> Retouradres Postbus 107 3740 AC Boom behoud draagkracht Boom www. leo t. nl 5340 AD OSS 3740 AC Baarn t.a.v. het bestuur Oude Utrechtseweg 19 Postbus 151 Postbus 107 Transport Bra ba ntwonen Autoriteit woningcorporaties L0176 Inspectie Leefomgeving en Beleidsregels 2015 van de Aw staan de signalen per toezichtterrein vermeld. Voor een toelichting op de toezichtaanpak en de gehanteerde normen kunt u terecht op onze website (www.ilent.nl/autoriteitwoningcorporaties). Het financiële onderzoek door de Aw vindt plaats aan de hand van signalen. In de vermogen. governance en integriteit onder de verantwoordelijkheid van de Autoriteit beoordeelt de Aw jaarlijks uw corporatie en stuurt u dit oordeel toe. De Aw heeft woningcorporaties (Aw). Op grond van artikel 61 lid 3 van de Woningwet 2015, onderzoek gedaan op basis van uw ingediende prognosegegevens 2015 2019, kwaliteit fjnancieel liquiditeit; solvabiliteit; financiële verantwoording; risicobeheer; kunnen zijn op de financiële continuïteit van een corporatie. Deze terreinen zijn: maatschappelijk gebonden vermogen; De financiële beoordeling richt zich op een zestal toezichtterreinen die van invloed 1. Financiële beoordeling deelactiviteiten bij uw corporatie aan. De beoordeling op rechtmatigheid, governance en integriteit ontvangt u separaat. In deze toezichtbrief treft u de resultaten van het financiële onderzoek en de deelactiviteiten uw verantwoordingsgegevens 2014 en andere informatie ten aanzien van Sinds 1 juli 2015 valt zowel het financiële als het toezicht op rechtmatigheid, Geacht bestuur, Betreft Toezichtbrief 2015 Datum 28 oktober 2015 F.H. Oosting freek. oosti ngi ilent. ni Ons kenmerk FB2015AW2 144LO 176 Pagina 1 van 3 Contactpersoon Ministerie van lnfrastrucuutr en Milieu Inspectie LeeFomgeving en Transport
het de Beheerlasten De financiële beoordeling van UW corporatie leidt tot de volgende opmerkingen: Beoordeling 2015 Autoriteit woningcorporaties F.H. Oosting freek.oosting@ilent.nl Ons kenmerk FB2015AW2144L0176 Contactpersoon Transport Inspectie Leefomgeving en gewezen dat de Aw naast de gebruikelijke wettelijke toetsing vooral zal kijken Inmiddels heeft de Aw uw formele fusieverzoek ontvangen en zal u binnen de wettelijke termijnen over de uitkomst informeren. weglek van maatschappelijk vermogen mag plaatsvinden als gevolg van de fusie. de zorginstelling Brabant Zorg. Belangrijk uitgangspunt voor de Aw is dat geen naar de afspraken welke u maakt aangaande mogelijke financiële verevening met Wij spraken al een aantal maal over deze fusie en hebben u er onder meer op december 2015. Brabant Wonen is voornemens met ZorgGoedBrabant en de stichting ZorgGoedBrabant 2 (geen TI) te fuseren. Deze fusie dient plaats te vinden per 30 Fusie met ZorgGoedBrabant en Zorg GoedBrabant 2 corporatiebezit bekend, U heeft aangegeven te overwegen een dergelijke Brabant Wonen maakt voor de meting van de kwaliteit van het woningbezit en Inmiddels is een dergelijke normering al voor 4O /o van het landelijke methodiek van conditiemeting volgens NEN normering in 2016 / 2017 in te willen voeren. De Aw wenst geïnformeerd te worden over uw concrete acties op dit gebied. Ik zal dit onderwerp dan ook agenderen voor ons eerstvolgend bestuurlijk overleg in de eerste helft van 2016. Kwaliteit woningbezit planning