1 oktober 2014 Workshop Stoeien in het onderwijs voor leerkrachten Roy Westheim, Judoleraar in de Zorg, opleider judoleraren Leerlijn stoeispelen (TULE van het SLO/Basisdocument) de wetgeving Groep 1/2 Stoeien om een voorwerp (bal afpakken) Groep 3/4 Stoeien door elkaar om te draaien naar de rug Groep 5/6 Stoeien met kantelen Groep 7/8 Stoeien met controle (houdgreep) Waarom is dit niet oké? Stoeien om een voorwerp is niet realistisch: we willen kinderen leren delen en niet afpakken toch? Stoeien gaat om behendigheid en afpakken om kracht. We willen ook niet dat kinderen elkaars handen ombuigen om er een tennisbal uit te pakken De technieken in het basisdocument bieden geen lijn qua veiligheid voor de leerlingen. Enkele technieken in het basisdocument zouden blessures kunnen veroorzaken als twee sterke leerlingen samenwerken. Er wordt voorbij gegaan aan het respect hebben voor elkaars lichaam en de opbouw naar stoeien en fysiek contact. Voorwaarden om te stoeien met je groep Goede voorbereiding van het materiaal: o Leerlingen zijn voorbereid: hebben een sweater of trainingsjack en liefst ook een lange broek bij zich, dragen geen gymschoenen en sokken en dragen geen enkel sieraad oid (ook geen haarklemmen, Loom-armbandjes, all-inclusive- of campingbandjes van vakantie, oorstekertjes etc). o Je hebt voldoende matjes (een geheel of een aantal eilandjes) om op te stoeien. Een veilig pedagogisch klimaat, je groep kennen en er grip op hebben. (Wie domineert, wie heeft er moeite met aanraking, wie is er kleinzerig, wie zijn de bullies?) Heldere afspraken maken (liefst al in de klas besproken en meerdere keren herhalen tijdens de les. Kinderen kunnen hun ledematen en hoofd beschermen bij een val. Kinderen kennen de betekenis van het spreekwoord Wie niet sterk is, moet slim zijn. Daarnaast is het erg belangrijk dat je zelf actief deelneemt en uitstraalt dat stoeien leuk is. Als de juf het niet leuk vindt, dan doe ik het ook niet. Ontwikkeling sociaal/speelgedrag: Kunnen kinderen écht samen spelen, rollen verdelen?
Heldere afspraken maken met de groep Alleen zonder pijn is het fijn! Stoeien is niet hetzelfde als vechten, je bent namelijk niet boos op elkaar en wil elkaar geen pijn doen. Je doet een wedstrijdje waarbij fair play erg belangrijk is. Geen hoofd wordt geroofd! Zorg ervoor dat kinderen nooit elkaars hoofd/gezicht/nek vastpakken. Verkeerd belasten van de nek kan blijvende schade veroorzaken, situaties die je als niet ter zake kundige niet kunt beoordelen. Gewoon niet toestaan. Stop of au is ho! Als je oefenmaatje stop of au zegt, dan laat je direct los en controleer je wat er aan de hand is. Trekken aan de kleren mag wel, maar pas op voor het vel! Als de leerlingen elkaar vastpakken, moeten ze goed zorgen dat ze alleen bijv. de mouw vastpakken en niet per ongeluk in de arm van de ander knijpen. Iemand die op zijn knieën zit mag je NOOIT naar achteren duwen! Alleen opzij of naar voren trekken. Vanaf groep 5/6: jongens mogen geen meisjes kiezen, maar meisjes wel jongens. Ik denk dat je meisjes vanaf een bepaalde leeftijd de keuze moet geven of ze nog met jongens willen stoeien. Ik stimuleer stoere/sterke