VEELGESTELDE VRAGEN OVER ELEKTRISCH RIJDEN A. Voertuigen en mogelijkheden 1. Met welke voertuigen kun je elektrisch rijden? Elektrisch rijden op de weg kun je met een fiets, scooter of auto. Om met een voertuig elektrisch te kunnen rijden heeft het voertuig een batterijpakket, dat je vanuit een stopcontact kunt opladen. 2. Welke soorten auto s voor het elektrisch autorijden zijn er? 1] Hybride elektrische voertuigen (HEV): deze auto s combineren een aandrijving via een verbrandingsmotor met een elektrische aandrijving. Een HEV heeft dan ook twee brandstoftanks, één voor benzine of diesel en één voor elektriciteit: de batterij. Deze kan niet vanuit buiten het voertuig worden opgeladen. De batterij wordt tijdens het rijden opgeladen, onder andere via de energie die tijdens het remmen wordt teruggewonnen. 2] Plug-in hybride elektrische voertuigen (PHEV): auto s met een verbrandingsmotor en een brandstoftank, met een grotere batterij en een mogelijkheid om die op te laden met een oplaadstekker. Er is een variant met parallelle aandrijving, die zowel een elektromotor als verbrandingsmotor heeft. De andere PHEV-variant heeft serie-aandrijving, met een generator (een range extender ) en een elektromotor. Een relatief kleine verbrandingsmotor laadt de batterij op wanneer die leeg raakt. 3] Batterijaangedreven elektrische voertuigen (BEV): auto s met een grote batterij en een oplaadmogelijkheid via een draad met een stekker. Met een BEV kun je uitsluitend elektrisch rijden. 3. Welke elektrische auto s zijn of komen er op de markt? Zie het auto-overzicht van Athlon Car Lease. 4. In hoeverre rijdt men wereldwijd al elektrisch? Overal ter wereld werkt men hard aan de ontwikkeling en introductie van plug-in hybride en elektrische voertuigen. Dat heeft alles te maken met vermindering van de afhankelijkheid van de fossiele brandstoffen, beperking van de uitstoot van broeikasgassen en verbetering van de lokale luchtkwaliteit. 5. Welke afstand kun je met een elektrische auto rijden? Met een elektrische auto kun je zo n 100 tot 200 kilometer rijden, afhankelijk van de grootte van het batterijpakket. Gemiddeld rij je zo n 5 tot 6 kilometer per kwh. Elektrisch autorijden is daarmee ideaal voor dagelijks gebruik. De meeste dagelijkse autoritten zijn tussen de 15 en 30 kilometer: woon-werkverkeer, boodschappen doen, kinderen naar school brengen. De plug-in hybride elektrische voertuigen kunnen naar verwachting 20, 40 of 60 kilometer zuiver elektrisch rijden. Deze actieradius is afhankelijk van de capaciteit van de batterij. Bij dagelijkse autoritten zal een plug-in hybride voertuig dus vooral elektrisch rijden. Daarna wordt overgeschakeld op een verbrandingsmotor. Of in de toekomst op andere vormen, zoals een brandstofcel met waterstof
om langere afstanden te kunnen afleggen. Naast elektriciteit gebruiken deze auto s een conventionele brandstof (vloeistof of gas). Tanken van deze brandstof doe je bij de normale tankstations. In de toekomst kunnen hiervoor ook biobrandstoffen worden gebruikt. 