de internationalisering van het universitair onderwijs, het bedrijfsleven en het maatschappelijke leven. Als expertisecentrum leveren we advies, taalcursussen, toetsen, communicatietrainingen en vertaaldiensten aan bedrijven, onderwijsinstellingen, overheidsorganisaties en particulieren. Wij zijn trots op de actieve rol die het Talencentrum speelt in de internationaliseringsambitie van onze opdrachtgevers. In deze terugblik op de afgelopen drie jaar maken we ruimte om onze visie op de wereld te schetsen en de rol die deze visie speelt in de praktijk van onze dienstverlening. We willen dat mensen betekenisvolle relaties aangaan, wat tot uitdrukking komt in ons motto: Express Yourself - Understand the World september 2013 Anje Dijk, directeur
Inhoudsopgave Het Talencentrum / Visie en betekenis...1 Ideologie / Waar we in geloven... 1 Visie / Wat we zien in de wereld om ons heen... 1 Missie / Wat we voor anderen betekenen... 3 Unieke kracht / Waar wij goed in zijn... 3 Merkwaarden / Waaraan wij te herkennen zijn... 4 Kwaliteitswaarden / Wat maakt dat ons werk goed is... 5 Taalcursussen / Vijf pijlers van effectief taalonderwijs... 6 Tekstservices / Visie... 7 Dienstverlening /Standaardcursussen en maatwerk...8 Taalcursussen / Engels, Nederlands, moderne vreemde talen... 8 Universitaire Vertaal- en Correctiedienst (UVC) / Diensten... 10 Handboek academische communicatieve vaardigheden / Online... 11 Testing Unit / Taaltesten en assessments... 11 Interculturele Effectiviteit Training / IET... 12 Eigen publicaties / Taalmethoden... 12 Projecten, netwerken, conferenties en samenwerking / Nationaal en internationaal... 13 Ontwikkelingen / Digitaal... 16 Formatie / Flexibel... 16 Kwaliteit / Waarborgen... 16 Bedrijven en instellingen / Vaste klantrelaties... 17 Talencentrum/ Feiten & cijfers... 18 Aanbod Talencentrum / Een overzicht... 18 De cijfers / 2010-2012... 19 Referenties... 24 Lesmateriaal... 24 Websites... 24
Het Talencentrum / Visie en betekenis Onze dienstverlening op het gebied van taal en cultuur is geworteld in onze visie en in de kernwaarden die onze jarenlange praktijkervaring reflecteren. We willen graag een positieve invloed uitoefenen op de effecten van internationalisering en globalisering die in de maatschappij voelbaar zijn. We zijn er van overtuigd dat interculturele sensitiviteit, heldere communicatie en goede taalvaardigheid bijdragen aan een sociaal duurzame economie en samenleving. Ideologie / Waar we in geloven Wij geloven dat taal meer is dan taal alleen taal is een culturele transmitter. Taal en communicatie zijn onmisbaar voor hechte relaties tussen mensen: voor wederzijds begrip, voor sociale interactie en voor vruchtbaar zakelijk contact. Kennis van en passie voor taal en cultuur zitten de medewerkers van het Talencentrum in het bloed. Wij geloven dat die kennis en passie kunnen bijdragen aan het creëren van sterkere banden tussen mensen en organisaties in een interculturele omgeving. Mensen moeten in hun dagelijks leven in staat zijn samen dezelfde taal te spreken. Wanneer je goed kunt uitdrukken en formuleren wat je wilt zeggen, kun je optimaal de kansen benutten die het leven biedt. Het Talencentrum helpt daarbij door de taalbeheersing van mensen te vergroten. Goede taalbeheersing stelt je in staat je zelfstandig en vrij te bewegen en een gelijkwaardige partner te zijn voor mensen in een wereld die nieuw voor je is. Visie / Wat we zien in de wereld om ons heen Internationalisering van de samenleving We zien dat grotere groepen uit de samenleving in hun werk en in hun dagelijks leven in contact komen met mensen uit andere landen en culturen, die een andere taal spreken. Dit is geen probleem, maar juist een verrijking: meertalig en intercultureel contact biedt waardevolle nieuwe mogelijkheden. Daarbij zijn een juiste interpretatie, welwillendheid en wederzijds begrip van groot belang. We zien ook dat internationalisering en interculturalisering processen zijn die bij mensen en in organisaties dezelfde ontwikkelingsfasen doorlopen. Kennis van een andere taal en cultuur ontwikkelt zich van, aanvankelijk, een middel tot zelfredzaamheid in een nieuwe sociale omgeving tot, uiteindelijk, een instrument voor zelfexpressie, dat de mogelijkheid biedt om voor anderen het verschil te maken. 1
Tijdens deze ontwikkelingsfasen manifesteren zich verschillende behoeften aan taalvaardigheid en culturele kennis. Wat we willen zien is dat cross-culturele en cross-linguïstische contacten tussen mensen tot een maximaal en vruchtbaar resultaat leiden. Als je elkaars taal spreekt of schrijft en elkaars culturele verschillen en overeenkomsten (h)erkent, kun je van betekenis zijn voor elkaar. Een volwaardig partner zijn in het sociale verkeer is de basis voor vriendschappelijke verhoudingen en productieve samenwerking in de wereld. Het Talencentrum biedt op elk niveau en voor elke gebruikscontext mogelijkheden voor de verbetering van taalvaardigheid en het vergroten van interculturele sensitiviteit. Internationalisering in het hoger onderwijs en het bedrijfsleven We zien dat internationalisering van de samenleving en van het hoger onderwijs diep ingrijpt in het dagelijks leven van burgers, studenten en medewerkers. Iets vergelijkbaars zien we bij ondernemingen en maatschappelijke instellingen. Professionals zijn in toenemende mate actief op internationale fora en in internationale bedrijfscontacten. Met hun presentaties, publicaties en onderhandelingen maken ze contact met mensen die uiteenlopende culturele achtergronden hebben. Naast goede taalvaardigheid in een gemeenschappelijke (tweede of derde) taal zoals Engels of Spaans, vraagt dat ook culturele sensitiviteit: begrip voor