STEMMING Energiemarkten flink opgeschud door economische zorgen

Transcriptie

1 STEMMING Energiemarkten flink opgeschud door economische zorgen Wouter Hylkema AMSTERDAM (Energeia) - Energeia's stemming behandelt achtereenvolgens de prijsontwikkeling op de markt voor olie, steenkool, CO2-emissierechten, elektriciteit en aardgas, en geeft vervolgens een beeld van de spreads. Olie De oliemarkt kent turbulente dagen, net als wereldwijd de aandelenmarkten. De voornaamste reden hiervoor ligt in China, waar de economie lijkt af te zwakken, wat de groei van de wereldeconomie remt. Slechte economische vooruitzichten gaan doorgaans gepaard met verminderd olieverbruik. Gecombineerd met een flink overaanbod zorgt dit voor de huidige prijsval. Na het Amerikaanse voorraadnieuws van woensdag lijkt de prijs zich te stabiliseren, maar de prijsdruk moet volgens marktkenners niet onderschat worden. Verdere prijsdalingen zijn verre van uitgesloten. Maandag werd gekenschetst als 'zwarte maandag' op de beurzen, zeker in Azië werden forse afwaarderingen waargenomen. Dit bracht de olieprijs ook onder grote druk. Maandag verloor

2 het Brent-oliecontract in vergelijking met vrijdag 6,1%, WTI boekte 5,5% af. De dag erna volgde een correctie, maar woensdag stond opnieuw een min op de borden -in de Verenigde Staten was die groter dan in Europa. Deze donderdag begint vooralsnog met weer een opwaartse correctie, vooral als gevolg van het nieuws woensdag dat de Amerikaanse olievoorraden in de week van 21 augustus onverwacht scherp zijn gedaald. Dit geschommel rond het huidige niveau -40% onder het prijsniveau dat in mei werd bereiktsuggereert dat een voorlopige bodem is gevonden, maar heel hard lijkt deze bodem niet te zijn. Voorlopig blijft de markt nerveus en springerig, is de verwachting. Brent-olie -een belangrijk referentiepunt voor twee derde van de wereldoliehandel, dat volgens een analyse van Het Financieele Dagblad echter kampt met fysieke uitputtingnoteerde woensdag aan het einde van de handelsdag USD 43,14 per vat voor levering in oktober. Week op week betekende dit een verlies van 8,5%. WTI kwam op USD 38,60 per vat en boekte daarmee 6,5% verlies week op week. Steenkool Het steenkoolverbruik onder Nederlandse elektriciteitsproducenten is dit jaar fors, met april als absolute recordmaand. Het Centraal Bureau voor de Statistiek publiceerde maandag cijfers hierover, de zogenoemde 'steenkoolbalkans'. Daaruit blijkt dat elektriciteitsproducenten in april 1,3 mln ton steenkool verstookten. Het totale steenkoolverbruik die maand lag op 1,6 mln ton. In mei daalde het verbruik onder stroomproducenten naar 1,1 mln ton, wat jaar op jaar een stijging van 57% betekent. Op de prijs voor steenkool heeft dit allemaal maar weinig effect. Net als op de oliemarkt waarderen handelaren de economische ontwikkelingen in China en de rest van de wereld met prijsdalingen, zij het minder straf. Volgens het Scandinavische nieuwsbureau Montel wordt

3 door marktdeelnemers de grens van USD 50 niet als onneembaar beschouwd. Cal 16 daalde week op week 2,3% in waarde en kwam bij EEX voor levering op de Ara-hub uit op USD 51,66 per ton. Q4 handhaafde zich en verloor week op week 0,4% om op USD 53,40 per ton te sluiten. Levering in september werd 1,2% goedkoper en kwam op USD 54,04 per ton. CO2 Prijzen voor CO2-emissierechten kwamen ook onder invloed van de dalende trends op andere energiemarkten en de aandelenbeurzen, en verloren daarom waarde. Aan de andere kant zorgden de ontwikkelingen juist weer voor opwaartse stimulans. Valuta-ontwikkelingen als gevolg van de economische beroering en bijvoorbeeld de dalende prijzen op de steenkoolmarkt maakten dat de clean dark spread -een maat voor de rentabiliteit van kolencentrales- zich in het voordeel van steenkoolverstokende bedrijven ontwikkelde. Dat brengt automatisch extra vraag naar uitstootrechten met zich mee. Dec 15 kwam bij Ice-ECX uit op EUR 8,11 per ton, waar Dec 16 op EUR 8,19 per ton eindigde. Voor beide betekende dit een min van 2,9%.