van de onderhoudsuitgaven gebruik van een intern beheersingssysteem. van uw 1e kwartaal rapportage 2016 zal ik dit onderwerp dan ook agenderen voor beheerlasten en gebruikt daarvoor onder meer uw kwartaal rapportages. Op basis Organisatie, de lasten nog verder zullen dalen. De Aw monitort het verloop van uw ons eerstvolgend bestuurlijk overleg in de eerste helft van 2016. dat door de fusie met ZorgGoedBrabant en het platter worden van uw jaar ervoor. Echter, ze liggen nog wel boven het landelijk gemiddelde. U verwacht Uw beheerlasten per vhe zijn in 2014 aanmerkelijk gedaald ten opzichte van het > Retouradres Postbus 107 3140 AC Baarn U maakt geen gebruik van een conditiemeting op basis van NEN normering. het deelactiviteiten van corporaties zoals: gehanteerde beleggingsbeleid. exploitatierisico s ten aanzien van het zorgvastgoed; gebruik van derivaten; Naast de hiervoor genoemde onderzoeken houdt de Aw ook toezicht op 2. Toezicht deeactiviteiten interventies. De financiële beoordeling 2015 geeft geen aanleiding tot het doen van Interventies 2015 Datum 28 oktober 2015 Pagina 2 van 3 Ministerie van Infrastructuur en Milieu Inspectie Leefomgeving en Transport
De in 2015 bij uw corporatie opgevraagde informatie heeft niet tot een selectie Voor nadere informatie kunt u met mij contact opnemen. voor specifiek onderzoek geleid. Inspectie Leefomgeving en Transport Autoriteit woningcorporaties Contactpersoon F.H. Oostirig freek.oostincj@ilent.nl Ons kenmerk FB2015AW2144L0176 namens deze, het oordeel openbaar. Ik verzoek u de voor uw Organisatie relevante stakeholders hierover te informeren. eerdergenoemde resultaten van mijn onderzoek en de beoordeling. De Aw maakt > Retouradres Postbus 107 3740 AC Baarn Ik zal verder UW raad van commissarissen (RvC) informeren over de DE MINISTER VOOR WONEN EN RIJKSDIENST, DE INSPECTEUR ILT/AUTORITE1T WONINGCORPORATIES, F. H. Oosn. Bijlage: Kengetallen Ministerie van Infrastructuur en Milieu Datum 28 oktober 2015 Pagina 3 van 3 Inspectie Leefomgeving en Transport
Toezichtveld solvabiliteit en draagkracht vermogen 2014 2017 2019 Specificatie buffer (xc 1.000,) 2014 2017 2019 Marktrislco 49.977 62.891 66.652 Macroeconomisch risico 71.242 87.883 91.582 Operationeel risico 44.713 69.027 73.877 Totaal risico 97.839 128.232 135.218 Opslag marktwaarde_versus volkshuisvestelijke exploitatiewaarde Vpbbeklemming Buffer totaal 97.839 128.232 135.218 48,9 48,2 22.447 362.949 Bijlage 1 BrabntWonen (10176) te Oss Ratio s Toezichtveld_liquiditeiten_financiering_(in%) 1CR DSCRWSW DSCRCFV LTV_(volkshuisvestelijke exploitatiewaarde, in Û/ LTV (marktwaarde, in %) LTV (leegwaarde, in %) 3) 2013 2014 prognose periode corporatie Sector 3,2 2,5 2,5 2,0 3,6 3,3 1,4 signaleringsnorm prognoseperiode 2,4 1,9 1,8 1,3 1,0 51,6 63,1 19,5 19,4 21,7 35.7 55,0 12,8 13,1 14,6 25,1 40,0 1,4 1,0 85,0 2014 2014 Nominale schuld per gewogen verhuureenheid (x 1.000,) Marktwaarde langlopende schulden per verhuureenheid (x 1.000,) Modified duraton leningen (jaren) Modified duration vastgoed (jaren) corporatie sector 18,0 35,3 15,4 45,2 4,4 8,9 12,4 11,4 Volkshuisvestelijk vermogen (x 1.000,) 276.562 387.121 Suffer totaal (x 1,000,) 97.839 128.232 135.218 Volkshuisvestelijk vermogen per gewogen verhuureenheid (in 6) 17.682 Buffer per gewogen verhuureenheid (in 6) 23.792
