STEMMING Shell schrijft rode cijfers AMSTERDAM (Energeia) - Energeia's stemming behandelt achtereenvolgens de prijsontwikkeling op de markt voor olie, steenkool, CO2-emissierechten, elektriciteit en aardgas, en geeft vervolgens een beeld van de spreads. Olie Shell is het afgelopen kwartaal in de rode cijfers beland, zo maakte het bedrijf deze donderdag bekend. Oorzaak is met name de hoge kosten voor voorzieningen en afschrijvingen van gestopte olieprojecten in Noord-Amerika. Zo staakte het Brits-Nederlandse concern in september zijn campagne ten noorden van Alaska en afgelopen dinsdag meldde Shell de winning van teerzandolie in het Canadese Carmon Creek stil te leggen. Indien deze eenmalige tegenvallers van tezamen USD 8 mrd niet worden meegerekend, komt het bedrijf over de maanden juli, augustus en september tot een winst van USD 1,8 mrd een daling van USD 5 mrd. Die scherpe afname is onder meer te wijten aan de aanhoudend lage olieprijzen, zo laat het bedrijf weten. Het stemmingsbeeld voor olie van de afgelopen week laat niettemin ruimte voor enig optimisme. Na de bescheiden prijsstijgingen van rond 10 oktober en de daaropvolgende terugval zit de waarde van Brent en WTI sinds maandag weer wat in de lift. Die opwaartse beweging kreeg woensdag nog een extra stimulans na de wekelijkse publicatie van cijfers over de brandstofvoorraden in de Verenigde Staten. Daaruit blijkt namelijk dat de Amerikaanse voorraden minder groot zijn dan verwacht. Analisten zien in deze stijging echter vooralsnog geen redenen om aan te nemen dat de WTI op korte termijn de USD 50 per vat kan aantikken.
Brent-olie eindigde woensdag bij Ice op USD 49,05 per vat voor levering in december. Week op week betekende dat een plus van 2,5%, dag op dag was de stijging maar liefst 4,8%. WTI maakte dag op dag een nog grotere sprong (6,3%) en sloot in New York op USD 45,94 per vat voor december. Week op week betekende deze eindstand een plus van 1,6%. Steenkool De prijzen voor steenkool blijven laag, ondanks een lichte stijging begin van deze week. Het novembercontract nam 2,7% in waarde toe van USD 50,65 tot USD 52,16 per ton. Ook voor levering in het eerste kwartaal van volgend jaar steeg de prijs, zij het bescheiden met 0,6% (slot: USD 48,77 per ton). Het Cal 16-contract daarentegen sloot woensdag nagenoeg op hetzelfde niveau als een week eerder. Montel kwam maandag met het bericht dat de prijsvorming voorlopig niet beter zal zijn als gevolg van een zwakke euro en een groot aanbod. Zorgen over problemen met de aanvoer naar Duitse centrales door de lage waterstanden hebben bovendien geleid tot uitstel van vroege winteraankopen, aldus het Noorse persbureau. CO2
De grote energieleveranciers van Nederland presteren niet goed in de duurzaamheidsvergelijking van Stichting Natuur & Milieu (SNM). Op de jaarlijkse door de sector veel bekritiseerde ranglijst eindigde alleen Eneco bij de groene voorlopers, en ook dit bedrijf scoorde slechts een 6,2. De oorzaak is genoegzaam bekend: omdat steenkool goedkoop is, staan gasgestookte centrales stil. De oplossing? Volgens Eon-bestuurder Christopher Delbrück moet de CO2-prijs stijgen naar tenminste EUR 40 om gascentrales met winst te kunnen laten draaien. Het stemmingsbeeld van deze week bevestigt opnieuw dat er van een dergelijke waarde bij lange geen sprake kan zijn: de contracten voor december 2015 en december 2016 sloten woensdag op een schamele EUR 8,61 respectievelijk EUR 8,68 per ton. Delbrück waarschuwt dat deze lage prijzen EU-lidstaten dwingen om nationale maatregelen te nemen, iets wat ingaat tegen de geest van de Energie Unie.
