Aan: de gemeenteraad Vergadering: 09 februari 2015 Onderwerp: Wet Markt en Overheid. Vaststelling van economische activiteiten als van algemeen belang. Agendapunt: STATUS RAADSVOORSTEL Besluit nemen om onderstaande activiteiten te kwalificeren als activiteiten die plaatsvinden in het kader van het algemeen belang als bedoeld in artikel 25h lid 5 Mededingingswet: 1. Projecten in het kader van de visie op 'participatie' 2. Verkeerseducatie in het basis- en voortgezet onderwijs 3. Onderhoud gemeentelijk sportpark en verhuur gemeentelijke sportaccommodaties en verhuur 4. Activiteiten en (bruikleen)voorzieningen gehandicapten 5. Toeristische activiteiten en exploitatie zwembad 7. Faciliteren exploitatie kermis; onderhoud en schoonmaak terrein en verzorgen voorzieningen 1. Aanleiding Overheden (dus ook gemeenten) kunnen ervoor kiezen om, naast hun reguliere taken, economische activiteiten uit te voeren. Zo kunnen gemeenten zelf of via een overheidsbedrijf goederen of diensten aanbieden. Als ze daarbij gebruik maken van publieke middelen, kan dit leiden tot concurrentievervalsing. Om concurrentieverhoudingen zuiver te houden bestaat de Wet Markt en Overheid (hierna: de Wet M en O). Deze wet is onderdeel van de Mededingingswet. Daarnaast zal per 1 januari 2016 de wet vennootschapsbelasting in werking treden. Voor beide wetten is een activiteitenanalyse noodzakelijk. EY heeft deze analyse voor ons uitgevoerd. Wet M en O Voor de wet M en O kunnen we de activiteiten van de gemeente opdelen in 3 categorieën: 1. Activiteiten die we doen als overheid. Hierbij is de Wet M en O niet van toepassing. 2. Activiteiten waarvoor een uitzondering in het kader van het algemeen belang van toepassing is. De kwalificatie van een activiteit als algemeen belang dient te gebeuren op basis van een raadsbesluit. Voor de activiteiten met algemeen belang zijn de gedragsregels Wet M en O niet van toepassing. 3. Activiteiten waarbij de gedragsregels Wet M en O van toepassing zijn. Er zijn hiervoor 4 gedragsregels geformuleerd; 1. Integrale kosten doorberekening: de overheid moet tenminste de integrale kosten van hun goederen of diensten in hun tarieven doorberekenen. Blz - 1 -
2. Bevoordelingverbod: de overheid mag haar eigen bedrijven niet bevoordelen boven concurrerende bedrijven. 3. Gegevensgebruik: de overheid mag de gegevens, waarover zij beschikt vanuit haar publieke taak niet gebruiken voor economische activiteit, die niet dient ter uitvoering van de publieke taak. Het verbod geldt niet als andere overheidsorganisaties of bedrijven ook over de gegevens kunnen beschikken. 4. Functiescheiding: als de overheid op een bepaald terrein een toetsende functie heeft voor bepaalde economische activiteiten, die zij zelf uitvoert, dan mogen niet dezelfde personen bij die activiteiten betrokken zijn. In de bijgevoegde activiteitenanalyse is dit verder uitgewerkt. Dit voorstel heeft betrekking op het tweede categorie van de Wet M en O. Wet Vennootschapsbelasting (vpb) Gezien de vele onduidelijkheden in het wetsvoorstel en het raamwerk dat de VNG momenteel aan het opstellen is, is de analyse van de activiteiten in het kader van de Wet vpb nog in concept. Zodra de contouren van het raamwerk bekend zijn en de onduidelijkheden over het wetsvoorstel zijn weggenomen, wordt nogmaals door EY getoetst of de gemaakte analyse correct is. Dit sluit tevens aan bij het voorstel dat is gedaan door de VNG in haar brief van 8 oktober 2014 2. Uitgangssituatie en doelstelling Op basis van deze analyse stellen we voor om de volgende activiteiten te kwalificeren als activiteiten die plaatsvinden in het kader van het algemeen belang als bedoeld in artikel 25h lid 5 Mededingingswet: Projecten in het kader van de visie op 'participatie' Verkeerseducatie in het basis- en voortgezet onderwijs Onderhoud gemeentelijk sportpark en verhuur gemeentelijke sportaccommodaties en verhuur Activiteiten en (bruikleen)voorzieningen gehandicapten Toeristische activiteiten en exploitatie zwembad Aanvullende voorzieningen onderwijs, volwasseneneducatie en exploitatie Faciliteren exploitatie kermis; onderhoud en schoonmaak terrein en verzorgen voorzieningen 3. Rol gemeente en visie en strategie participatie zie toelichting 4. Toelichting De kwalificatie van een activiteit als algemeen belang dient te gebeuren op basis van een raadsbesluit. Door de kwalificatie van de activiteiten als algemeen belang, kunnen de activiteiten op de huidige wijze worden voortgezet. Met het aanwijzen van activiteiten in het kader van algemeen belang wijzen we niet (indirect) de organisaties waarmee we samenwerken aan als zijnde organisaties in het kader van publiek belang. Dit laatste moet altijd separaat door de Raad worden gedaan. Blz - 2 -
