STEMMING Olie op twaalfjarig diepterecord sleurt rest mee in val

Transcriptie

1 STEMMING Olie op twaalfjarig diepterecord sleurt rest mee in val AMSTERDAM (Energeia/ANP) - Energeia's stemming behandelt achtereenvolgens de prijsontwikkeling op de markt voor olie, steenkool, CO2-emissierechten, elektriciteit en aardgas, en geeft vervolgens een beeld van de spreads. Olie Going down, going down is de teneur voor olieprijzen in het nieuwe jaar. Nadat de snelheid van de val in de laatste dagen voor het weekeinde verminderde, duikelden de prijzen na het weekeinde weer rap omlaag door een combinatie van overaanbod, verminderde vraag in China en een sterke dollar. Waar die eerste twee elementen al maanden de koers van olie bepalen, is de sterke dollar er in december als factor bijgekomen na een renteverhoging in de Verenigde Staten. De prijsval zorgde ervoor dat het voorste maandcontract van Brent-olie (februari) woensdag voor het eerst sinds april 2004 onder de grens van USD 30 per vat zakte, namelijk USD 29,96. Het extra negatieve sentiment was ingegeven door de verwachting onder handelaren dat olieexport vanuit Iran snel op gang zal komen als Westerse sancties tegen dit olieproducerende land wegvallen, en die export zal de overvoerde markt nog verder overvoeren. Het Brent-contract sloot woensdag uiteindelijk ruim drie dubbeltjes boven die grens op USD 30,31, en deze donderdagochtend begint de dag met een plus van enkele dubbeltjes. Het WTIcontract sloot woensdag op USD 30,48 voor het februari-contract. Week op week leverde het Brent-contract ruim 10% in, en het WTI-contract 8,4%. Verschillende Amerikaanse zakenbanken, waaronder Morgan Stanley en Goldman Sachs, hebben inmiddels hun verwachtingen voor de olieprijs verlaagd. Zij voorzien dat deze voor langere tijd "in het territorium van USD 20 per vat" zal belanden. Verder rekenen ze op grote gevolgen voor de olie- en gasindustrie, met veel faillissementen.

2 De Europese Commissie gaat diepgravend onderzoek doen naar de aangekondigde fusie tussen de Amerikaanse oliedienstverleners Halliburton en Baker Hughes. Dat maakte de concurrentiewaakhond dinsdag bekend. De twee leveranciers van technische diensten bij de winning van olie en gas kondigden al in november 2014 aan dat zij samen verder willen. Zij staan onder grote druk om kosten te besparen omdat oliemaatschappijen massaal snoeien in hun investeringsbudgetten in verband met de sterk gedaalde olieprijzen. Het is tot dusver echter niet gelukt toezichthouders ervan te overtuigen dat er na de beoogde fusie, waarmee een kleine USD 35 mrd gemoeid is, voldoende concurrentie overblijft. Brussel geeft zichzelf tot en met 26 mei de tijd om een oordeel te vellen. De lage olieprijzen slepen de andere commodities mee naar beneden. Handelaren hoopten dat steenkool nog even leek te kunnen profiteren van koudere wintertemperaturen, maar het ruime aanbod legde toch meer gewicht in de schaal. Er vond bovendien weinig handel plaats. Het verloop van olieprijzen zal "één van de belangrijkste richtinggevers voor de steenkoolmarkt blijven in 2016", gaf een analist mee aan persbureau Montel, en sprak over een "giftige omgeving van dalende olieprijzen en afzwakkende kolenvraag". De steenkoolvraag in China daalde in 2015 jaar op jaar met 30%. Bij EEX sloten de voorste maand-, kwartaal- en jaarcontracten voor Ara-kolen op respectievelijke tonprijzen van USD 45, USD 42,38 en USD 38,72.

3 De val die CO2-emissierechten bij aanvang van afgelopen handelsweek maakten, zou een gevolg zijn van speculeren, vertelde een handelaar aan het Noorse persbureau Montel. Er zijn onvoldoende kopers in de markt, en überhaupt weinig factoren die voor prijssteun zouden kunnen zorgen, zo merkte een analist op. Bij een veiling was er weinig interesse in uitstootrechten. Op maandag en dinsdag werden laagterecords geslecht voor het Dec 16- contract; de laagste prijzen sinds april vorig jaar werden bereikt, met EUR 7,06 tijdens de dinsdagse handel (het slot op dinsdag lag op EUR 7,15). CO2-bureau Point Carbon voorspelt dat de CO2-prijzen in de tweede helft van 2016 kan klimmen tot een gemiddelde prijs van minstens EUR 9 per ton. Tegen die tijd verwacht Point Carbon weer meer vraag van energiecentrales. Ook zullen industriebedrijven zich minder bereid tonen om hun rechten aan energiecentrales te verkopen zo is de verwachting: zij zullen gaan oppotten in anticipatie op de verwachting dat ze per 2020 minder gratis rechten krijgen. Op woensdag trad er een prijscorrectie op en konden de beide contracten plussen. Dat bracht het Dec 16-contract op een tonprijs van EUR 7,29 (een verlies van ruim 4% week op week) en het Dec 17-contract op EUR 7,39 (bijna 4% in de min week op week).

