Vooruitzicht 2014-2016 De meerwaarde van de expertise huiselijk geweld
De afgelopen jaren heeft Blijf Groep sterk geïnvesteerd in de professionalisering van haar medewerkers. De systeemgerichte Oranje Huis aanpak en de landelijke methodiek Krachtwerk vormen de solide en professionele basis van de hulp bij huiselijk geweld. Ook de basishulp aan kinderen heeft in de methodiek Veerkracht en de implementatie van het groepsaanbod Tijd voor Toontje een stevige grond gevonden. De ambulante hulpverlening heeft zich sterk uitgebreid na afspraken over het opvolgen van politiemeldingen en doorontwikkeling van de werkwijze na huisverbod. Online hulp heeft een eerste start gekregen en sinds dit jaar kunnen wij ook intensieve thuisbegeleiding bieden op basis van de Oranje Huis-methodiek. De implementatie van een nieuw registratiesysteem heeft de administratieve last verminderd en tegelijkertijd de toegang tot managementinformatie verbeterd. De website van Blijf Groep is vernieuwd en er is actief beleid om media-aandacht te genereren voor de verhalen van cliënten over de waarde van onze hulp bij huiselijk geweld. Cliënten in de opvang waarderen de hulp inmiddels met een 7,7, dat is fors hoger dan de 7 die Blijf Groep drie jaar eerder ontving. Veiligheid en bejegening scoren zeer hoog. Ketenpartners zijn over het geheel genomen even tevreden als voorheen en waarderen de samenwerking, daadkracht en betrokkenheid van Blijf Groep met een 7,6. Ook vragen ze Blijf Groep meer outreachend te werken en meer gebruik te maken van de deskundigheid die zij in huis hebben. Folders over Blijf Groep methodiek Oranje Huis Thuis en de Cliëntenraad 2
Gemeenten aan zet Er is in Nederland een grote transitie gaande in het sociale domein. Gemeenten krijgen van het Rijk met ingang van 1 januari 2015 de regie in handen voor de jeugdzorg, de AWBZ-begeleiding aan kwetsbare groepen en de arbeidsreïntegratie. Het terrein van de vrouwenopvang en aanpak huiselijk geweld is in beweging: er komt een nieuwe verdeelsleutel voor de verdeling van de Rijksmiddelen Vrouwenopvang en de centrumgemeenten worden verantwoordelijk voor de uitvoering van de landelijke beschermingsfunctie en de aanpak huiselijk geweld, maar kunnen de beschikbare (ongeoormerkte) middelen naar eigen inzicht besteden binnen het WMO-kader. De wijk centraal In iedere gemeente wordt nagedacht over nieuwe organisatiemodellen voor de toeleiding naar zorg, waarbij de wijk als centraal uitgangspunt genomen wordt. 85% van alle hulpvragen moet binnen 'sociale wijkstructuren' beantwoord worden, de overige 15% kan doorgeleid worden naar specialistische zorg, waar sterke budgetsturing/inkoop op plaats zal vinden. Eigen kracht, burgers helpen elkaar en vrijwillige inzet zijn basisbegrippen in de organisatie van hulp. Meer (hulp) voor minder (geld) is het adagium. De positionering van hulp bij huiselijk geweld Huiselijk geweld vindt plaats in intieme kring (gezin, familie). Schaamte en taboe leiden tot een dynamiek van geheimhouding. De op te richten, generalistische, sociale wijkteams krijgen een rol in het (vroeg)signaleren van huiselijk geweld en mogelijk ook in de hulp bij 'lichte' problematiek. Bij ernstig of acuut geweld is opschaling naar een expert huiselijk geweld aan de orde, via het nieuwe Advies- en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (de samenvoeging van de huidige Steunpunten Huiselijk Geweld met het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling). Op dit moment is nog onduidelijk hoe het hulpaanbod van Blijf Groep, van telefonisch advies tot intensieve ambulante begeleiding of crisisopvang, ingebed wordt in de nieuwe wijk- en toeleidingsstructuren. Ook is nog onduidelijk hoe de sociale wijkteams toegerust worden om hun taken op het terrein van huiselijk geweld waar te maken (gaan zij huiselijk geweld