verschillen in taal en gedrag in onderlinge relaties. Wat we graag willen zien is dat mensen en organisaties een internationale setting niet als een belemmering zien voor hun functioneren, maar dat zij deze ervaren als een verrijking. Naast een goede taalvaardigheid is herkennen en erkennen van het effect van cultuurverschillen op communicatie een essentiële competentie in een internationale omgeving. Het Talencentrum ontwikkelt taalvaardigheid en interculturele gevoeligheid bij mensen. Ontwikkelingen in het vakgebied We zien op didactisch gebied steeds nieuwe inzichten ontstaan over het effectief verwerven van taal en van interculturele competenties. In het hoger onderwijs zien we een toenemende belangstelling bij studenten, promovendi en docenten om academische communicatieve vaardigheden op peil te brengen en te houden. We merken in de professionele werkomgeving dat opdrachtgevers zich vaak onvoldoende bewust zijn van de culturele omgeving waarin een vertaalde boodschap terecht komt. Voor hen is adequate interculturele kennis van betekenis voor een effectief gebruik van vertaalde teksten in een sociale en professionele context. We zien verder de opkomst van nieuwe internettechnologieën en media zoals Youtube, Twitter, Skype en Facebook, die een grote invloed hebben op het bereik, de kwaliteit en het tempo van communicatieprocessen tussen mensen. Door internet hebben we gebruikers van andere talen en andere culturen binnen handbereik. Contact kent geen grenzen meer. Wie communiceert via internet krijgt direct respons en resultaat. 2
Wat we willen is recente wetenschappelijke inzichten over taalverwerving en taaldidactiek productief maken voor klanten binnen en buiten de universiteit. We maken daarbij optimaal gebruik van de mogelijkheden die nieuwe communicatiemiddelen ons bieden. Ook willen we klanten bewust maken van de sociale en culturele context waarin geschreven en gesproken teksten functioneren en van de invloed die taalgebruik heeft op begrip. We willen onze klanten helpen om de kwaliteit van hun taalgebruik op peil te houden door kritisch gebruik van media en online diensten. Missie / Wat we voor anderen betekenen Het Talencentrum wil dat mensen volwaardige partners zijn in internationale samenwerking en communicatie. Taalvaardigheid en interculturele sensitiviteit zijn daar volgens ons fundamentele voorwaarden voor. We drukken dit uit in onze merkbelofte: Het Talencentrum maakt het mogelijk om: Express Yourself - Understand the World... vanuit genuanceerd begrip van de (interculturele) context waarin je verkeert... je zodanig uit te drukken,... dat je zo goed mogelijk tot je recht komt... op het niveau dat je zelf voor ogen hebt. We zetten onze expertise in voor onze klanten, zodat ze in elke fase van internationaal en intercultureel contact op het door hen gewenste taalniveau hun werk kunnen doen. Unieke kracht / Waar wij goed in zijn Sterke punten van het Talencentrum zijn de internationale achtergrond van medewerkers, vernieuwingsgezindheid gebaseerd op academische kennis, interculturele sensitiviteit en persoonlijk maatwerk. De belangrijkste kracht van het Talencentrum is een internationaal team van vernieuwingsgerichte en academisch gevormde medewerkers. We staan niet stil, we vernieuwen regelmatig onze taal- en cultuurtrainingen en we luisteren naar de wensen van onze klanten. Ons team weet uit eigen ervaring wat het is om je in een andere culturele wereld te leren bewegen en presenteren. Innovatieve taaldidactiek, gebruik van nieuwe media en inzet van ervaren docenten en excellente (native level 3
speaking) taalgebruikers spelen een belangrijke rol bij het op peil houden van de kwaliteit van taalonderwijs en vertaaldiensten. Het Talencentrum biedt scholing en ondersteuning in elke fase van internationalisering waarin organisaties zich bevinden. In de cursussen Nederlands voor buitenlanders en in de cursussen in andere talen zijn taalverwerving, taalgebruik en het vergroten van interculturele sensitiviteit zo goed mogelijk geïntegreerd. Onze dienstverlening op maat spitst zich op elk gewenst taalniveau toe op de beroepssituatie en het vakgebied van de opdrachtgever. Door onze band met de Rijksuniversiteit Groningen en met wetenschappelijke partners elders in Nederland en in Europa zijn we betrokken bij innovatief taaldidactisch onderzoek en staan we vooraan als er zich nieuwe technische mogelijkheden aandienen. Merkwaarden / Waaraan wij te herkennen zijn Een aantal eigenschappen kenmerken de manier van werken van het Talencentrum. Bevlogen Onze passie is werken met taal. We kennen onze eigen taal en cultuur en we staan open voor de achtergrond van mensen met wie wij werken. Eigen ervaringen met het leren van een taal en met inzichten in intercultureel sociaal verkeer inspireren ons werk. We zien dat betere internationale contacten sociale cohesie versterken in een maatschappij die op weg is naar een social sustainable society. Doelgericht Goede taalbeheersing en sensitiviteit voor culturele verscheidenheid maakt mensen sterker. We stellen mensen in staat om optimaal te functioneren in de internationale en interculturele omgeving waarin ze leven en werken; van eenvoudige zelfredzaamheid op straat of in een winkel tot professionele presentatie en individuele zelfexpressie in bedrijfsonderhandelingen of op een congres. Luisterend naar de vraag bepalen we, in samenspraak met de opdrachtgever, het doel en de inhoud van de diensten en producten die we leveren. Vernieuwend We passen actief nieuwe kennis toe op ons vakgebied en we verwerken recente inzichten in onze diensten en producten. We vinden onszelf regelmatig opnieuw uit ten behoeve van de mensen voor wie wij werken. Medewerkers met een innovatieve inslagvoelen zich bij ons thuis. 4