6. Rijdt een elektrische auto hetzelfde als een gewone auto? Een elektrische auto heeft geen versnellingsbak. Daardoor is het rijden met een elektrische auto vergelijkbaar met het rijden in een auto met een automaat. Door alle technische ontwikkelingen doet een elektrische auto niet meer onder voor een conventionele auto. Elektrische auto s hebben ook een aanzienlijk vermogen. De huidige batterijaangedreven elektrische voertuigen kunnen een maximumsnelheid van 120 kilometer per uur halen. Veiligheid 7. Hoe veilig is het rijden met een elektrische auto? Vanaf 1 april 2011 bevat de Wegenverkeerswet 1994 ook eisen over elektrisch aangedreven en hybride elektrische voertuigen voor afgifte van een Nationale kleine serie goedkeuring en een individuele goedkeuring. Voertuigen moeten voldoen aan bepaalde veiligheidseisen als ze worden gebouwd als of omgebouwd naar elektrisch aangedreven of hybride elektrische voertuigen. De meeste elektrische auto s zijn ook door de Euro NCAP getest. De Opel Ampera heeft daarvan bijvoorbeeld 5 sterren gekregen. Kosten 8. Wat kost het rijden met een elektrische auto? De kosten van elektriciteit zijn sterk afhankelijk van de grootte van het accupakket (KW) en van de actieradius. De kosten per kilometer voor het opladen van de batterijen van elektrische auto s zijn op dit moment twee tot drie keer lager dan de kosten per kilometer bij benzineverbruik. Gemiddeld ligt het verbruik van een elektrische auto op 0,04 per kilometer. Voor de plug-in hybride elektrische voertuigen geldt een gecombineerd verbruik. Je hebt dus elektriciteitskosten én benzinekosten. Die zijn afhankelijk van twee aspecten: gebruik en belading. Het verbruik van bijvoorbeeld de Opel Ampera valt gemiddeld genomen op 3,20 per 100 km (of 3,2 cent per km). Het benzineverbruik van de Ampera staat op 1,6 liter per 100 km. Maar praktijkproeven laten zien dat het verbruik een stuk hoger ligt: gemiddeld 6,4 liter per 100 km. Dit verschil heeft onder meer te maken met het rij- en laadgedrag. Opladen 9. Waar en hoe laad je de batterij van een elektrische auto op? Dat kan thuis, bij bedrijven of in de publieke ruimte. Autoproducenten, toeleveranciers en energiebedrijven hebben afspraken gemaakt over gebruik van een standaardstekker. Daarnaast is het mogelijk om de auto met één pas op alle openbare laadpunten (van verschillende leveranciers) op te laden. 10. Hoe lang duurt het laden? De oplaadduur hangt af van de capaciteit van de batterij, de restcapaciteit en het soort oplaadpunt. Thuis opladen kan meestal alleen langzaam. Dat geldt ook voor de meeste oplaadpunten. Bij het
opladen gaat altijd wat energie verloren die de batterij niet opneemt. Snelladers vergen een andere kabel, omdat die gebruik maken van krachtstroom. Bij gebruik van een gewoon (230V, 16A) stopcontact duurt het tussen de 6 en 8 uur om een auto met 16kWh batterijcapaciteit van 1 tot 100 procent te laden. Tussentijds opladen is ook mogelijk. Opladen van een 37 kwh batterij in een batterijaangedreven elektrisch voertuig duurt via een gewoon stopcontact 8 tot 10 uur; via krachtstroom 3 tot 4 uur. Er vinden momenteel experimenten plaats waarbij het snelladen in tijd beperkt wordt tot circa 20 minuten. Wat dat betekent voor de kwaliteit en de levensduur en daarmee het gebruik van de batterij is echter nog niet bekend. 11. Hoe betaal je de elektriciteit voor het opladen? Per 1 april is een interoperabel betalingssysteem ingevoerd. Hiermee is het mogelijk met een laadpas van een leverancier op alle openbare (aangesloten) laadpunten op te laden. De kosten worden afgerekend via de laadpasleverancier. Bij een laadpas van Athlon wordt dus het elektriciteitsverbruik ook via Athlon afgerekend. 12. Hoe beïnvloedt elektrisch rijden de elektriciteitsvraag? Wanneer in één straat meer elektrische auto s tegelijk worden opgeladen, kan een piekbelasting ontstaan op het elektriciteitsnetwerk. Het is daarom raadzaam het opladen te spreiden, bijvoorbeeld door dat s nachts te doen. Er kunnen dan meer auto s tegelijk worden opgeladen. Men onderzoekt momenteel hoe dit spreiden moet gebeuren. Verschillende onderzoeksinstituten, netwerkbedrijven en energieproducenten zijn hiermee bezig. 