Luizenprtcl PROTOCOL HOOFDLUIS 2016 Vr u ligt het prtcl Hfdluis welke is afgeleid van de GGD-Wijzer. Hfdluisbestrijding Inleiding Hfdluis is p veel (basis)schlen een regelmatig terugkerend prbleem en het is meilijk m er vanaf te kmen. Dat kmt mdat hfdluis erg besmettelijk is. Hfdluis verspreidt zich razend snel. He eerder u erbij bent, he kleiner de kans dat de hfdluis zich uitbreidt. Regelmatig cntrleren is dus belangrijk, zwel thuis als p schl. In dit prtcl vindt u alle infrmatie ver hfdluis, de aanpak, de taken van schl en uders. Hfdluis kmt vral vr bij jnge kinderen(tussen de 3 en 12 jaar) en vrmt met name p de basisschlen een grt prbleem. Een enkele keer steekt het prbleem dan k de kp p in het vrtgezet nderwijs.de schl wrdt gezien als de plaats waar hfdluis zich verspreidt en uders vinden sms dat de schlleiding maar een plssing met zeken vr het hfdluisprbleem. Ndzakelijk in het bestrijden van hfdluis is de samenwerking van uders en schl. Ouders hebben de verantwrding vr hun kinderen en schl heeft de verantwrding vr het leefklimaat p schl. Ervaringen p verschillende schlen in het land hebben geleerd dat er uitstekende resultaten wrden bereikt wanneer de uders p schl zelf betrkken wrden bij, en zrgdragen vr, de uitvering van de hfdluiscntrle en de vrlichting aan andere uders. Daardr kan hfdluis z vreg mgelijk wrden gesignaleerd en adequaat wrden aangepakt. Het del van dit prtcl is uders en schl te mtiveren m samen te werken in het bestrijden van hfdluis bij kinderen.
1. Hfdluis 1.1 Achtergrndinfrmatie ver hfdluis Luizen zijn parasieten: ze hebben een ander levend wezen ndig m te leven. De hfdluis haalt zijn vedsel uit mensenbled. Elk diersrt en k de mens heeft zijn eigen luizen. De luis van een hnd kan niet verleven p een mens, f mgekeerd. De luis varieert in grtte tussen de 1 en 3 mm. Dat is net z grt als de kp van een lucifer en is er speciaal p gebuwd m te leven tussen hfdharen. Op zijn kp staat een klein zuigapparaatje. Daarmee prikt het een paar keer per dag dr de hfdhuid heen m bled p te zuigen. Na het bled zuigen krijgt de luis een rdere kleur. Nrmaal is het grijs/bruin van kleur. De luis is een insect en heeft zes pten. Met deze pten kan de luis zich aan je haren vastklampen.bijvrbeeld als jij je hfd schudt, je haren kamt f wast. Een luis hudt zich stevig vast en gedijt prima bij de lichaamstemperatuur van een mens. Maar het met niet te warm f te kud wrden, dat vindt een luis niet prettig. Als je krts hebt, gaan de luizen weg. Er wrdt gezegd dat een luis ng maximaal 48 uur kan verleven bij kamertemperatuur, als het geen bled kan drinken. Een luis leeft ngeveer vier tt zes weken en legt ngeveer vier tt acht eieren per dag: dit zijn neten. In zijn hele luizenleven legt een luis rnd de 250 neten. Een luis legt zijn eieren aan de basis van je haar, dicht bij de hfdhuid. Zijn neten zitten vastgekleefd aan je haren en legt ze vral p warme, dnkere plekjes zals nder een pny, achter de ren, in de nek en sms k p de kruin. Neten lijken p zutkrreltjes. Regelmatig wrden ze verward met rs. Het verschil met rs is verduidelijk: rs zit ls en neten zitten vastgekleefd aan je haren. Neten greien met je haar mee, dus he verder de neet van je hfdhuid af is, he langer geleden de luis hem gelegd heeft. Na ngeveer zeven dagen kmen de neten uit en vervlgens is een baby-luis na ngeveer zeven tt tien dagen zelf in staat m neten te