daadwerkelijk signaleren en bieden zij vervolgens adequate hulp?). Blijf Groep maakt zich zorgen over de toenemende gelaagdheid die directe hulp in de weg kan komen te staan en blijft pleiten voor directe toegang tot laagdrempelige hulp bij huiselijk geweld en erkenning van de specifieke deskundigheid die nodig is om patronen van huiselijk geweld te doorbreken. Maar de veranderende toeleidingsstructuren zullen hoe dan ook van betekenis zijn voor de inhoud en positionering van het werk van Blijf Groep. Het belang van de toegevoegde waarde als specialist in het doorbreken van patronen van (ernstig) huiselijk geweld neemt toe, nu in de beleidsdynamiek 'bijna alles' op wijkniveau moet worden opgelost. 3
De ambities van Blijf Groep 1. Verscherp focus op doorbreken van geweld 2. Breng specialisme in de wijk 3. Houd huiselijk geweld maatschappelijk zichtbaar 4
1. Aanscherpen van de focus op het doorbreken van patronen van huiselijk geweld Blijf Groep gaat nog meer focus aanbrengen in haar hulp. Blijf Groep wil zowel voor cliënten als voor ketenpartners van waarde zijn: dé specialist in het doorbreken van patronen van (ernstig) huiselijk geweld. Cliënten zullen dat ervaren in ons vakmanschap, onze gedegen en puur op veiligheid gefocuste aanpak voor alle leden van het gezin. Netwerkpartners weten dat zij Blijf Groep kunnen inzetten waar het voor hen lastig wordt. En andersom, dat wij hen zullen inschakelen voor alles wat bijdraagt om het patroon van geweld te doorbreken. Eind 2014 is in 95% van de dossiers van cliënten die een residentieel of ambulant traject volgen een actueel veiligheidsplan aanwezig (kwantitatieve en kwalitatieve toetsing bij interne audits) In 2014 wordt een monitoringssysteem opgezet waarbij wij 3 en 6 maanden na afloop van de hulpverlening kunnen nagaan of onze hulp heeft bijgedragen aan de veiligheidssituatie van onze cliënten, zodat wij dit vanaf 2015 systematisch in kaart kunnen brengen.
2. Het specialisme de wijk in brengen Blijf Groep brengt haar expertise in de wijk: enerzijds om de sociale wijkteams door training en coaching te helpen hun signalerende en preventieve taken goed te vervullen, anderzijds om daar te zijn waar onze specialistische hulp nodig is: bij het doorbreken van patronen van ernstig of acuut huiselijk geweld, het inzetten van de sociale steunstructuren in de wijk voor het gezin of het bieden van (crisis)opvang als het niet anders kan of herstel nodig is. Crisisopvang blijft een vaste pijler onder ons werk. * Doelstelling: In 2014 wordt onderzocht op welke wijze Blijf Groep haar hulpaanbod kan verbinden met de in ontwikkeling zijnde wijkstructuren. Het aantal samenwerkingsafspraken en activiteiten in de wijk moet vanaf 2015 een stijgende lijn vertonen. Trainers Simone en Bert geven trainingen over signaleren en preventie huiselijk geweld 6
De meerwaarde van de expertise huiselijk geweld 3. Huiselijk geweld maatschappelijk zichtbaar houden Blijf Groep blijft trouw aan haar wortels en aan haar missie. In deze tijd van transities en het opnieuw ordenen van het zorg- en dienstenaanbod in wijkmodellen ziet Blijf Groep het als haar taak om huiselijk geweld op de maatschappelijke agenda te houden. Het openbreken van huiselijk geweldsituaties mag niet ondergesneeuwd raken in de brede sociale problematiek die op wijkniveau aangepakt gaat worden en waar het risico van onzichtbaarheid, juist door de schaamte en het taboe waarmee huiselijk geweld omgeven is, op de loer ligt. Mensen moeten voelen dat ze niet alleen staan, dat ze ermee te voorschijn kunnen komen. Directe hulp en lage drempels voor deskundig advies en informatie, moeten geborgd blijven. Campagnes moeten bijdragen aan de zichtbaarheid van huiselijk geweld, de drempel verlagen voor hulp en beleidsmakers 'bij de les' houden. Blijf Groep genereert minimaal 3x per jaar zelf positieve media-aandacht Tenminste 1x per jaar is Blijf Groep mede-organisator van een publiekscampagne/event Door actief gebruik van social media neemt het aantal volgers van Blijf Groep vanaf 2014 op social media substantieel toe ten opzichte van 2013. Een greep uit de media-aandacht voor het thema huiselijk geweld 7