13. Waarom is juist s nachts laden van elektrische auto s voor netbeheerders belangrijk? s Nachts is er minder vraag naar elektriciteit, en wordt een deel van het energieproductiepark niet gebruikt. Door auto s vooral s nachts op te laden, worden het bestaande productieaanbod en de beschikbare netcapaciteit beter gebruikt. Slim laden betekent dan ook: elektrische autorijders overhalen om te laden op momenten dat er netcapaciteit en meer productieaanbod (bijvoorbeeld van windenergie) beschikbaar is. Batterijen (accu s) 14. Welke typen batterijen zijn er? De meeste batterijen voor elektrische auto s worden van lithium gemaakt. Dit is dezelfde grondstof die wordt gebruikt voor de batterijen in mobiele telefoons en laptops. Er zijn verschillende typen lithium-ionbatterijen: kobalt, ijzerfosfaat, titanaat en manganaat. De kobaltbatterijen zijn het goedkoopst. De duurdere ijzerfosfaatbatterijen bieden echter een betere temperatuurbeheersing en zijn vaker en sneller op te laden. 15. Zijn er voldoende batterijen beschikbaar? In Bolivia, China en enkele andere landen zijn grote lithiumvoorraden, genoeg voor enkele miljarden auto s. Maar met de hoeveelheid autobatterijen die nu jaarlijks gemaakt wordt, kunnen niet voldoende batterijaangedreven en plug-in elektrische voertuigen worden geproduceerd. Batterijfabrikanten en hun toeleveranciers zijn wel bezig met productie-uitbreiding. Het winnen en produceren van het lithium is echter nog een complex proces.
16. Zijn de batterijen recyclebaar? De batterijpakketten van een elektrisch voertuig worden gerecycled, net als nu met de gewone loodzuur autoaccu s gebeurt. De toegenomen vraag en de hoge grondstofprijzen vormen sowieso een sterke stimulans voor hergebruik van lithium-ionbatterijen. Deze kunnen bijvoorbeeld worden gebruikt voor opslag van energie in huizen, via warmtekrachtcentrales, of voor de opslag van de energiepiek van bijvoorbeeld windmolens. Ook het laten rijden van vorkheftrucks op tweedehandspakketten is een mogelijkheid. Batterijpakketten behouden daardoor hun waarde en de negatieve invloed op het milieu blijft beperkt. Milieu 17. Hoe milieuvriendelijk is de elektrische auto ten opzichte van conventionele auto s? Momenteel geven de onderzoeksinstituten aan dat de emissie van CO2 per voertuigenkilometer voor een elektrische auto lager is dan de emissie van een conventionele benzineauto of dieselauto. Dit geldt wanneer de elektrische auto wordt geladen met gemiddelde stroom uit het net. Ook als de elektriciteit wordt geproduceerd in een kolencentrale (zonder CO2-afvang) behoudt de elektrische auto een voordeel. Exacte reducties zijn minder goed te geven omdat er veel factoren een rol spelen. Elektrische auto s hebben daarnaast geen uitstoot van bijvoorbeeld stikstofoxiden (NOx) en van fijnstof. Hierdoor zal de lokale luchtkwaliteit verbeteren. 