kasstroomrealisatie kasstroomprognose (prijspeil 2014) gemiddeld Netto bedrijfslasten (mc) 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Per gewogen verhuureenheid corporatie 1.787 1.595 1.486 1.629 1.688 1 703 1 714 1.761 1.699 7,8 _ 1.513 60 Ontwikkeling Volkshuisvestelijk vermogen en buffer 40 45 40 35 Volkshuisvestelijk vermogen en buffer, sector _30 S 20. t1o 30 25 115 20 4 10 0 2014 2015 2016 2017 2018 2019 BuFfer Volkshuisvestehjk vermogen 0 2014 2315 2016 2017 2011 2019 8e dclkshseste; vermogen Toezichtveld behoud maatschappelijk gebonden vermogen attentie voor eventueel verschil in schaal Per gewogen verhuureenheid sector 1.383 1.335 1.330 1.293 1 248 1235 1234 1.236 1.249 Signaleringsnorm 1.600 Direct rendement (in %) Marktwaarde nietdaebbezit corporatie Marktwaarde nietdaebbezit sector 2014 2015 2,91 2,79 3,69 4,01 Bruto stichtingskosten_nieuwbouw woongelegenheden per eenheid DAEB Aantal eenheden Als 0/ van portefeuille DAEB 2014 Stichtingskosten per eenheid (x 1.000,) prognose periode corporatie sector 1.175 88.731 172 3,9 154 Bruto verkoopprijs DAEB woongelegenheden per eenheid DAEB bestemd voor bewoners Aantal eenheden Als % van portefeuille_daeb Als % van de gemiddelde WOZwaarde DAEB woongelegenheden Verkoopprijs per eenheid (x 8 1.000) 212 1,4 1,5 142 71.167 3,1 3,2 130
d. enietgerealiseerdewaardeveranderingeri_vastgoedportefeuille Levensduur bezit 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Levensduur bezit, corporatle 26,2 26,2 26,5 26,6 26,4 26,2 25,8 25,4 Gewogen 101,8 Index aantal eenheden (2012=100) 100,3 99,7 99,1 99,0 98,8 98,6 98,3 1,00 402 2402,355 BrabantWonen (10176) te Oss Verliezen in jaarrekening a. Nettoresultaat verkocht vastgoed in ontwikkeling 445 b.resultaat deelnemingen 1.200 c. Waardeverandering van financiele vaste activa en van effecten Nietgerealiseerde waardeveranderingen_vastgoedportefeulle verkocht onder voorwaarden bestemd voor verkoop als k balanstotaal resultaat corporatie sector 0,1 0,0 0,2 0,0 0,3 0,0 f. Overige_waardeveranderingen vastgoedportefeuille Totaal 0,0 12.101 1,9 0,6 11.346 1,8 0,9 Toeziclitveld risicobeheer Ontwikkeling aantal gewogen_verhuureenheden 15.3S4 15.659 15.641 15.722 15.99016.169 16.298 16271 Index aantal eenheden (2012=100) 101,7 102,2 103,9 105,1 105,9 105,8 Levensduur bezitjandelijk 23,5 23,5 23,8 23,9 24,0 24,0 24,0 23,8 opgave corporatie Energielabels A+ A 8 C 0 E F G Score (%) 21,00 27,00 30,00 12,03 6,60 2,03 1,00 NEN 2767 Conditiescore 1 2 3 4 5 6 Score (%) Gewogen score energielabels score conditiescore Aantal_woongelegenheden 2014 corporatie onbekend (%) 15.3 5 1 2,6 100,0 2014 sector onbekend (%) 3,5 5,0 2,1 60,0 Toezichtveld kwaliteit verantwoording Realisatieindex Prognosejaar 2011 Prognosejaar 2012 Prognosejaar 2013 Realisatie_nieuwbouw index 2012 2013 2014 totaal corporatie sector 231 671 1.304 0,57 0,66 432 489 921 0,50 0,79 193 190 0,69 0,80 283 329 132 744 0,59 0.75