meiden (en die heb je in groep 7/8 wel) om eens een jongen te kiezen. Goed voor het zelfvertrouwen als ze winnen. Stoeien mag alleen op een veilige plek met toestemming van een volwassene. Niet op het schoolplein, het voetbalveld, in de klas. Alleen op plekken waar de vloer zacht is én er een volwassene (leerkracht/opvoeder) akkoord mee is. Kinderen die al op judo zitten. Bespreek met ze dat je het niet hetzelfde zult aanpakken zoals op de judoclub. Deze kinderen kunnen evt wel zelf een techniek of een houdgreep aan de groep leren? Of krijgen ze de kans om zelf iets voor te doen met een andere ervaren judoka? Stoeien of judo Hoe noem je het? Judo brengt structuur en kader aan in het stoeien. Stoeien kan heel algemeen zijn. Hoe je het ook noemt, spreek van tevoren duidelijke regels af. Mijn visie op stoeien in het onderwijs Houd rekening met de stoeivoorwaarden Van geen contact naar wel contact, van laag naar hoog, van langzaam naar snel, van samen oefenen naar tegen elkaar stoeien. Geen strikte oefeningen, maar situaties aanbieden. Richtlijnen voor kantelingen en controles later aanreiken. Wie niet sterk is, moet slim zijn. Op die manier zijn er positieve ervaringen voor iedereen. Categorieën Valoefeningen (solo en in duo) Contact maken (samenwerking en wedstrijdvorm) Verdrijven en omsturen (samenwerking en wedstrijdvorm) Controleren en ontsnappen (samenwerking en wedstrijdvorm) Complete stoeiwedstrijd Groepsstoeispelen (alleen voor sommige groepen weggelegd)
Reguleringsdoelen Aanpassingen in het arrangement: Je kunt kinderen suggesties laten geven voor stoeioefeningen en manieren van omsturen of controleren. Toets die wel altijd aan de veiligheid en algemeen geldende regels. Aanpassingen in aantallen seconden dat een controle moet duren of aantal punten die je moet behalen voor winst zijn altijd oke. Toezien op dat de matten goed liggen, en bij uit elkaar schuiven zelf zorgen dat alles weer goed ligt. Aanpassingen tav regelingen: In tweetallen regels naleven, of in drietal met een wisselende spelleider. Spelleider die de stoeiwedstrijd in gang kan zetten, kan beoordelen en kan stoppen. Reflectie: Waarom lukt een bepaalde techniek? Hoe kan het dat deze leerling wint? Laat kinderen kijken naar elkaar en beschrijven wat er goed is aan het stoeispel. Welke bewegingservaringen worden leerpunten voor de hele groep. Stoeiruimte Eilandjes, ruimte per tweetal: Materiaal Groep 1 t/m 5 Groep 6 t/m 8 Dikke mat 2 tweetallen 1 tweetal Rolmat 1 tweetal per 2 strekkende meters Valmatjes 1 x 1,5m 1 matje per tweetal 2 matjes per tweetal Groter stoei-oppervlak: Rechthoek van valmatjes aan de ene kant opsluiten met de rolmat en aan de andere kant met twee dikke matten. Judomat van de plaatselijke judoclub die toch al in de gymzaal ligt? Bijvoorbeeld in Helden, Lottum, Grubbenvorst, Steyl, Belfeld. Neem even contact op met de judoclub om te vragen wie de eigenaar is en of je de mat mag gebruiken. Maak gebruik van de puzzelmat van de Judo Bond Nederland, te reserveren via mij. Mail me via info@otazukejudo.nl. Je krijgt dan een aanhangwagen met 80m2 puzzelmat te leen. Dit is voor onderwijsdoeleinden geheel gratis.