Kwaliteitswaarden / Wat maakt dat ons werk goed is Alles wat we doen, heeft een solide basis. Dat betekent voor ons: Kwaliteit bewaken Een waarborg voor de kwaliteit van onze cursussen is onze visie op taalonderwijs, gebaseerd op vijf pijlers van effectief taalonderwijs (zie onder: Taalcursussen / Vijf pijlers van effectief taalonderwijs op pagina 6 en 7). De kwaliteit van vertalingen garanderen we door dubbele controle van elke vertaalde tekst. Betrouwbaar zijn Behalve aan evaluatie achteraf besteden wij veel aandacht aan een diagnostische intake vooraf en aan tussentijdse feedback. Persoonlijk contact is onze waarborg voor kwaliteit, resultaat en tevredenheid. Maatwerk uitvoeren Wij ontwikkelen producten en diensten die aansluiten bij de specifieke behoefte van de klant en bij de context waarin taal wordt gebruikt. Onze professionals zijn gespecialiseerd in diverse vakgebieden, waardoor ze in staat zijn om hun taaltraining of vertaling aan te passen aan de wensen van de klant. Gericht zijn op samenwerking Producten en diensten ontwikkelen we het liefst in nauwe samenwerking met onze opdrachtgevers. Waar nodig schakelen we aanvullende expertise in uit onze nationale en internationale (universitaire) netwerken. Resultaatgericht werken Tijdens de uitvoering houden we scherp het beoogde taalniveau en de beoogde competenties in beeld, die op basis van intake en feedback met de klant zijn bepaald. Professioneel teamwerk De opdrachtgever kan voor een one-stop-shopping service terecht bij het Talencentrum. Voor (bijna) elke taal en op elk niveau; voor taaltrainingen en trainingen in interculturele sensitiviteit; voor tests en assessments; voor teksten, vertalingen, correcties en ondertiteling op ieder vakgebied. Als team van taal- en cultuurexperts werken we onderling nauw samen. Transparante presentatie Onze prijsopbouw en onze wijze van uitvoeren zijn helder en inzichtelijk voor onze opdrachtgevers. Waar voor je geld leveren We leveren gegarandeerd hoge kwaliteit tegen een betaalbare prijs. 5
Taalcursussen / Vijf pijlers van effectief taalonderwijs Ons taalonderwijs is consistent en effectief en voldoet aan internationale standaarden. Het Talencentrum maakt gebruik van vijf sleutelconcepten, die de pijlers vormen onder onze taalcursussen en taaltoetsing. 1. Aansluiten bij Europa / Het Europees Referentiekader (ERK/ CEFR) We maken gebruik van het ERK (of CEFR in het Engels), het referentiekader van taalniveaus dat de Raad van Europa heeft ontwikkeld. Dit raamwerk zorgt er voor dat er in Europees verband (maar ook steeds meer daarbuiten) duidelijkheid bestaat over de interpretatie van taalniveaus. Het raamwerk geeft cursisten bovendien de mogelijkheid om, aan de hand van vragen over taalgebruik in bepaalde situaties, zelf vast te stellen wat ze al kunnen en wat ze graag willen leren. Het raamwerk maakt het onze docenten mogelijk om heldere, eenduidige standaarden te hanteren in toetsen en cursussen. We scholen docenten regelmatig bij, zodat ze de standaarden allemaal op dezelfde manier hanteren en dezelfde beoordelingscriteria gebruiken. De standaardtoetsen die we aanbieden en de taaltoetsen die we op maat ontwikkelen, zijn altijd gerelateerd aan dit raamwerk. 2. Aansluiten bij ervaringen / Reflectie We stimuleren cursisten om zelf te bedenken wat voor hen de meest effectieve manier van leren is. We vragen hen om regelmatig terug te kijken op hun leerproces en bij zichzelf te rade te gaan hoe ze het meest effectief kunnen leren en waar ze het meest gemotiveerd door raken. Reflectie op het eigen leren leidt tot bewustwording van het eigen leerproces. Deze manier van werken vergroot de kans dat de taalverwerving ook door gaat als de cursus is afgerond. 3. Aansluiten bij het individu / Autonomie Het taalleerproces is een proces van veel zelf doen. We begeleiden cursisten bij het ontwikkelen van een zelfstandige manier van werken. Dat is belangrijk, want bij het leren van een taal speelt de docent niet de grootste rol. Zelf de taal gebruiken, leren van je fouten en leren van anderen is minstens zo belangrijk bij taalverwerving. We vinden het belangrijk dat onze cursisten zo veel mogelijk handvatten aangereikt krijgen om zelf actief met de taal aan het werk te zijn, juist buiten de cursus. 4. Aansluiten bij de mogelijkheden / Een rijke leeromgeving Wij bieden cursisten een rijke leeromgeving. De docent wijst de weg en brengt structuur aan in het leerproces. De cursist oefent, leert en reflecteert. Daarbij gebruiken we niet alleen lesmateriaal in boeken, maar bieden we onze cursisten ook een schat aan online oefeningen, teksten, filmpjes, tips & trucs, waarmee ze datgene kunnen verbeteren dat voor hen belangrijk is. Web 2.0 technologie en diensten zoals Skype, Facebook, Twitter, videoconferencing, diverse apps en Youtube zijn een grote rijkdom voor ons taalonderwijs. 6