leggen. We spreken van een verse neet, als de neet zich dicht p de hfdhuid bevindt. Als de neet zich 2,5 centimeter van de hfdhuid bevindt, dan is het waarschijnlijk een neet die leeg is. Het gevaar vr besmetting is dan verdwenen. Een luis draagt geen ziekten ver. Het kan wel zijn dat er krstjes p je hfdhuid ntstaan als je teveel krabt. Daardr kunnen infecties ntstaan die vr ng meer jeuk zrgen. Over het algemeen is het niet ernstig als je luizen hebt. Het is wel heel belangrijk dat je het behandelt, want ze gaan nit vanzelf weg. Als je te lang wacht, breiden ze zich steeds verder uit en besmet je anderen er k mee. 1.2 He krijg je hfdluis Een luis kan niet vliegen f springen. Het is een verlper. Als je tijdens het spelen met je hfd dichtbij iemand anders kmt, kan ze gemakkelijk van het ene hfd naar het andere kruipen. Iedereen kan luizen krijgen. Ze kmen vr p schn en gewassen haar, maar k p ngewassen haar. Omdat kinderen meer bij elkaar in de buurt kmen, bijvrbeeld met het spelen, kmen luizen vaker vr bij kinderen dan bij vlwassenen. Binnen het gezin en k p schl krijgen luizen heel veel kansen m naar andere hfden ver te lpen en dat den ze dan k heel graag! Als je pas net besmet bent met luizen, merk je ng helemaal niets. De klachten beginnen pas als er meerdere luizen zijn. Jeuk is de belangrijkste klacht bij het hebben van luizen. Meestal krijg je jeuk na ngeveer één f twee weken na de besmetting. Als kind zijn is het heel belangrijk dat je regelmatig wrdt gecntrleerd p luizen. Dit met zwel p schl als thuis gebeuren. Thuis met één van de uders regelmatig cntrleren met een luizenkam. Op schl met er na elke vakantie, en na elke levende luizenmelding, k een luizencntrle kmen.
1.3 He ntdek je hfdluis? He ntdek je hfdluis bij iemand? Je met tussen de haren kijken f er luizen f neten te zien zijn. Ze zijn vral te vinden in je nek, achter je ren en in je pny. Als je geen luizen ziet, maar wel grijswitte puntjes, kan het tch zijn dat je luizen hebt. De puntjes kunnen namelijk neten zijn. 1.4 Wanneer heb je hfdluis? Als je levende hfdluizen p je hfd ziet. Als er dr het kammen levende hfdluizen wrden gevnden. Bij het aantreffen van meerdere neten p maximaal 2,5 centimeter van de hfdhuid. 1.5 Wanneer heb je waarschijnlijk geen hfdluis? Als je geen levende luizen vindt. Als je geen neten meer aantreft p maximaal 2,5 centimeter van de hfdhuid. Om de diagnse zeker te kunnen stellen, met je kammen. 1.6 Waarm is het belangrijk dat de diagnse hfdluis ged wrdt gesteld? In de eerste plaats mdat het kammen bij een diagnse hfdluis veel tijd en discipline van uders kst. We willen vrkmen dat uders nndig gaan behandelen met antihfdluismiddelen. Ten tweede kunnen uders misschien bs f geïrriteerd raken als hen wrdt verteld dat hun kind hfdluis heeft, terwijl dit niet klpt. 1.7 Wat te den als er (levende) hfdluis wrdt ntdekt? De uders meten dit z snel mgelijk aan de leerkracht van de grep melden. De leerkracht met alle andere uders van deze grep infrmeren dat er hfdluis heerst. Het kind met behandeld wrden dr middel van een uitkammethde. Thuis meten de gezinsleden k gecntrleerd wrden p luizen. Na de behandeling met elke dag gecntrleerd wrden, ttdat iedereen helemaal luisvrij is. 2. He behandel je hfdluis? Als er hfdluis is gevnden, zijn er twee manieren m dit te behandelen. Kammen met een netenkam, f kammen in cmbinatie met een antihfdluismiddel.