4 Een 'overweldigend' aanbod op de Nederlandse en Britse gasmarkt zorgde ook op de gasmarkt voor neerwaartse bewegingen. Het vooruitzicht op kouder weer haalde iets van de scherpe randjes van de prijsdaling af. De weersvoorspellingen gaan uit van een koud vervolg van de januarimaand, wat de komende twee weken steun aan de gasprijs kan gaan geven, zo luidt de verwachting. Flinke wind zorgde ook dat er (nog) minder vraag was om gascentrales te kunnen laten draaien. Het overaanbod werd nog steviger gevoeld door de komst van een LNG-schip in de Britse haven South Hook. Bij Ice-Endex leidde dat tot weekverliezen die rond de 8% lagen voor de voorste maand-, kwartaal- en jaarcontracten. Het Cal 17-contract sloot woensdag op EUR 14,47 per MWh, het Q2-contract op EUR 13,85 per MWh en het februari-contract op EUR 14,17 per MWh.

5 De spotgasprijzen kenden een minder grillig verloop, omdat ze vooral op de temperatuur afstemmen. Bij Icap kwam het week op week verlies uit op een veel bescheidener min van 1,4%. De gemiddelde prijs voor Nederlands spotgas lag woensdag op EUR 14,25.

6 Lage CO2-pijzen, lage steenkoolprijzen en lage olieprijzen trekken ook de stroomprijzen mee naar beneden op Ice-Endex. Op de Duitse stroommarkt zorgde het negatieve energiecomplex ervoor dat dinsdag een dieptepunt werd bereikt van EUR 24,50 op de EEX voor het Cal 7- contract. Elke olieprijs die onder de USD 31 ligt, zorgt voor verdere berige bewegingen op de stroommarkt, merkte een stroomhandelaar op. Bij Ice-Endex leverde vooral het februaricontract voor Nederlandse termijnstroom flink in week op week, met een verlies van 6,5% aan waarde. (slotprijs woensdag: EUR 32,58). Bij het Q2- en Cal 17-contract lagen de verliezen week op week tegen de 3% en 4%. Op woensdag noteerde het Q2-contract EUR 30,57 per MWh, het Cal 17-contract EUR 28,21 per MWh.

7 Duitse en Nederlandse spotprijzen lagen de afgelopen handelsweek vaak dicht tegen elkaar aan. Waar er vaak een verschil van enkele euro's tussen de APX- en Phelix-prijzen zit, bedroeg deze afgelopen handelsweek enkele dubbeltjes. Zaterdag trad er bij een prijs van EUR 28,90 per MWh zelfs volledige prijsconvergentie op. Duitse spotprijzen lagen op een relatief hoog niveau en kropen daardoor tegen het Nederlandse niveau. Tennet en Statnett moesten deze week de intraday allocatie op Norned stopzetten wegens technische problemen aan Nederlandse zijde. Op maandag was er daardoor gedurende negen uur geen intraday handel mogelijk. Vervolgens werd besloten dat de kabel offline moest voor onderhoudswerkzaamheden van woensdag, donderdag en vrijdag van 7 uur tot vrijdag 18 uur. Buiten die uren was dus wel handel mogelijk. In Limburg deden zich enkele marktrestricties voor. Die hingen samen met een onvoorziene, tijdelijke transportbeperking, laat Tennet weten. De vraag in dat deelnet moest zoveel mogelijk worden gedekt met opwek uit dat deelnet om te voorkomen dat er uitval zou plaatsvinden.

8 Zowel de winstgevendheid van Nederlandse kolencentrales als de verlieslatendheid van Nederlandse gascentrales kan eigenlijk alleen nog maar verslechteren onder invloed van alle berige sentimenten. De clean dark spread (CDS) eindigde woensdag op EUR 8,72 per MWh, de clean spark spread (CSS) op EUR -1,69 per MWh. De CCS en CDS zijn een maatstaf voor de rentabiliteit van respectievelijk gas- en kolencentrales. De hier weergegeven cijfers hebben betrekking op Nederland in Voor gascentrales is een gemiddeld rendement van 53% genomen (bovenwaarde) en een emissiefactor van 0,187. Voor kolencentrales is gerekend met een rendement van 39% (bovenwaarde) en een emissiefactor van 0,34. Als verbrandingswaarde is gerekend met 25,12 MJ/kg steenkool. De kolenbelasting bedraagt EUR 0 per MWh en de wisselkoers was deze donderdag USD 1 = EUR 0,92. De weergegeven spreads zijn afgeleid uit de Cal 17-prijzen voor stroom (Ice-Endex), gas (Ice-Endex) en steenkool (Ara; EEX) en het Dec 17-contract voor CO2-emissierechten op Ice-ECX. Onderhoudskosten zijn niet meegenomen Energeia. Alle rechten voorbehouden.