5. Aansluiten bij de situatie / Context gerelateerd Onze cursisten willen een taal leren om te gebruiken met een bepaald doel en in een bepaalde context. Dat kan zijn een Engelstalige studie Geneeskunde kunnen volgen, een Duitstalig fusiegesprek met een Duitse collega in de autobranche voeren, een Chinese handelsdelegatie in Nederland begroeten of een sollicitatiegesprek in het Spaans voeren, een brochure laten vertalen of een film laten ondertitelen. Voor aanvang van de opdracht bespreken we de doelen en de context. We stemmen daar vervolgens ons aanbod zo goed mogelijk op af. Ook toetsen kunnen, in de vorm van een taalassessment, gerelateerd worden aan de context waarin taal gebruikt moet worden. Tekstservices / Visie Context gerelateerd schrijven Het schrijven van een tekst is een kunst op zich. Een tekst voor een website heeft een andere vorm dan een tekst voor een brochure, een jaarverslag of een wetenschappelijk artikel. De ervaren tekstschrijvers van het Talencentrum verstaan de kunst van het schrijven. Een brochure of folder laten ontwikkelen, een website een grondige opfrisbeurt geven, een mailing of periodiek uitbrengen, interviews laten uitwerken voor een relatiemagazine; het is hen toevertrouwd. Bij aanvang van iedere opdracht nemen we de tijd om uw wensen te bespreken, zodat duidelijk is in welke context een tekst gebruikt wordt. Contact en overleg De vertalers van het Talencentrum nemen de tijd om tijdens de uitvoering van een vertaal- of correctie-opdracht te overleggen. Een aantal van onze vertalers is bovendien gespecialiseerd in een bepaald vakgebied, waardoor ze goed thuis zijn in de specifieke terminologie die daar bij hoort. We beschikken over een groot netwerk van vertalers: moedertaalsprekers van de taal waarnaar ze vertalen en goed in hun vak. Onze vertalers overleggen onderling over lastige kwesties en wegen mogelijkheden af. Een vertaling wordt voor oplevering altijd nog een keer gecontroleerd door een andere vertaler, van wie de doeltaal ook de moedertaal is. 7
Dienstverlening /Standaardcursussen en maatwerk Het aanbod van het Talencentrum is actueel en volop in ontwikkeling. Dat geldt voor de taalcursussen uit het open aanbod, voor Nederlanders en buitenlanders, voor de vertaaldiensten, maar ook voor cursussen en trainingen die we op maat aanbieden. Taalcursussen / Engels, Nederlands, moderne vreemde talen Het Talencentrum biedt verschillende typen cursussen en trainingen: Open aanbod Taalcursussen in het open aanbod zijn toegankelijk voor iedereen. Het rooster en programma staan van te voren vast. Naast de cursussen Nederlands voor anderstaligen zijn dat bijvoorbeeld cursussen Engels, Frans, Duits, Spaans, Chinees, Japans, Italiaans, Russisch, Arabisch en Hebreeuws. Kosteloos Nederlands leren De beginnerscursussen Nederlands voor anderstaligen uit het open aanbod zijn geschikt voor iedereen die een opleiding op HBO of universitair niveau volgt of wil volgen. Vanaf 2013 kunnen internationale studenten die aan de RUG gaan studeren zich in hun eerste studiejaar kosteloos inschrijven voor een beginnerscursus Nederlands. Het College van Bestuur van de RUG neemt de kosten van deze cursus voor zijn rekening. Maatwerk Bij cursussen op maat, die op aanvraag worden samengesteld, bepalen we in overleg met de opdrachtgever wat er in de cursus aan de orde komt, wanneer en waar de cursus plaatsvindt, wie er in de cursus zitten en hoe intensief de cursus is. Cursussen op maat worden voor groepen en tweetallen opgezet, maar worden ook individueel gegeven. Met een Personal Training Program (PTP) ook wel de Strippenkaart genoemd bieden we klanten de mogelijkheid om gedurende een jaar een beroep op de docent te doen op het moment dat het nodig is. Een Strippenkaart van 10 of 15 contacturen geeft de mogelijkheid om een docent in te schakelen voor een uurtje les, voor feedback op een geschreven tekst of voor het oefenen van een presentatie. Intensieve vijfdaagse taaltrainingen zijn bedoeld voor mensen die in korte tijd een flinke sprong vooruit willen maken door zich helemaal in een taal onder te dompelen. De trainingen worden gegeven in kleine groepjes (maximaal 4 cursisten) en zijn voor zowel beginners als gevorderde taalleerders geschikt. Op locatie Cursussen kunnen desgewenst op locatie aangeboden worden. Zo geven we in opdracht van het UAF, de stichting voor vluchtelingstudenten, een groepscursus Nederlands in Sneek, verzorgden we een test Engels in Duitsland en geven we jaarlijks een cursus Engels (Presentation Skills) aan toekomstige RUG-studenten in Osaka, Japan. Ook cursussen op maat worden regelmatig in company gegeven Studentencursussen zijn taalcursussen als onderdeel van een studieprogramma, bijvoorbeeld colleges Engels voor Rechtenstudenten, studenten Economie of studenten van het Honours College of colleges 8
Nederlands voor studenten Technische Bedrijfskunde. Voor deze cursussen wordt de inhoud in overleg met de opleiding vastgesteld. Zelfstudie Mensen die onafhankelijk, zonder begeleiding van een docent hun taalvaardigheid willen verbeteren, kunnen gebruik maken van Tell me More. Dit online zelfstudie programma voor verschillende talen biedt de mogelijkheid om zelf te bepalen waar en wanneer u een taal leert. Persoonlijk kennismaken / Intakegesprek, spreekuur, proeverij Het persoonlijk contact met opdrachtgevers en cursisten is bepalend voor de effectiviteit van onze dienstverlening. We bieden verschillende vormen van persoonlijke kennismaking en intake zijn ontwikkeld: Met opdrachtgevers die een cursus op maat zoeken, voeren we een intakegesprek waarin de specifieke wensen van een klant worden besproken en onze mogelijkheden in kaart worden gebracht. Op basis van het intakegesprek volgt een heldere offerte. Bij inschrijven voor een standaardcursus kan voor inschrijfadvies gebruik worden gemaakt van spreekuren met docenten. Minimaal een keer per jaar organiseren we een taalproeverij. Belangstellenden kunnen tijdens een proeverij via korte kennismakingslesjes proeven van de mogelijkheden die het Talencentrum te bieden heeft. Specialismen Het Talencentrum beschikt over een toenemend aantal specialisaties. Zo bieden we onder meer trainingen in: het schrijven van wetenschappelijke artikelen in het Engels; presenteren in het Engels; het vergroten van academische communicatieve vaardigheden (Nederlands en Engels); het schrijven van beleidsteksten (Nederlands en Engels) Schrijven en publiceren Ons