2.1 Kammen met een netenkam Kam gedurende 14 dagen elke dag het haar met een fijntandige, metalen kam in cmbinatie met crèmespeling. Welke kam met je gebruiken? De metalen netenkam verwijdert neten en luizen. Het is een fijne, metalen kam die de neten van het haar lshaalt. Een metalen netenkam met lange tanden werkt prettiger bij dik en/f krullend haar, je kan dan namelijk beter bij de hfdhuid kmen. De plastic luizenkam is een plastic kammetje met dicht p elkaar staande tanden Hij is geschikt m levende luizen p te spren. Stap 1: Maak het haar dr en dr nat. Verdeel de crèmespeling dr het haar. Stap 2: Bescherm de gen met een washandje. Kam eerst met een gewne kam de klitten uit het haar. Stap 3: Hud het hfd vrver bven een wasbak f een stuk wit papier. Stap 4: Pak de fijntandige, stalen kam en kam het haar van achter naar vren, tegen de hfdhuid aan. Start bij het ene r en schuif plukje vr plukje, na elke kambeweging p richting het andere r. Vastgeplakte neten kan je eventueel lsweken dr te deppen met azijn f ls krabben met je nagels. Stap 5: Veeg tijdens de kambeurt de kam regelmatig af aan een papieren servet f zakdek. Spel gevnden luizen dr de wc f wasbak. Stap 6: Spel de crèmespeling uit. Stap 7: Reinig de kam dr deze 1 minuut uit te kken. 2.2 Kammen in cmbinatie met een antihfdluismiddel Gebruik het antihfdluismiddel vlgens de bijsluiter, herhaal dit na zeven dagen. Kam dagelijks gedurende 14 dagen het haar met een metalen netenkam. Let p de metalen netenkam met niet verward wrden met de plastic luizenkam. De functie van deze kammen is verschillend. De plastic luizenkam/stfkam/ psprkam kan alléén hfdluizen verwijderen. De metalen netenkam/behandelkam kan zwel hfdluizen als neten verwijderen Let p: de antihfdluismiddelen meten allemaal gecmbineerd wrden met de uitkammethde: twee weken het haar dagelijks drkammen met een netenkam. In de vrm van shamps, sprays, crèmes en ltins zijn verschillende prducten verkrijgbaar. Het verschil heeft vral te maken met de werkzame stf die erin zit. Op dit mment biedt geen enkel middel 100% garantie. Welk antihfdluismiddel kies ik? Wilt u een antihfdluismiddel gebruiken, kies dan in ieder geval vr een geregistreerd prduct. Dat wil zeggen dat het Cllege ter Berdeling van Geneesmiddelen het middel berdeeld heeft en werkzaam en vldende veilig vindt. In Nederland zijn meerdere middelen geregistreerd. Middelen
p basis van dimeticn hebben de vrkeur mdat deze middelen geen insecticiden bevatten en mdat er geen resistentie kan ntstaan tegen deze middelen. Geadviseerd wrdt een middel met dimeticn te gebruiken dat is geregistreerd als geneesmiddel. Op dit mment is dit alleen XTLUIS. In alfabetische vlgrde zijn dit middelen p basis van: Dimeticn (XTLUIS) RIVM geeft de vrkeur aan dit middel als men een middel wil gebruiken, mdat luizen hier niet resistent tegen wrden. Malathin (bijvrbeeld priderm ltin) Permetrine Let p: een kind dat behandeld is met een middel waar Malathin in zit, mag p de dag van de behandeling niet zwemmen. Dit mdat chlr de werking van malathin tegengaat. Malathin en permetrine hebben een chemische werking. Dimeticn kapselt luizen in, waardr zij stikken (mechanische ademwegbelemmering). Het gebruik van malathin en permetrine wrdt afgeraden aan zwangeren en vruwen die brstveding geven. Kinderen jnger dan zes maanden mgen alleen nder medisch tezicht wrden behandeld met dimeticn, malathin f permetrine. Preventief behandelen, dus als er ng geen hfdluis is, heeft geen zin. Dit heeft een negatief effect mdat hfdluizen hiervr ngevelig wrden vr de middelen. Van verige methden, bijvrbeeld etherische liën, elektrische luizenkam is de werking niet aangetnd. Deze wrden dan k afgeraden. He gebruik je de antihfdluismiddelen? Vlg