Hierna motiveren we per activiteit waarom we de betreffende activiteit als algemeen belang moeten kwalificeren. 1. Projecten in het kader van de visie op 'participatie': de gemeente wil inwoners betrekken bij de ontwikkeling van het beleid en projecten binnen de gemeente. De projecten zien bijvoorbeeld op kerngericht werken en gezondheid. Door inwoners bij deze projecten in een vroeg stadium te betrekken, zal dit de deelname aan de projecten bevorderen hetgeen een bestuurlijk doel is van de gemeente. 2. Verkeerseducatie in het basis- en voortgezet onderwijs: teneinde kinderen en jong volwassenen relevante kennis met betrekking tot de verkeersveiligheid bij te brengen, acht de gemeente het van algemeen belang de verkeerseducatie van deze groep te verzorgen. 3. Onderhoud gemeentelijk sportpark en verhuur gemeentelijke sportaccommodaties en verhuur maatschappelijk vastgoed: de gemeente vreest dat, indien voor sportactiviteiten de integrale kostprijs in rekening wordt gebracht, dit tot gevolg heeft dat de sportbeoefening van de inwoners afneemt. Aangezien de gemeente tot doel heeft om de deelname aan sportactiviteiten te bevorderen, wenst zij deze activiteiten aan te merken als van algemeen belang. Voorts wenst de gemeente de sociale en culturele activiteiten te bevorderen door hiervoor ruimte beschikbaar te stellen. 4. Activiteiten en (bruikleen)voorzieningen gehandicapten: naast de bestuurlijke taak van de gemeente om voorzieningen te treffen voor gehandicapten, voorziet zij ook in aanvullende activiteiten en voorzieningen. Indien hiervoor de integrale kostprijs zou worden gerekend leidt dit ertoe dat dergelijke maatschappelijk gewenste activiteiten niet meer kunnen worden uitgevoerd. 5. Toeristische activiteiten en exploitatie zwembad: de gemeente wenst toeristen te trekken naar de gemeente Beesel en omgeving en wil de inwoners stimuleren en faciliteren om hieraan bij te dragen. Indien dit wordt overgelaten aan de markt, zal de participatie mogelijk te klein zijn. : teneinde de toegang tot de (basis)scholen niet te beperken wenst de gemeente het vervoer en aanvullende onderwijsvoorzieningen als algemeen belang aan te merken. Daarnaast heeft de gemeente tot doel de inburgering te bevorderen en verleent zij in dit kader onderwijs. Teneinde ook de culturele en maatschappelijke ontwikkeling van de bewoners te bevorderen stimuleert de gemeente activiteiten in dit kader. 7. Faciliteren exploitatie kermis; onderhoud en schoonmaak terrein en verzorgen voorzieningen: teneinde de exploitatie van de kermis te kunnen faciliteren en de controle op de uitvoering in eigen hand te houden wenst de gemeente de (onderhouds)voorzieningen die zij hiervoor moet treffen, aan te merken als activiteiten in het algemeen belang voor zover deze activiteiten als economische activiteiten worden gekenmerkt. a. Financieel De keuze om activiteiten aan te wijzen die plaatsvinden in het algemeen belang heeft geen invloed op de gemeentelijke financiën. De activiteiten kunnen we onder dezelfde condities voortzetten. Algemeen belang verklaring houdt activiteiten bereikbaar voor de doelgroep. Blz - 3 -
Indien de Raad besluit dat er geen algemeen belang-verklaring komt van de voorgestelde activiteiten, dan moeten we de integrale kostprijs doorberekenen. Dit heeft dan wel financiële gevolgen. b. Juridisch Het besluit om een activiteit van algemeen belang te verklaren is een besluit dat open staat voor bezwaar en beroep. Dat betekent dat belanghebbenden de mogelijkheid hebben deze beslissing aan te vechten. Dit kunnen bijvoorbeeld partijen zijn die zich geschaad zien in concurrentiebelang. c. Risico s De Autoriteit Consument en Markt (ACM) is belast met het toezicht op deze wet. Op basis van vragen, klachten en tips, maar ook op eigen initiatief onderzoekt de ACM of overheden zich houden aan de gedragsregels. Ingeval van een overtreding kan de ACM verklaren dat zij de overtreding heeft vastgesteld of een last onder dwangsom opleggen om beëindiging van de overtreding af te dwingen. Dit schaadt het imago van de betrouwbare overheid. Daarnaast kan een bevinding van de ACM aanleiding zijn voor derden om een schadeclaim in te dienen ten gevolge van het onrechtmatig handelen van de gemeente. 5. Toekomstvisie Levende gemeenschap Ideale en onderscheidende samenleving Duurzame woon- en werkgemeente Gemeente samen met inwoners Samenwerkende gemeente 6. Voorstel Op basis van deze analyse stellen we voor om de volgende activiteiten te kwalificeren als activiteiten die plaatsvinden in het kader van het algemeen belang als bedoeld in artikel 25h lid 5 Mededingingswet: 1. Projecten in het kader van de visie op 'participatie' 2. Verkeerseducatie in het basis- en voortgezet onderwijs 3. Onderhoud gemeentelijk sportpark en verhuur gemeentelijke sportaccommodaties en verhuur 4. Activiteiten en (bruikleen)voorzieningen gehandicapten 5. Toeristische activiteiten en exploitatie zwembad 7. Faciliteren exploitatie kermis; onderhoud en schoonmaak terrein en verzorgen voorzieningen Blz - 4 -
Reuver, 26 januari 2015 Burgemeester en wethouders van Beesel, secretaris, R.R.M. Halffman burgemeester, P. Dassen-Housen Aldus vastgesteld door de raad van Beesel in zijn openbare vergadering van 2 maart 2015. griffier, voorzitter, E. Apeldoorn-Feijts P. Dassen-Housen Meegezonden: Activiteitenanalyse Vennootschapsbelasting en Wet Markt en Overheid Blz - 5 -