aanbod aan schrijfvaardigheidstrainingen Nederlands en Engels is in de afgelopen jaren uitgebreid wat betreft doelgroepen en niveau. Voor wie schrijven leuk maar lastig vindt zijn er algemene cursussen schrijven, workshops stijl of spelling, cursussen schrijven voor het web en schrijven van beleidsteksten. Ook voor het ontwikkelen van fundamentele vaardigheden als het structureren van teksten en het onderscheiden van hoofd- en bijzaken bieden we ondersteuning. Schrijvers die feedback willen op teksten die ze zelf schrijven, kunnen via een online schrijftraining, dankzij directe feedback van de docent, de kwaliteit van hun eigen werk verbeteren. En voor diegenen die het schrijven van teksten graag uitbesteden aan anderen, is er onze tekstschrijfservice. Specifieke contexten - Medisch, juridisch, economisch Het Talencentrum heeft in de afgelopen jaren diverse grote opdrachten uitgevoerd in de medische sector. Zo hebben we het hele curriculum van de Internationale Bachelor en Master Geneeskunde vertaald naar het Engels. Ook begeleiden we sinds 9
2007 in opdracht van het Pre-University College van de RUG ieder jaar een groep Saoedi-Arabische aspirant studenten die zich voorbereiden op een studie Geneeskunde of Tandheelkunde. Verder is in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) de toets Medisch Nederlands ontwikkeld. Buitenlandse artsen moeten deze toets afleggen als ze hun BIG-registratie (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg) in Nederland willen realiseren. Breed spectrum Dankzij een grote pool van medewerkers die flexibel inzetbaar zijn, kan het Talencentrum een breed spectrum aan talen aanbieden. Cursussen Chinees bieden we aan in samenwerking met het Groningen Confucius Instituut. Plezier en cultuur/ Dutch Sing Along Drie keer per jaar organiseert het Talencentrum een culturele meezingavond voor deelnemers aan de cursussen Nederlands. Onder begeleiding van twee professionele accordeonisten van Muziek in Bedrijf zingen cursisten uit volle borst mee met Nederlandstalige liedjes. Een leuke, ontspannen manier om met Nederlandse taal en cultuur bezig te zijn én om kennis te maken met andere taalleerders. Daarnaast organiseert het Talencentrum geregeld andere sociale activiteiten voor cursisten. Zo is er in de zomer van 2013 een programma met daarin onder andere een stadswandeling, pannenkoeken eten en een bezoek aan Noorderzon aangeboden. Universitaire Vertaal- en Correctiedienst (UVC) / Diensten Styleguide en terminologie database / Online De vertaal- en correctiedienst van het Talencentrum heeft voor de RUG een universitaire terminologie database opgezet. Deze database garandeert dat bij elke vertaling de terminologie van de RUG consistent wordt gebruikt. De database bevat specifieke RUG-terminologie, onderwijsterminologie en HR-terminologie. De vertaal-en correctiedienst werkt ook aan een RUG-stijlgids, die in 2013 voor intern gebruik beschikbaar komt. Ondertiteling / Films en documentaires Steeds vaker worden filmpjes gebruikt als ondersteuning van een bedrijfspresentatie of ter illustratie van een project. De RUG brengt, in het kader van de reeks Unifocus, iedere week een aantal korte clips uit met informatie over onderzoek en onderwijs. Deze clips worden vertaald en ondertiteld door de vertaal- en correctiedienst. Daarnaast vertaalt de UVC regelmatig langere audiovisuele producties. 10
Handboek academische communicatieve vaardigheden / Online Het Talencentrum beheert in samenwerking met de leerstoelgroep Taalbeheersing van de RUG het online Handboek Academische Communicatieve Vaardigheden (HACV), voorheen bekend als Noordster. Het Handboek geeft online ondersteuning voor studenten en docenten in het Hoger Onderwijs. Voor studenten bevat het HACV een groot aantal hand-outs met richtlijnen voor de aanpak van schrijfopdrachten en andere communicatieve taken, zoals presenteren, interviewen, schrijfstrategieën en bronverwijzing. Docenten hebben met het HACV tal van suggesties voor opdrachten in handen, waarmee ze hun studenten kunnen trainen in academische communicatieve vaardigheden (schriftelijk en mondeling). Het HACV kent veel gebruikers binnen en buiten de universiteit. Docenten verwijzen studenten naar de HACV-site of nemen het materiaal op in hun syllabi. Testing Unit / Taaltesten en assessments De vraag naar taaltoetsing en taalassessments groeit. Behalve de Language Centre English Test (LCET), die meet op welk niveau van het Europees Referentiekader de Engelse taalvaardigheid van een kandidaat zich bevindt, nemen we op aanvraag ook niveautests Duits, Spaans en Frans af. Daarnaast geven we advies over bestaande taaltests. Bijvoorbeeld aan studenten die in het buitenland gaan studeren. We helpen hen bij het kiezen van de juiste toets en bij het voorbereiden op examens zoals het staatsexamen Nederlands als tweede taal (NT2-II). We verzorgen ook de examentraining Engels voor middelbare scholieren die de RUG elk jaar aanbiedt. We verzorgen taalassessments voor buitenlandse medische studenten en voor buitenlandse docenten die in het Nederlands lesgeven. Taalassessments worden daarnaast ingezet bij docenten van wie het Engels niet de moedertaal is en die in het Engels lesgeven. Ook opdrachtgevers van buiten de universiteit die de taalvaardigheid van een medewerker willen toetsen in de betreffende professionele context maken gebruik van onze taalassessments. Taalassessments kunnen een waardevolle aanvulling zijn op een sollicitatieprocedure. Ten slotte bieden we workshops en trainingen aan docenten uit het hoger en middelbaar onderwijs, om vertrouwd te raken met het Europees Referentiekader voor taalniveaus. 11
