Foto s Johan Martens Bakker-overlater Luc De Boey Ik besefte meteen, dit kan ik niet alleen Uw zaak overlaten, hoe wérkt dat in de praktijk? Een zaak overlaten levert - in het ideale geval - winst op voor drie partijen. De overlater krijgt een extra pensioenpotje in handen. De overnemer heeft een grotere kans op slagen in een bestaande zaak dan wanneer hij van nul start. Personeelsleden kunnen aan de slag blijven. Maar hoe pakt u het aan? Wij legden die vraag voor aan Luc De Boey, een gepassioneerd bakker die twee jaar geleden noodgedwongen de stap zette. De klap kwam hard aan. Begin 2011 deelde de huisarts Luc De Boey (toen 51) en Maria Heerwegh (toen 49) mee dat Maria een chronische aandoening onder de leden had. Om een fysieke achteruitgang te voorkomen, moest zij voldoende rust nemen. Geen sinecure als je samen een brood- en banketbakkersbedrijf met zes verkopers en vier bakkers uitbaat, dat naast de eigen winkel ook leverde aan speciaalzaken en zelfstan- 24 Z.O.magazine/4 oktober 2013
PRAKTISCHE zaken dige versmarkten, en voor speciale gelegenheden aan bedrijven en organisaties. Wat nu? Geen familiale overnemers Luc De Boey doet het verhaal. We hebben drie zonen tussen 17 en 29 jaar, maar geen van hen was echt geïnteresseerd om onze zaak in Sint-Gillis- Waas verder te zetten. In eerste instantie overwogen we te verkleinen. Maar wat als een verkoopster zich dan s ochtends ziek meldde? Nadat we alle pro s en contra s hadden afgewogen, luidde de conclusie dat we onze zaak beter konden overlaten. De business draaide goed en had dus een waarde. Door de activiteiten terug te schroeven, zou een deel van die waarde ver- dampen, terwijl we de zaak toch vroeg of laat zouden moeten overlaten. Luc schreef zich meteen in voor een infoavond over opvolging en overname van UNIZO. De presentaties maakten mij duidelijk dat ik dit niet alleen kon klaren. Wij hebben het probleem aangekaart bij onze boekhouder die ons verwees naar een gespecialiseerd adviseur. Luc en Maria stelden twee belangrijke eisen voorop. Om geen onrust te veroorzaken bij de tien personeelsleden en de circa 500 klanten, en de onderneming optimaal te kunnen doorgeven, was confidentialiteit vereist. In de mate van het mogelijke moesten alle personeelsleden hun werk kunnen behouden. De zoektocht naar kandidaat-overnemers De adviseur hielp Luc en Maria bij het opstellen van het zogenaamde bedrijfsprofiel. Luc De Boey: Met die goed gestoffeerde bundeling van alle kerncijfers en -gegevens kan een kandidaatovernemer zo naar de bank stappen voor een financieringsaanvraag. Het dossier omvat de boekhoudcijfers, een inventaris van de machines en uitrusting, foto s en een beschrijving van de gebouwen met oppervlaktes, een lijst van de belangrijkste klanten en andere info. Meteen rees de volgende vraag: Gaan we de verkoop zelf organiseren of vertrouwen we ook dat aan onze adviseur toe? We hebben voor de laatste oplossing gekozen. In mei 2011 pub turner & dewaele Z.O.magazine/4 oktober 2013 25
PRAKTISCHE zaken Een moeilijk gegeven is de goodwill, zeg maar het drempelgeld. Wat zijn klanten waard? Ook daar moet je nuchter mee omspringen. plaatste onze adviseur een korte omschrijving van onze zaak op een aantal websites, waaronder www.overnamemarkt.be. Kandidaten konden met hem contact opnemen. Als hun interesse reëel bleek, kregen zij het volledige bedrijfsprofiel, uiteraard mits het ondertekenen van een geheimhoudingsclausule. Dat alles resulteerde in juni in een shortlist van drie kandidaten. Het hoogste bod kwam van een investeerder die ons als gerant de zaak verder wou laten zetten. Dat overtuigde ons niet. Je moet toch feeling hebben met het product? Een tweede kandidaat wou ons bedrijf kopen voor zijn zoon, maar die had amper ervaring als bakker. Onze voorkeur ging uit naar de derde gegadigde, het koppel Bas en Nena. Hij had een bakkersopleiding gevolgd, was actief in de horeca maar voelde het bakkersbloed duidelijk kriebelen, want in de weekends ging hij hier en daar al bij bakkers werken. Hun goesting was duidelijk, want nog in de vakantiemaanden zijn zij samen met hun ouders een tweede keer komen kijken. Uiteindelijk hebben wij met hen in september een overnameovereenkomst getekend. De waarde van de onderneming Welke tips kan Luc meegeven aan collega-ondernemers die hun zaak willen overlaten? Essentieel is een realistische waardebepaling. De zaak waarmee je als ondernemer decennia je brood hebt verdiend, lijkt goud waard, maar een