Oefeningen per categorie (afbeeldingen van een aantal aan het einde van het document) Vallen in solo: Tuimelen (zitten, voeten tegen elkaar en rondjes tuimelen) Achterwaarts vallen vanuit hurken met klappen. Vallen in duo: Zijwaarts vallen vanuit gekruiste handenpakking. Contact maken oefen: Acro-gym oefeningen, spellen met handen vast. Samen lopen over de mat met vastpakken (hoepel, elkaars mouwen, polonaise). Moeilijker maken: een stuurt, ander volgt, evt met ogen dicht) Contact maken wedstrijd: Tikspelen, spellen met staarten pakken in groep. In tweetallen staarten afpakken. Op de billen zitten, ruggen tegen elkaar, op teken omdraaien en elkaars tenen pakken. Verdrijven en omsturen oefenen: Op de billen naast elkaar omgekeerd, om de beurt duwen. Altijd vast: op de knieën elkaar omsturen. (veiligheid! NIET naar achteren duwen!!!) Verdrijven en omsturen wedstrijd: Elkaar van een eilandje af duwen (matje) Als bij oefenen, maar nu met weerstand bieden en tegelijk aanvallen. Controleren en ontsnappen oefenen: Term houdgreep of vasthoudgreep introduceren. Borst of zij op de borst/buik van de ander, armen aan de kleding vast. Bevrijden door te duwen en een terugduw-reactie uit te lokken waar je gebruik van kunt maken. Controleren en ontsnappen wedstrijd: Houdgreep vast laten nemen en de bovenman/vrouw tot 10 laten tellen. Complete stoeiwedstrijd: Groepsstoeispel: 1. Op de knieën tegenover elkaar starten 2. Groeten 3. Vanuit kniezit of billenzit stoeien naar een houdgreep 4. Afgroeten 5. Elkaar een hand geven Schapen scheren Dikke Bertha Piratenspel
Meer informatie over stoeien? Neem gerust eens contact op. Ik geef regelmatig stoeilessen in het basisonderwijs en speciaal onderwijs. Een keer meekijken is geen probleem. De map Kennismaken met Judo van de Judo Bond Nederland is bij veel scholen en op veel pabo s beschikbaar. Enkele lessuggesties uitgewerkt zoals in het basisdocument bewegingsonderwijs. Publicaties van Yos Lotens, judoleraar en onderwijzer, staan vaak ook vol nuttige tips en praktische uitwerkingen. Een judoleraar inhuren? Als een van de weinige judoleraren in de regio ben ik in te huren voor schooljudo doeleinden. Een losse dag met clinics, een reeks van enkele weken of bijvoorbeeld workshops op een sportdag. Judomatten en pakken worden geregeld. Voor financiering kun je vaker terecht bij de combinatiefunctionaris. Ik beschik over de benodigde papieren, kan een bewijs van onbesproken gedrag overhandigen, kan werken met alle mogelijke onderwijsdoelgroepen en lever maatwerk voor uw school. Ook het trainen van sociaal gedrag, sociaal redzamer maken of agressieregulatie zijn mogelijk binnen enkele judosessies. Een mogelijkheid Er is een mogelijkheid om in te schrijven voor een cyclus judolessen onder de noemer Go for Gold Limburg. De provincie heeft sportsubsidie die ingezet kan worden ten behoeve van het basisonderwijs. Voor info http://www.jbn.nl/nieuws/du16615_limburgers+leren+door+stoeien.aspx Neem hiervoor contact op met de sportconsulent van de gemeente van je school.
Afbeeldingen bij stoei-oefeningen Basis stoeihouding, beiden hebben het uiteinde van de mouw van de ander vast. Variatie hierop is de mouwen bij de bovenarmen vastpakken. Kapitein zit op achterwerk. Benen zijn het schip. Piraat zit op het schip. Wie krijgt de ander op de rug? Als de kapitein ligt, dan kan hij met het ene been de piraat over het andere been heen duwen. Heupenspel: naast elkaar op de knieën. Dichtste hand bij elkaar op de rug, andere aan uiteinde mouw. Krijg je de ander op de rug? Als de ander sterker is, dan kun je slim zijn, en de ander direct over je heen trekken als hij/zij je naar de grond brengt. Leunstoel houdgreep, een van de meest basale houdgrepen. Handen kun je ook op de schouders plaatsen.
Spelvorm of oefenvorm: eentje maakt een bok, ander probeert deze om te draaien. Verhaalvorm: piraat wil de schatkist openen. Naar je toe trekken is niet handig, dan beland je onder de schatkist. Krabhoudgreep