Interculturele Effectiviteit Training / IET Sinds 1 februari 2013 is het Talencentrum de enige aanbieder van de Interculturele Effectiviteit Training (IET). De IET richt zich op het ontwikkelen van drie competenties, die er toe bijdragen dat deelnemers hun interculturele sensitiviteit vergroten. Interculturele sensitiviteit is afhankelijk van: Culturele empathie: het vermogen om zich in te leven in de gedragingen, de gedachten en de gevoelens van mensen uit andere culturen; Open mindedness: een open en onbevooroordeelde houding ten opzichte van andere culturen en andere normen en waarden; Sociaal initiatief: de vaardigheid om in een andere cultuur naar buiten te treden en bijvoorbeeld actief deel te nemen aan gesprekken, of vragen te stellen. De IET bestaat uit een interactief multimediaal programma met een reeks filmpjes over verschillende intercultureel lastige situaties. Aan de hand van die situaties trainen IET-deelnemers bovenstaande competenties. De IET is ontwikkeld bij de faculteit Gedrag- en Maatschappijwetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen op initiatief van prof. dr. J.P. van Oudenhove. Deze filmpjes zijn startpunt en warming up voor het tweede programmadeel, waarbij deelnemers onder begeleiding van een ervaren trainer opdrachten uitvoeren, vaardigheden oefenen, demonstraties krijgen en rollenspellen doen en feedback krijgen op hun interculturele sensitiviteit. Eigen publicaties / Taalmethoden Medewerkers van het Talencentrum verwerken hun kennis en ervaring op het gebied van taalonderwijs ook in lesmaterialen en andere publicaties. Docenten van de sectie Nederlands hebben in de afgelopen jaren een aantal zeer populaire lesmethoden voor anderstaligen geschreven, die landelijk zijn uitgebracht door uitgeverij Coutinho: Nederlands in Gang, Nederlands in Actie, Nederlands op Niveau en In de Startblokken. Voorafgaand aan publicatie is het materiaal uitgeprobeerd en geëvalueerd in onze cursussen Nederlands. Docenten van de sectie Engels hebben in 2010 de methode Academic Writing in English geschreven. In 2011 verscheen deze methode bij uitgeverij Coutinho. 12
Projecten, netwerken, conferenties en samenwerking / Nationaal en internationaal Projecten Eigentijds en innovatief taalonderwijs vraagt een actieve rol in projecten én kennis van taalonderzoek en taalontwikkeling. Het Talencentrum neemt met diverse universitaire partners deel aan tal van nationale en Europese projecten. SpeakApps is een Europees project dat zich ten doel stelt met behulp van nieuwe media docenten en studenten de mogelijkheid te bieden om op afstand en buiten het klaslokaal hun spreekvaardigheid te verbeteren. Het materiaal van SpeakApps is in zes talen beschikbaar: Catalaans, Nederlands, Engels, Iers, Pools en Zweeds. Embed ontwikkelt een online database met voorbeelden van academische teksten van studenten (essays) op de niveaus B en C van het Europees Raamwerk. Deze voorbeelden kunnen dienen als hulpmiddel voor docenten die het niveau van een tekst moeten beoordelen. International Classroom Het Talencentrum participeert in het RUG-project International Classroom. Dit project heeft als doel om voor de RUG het bijzondere kwaliteitskeurmerk voor Internationalisering van de NVAO te behalen. Het Talencentrum participeert in de algemene Projectgroep en in de werkgroep Taalbeleid. International University (IntlUni) is een Europees project, opgezet vanuit de European Language Council, dat vaststelt aan welke kwaliteitsstandaarden de taalvaardigheid in het Hoger Onderwijs moet voldoen in het kader van het proces van internationalisering. MAGICC is een Europees project, uitgevoerd in samenwerking met een groot aantal Europese partners, waar het Talencentrum vanuit de RUG aan deelneemt. Doel van het project is het ontwikkelen van onderwijsmodulen die studenten voorbereiden op de internationale onderwijs- en werkomgeving waarin ze (gaan) functioneren. Skype Groningen - Padua Veel studenten willen graag meer oefenen met spreekvaardigheid, maar vinden het eng om een gesprek in het Engels met hun medestudenten te beginnen. In dit project voeren studenten die in Groningen en Padua Engels leren, opdrachten uit die hen helpen gestructureerde gesprekken te voeren met andere studenten die op ongeveer hetzelfde niveau zitten. E-learning Tussen 2009 en 2011 heeft het Talencentrum in samenwerking met het Universitair Onderwijscentrum Groningen (UOCG), de Erasmus Universiteit Rotterdam en Tshwane University of Technology (TUT) in Pretoria (Zuid-Afrika) het project e-learning Leadership uitgevoerd. Docenten van het Talencentrum hebben onder meer series workshops georganiseerd in Groningen en Zuid-Afrika, op basis waarvan de docenten van TUT online hulpmiddelen voor taalonderwijs in hun curriculum hebben opgenomen. 13
Toetsen Nederlands De vier talencentra van de universiteiten van Amsterdam, Tilburg, Nijmegen en Groningen ontwikkelen gezamenlijk toetsen voor Nederlands als Tweede Taal (NT2) voor de niveaus A2 en B1 van het Europees Raamwerk. De toetsen worden in 2013 uitgegeven bij uitgeverij Boom. Netwerken Het Talencentrum is actief in een aantal netwerken: NUT We zijn lid en tevens voorzitter van de Vereniging van Nederlandstalige Universitaire Talencentrum (NUT) waarin talencentra uit Nederland en Vlaanderen zijn verenigd. Naast de jaarvergadering organiseert de NUT jaarlijks een thema bijeenkomst voor directeuren van talencentra en een studiedag voor docenten. De NUT is op haar beurt lid van CercleS, de federatie van talencentra in Europa. Naast uitwisseling van kennis en ervaringen tussen Talencentra onderling, stelt de NUT zich tot doel om de vereniging actief onder de aandacht te brengen bij Vlaamse en Nederlandse organisaties en