Welke diensten willen wij verbeteren? Blijf Groep versterkt haar hulpaanbod door, al dan niet in coproductie met netwerkpartners, nieuw aanbod te ontwikkelen, zoals (trauma)behandeling en aantrekkelijk aanbod voor alle leden van het gezin. Zo constateren wij dat er weinig laagdrempelige hulp is voor mannen en dat mannen soms op een andere manier aangesproken en geholpen willen worden dan vrouwen. Het laagdrempelige groepsaanbod/lotgenotencontact en online hulp kan nog uitgebreid worden. Ook de hulp na crisisopvang vraagt, mede vanwege de stagnatie op de woningmarkt en de grote diversiteit in de ondersteuningsvraag, om meer differentiatie, meer focus en meer samenwerking. Voorkomen moet worden dat cliënten te lang in de opvang blijven en de overgang naar een zelfstandig bestaan te groot wordt. Terugkeer naar eigen huis met begeleiding door het opeisen van de eigen woning (en vertrek van de partner) moet een realistische optie worden. Daarnaast wil Blijf Groep het bereik van de hulp vergroten door nieuwe doelgroepen op te zoeken op nieuwe vindplaatsen: hoger opgeleiden, etnisch-culturele groepen die in isolement leven (zoals bijvoorbeeld Chinezen) of jongeren. Ieder jaar ontwikkelt Blijf Groep een nieuwe co-productie (dus drie nieuwe coproducties eind 2016). Ieder jaar wordt een businessplan opgesteld voor het bereiken van een nieuwe doelgroep. Eind 2016 bieden wij meer trajecten aan huis aan na verblijf in de opvang dan in 2013. Hoe gaan we dat bereiken? De komende jaren zal een groot beroep gedaan worden op de flexibiliteit van de organisatie. Blijf Groep zal haar hulp moeten aansluiten op vragen uit wijknetwerken en op vraag en aanbod van ketenpartners. Gemeenten zullen overgaan tot inkoop van diensten in plaats van subsidiëring van aanbod. Alle 'vragende' partijen moeten kunnen rekenen op snelle dienstverlening van hoogwaardig niveau: wij weten hoe wij patronen van huiselijk geweld kunnen doorbreken (ook als daar tijdelijk een verblijf in de opvang voor nodig is). Ons vakmanschap en onze professionaliteit zijn in wisselende situaties en samenwerkingsverbanden inzetbaar. Wij kunnen snel beoordelen wat nodig is. Gelukkig heeft Blijf Groep de afgelopen jaren grote stappen gemaakt in het methodisch en professioneel werken, en het aansluiten op de hulpvraag van de cliënt. Er moet wel nog aandacht zijn voor de verdere borging en verankering in het dagelijks werk. De stappen die nu nog voor ons liggen hebben vooral te maken met het versterken van zelfvertrouwen, eigenaarschap en flexibele inzet van onze medewerkers, als aanjagers van belangrijke interne processen die wij nodig hebben om ons vakmanschap en vraaggerichtheid 'buiten' waar te kunnen maken. Dat zijn: het borgen van methodieken, het (blijvend) leren, het inrichten van een krachtgerichte organisatie die haar talenten weet in te zetten op de plek waar ze tot bloei kunnen komen, met oog voor verschil in competenties. Dit 'persoonlijk ondernemerschap' past ook in de nieuwe CAO voor Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening 2014. 8