4 Aardgas 'Zwarte maandag' bracht ook op de gasmarkt een flinke neerwaartsgerichte prijssprong teweeg, maar deze werd dinsdag grotendeels goedgemaakt. Neemt niet weg dat het sentiment op de aardgasmarkt prijsdalend van aard is. Dat komt voornamelijk doordat het aanbod als overvloedig wordt ervaren. Er komt veel LNG aan in Europa, met name in Groot-Brittannië, en ook de aanvoer van Russisch gas is na een onderhoudsperiode aan de Nordstream-pijp weer hersteld. De prijsdalingen op de oliemarkt wegen ook door in de gasprijs. Bij Ice-Endex kwam Cal 16 woensdag op een slotstand van EUR 19,08 per MWh, week op week is dat 4% lager. Q4 daalde sinds vorige week woensdag 3,5% en kwam op EUR 19,26 per MWh. Levering in september werd met 3% gekort en eindigde op EUR 18,63 per MWh.

5 Ook op de korte termijn is er sprake van een prijsdalende situatie, zoals bovenstaande figuur van de dagvooruitmarkt van Icap laat zien. De opwaartse beweging van de laatste twee dagen lijkt samen te hangen met een voor de markt onverwachte daling van het gasaanbod uit Noorwegen. Niet helemaal duidelijk is waarom de aanvoer vanuit de Noorse Noordzee met 20 mln kubieke meter daalde. Het bracht de spotprijs voor levering vandaag naar EUR 18,90 per MWh.

6 Elektriciteit Ook in de stroomprijsgrafieken is afgelopen maandag gemakkelijk uit te lichten, maar duidelijk is dat de prijsdalende trend al eerder inzette -en ondanks de correctie die volgde op zwarte maandag ook doorzet. De prijsdalingen worden onder meer ingegeven door een lage prijs voor steenkool. In Duitsland bracht dit het voorste jaarcontract maandag onder de EUR 30. Op Ice-Endex kwam Cal 16 voor Nederland maandag uit op EUR 37,01 per MWh, waarna het contract aandikte tot EUR 37,32 op woensdag. Week op week betekende dit een min van 2,3%. Q4 kwam woensdag op EUR 39,11 per MWh (min 3,8% week op week). September daalde 3,1% naar EUR 38,74 per MWh.

7 De haaientand die de dagvooruitmarkt laat zien, heeft betrekking op zondag. Veel wind en zon in het weekeinde is een beproefd recept voor lage spotprijzen voor elektriciteit. De wind bleef de afgelopen dagen redelijk hard waaien, terwijl wolken de zon onttrok aan de zonnepanelen. Ook voor de komende dagen is de wind bepalend, wat leidt tot relatief lage prijzen. Voor levering vandaag kwam op de APX een gemiddelde basislastprijs tot stand van EUR 37,49 per MWh, in Duitsland kwam de Phelix-prijs bij EEX uit op EUR 30,89 per MWh. Tennet en Statnett hebben bekend gemaakt dat er van 31 augustus tot en met 6 september uur geen elektriciteitstransport zal plaatsvinden op de Nordned-kabel. Het jaarlijkse onderhoud is hier verantwoordelijk voor.

8 Spreads De spreads ontwikkelen zich in het voordeel van stroomproducenten. De operationele kosten dalen harder dan de opbrengst. In de berekeningen van Energeia kwam de clean spark spread (CSS) woensdag uit op EUR -1,57 per MWh. De clean dark spread (CDS) stond woensdag op EUR 8,12 per MWh. De CCS en CDS zijn een maatstaf voor de rentabiliteit van respectievelijk gas- en kolencentrales. De hier weergegeven cijfers hebben betrekking op Nederland in Voor gascentrales is een gemiddeld rendement van 53% genomen (bovenwaarde) en een emissiefactor van 0,187. Voor kolencentrales is gerekend met een rendement van 39% (bovenwaarde) en een emissiefactor van 0,34. Als verbrandingswaarde is gerekend met 25,12 MJ/kg steenkool. De kolenbelasting bedraagt EUR 5,35 per MWh en de wisselkoers was deze donderdag USD 1 = EUR 0,8830. De weergegeven spreads zijn afgeleid uit de Cal 16-prijzen voor stroom (Ice-Endex), gas (Ice-Endex) en steenkool (Ara; EEX) en het Dec 16-contract voor CO2-emissierechten op Ice-ECX. Onderhoudskosten zijn niet meegenomen Energeia. Alle rechten voorbehouden.