overnemer ziet dat helemaal anders. Ik heb een toer door het bedrijf gemaakt en voor mezelf uitgemaakt: wat zou ik daarvoor willen betalen als ik Bakker-overlater Luc De Boey: Een realistische waardebepaling is essentieel. De zaak waarmee je als ondernemer decennia je brood hebt verdiend, lijkt goud waard, maar een overnemer ziet dat helemaal anders. Hou rekening met een rouwperiode Het voelde aanvankelijk alsof we een kind waren verloren Afstand doen van hun zaak viel Luc en Maria zwaar. In 1984 hebben ze de bakkerij van nul opgestart en geleidelijk uitgebreid. Het eerste jaar voelt dat bij wijze van spreken aan alsof je een kind hebt verloren. Vandaar onze bekommernis voor het voortbestaan van de zaak en het behoud van werkzekerheid voor de mensen met wie wij al die jaren goed hebben samengewerkt. Als we over tien jaar door het dorp fietsen, zal het ons deugd doen als de mensen tot buiten staan aan te schuiven. Aan bezigheden is er momenteel geen gebrek. Naast zijn deeltijdse activiteiten in zijn voormalige zaak is Luc provinciaal en regionaal voorzitter van Bakkers Vlaanderen en zetelt hij in de nationale commissie milieu en hygiëne. Ik blijf ook alert. Om mijzelf scherp te houden en sleur te vermijden, heb ik vroeger het gebak van de week ingevoerd. Ik kon s ochtends uit bed stappen en, net als een schrijver of schilder, zeggen: vandaag ga ik dat creëren. Die creativiteit wil ik niet verliezen. Als ik morgen een opportuniteit zie die ik met plezier wil benutten en alleen kan invullen, zal ik geen moment aarzelen. Om in de sfeer te blijven: ik ben nog niet uitgebakken. het zou overnemen. Zo kom je tot voor beide partijen aanvaardbare cijfers. Een moeilijk gegeven is de goodwill, zeg maar het drempelgeld. Wat zijn klanten waard? Ook daar moet je nuchter mee omspringen. Wij wilden meteen een overnameprijs voorstellen, geen onderhandelingsprijs. Als valabele kandidaten worden afgeschrikt door een te hoge vraagprijs, zie je ze nooit meer terug. In mijn omgeving heb ik ook enkele voorbeelden gezien van hoe het niet lukt. Een collega verhuurde bij zijn pensionering zijn zaak, maar zit nu met een leegstaand pand. Een andere is na enkele jaren zelf terug aan de slag gegaan om te voorkomen dat de waarde compleet in rook opging. Met de overnemers kwamen Luc en Maria een vast bedrag overeen dat die onmiddellijk moesten betalen. Afhankelijk van de geboekte resultaten was een extra afrekening mogelijk na 26 Z.O.magazine/4 oktober 2013
belfius
PRAKTISCHE zaken PUB Ondernemerscongres Een goede voorbereiding is alles Tien tips voor meer succes 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Begin er op tijd aan. Neem een specialist onder de arm voor de praktische, administratieve, fiscale en juridische begeleiding. Zorg voor correcte en transparante cijfers in het overnamedossier. Leg een realistische overnameprijs vast. Spring zorgvuldig om met de confidentialiteit. Plan een goede communicatie met klanten, medewerkers en leveranciers. Houd rekening met een rouwperiode. Vermijd het zwarte gat. Stel uzelf een doel. Bouw tijdig (nieuwe) activiteiten in. De overnemer achteraf gedurende een bepaalde periode verder ondersteuning bieden, kan voor beide partijen zinvol zijn. Maak dan wel rationele afspraken. Laat u niet leiden door emoties. Verhuren in plaats van overlaten? Overweeg goed welke zekerheid u nastreeft. TIP: De UNIZO-ondernemersacademie organissert dit najaar praktische opleidingen over overnemen en overlaten. www.ondernemersacademie.be een jaar. In dat jaar draaide Luc deeltijds mee in de zaak voor klantenbezoeken, administratieve ondersteuning en hulp in de bakkerij. Die samenwerking is intussen omgezet in een deeltijdse vaste betrekking, wat voor beide partijen interessanter is. Ik kan nu bijvoorbeeld opleidingen volgen bij IPV, het opleidingsinstituut van en voor de voedingsindustrie, en Bas kan daarvoor ondersteuning krijgen. De confidentialiteit bleef tot nagenoeg de laatste dag bewaard. Op 1 november 2011 zijn Bas en Nena van start gegaan. Pas op 15 oktober hebben wij de medewerkers ingelicht. Zo beperk je het risico dat er vragen en onzekerheid rijzen. Dat is blijkbaar gelukt, want vandaag is iedereen nog aan de slag. De belangrijke klanten hebben we pas het laatste weekend op de hoogte gebracht. En als dagelijkse klanten zich vragen stelden bij de veranderingen, waren zij al snel weer gerustgesteld als ze mij in de zaak zagen. n 28 Z.O.magazine/4 oktober 2013
PUB agentschap ondernemen