altijd de gebruiksaanwijzing Kam na de behandeling met een luizenkam de dde luizen uit het haar Behandel het haar na een week ng eens met hetzelfde middel Zals gezegd, de antihfdluismiddelen meten altijd gecmbineerd wrden met een uitkammethde: gedurende twee weken het haar dagelijks drkammen met een netenkam. Infrmeer naar bijwerkingen en cntra-indicaties, want kinderen met hikrts, cara f eczeem kunnen gevelig zijn vr één van de werkzame stffen. Lees de bijsluiter ged dr en vlg de werkwijze die daarin staat. Tegen antihfdluismiddelen is de hfdluis steeds vaker resistent (ngevelig). Als een middel niet werkt, prbeer dan een middel waar een andere werkzame stf in zit. 2.3 Neten verwijderende middelen Neten blijven vaak aan een haar vastzitten, k al zijn ze ud. Je zu eerst kunnen prberen ze ls te krabben met je nagels. De lijm waarmee ze vastzitten is p te lssen dr het gebruik van: Natuurazijn en water Maak een mengsel van twee delen azijn en één deel water. Hiermee met het haar ged ingewreven wrden (bijvrbeeld met een katenen dek). Laat het azijnmengsel een half uur inwerken, kam daarna het haar ged dr met een luizen- f netenkam. Spel het haar vervlgens ged uit. Neetex Dit is geen insecticide; het middel is alleen bedeld m dde neten uit het haar te verwijderen. Neetex met gebruikt wrden ná de behandeling met een luizen ddend insecticide. Het wrdt
geleverd als een crèmespeling, die het haar makkelijker kambaar maakt. Vrzrgsmaatregelen betreffen alleen het vermijden van cntact met de gen. Na behandeling met het haar zrgvuldig wrden uitgekamd met een netenkam. Neten regelmatig verwijderen met de vingernagels kan ged helpen m het haar luizen- en netenvrij te krijgen. De neten dienen na het verwijderen ged dr de wasbak gespeld te wrden. 2.4 Schnmaakmaatregelen In maart 2011 is de richtlijn aangepast. Maatregelen zals het wassen van beddenged, knuffels, jassen en het stfzuigen van de aut zijn niet meer ndig mdat verdracht via beddenged e.d. nit wetenschappelijk is aangetnd. Ok het gebruik van luizenzakken en luizencapes wrdt niet meer actief geadviseerd. De nadruk ligt in het nieuwe advies p kammen, kammen en kammen. Dat is de enige manier m luizen ècht weg te krijgen. 3. Luizenpreventie p Het Mlenven 3.1 Luizenteam Het Mlenven stelt in samenwerking met de udervereniging een luizenteam samen bestaande uit een aantal uders, waarvan tenminste één uder samen met een leerkracht algemeen cördinatr is. Hij/zij zijn het aanspreekpunt vr alles met betrekking tt de uitvering van het luizenprtcl en tevens verantwrdelijk vr het laten uitveren van de reguliere cntrles en het in gang zetten van de eventuele extra cntrles. 3.2 Takenverdeling Hfdluis is vral een bedreiging vr de mgeving vanwege het besmettingsgevaar. Op plaatsen waar veel mensen bij elkaar kmen, kan deze besmetting gemakkelijk van de één naar de ander wrden vergebracht. De schl is, ngewild, z n plaats. Om een hfdluisepidemie te vrkmen stelt de schl regels vast en maakt de schl afspraken met het team en de uders. Taken van de schl/ leerkracht. Gelegenheid geven tt het huden van hfdluiscntrle in alle grepen, na iedere schlvakantie. Deze cntrle vindt plaats in de week na iedere vakantie. De leerkracht meldt telefnische aan de uders, indien hfdluis wrdt gevnden bij een leerling. Schriftelijke instructie verstrekken aan de betreffende uders, ver de maatregelen die genmen dienen te wrden m hun kind te behandelen. De leerkracht meldt/ mailt aan alle uders/verzrgers van de kinderen van de grep waarin luis is gevnden, met het verzek zelf het eigen kind dagelijks te cntrleren p hfdluis. Dit kan k via de klasse uders. Extra cntrles uitveren in de vlgende gevallen: als er luis gevnden is tijdens een cntrle p schl.