18. Hoe groen is elektrisch rijden? Voor de huidige elektriciteitsproductie in Nederland gebruikt men fossiele brandstoffen, zoals kolen en aardgas. Daarom kunnen we elektrisch rijden nog niet altijd groen noemen. Laden bij oplaadpunten of stopcontacten met een groenestroomcontract verzekert echter het gebruik van groene stroom. In de toekomst zou je bij aankoop van een auto ook een groenestroomcontract kunnen afsluiten. Zo weet je zeker dat het verbruik als groene stroom wordt ingekocht. Bedrijven of particulieren kunnen ook elektriciteit van specifieke, duurzame elektriciteitscentrales inkopen. Certificaten van oorsprong (groencertificaten) tonen aan dat de elektriciteit duurzaam is opgewekt. De uitstoot per kilometer van het voertuig wordt dan veel minder. Daarnaast bekijken energieleveranciers hoe elektrische auto s gebruikt kunnen worden om via slim laden opslag voor duurzame energie mogelijk te maken. 19. Welke gevolgen heeft elektrisch rijden voor de luchtkwaliteit? Auto s die elektrisch rijden, stoten geen luchtverontreinigende stoffen uit, zoals fijnstof en NOx. Dit is belangrijk voor de lokale luchtkwaliteit, vooral in steden en langs drukke wegen. Elektrisch rijden heeft daardoor positieve gezondheidseffecten. 20. Welke gevolgen heeft elektrisch rijden voor het klimaat? Elektrische voertuigen hebben een hogere energie-efficiëntie. Daardoor hebben ze minder negatieve gevolgen voor het milieu dan conventionele benzineauto s en dieselauto s, zelfs als je de extra maak- en recyclemilieukosten van de batterijen in de berekening meeneemt. Daarnaast zal een hoger percentage groene stroom het voordeel alleen maar vergroten, helemaal wanneer mensen met een elektrisch voertuig uitsluitend groene stroom gaan verbruiken.
21. Welke gevolgen heeft elektrisch rijden voor geluid? Bij lagere snelheden maakt een elektrisch voertuig bijna geen geluid. Bij hogere snelheden kun je windgeruis en het afrolgeluid van de banden horen. Voor de verkeersveiligheid moeten elektrische auto s in de toekomst misschien wel met extra geluid gaan rondrijden. 22. Waarom overstappen op elektrisch autorijden, gezien het groeiende aantal alternatieven op termijn? Elektrische auto s gaan zeer efficiënt om met hun energie. Elektriciteit kan bovendien vanuit meerdere bronnen komen, zoals wind, biomassa, kolen, kernenergie en gas. Daarmee daalt de olieafhankelijkheid voor het transport. Ook is er minder uitstoot van onder meer NOx, SOx en fijnstof (als gevolg van remmen en van de banden). Dat maakt elektrisch rijden erg geschikt voor het vervoer in stedelijke gebieden. Elektrische voertuigen zijn echter nog wel prijzig en nog niet alle problemen voor grootschalig gebruik zijn opgelost. Het gebruik van elektrische voertuigen is kansrijk, maar het marktaandeel ervan in de verkoop van nieuwe auto s zal in de komende jaren nog niet zo groot zijn. Bovendien zijn de elektrische auto s geschikt voor een bepaalde categorie gebruikers, door de beperkte reisafstand per dag en de kleinere laadmogelijkheden. Alternatieven als aardgas, biobrandstoffen en waterstoffen hebben ook allemaal hun eigen voor- en nadelen en richten zich ook op specifieke doelgroepen. Daarom is het belangrijk dat de rijksoverheid ook andere kansrijke opties ondersteunt die verkeersgerelateerde milieuproblematiek aanpakken. Voorbeelden zijn het rijden op waterstof en biogas en het gebruik van hogere blends biobrandstoffen (zonder duurzaamheidnadelen). Deze ontwikkelingen zijn sterk gerelateerd aan het elektrisch rijden. De brandstofcelauto (FCEV) is bijvoorbeeld een elektrische auto waarbij de batterij niet primair wordt gevoed vanuit het net, maar door een brandstofcel op waterstof. Daarnaast kunnen biobrandstoffen, zeker in combinatie met volgende generaties hybride auto s, sterk bijdragen aan het beperken van de CO2-uitstoot. Deels ontleend aan: Veelgestelde vragen over elektrisch rijden uitgave EnergieTransitie Platform Duurzame Mobiliteit