Aardgas De Italiaanse energiereus Eni bewijst zichzelf een grote dienst door een deel van zijn olie- en pijpleidingendienstendochter Saipem te verkopen, zo bleek eerder deze week. Met de opbrengt van de deal, die alles bij elkaar oploopt tot EUR 5,4 mrd, wil het bedrijf de
exploratie en ontwikkeling van olie- en gasvoorraden in Egypte opvoeren. Afgelopen zomer meldde Eni voor de Egyptische kust het grootste aardgasveld van de Middellandse Zee te hebben ontdekt; het zou 100 vierkante kilometer groot zijn en 850 mrd kuub gas bevatten, voldoende om tientallen jaren aan de Egyptische vraag te voldoen. Eni hoopt al in 2017 te kunnen leveren. Het voornemen van de Italianen zal de dalende trend op de termijnmarkt voor aardgas niet doen keren. Het contract voor november sloot woensdag op EUR 18,09 per MWh, iets meer dan een tiende procent lager dan de week daarvoor. Voor levering in het eerste kwartaal van komend jaar geldt een vergelijkbare afname, waarmee de prijs uitkomt op EUR 18,28. Het Cal16-contract tenslotte sloot op EUR 18,07, nagenoeg gelijk aan vorige week. Volgens Montel is dit vooral het gevolg van een gezond aanbod en een vooralsnog milde winter. De temperaturen in Nederland liggen tot 4 graden boven het langjarige gemiddelde. Spotgas voelt met een prijsdaling van 1,5% tot EUR 18,00 per MWh dat effect nog sterker. Elektriciteit
Een belangrijke aankondiging van Vattenfall deze week. Het Zweedse moederbedrijf van Nuon gaat de twee bruinkooleenheden van de Jänschwalde-centrale in Duitsland uitfaseren. Als onderdeel van een overeenkomst met de regering-merkel worden de onderdelen, elk met een capaciteit van 500 MW, in oktober 2018 en oktober 2019 op stand-by gezet; in 2022 en 2023 worden ze vervolgens definitief ontmanteld. Daarnaast kwam het concern met nieuwe, heel behoorlijke kwartaalcijfers en een waarschuwing voor de nabije toekomst: lage elektriciteitsprijzen zullen leiden tot uitzonderlijk zware jaren, aldus topman Magnus Hall. Het stemmingsbeeld op de termijnmarkt voor stroom van de afgelopen week laat zien dat de prijzen inderdaad laag blijven. Het Cal16-contract nam amper 0,5% in waarde toe, waarmee de dalende trend nog niet is gekeerd. Voor levering in het eerste kwartaal van volgend jaar geldt een prijsstijging van zo'n 0,2%. Het novembercontract maakte een bescheiden groeispurt door en kwam uiteindelijk uit op EUR 38,45, een toename van bijna 1,5%. Ondanks de waarschuwing van Hall deden de spotprijzen van APX en Phelix het afgelopen week heel redelijk: beide sloten in de plus.
Spreads De rentabiliteit van gasgestookte centrales nam afgelopen week toe, met bijna 9%. Voor kolencentrales geldt een veel minder sterke ontwikkeling; hier nam de rentabiliteit licht toe met iets minder dan 0,14%. De CCS en CDS zijn een maatstaf voor de rentabiliteit van respectievelijk gas- en kolencentrales. De hier weergegeven cijfers hebben betrekking op Nederland in 2016. Voor gascentrales is een gemiddeld rendement van 53% genomen (bovenwaarde) en een emissiefactor van 0,187. Voor kolencentrales is gerekend met een rendement van 39% (bovenwaarde) en een emissiefactor van 0,34. Als verbrandingswaarde is gerekend met 25,12 MJ/kg steenkool. De kolenbelasting bedraagt EUR 0 per MWh en de wisselkoers was deze donderdag USD 1 = EUR 0,9141. De weergegeven spreads zijn afgeleid uit de Cal 16-prijzen voor stroom (Ice-Endex), gas (Ice-Endex) en steenkool (Ara; EEX) en het Dec 16-contract voor CO2-emissierechten op Ice-ECX. Onderhoudskosten zijn niet meegenomen. 2015 Energeia. Alle rechten voorbehouden.