instellingen voor Hoger Onderwijs. Wulkow Jaarlijks vindt in het Duitse Wulkow een werkbijeenkomst plaats voor directeuren van Talencentra in Europa. De werkbijeenkomsten resulteren elk jaar in een memorandum, dat via CercleS naar talencentra verspreid wordt. Het Talencentrum van de RUG was betrokken bij het opstellen van memoranda over de volgende onderwerpen: Talencentra in instellingen voor hoger onderwijs in Europa Kwaliteitszorg en kwaliteitsmanagement bij talencentra in instellingen voor hoger onderwijs in Europa Budget Middelen Ondernemerschap Werving van medewerkers, management en ontwikkeling bij talencentra in instellingen voor hoger onderwijs in Europa Intervisie en uitwisseling Werkgroep Taalbeleid Het Talencentrum nam in 2011 namens de NUT deel aan een CercleS werkgroep die zich ten doel stelde een Standpunt over Taalbeleid in het Hoger Onderwijs in Europa te formuleren. European Language Council Het Talencentrum vertegenwoordigt de Faculteit Letteren in de European Language Council en bezoekt in die hoedanigheid jaarlijkse bijeenkomsten van de ELC. Conferenties Medewerkers van het Talencentrum leveren een actieve bijdrage aan nationale en internationale conferenties. Het Talencentrum nam, als lid van de Federatie van Europese Talencentra (CercleS) deel aan de tweejaarlijkse conferentie in Helsinki (2010), waar het Talencentrum vier presentaties verzorgde, en in Londen (2012) met eveneens vier presentaties. Publicaties gebaseerd op presentaties tijdens deze conferenties worden gepubliceerd in de serie Language Learning in Higher Education van Uitgeverij De Gruyter. 14
CercleS congres: tien jaar CEFR en European Language Portfolio In 2011 verzorgde het Talencentrum op verzoek van CercleS in Groningen de conferentie Tien jaar CEFR en European Language Portfolio, ter ere van het tienjarig bestaan van het Europees Raamwerk. De conferentie werd bezocht door 130 deelnemers uit heel Europa en is uitermate positief gewaardeerd door de deelnemers. De conferentiebundel verscheen in 2012 bij Uitgeverij De Gruyter. 1 Samenwerking Het Talencentrum onderhoudt contact met diverse nationale en internationale partners. Docent professionalisering / Erasmus-uitwisseling In de periode 2009-2012 vonden regelmatig Erasmus-uitwisselingen plaats tussen docenten van het Talencentrum Groningen en docenten van het Talencentrum van de universiteit van Helsinki. Docenten hebben ideeën en didactische ervaringen uitgewisseld en lesgegeven aan elkaars groepen. Brno Masyarsk universiteit / Gastcolleges Docenten van het Talencentrum verzorgden een aantal gastcolleges in het kader van IMPACT. Dit project van de Masaryk universiteit in Brno, Tsjechië, draagt er toe bij dat docenten in Brno hun eigen academische taalvaardigheid Engels kunnen beoordelen op basis van het Europees Referentiekader. Leiden Talencentrum / Feedback op teksten In 2012 hebben docenten van het Talencentrum een vruchtbare bijdrage geleverd aan het onderwijs van het Talencentrum van de Universiteit van Leiden. Voor het programma International Studies beoordeelden Groningse docenten op afstand de geschreven teksten van Leidse studenten, op basis van een beoordelingssystematiek die door de beide talencentra was ontwikkeld. Groningen Confucius Instituut (GCI) / Cursussen Chinees In 2011 was de RUG samen met de Gemeente Groningen en de Hanzehogeschool Groningen, gesteund door de Chinese overheid, een van de oprichters van het Confucius Instituut. Het Talencentrum en het GCI werken nauw samen bij het vormgeven van hun cursussen Chinees. Bibliotheek Groningen / Verhalen Ik en Wij In 2011 werkte het Talencentrum, in het kader van de Dag van de Groninger Geschiedenis, samen met de Openbare Bibliotheek van Groningen aan het thema Ik en Wij. Cursisten van het Talencentrum schreven, geïnspireerd door dit thema, een verhaal over de provincie waar ze wonen. Over de Groningers, over bijzondere plekken in de stad en in de provincie, over de manier waarop mensen hier leven en over de zaken die opvallen als ik als buitenlander deel ga uitmaken van wij als Groningers. Hilarische, ontroerende en bespiegelende verhalen over het leven in het noorden van Nederland. De cursisten lazen hun verhalen voor tijdens een culturele middag, omlijst door muziek van internationale allure. 1 Language Learning in Higher Education, Journal of the European confederation of Language Centres in Higher Education (CercleS), 2012 volume 2, number 1. Editors-in-chief: Gillian Mansfield, David Little; Guest Editors: Jaana Fränti, Ulla-Kristina Tuomi and Kevin Haines. 15
Wetenschapswinkel / Taalverhalen In 2012 hebben studenten Taalwetenschap, in opdracht van de Wetenschapswinkel Taal, Cultuur en Communicatie van de RUG, verhalen opgetekend van cursisten en docenten van het Talencentrum. Zij vertellen over het leren van een taal, over hun motivatie en over hun ervaringen. De Taalverhalen zijn in 2013 gepubliceerd bij de Wetenschapswinkel. Ontwikkelingen / Digitaal Website In 2012 is de website van het Talencentrum geheel vernieuwd. Dankzij de inspanning van onze web-redacteuren is de informatie nog overzichtelijker geworden en is het Talencentrum altijd te vinden op de website van de Rijksuniversiteit Groningen en op het internet. Inschrijven / Online De nieuwe website maakt directe online inschrijving mogelijk voor de cursussen uit het open aanbod. Uiteraard is het daarnaast nog steeds mogelijk om tijdens openingstijden voor informatie en inschrijving langs te komen bij de balie van het Talencentrum in het Harmoniegebouw of bij het Talencentrum informatiepunt in het Duisenberg Gebouw op de Zernike campus. Formatie / Flexibel Het Talencentrum kent een kern van vaste medewerkers