* Doelstelling: in 2016 is Blijf Groep vraaggericht en krachtgericht georganiseerd. Blijf Groep werkt met vrijwilligers, zodat onze professionele focus kan komen te liggen waar wij goed in zijn: het doorbreken van patronen van huiselijk geweld. Wij weten dat vrijwilligers van grote meerwaarde zijn voor cliënten in de praktische ondersteuning, het herwinnen van eigen kracht en het versterken van het sociale netwerk. * Doelstelling: Ieder jaar groeit het aantal vrijwilligers dat zich inzet voor Blijf Groep. Omdat wij eigenaar zijn van ons werk voelen wij de urgentie om huiselijk geweld als maatschappelijk thema zichtbaar te houden. Omdat wij weten dat het taboe doorbroken moet worden om schade aan mensenlevens te voorkomen. Wij benutten de informatie en kennis die wij zelf verzamelen, of anderen voor ons, om ons werk te verbeteren en de maatschappelijke urgentie te versterken. Wij kijken daarbij over onze landsgrenzen heen naar aansprekende voorbeelden en werken hiervoor samen met (belangen)organisaties en bedrijven. Blijf Groep participeert in één internationaal project per jaar. Wij slagen erin om met één bedrijf een inhoudelijke samenwerking aan te gaan. Wij gaan de mogelijkheden benutten van nieuwe technologieën als laptops voor hulpverleners, video-conferencing/hulp op afstand, modules voor blended learning, e-learning, hulp-apps, intranet en inzet van sociale media; dit brengt ons meer flexibiliteit, efficiency en zichtbaarheid. De communicatiekanalen die we gebruiken bewegen mee met de tijd waarin wij leven. Eind 2014 is het telefoonsysteem van Blijf Groep vervangen en beschikken hulpverleners over smartphones. Eind 2014 zijn de P&O-dossiers en -werkprocessen gedigitaliseerd en zijn in intranet digitale werkomgevingen gecreëerd. Blijf Groep biedt eind 2016 minimaal twee modules blended learning voor cliënten aan. Eind 2016 heeft Blijf Groep landelijk ontwikkelde hulp-apps en virtual games tot haar beschikking in de hulp aan cliënten en is de website veilig samen gemoderniseerd. Randvoorwaarden Bovenstaande is alleen haalbaar binnen 'financieel gezonde kaders', en door de financiële systematiek flexibel in te richten ten behoeve van de afname van producten en diensten (door overheden en door derden). Ook moet Blijf Groep haar gebouwen 'flexibel' kunnen inzetten voor hulp op maat aan een variëteit aan doelgroepen, laagdrempelig, zichtbaar in de wijk. De huidige accommodatieverbetering (Zaanstad) en ontwikkeling van Oranje Huizen (Amsterdam, Flevoland/Het Gooi) zullen wij de komende jaren dan ook op volle kracht doorzetten. In 2014 wordt de nieuwe huisvesting in Zaanstreek in gebruik genomen. Eind 2016 beschikt Blijf Groep over drie Oranje Huizen die flexibel benut kunnen worden. 9
Missie, visie en organisatie Onze missie Wij bieden, coördineren en organiseren directe hulp op maat, thuis of in de opvang, aan iedereen die te maken heeft met uitbuiting in relaties en met huiselijk geweld. Daarbij is onze eerste zorg de veiligheid van alle betrokkenen. Met de cliënt werken we aan oplossingen voor een toekomst zonder geweld. Ons werkgebied ligt in Noord-Holland en Flevoland. Wij spelen actief in op veranderingen in de maatschappij. Wij ontwikkelen en delen kennis over huiselijk geweld en vragen hiervoor structureel steun en aandacht van de Nederlandse samenleving. Wij realiseren ons dat we bij al onze activiteiten samen sterker staan dan alleen. Onze visie Geweld in huiselijke kring moet stoppen. Dit kan alleen als iedereen meedoet. Wij geloven dat iedereen eraan kan bijdragen dat geweld stopt. Richtinggevend daarbij is dat dit zo veel mogelijk gebeurt op de eigen plek, op eigen kracht en in eigen kring. Uiteraard zijn wij er ook voor situaties waarin dat niet (direct) kan. Wat wij beloven Wij beginnen direct met het bieden van hulp en ondersteuning Wij zeggen ja en zoeken naar mogelijkheden Wij gaan op zoek naar het verhaal achter het verhaal Wij zijn 7 x 24 uur beschikbaar Wij betrekken iedereen die nodig is Organisatie Blijf Groep is een stichting die wordt gefinancierd door subsidies van gemeenten, en door bijdragen van fondsen, bedrijven en particulieren. Het organogram van Blijf Groep kunt u vinden op www.blijfgroep.nl/organogram Onze kernwaarden: moedig, respectvol, flexibel en rendabel. 10