Wat is grondwater? Grondwater is zoals het woord zelf al aangeeft het water dat zich in de grond bevindt. We zien het meestal niet totdat we het onverwacht tegenkomen of er zelfs overlast van ondervinden in onze tuin of woning. De hoogte van het grondwaterniveau kan verschillen en is afhankelijk van de plaats waar we ons bevinden. Van invloed zijn onder andere de hoogte van het gebied, de aanwezigheid van naastgelegen wateren, de afstand tot sloot of drainage en de doorlatendheid van de grond. Een bijzondere vorm van grondwater is kwelwater. Bij kwelwater wordt door het drukverschil van een naast- en hoger gelegen water een grondwaterstroom tot stand gebracht. Wanneer heb ik grondwateroverlast? Vochtoverlast is erg hinderlijk. Zo kunnen stank, schimmelvorming en een hoog energieverbruik het woongenot behoorlijk verminderen. Als vochtoverlast veroorzaakt wordt door een te hoge grondwaterstand spreken we van grondwateroverlast. Andere oorzaken waardoor vochtoverlast kan optreden zijn een lekke waterleiding, een regenpijp die niet goed functioneert of optrekkend vocht in de vloer. Er wordt pas van grondwateroverlast gesproken als er hinder of schade in de woning of tuin optreedt als gevolg van een te hoge grondwaterstand. Als richtlijn voor het aanduiden van een te hoge grondwaterstand kunnen we het volgende hanteren: De afstand tussen onderkant vloer of maaiveld en grondwater is kleiner dan 70 cm. Een overschrijding van korte duur wordt geaccepteerd. Het grondwaterpeil in tuinen is minder dan 50 cm onder het maaiveld. Ook hier is een overschrijding van korte duur acceptabel. Als de grondwaterstand te laag is, kan eveneens grondwateroverlast ontstaan (grondwateronderlast). Houten funderingspalen waarop een huis is gebouwd kunnen gaan rotten doordat het grondwater te diep wegzakt. Ook kunnen planten en bomen doodgaan, omdat hun wortels niet bij het water kunnen. In onze regio hebben we hier normaal gesproken geen last van. Mogelijke oorzaken van grondwateroverlast Grondwateroverlast kan verschillende oorzaken hebben. Grofweg is dit onder te verdelen in twee aspecten: Bouwtechnische oorzaak Waterbeheer Bouwtechnisch Veel grondwaterklachten zijn niet (of niet alleen) het gevolg van een hoge grondwaterstand, maar van de bouwkundige staat van een woning. Omdat vroeger weinig aandacht is besteed aan de ontwatering kan vooral in oude wijken grondwater een grote rol spelen. Door destijds toegepaste bouwmethoden en veroudering van materialen kunnen lekkages en scheurvorming gaan optreden. Een kelder die bijvoorbeeld bij de bouw waterdicht is gemaakt kan na verloop van tijd toch gaan lekken. Voor woningen die gebouwd zijn na 1993 geldt dat er door gebruikte bouwvoorschriften in de woningen geen vochtoverlast ten gevolge van het grondwater kan zijn. Deze woningen dienen op basis van de voorschriften zondermeer voor het grondwater dicht te zijn. Indien anders dan is er sprake van een bouwkundig gebrek. Waterbeheer Het regenwater dat tijdens een regenbui valt, stroomt af naar de riolering, verdampt of zakt weg in de bodem. Het regenwater dat wegzakt in de bodem zal gedeeltelijk naar een sloot of draina-
ge stromen. Als de drainage niet (goed) meer functioneert kan het water niet meer worden afgevoerd waardoor grondwateroverlast kan ontstaan. Eenmaal aangelegde drainage vraagt onderhoud en heeft een beperkte levensduur. Langdurige regenval of een wijziging in het oppervlaktewaterpeil kunnen het grondwaterniveau doen stijgen. Ook kan grondwateroverlast ontstaan door rioleringswerkzaamheden. Tijdens rioolherstelwerkzaamheden wordt vaak lekke riolering (die onbedoeld als drainage werkt) vervangen met als gevolg dat het grondwater niet meer wordt afgevoerd. Door de uitvoering van dit werk kan het grondwaterniveau stijgen. Het gevolg kan zijn dat het grondwater nu via hoger gelegen scheuren in uw keldermuur naar binnen komt. Hoe kom ik van grondwaterproblemen af? Als het mogelijk is om grondwateroverlast te voorkomen door maatregelen binnen het eigen perceel te nemen is de eigenaar in principe hiervoor verantwoordelijk. De gemeente kan wel meedenken en adviseren. Is de oplossing omvangrijker dan zal het grondwaterloket hierin het voortouw nemen en zonodig het waterschap en de provincie betrekken bij het oplossen van het probleem. Mogelijke maatregelen Maatregelen kunnen zowel van bouwtechnische als van waterbeheerkundige aard zijn: Bouwtechnische maatregelen; het effect van de overlast bestrijden Waterbeheer maatregelen; voorkomen van overlast door grondwaterstand verlagen Bouwtechnische maatregelen Bij bouwtechnische maatregelen wordt de situatie (het gebouw) aangepast aan de grondwaterstand. Er kunnen verschillende soorten maatregelen worden genomen: Het impregneren van muren waardoor ze waterdicht worden. Het grondwater kan niet meer door de muren optrekken waardoor de overlast wordt verholpen; Gaten en kieren in de begane grondvloer afdichten en het kruipluik vochtdicht maken waardoor wordt voorkomen dat vochtige lucht vanuit de kruipruimte naar de woonruimte stroomt (een veel gebruikt materiaal hiervoor is PUR-schuim); Het verbeteren van de ventilatie van de woonruimte en/of kruipruimte (ventilatieroosters of mechanische ventilatie); Opvullen van te diepe kruipruimten met goed doorlatend materiaal. Het effect is dat het grondwater minder goed kan optrekken. Schelpen zijn hiervoor uitermate geschikt; Folie op de bodem van de kruipruimte leggen zodat verdamping van het grondwater wordt tegengegaan. Waterbeheer maatregelen Waterbeheer maatregelen zijn maatregelen die er voor zorgen dat de grondwaterstand verlaagd wordt. Dit kan door: Aanleg of herstel van een drainagestelsel. Dit werkt het beste als deze rondom de woning wordt aangelegd; Het wegpompen van het grondwater. In het algemeen moet dit worden gezien als een tijdelijke maatregel; Verbeteren mogelijkheden voor waterafvoer vanaf uw perceel. Gemeentelijk Grondwaterloket De gemeente heeft een grondwaterloket. Dit houdt in dat u uw klacht bij een vast persoon binnen de organisatie kunt neerleggen. De gemeente zal afhankelijk van de situatie uw klacht zo snel en goed mogelijk afhandelen. Als blijkt dat ook de overheid maatregelen moet nemen om uw problemen op te lossen zorgt het grondwaterloket voor een oplossing. Zonodig betrekt zij daarbij de andere waterbeheerders (waterschap en provincie).
REGISTRATIEFORMULIER GRONDWATERKLACHT Infoblad grondwateroverlast Gegevens klager Naam Adres Woonplaats Telefoon E-mail Datum ontvangst klacht Omschrijving klacht Bevindingen nadere inventarisatie Datum informeren burger over termijn van plan van aanpak (telefonisch / per brief) Omschrijving plan van aanpak Datum burger geinformeerd over plan van aanpak (telefonisch / per brief) Datum burger geinformeerd over termijn waarbinnen de uitvoering plaatsvindt. Diversen