en een kring van tijdelijke, flexibele krachten. Op deze manier bestaat de mogelijkheid om snel te reageren op fluctuaties in de markt. Na reductie van het aantal opdrachten binnen de RUG als gevolg van bezuinigingsmaatregelen in het Hoger Onderwijs, is in 2010 besloten tijdelijke contracten van docenten niet te verlengen en meer gebruik te gaan maken van oproepkrachten. Met deze aanpassingen is het medewerkersbestand van het Talencentrum weer op orde. Kwaliteit / Waarborgen Ontwikkeling / Gesprekken, scholing, intervisie Medewerkers zijn de eerste waarborg voor kwaliteit. Het Talencentrum biedt docenten studiedagen, workshops en scholingsbijeenkomsten met veel aandacht voor didactiek en uitwisseling van ervaringen en ideeën. Daarnaast doen docenten aan intervisie: ze observeren elkaars lessen en geven elkaar tips ter verbetering en ondersteuning. Leidinggevenden binnen het Talencentrum voeren jaarlijks Ontwikkelgesprekken met de medewerkers (vanaf 2013: Resultaat & Ontwikkelgesprekken ). Cedeo In 2013 is het Cedeo Keurmerk wederom toegekend aan het Talencentrum. Dit keurmerk op het gebied van open bedrijfsopleidingen en bedrijfsopleidingen op maat wordt verleend op basis van een klanttevredenheidsonderzoek in combinatie met documentenonderzoek. Als sterke punten voor de cursussen op maat zijn genoemd: 16
flexibiliteit en inlevingsvermogen in de klant ; persoonlijke benadering ; kwalitatief goede docenten laagdrempeligheid. De sterke punten van cursussen uit het open aanbod zijn: duidelijk en inzichtelijk aanbod ; toegankelijkheid ; flexibiliteit ; kwalitatief goede docenten ; aandacht voor culturele achtergronden. Bedrijven en instellingen / Vaste klantrelaties Naast de universiteit mag het Talencentrum een groeiend aantal organisaties en bedrijven tot haar (vaste) klanten rekenen. Voor de Gemeente Groningen hebben we met regelmaat cursussen op maat uitgevoerd, bijvoorbeeld Spaans, Chinees en Russisch. In 2012 is de meerjaren-overeenkomst met de Gasunie hernieuwd en is een samenwerkingsovereenkomst gesloten met de Stichting voor Vluchtelingenstudenten UAF. De Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW) en de landelijke orthodontisten organisatie Orthocenter zijn voorbeelden van andere vaste klantrelaties. Binnen de RUG zijn we vaste leverancier van taalcursussen, taaltoetsen en vertalingen voor vrijwel alle faculteiten en diensten en voor het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). 17
Talencentrum/ Feiten & cijfers Aanbod Talencentrum / Een overzicht Diensten Taalcursussen, trainingen, workshops Presentatietrainingen, schrijf- en publiceercursussen Training en test interculturele vaardigheden Taaltoetsing en taalassessments Vertaal-, correctie- en proefleesservice Tekstproductie en -redactie Flexibel aanbod Open aanbod (groepscursussen) Cursus op maat (individueel of in een groep) In company training Intake (afspraak, spreekuur) Talen Nederlands voor buitenlanders (NT2) Nederlands voor moedertaalsprekers (NT1) Arabisch Chinees Duits Engels Frans Italiaans Japans Portugees Russisch Spaans Vertaling en correctie Wetenschappelijk, zakelijk en publiek Websites Ondertiteling audio- en videoproducties Beëdigde vertalingen Werkterreinen Medisch Juridisch Economie en management Financieel Onderwijs Human Resources, P&O Management Interculturele vaardigheden Secretarieel / administratief / baliefuncties Klanten Bedrijven Particulieren Overheidsinstellingen Universiteiten en Hogescholen Medewerkers VO en BO Hulpmiddelen Elektronische leeromgeving Video- en voicerecorders Skype, video conferencing, sociale media Zelfstudie: Tell me More en Examentraining Zelf ontwikkelde lesmethodes en leermiddelen Standaardtoetsen en eigen toetsen Interculturele Effectiviteit Training (IET) Logopedische ondersteuning Medewerkers Gedreven Gecertificeerd Enthousiast Native level speakers Internationaal Ervaren Meedenkend Betrokken Academisch niveau Projecten Magicc (http://www.magicc.eu) InternLUniv (http://intluniv.eu) International Classroom Ontwikkeling Toetsen NT2 SpeakApps (http://www.speakapps.eu) RUG Terminology Database en Style Guide 18
De cijfers / 2010-2012 Taalcursussen open aanbod 2012: 2321 deelnemers Open aanbod 2010 2012: aantal deelnemers per taal 2500 2000 1500 1000 500 2010 2011 2012 0 Open aanbod 2012: Percentage deelnemers per taal Chinees (1%) Duits (2%) Engels (13%) Frans (2%) Italiaans (2%) Japans (1%) Nederlands (72%) Portugees (1%) Spaans (7%) 19
Taalcursussen op maat 2012: 6398 deelnemers Taalcursussen op maat 2010 2012: aantal deelnemers 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 2010 2011 2012 Taalcursussen op maat 2012: Verdeling deelnemers per taal Nederlands Engels Spaans Duits Russisch overig 20
Testing Unit 2012: 8 trajecten, 1512 deelnemers Testing Unit: herkomst klanten (2012) Faculteit GMW Faculteit Letteren NHL Hogeschool Overig Faculteit Economie en Bedrijfskunde Hogeschool Gent Stenden Hogeschool Testing Unit: aantal deelnemers Language Centre English Test (2010-2012) 270 260 250 240 230 220 210 200 190 deelnemers LCET 2010 2011 2013 21
Universitaire Vertaal- en Correctieservice (UVC) UVC: aantal vertaal- en correctieopdrachten (2010 2012) 1400 1200 1000 800 600 400 2010 2011 2012 200 0 vertaalopdrachten correctieopdrachten UVC: aantal vertaalde woorden per taal (2010 2012) 2000000 1800000 1600000 1400000 1200000 1000000 800000 600000 400000 200000 0 2010 2011 2012 22
Zelfstudie Zelfstudie: aantal deelnemers per taal (2010 2012) 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 2010 2011 2012 Medewerkers Talencentrum (2012) docent Nederlands docent Engels docent Spaans docent overige talen vertaler/ corrector overhead 23