Gewogen stijgingsfactor 23.295 2016 index sector BrabantWonen (L0176) te Oss.Z Prognosejaar 2011 Prognosejaar_2012 Prognosejaar 2013 Realisatie verkopen 2012 2013 2014 totaal corporatie sector 21 42 42 46 44 61 2 27 120 105 0,58 90 0,37 61 0,03 149 0.33 0,87 0,55 0,49 0,64 Stabiliteit prognose nettovariabele lasten verslagjaar index Prognose lasten per gewogen vhe gemiddeld over 2014 2011 2012 2013 2014 corporatie 3.907 3.954 3.845 3.606 Stijgingsfactor van prognose t naar t41 1,01 0,97 0,94 Stijgingsfactor gesommeerd 1,01 1,94 2,81 5,77 5,93 Prognose en realisatie 1CR (in Q/o) 1CR 2014 (dpi 2013) 1CR 2014 (dpi 2014) 1CR 2014 (dvi 2014) corporatie sector 1,65 1,63 2,52 1,72 2,52 1,71 Raming van operationele en (des)investeringskasstroom 2014 Kasstroom operationeel 2014 (dpi 2013) Kasstroom fvadesinvesterinci 2014 (dpi 2013) a. Totaal Kasstroom operationeel 2014 (dpi 2014) Kasstroom fvadesinvesterinci 2014 (dpi 2014) Corporatie sector nominaal Cx 1.000,) Wo van vhvvermogen 7.589 57.698 50.109 15.507 2,74 20.S6 18,12 5.61 8,42 4,14 b. Totaal 7.788 2,82 1,37 488 9,51 4,63 5,51 Kasstroom operationeel 2014 (dvi 2014) 15.471 5,59 5,72 Kasstroom fvadesirivestering 2014 (dvi 2014) 23.263 8,41 4,18 c. Totaal 7.792 2,82 1,54
Vaste activa 1.039 44.217 BrabantWonen (L0176) te Oss Enkelvoudige balans 2014 Activa opgave vhvexploitatie marktwaarde Totaal immateriële vaste activa MateriËle vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd vooreigen exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Totaal materiële vaste activa 608.214 471.951 1.394.134 17.075 22.142 22.142 5.230 5.230 S 230 630.519 499.323 1.421.506 Vastgoedbelegciingen Commercieel vastgoed in exploitatie Sociaal vastgoed_in exploitatie_gekwalificeerd als vastgoedbelegging Onroerende zaken verkocht onder_voorwaarden Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Totaal vastgoedbeleggingen 58.279 58.279 27.637 27.637 27.637 5.067 90.983 71.854 85.916 Financiele vaste activa 101.456 45.203 101.456 Totaal vaste activa 822.953 616.3S6 1.608.878 Vlottende activa Totaal voorraden Onderhanden projecten Totaal vorderingen Effecten 5.220 5.220 1.039 7.726 7.726 5.220 1.039 7.726 Liquide middelen 5.772 Totaal vlottende activa 19.757 5.772 19. 757 5.772 19.757 Totaal activa 842.715 636.143 1.628.635
Marktwaarde Overig 274.493 26.348 BrabantWonen (1.0176) te Qss Passiva 6igen vermogen Voorzieningen en egalisatierekening Lanpipoende schulden Leningen Overheid en kredietinstellingen VOVverplichtingen Overige schulden (inclusief aan groepsmaatschanoiien Langlopende schulden totaal Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Kortiopende schulden totaal 450.526 276.562 1.236.446 67.620 67.620 67.620 241.8S5 274.493 26.348 26.348 268.233 300841 6.865 16.863 23.728 6.865 16.863 16.863 6865 23.728 23.728 Totaal passiva 842.715 636.143 1.628.635 Solvabiliteit (in %) 53,5 43,5 Bedrijfswaarde van opgegeven naar geüniformeerd Opgegeven bedrijfswaarde 642.344 Discontering Verkoopportefeuille 19.586 Parameters 26.017 Levensduur 58.879 Restwaarde 22.773 Lastenniveau Verhuurdersheffing 1.080 Geüniformeerde bedrijfswaarde 516.168 Direct rendement (in %) Op_volkshuisvesteiijke exploitatie waarde! marktwaarde DA6B bezit Marktwaarde_DAEB bezit (inclusief compensatie) Op rentabiliteitswaarde/ nominale schuld Op volkshuisvestelilk.vermogen/ marktvermogen direct rendement corporatie Sector 5,4 5,3 4,1 4,4 6,1 6,4 corporatie sector 1,9 2,8 1,8 2,8 2,0 3,1 3,6 4,1 1,5 2,0 Geüniformeerde bedrijfswaarde per gewogen vhe (x 1.000) Marktwaarde per gewogen vhe (x 6 1.000) DAEB corporatie 31 93 sector 45 90 nietdaeb corporatie 76 100 sector 123 134