bij het aantreffen van meerdere neten p maximaal 2,5 centimeter van de hfdhuid. als er een melding van hfdluis gedaan wrdt dr uders. Een schl mag een kind niet naar huis sturen vr hfdluis. Dit is namelijk in strijd met de leerplicht. Taken van de uders Gedurende het hele jaar het eigen kind regelmatig cntrleren p hfdluis. Deze cntrle dient uitgeverd te wrden p het vrhfd, achter de ren en in de nek. Indien er hfdluis gevnden wrdt, dient de uder dit te melden aan de grepsleerkracht. De grepsleerkracht zrgt ervr dat deze melding via de klasse-uders bij alle andere uders van de grep kmt. De uder gaat direct ver tt het nemen van de vlgende maatregelen: Het haar dagelijks intensief te kammen met een speciale luizenkam. Behandelen met luizenbestrijdingsmiddel van de aptheek. De behandeling 1x herhalen met luizenbestrijdingsmiddel vlgens de gebruiksaanwijzing. Op de cntrledagen huden de uders rekening met de haardracht van hun kind, zdat het luizenteam geen kstbare tijd verliest. Ouders zrgen vr een adequate behandeling bij het vrkmen van levende luizen. Dit is ndig m verdere besmetting te vrkmen. Taken van het luizenteam. Na iedere schlvakantie alle grepen p hfdluis cntrleren. De bevindingen p de juiste manier te nteren in de luizenmap. In de luizenmap zijn hierver duidelijke instructies te vinden. Na minimaal twee weken en maximaal drie weken een extra cntrle uitveren indien levende luizen zijn aangetrffen tijdens de cntrle f bij het aantreffen van meerdere neten p maximaal 2,5 centimeter van de hfdhuid. De grepsleerkracht p de hgte brengen van de bevindingen tijdens de cntrles. Tijdig melden aan de cördinerende luizenmeders als er expliciet vaak luizen f meerdere neten p maximaal 2,5 centimeter van de hfdhuid, bij een bepaalde grep/ leerling gevnden wrdt. De privacy van de leerlingen/uders respecteren.
Taken van de grepsleerkracht. De grepsleerkracht geeft, indien ndig, de gelegenheid vr het luizenteam m de cntrles uit te veren. Als er hfdluis tijdens de cntrle p schl gevnden wrdt, neemt de grepsleerkracht telefnisch cntact p met de uders m dit te melden. Indien er tussendr gemeld wrdt dr een uder dat een kind hfdluis heeft, neemt de grepsleerkracht cntact p met het luizenteam. Schriftelijke melding den aan alle uders/verzrgers van de kinderen van de grep waarin luis is gevnden, met het verzek zelf het eigen kind dagelijks te cntrleren p hfdluis. Bij veelvuldig inschakelen van het luizenteam, neemt de leerkracht cntact p met de luizen cördinatr. Taken van de luizencördinatren De luizencördinatren nderhuden de cntacten met: - de cntrlerende uders: het luizenteam - de grepsleerkrachten - de uders van kinderen waar de hfdluis meerdere keren terugkmt en de GGD aptheek. - de directeur. De cördinatren zrgen vr de schriftelijke meldingen die aan de uders gestuurd wrden. De cördinatren zrgen vr het bendigde materiaal dat ndig is bij de cntrles: namenlijsten registratiefrmulier handschenen-vergrtglas- puntkam- luizenkamhuten prikkers. De cördinatren vlgen de nieuwste ntwikkelingen p het gebied van hfdluisbestrijding. De cördinatren stellen in samenwerking met de udervereniging, het luizenteam samen. De cördinatren zrgen vr verleg/ verdracht van kennis met het luizenteam en evaluatie van gemaakte afspraken. Indien bij een kind hfdluis regelmatig vrkmt, neemt één van de cördinatren cntact p met de directeur. Deze zrgt vr verdere maatregelen. Het team p de hgte huden van bevindingen, ntwikkelingen, getrffen maatregelen, via de mail f p de vergadering. Aan het begin van het nieuwe schljaar zrgen de cördinatren vr recente namenlijsten van alle grepen vr het cntrlerende luizenteam. 3.3 Eisen waaraan de cntrles meten vlden
De cntrles vinden in de nabijheid van het eigen lkaal plaats. Bij het aantreffen van meerdere neten p maximaal 2,5 centimeter van de hfdhuid dient er altijd extra gecntrleerd te wrden m een gede diagnse te kunnen stellen. De cntrlerende uders dragen handschenen. Na de cntrle wrden de handschenen weggegid. Als er hfdluis gevnden wrdt, wrdt een andere cntrlerende uder ter cntrle geraadpleegd. Er wrdt nit verlegd waar de kinderen bij zijn. Privacy met dr iedereen gerespecteerd wrden.