PROJECTPLAN CENTRUMONTWIKKELING POORTUGAAL Bijlage 1 bij Subsidieaanvraag Investeringsreserve Stadsregio Rotterdam Definitief
1 Ruimtelijke uitwerking 1.1 Poortugaal-Centrum: een verborgen pareltje Poortugaal is een pittoresk dorpscentrum, een historisch pareltje op IJsselmonde. De historie is in en om het centrum overal zichtbaar, voor wie er oog voor heeft. Het dorp is echter redelijk onbekend in de regio en de en de pittoreske uitstraling is voor de vele passanten niet zonder meer zichtbaar vanaf bijvoorbeeld de Groene Kruisweg. Veel potentiële bezoekers - inclusief mensen uit het dorp zelf - laten het centrum daarom links liggen. In het verlengde daarvan staat ook de functie als voorzieningencentrum voor het dorp zelf onder druk. Ondernemers van de winkels en horeca in het centrum hebben het zwaar en het voorzieningenniveau liep de afgelopen jaren geleidelijk terug. Dit komt de leefbaarheid van Poortugaal niet ten goede. 1.2 Revitalisering van het centrum Om een duurzame impuls aan het voorzieningencentrum van Poortugaal te geven en daarmee aan de leefbaarheid en sociale cohesie in het dorp, werken we als gemeente Albrandswaard al enkele jaren aan de revitalisatie van het centrumgebied. Deze revitalisering is een gefaseerde, meerjarige ontwikkeling die het doen van boodschappen moet faciliteren en ondernemers nieuwe kansen moet bieden. Daartoe hebben we inmiddels een parkeerplein aangelegd aan de Emmastraat en zijn aan weerszijden twee supermarkten (her)ontwikkeld. Bovendien staat aan dit plein een ontwikkeling in de planning met winkels en appartementen (als verbinding tussen de twee supermarkten). Weliswaar ligt deze laatste ontwikkeling in verband met de slechte situatie op de vastgoedmarkt vooralsnog stil (en de ontwikkelingslocatie vooralsnog braak), maar de verwachting is dat deze in de komende jaren alsnog van de grond komt. 1.3 Omwonenden worden betrokken bij het verbeteren van de kwaliteit van de openbare ruimte Op 15 april jongstleden heeft de gemeenteraad de toekomstvisie en de structuurvisie voor Albrandswaard vastgesteld. De beide visies zijn tot stand gekomen via een interactief proces met burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties. In de structuurvisie spreken we de ambitie uit het dorpshart van Poortugaal te versterken door het versterken van de verblijfskwaliteit van de oude dorpskern tussen een cluster maatschappelijke voorzieningen (in cultureel centrum Brinkhoeve) en de winkelvoorzieningen door in te zetten op pittoresk en gezellig. Daarbij willen we de bereikbaarheid voor langzaam verkeer versterken via de historische routes. Ter uitwerking van de toekomst- en structuurvisie hebben we een aantal burgers gevraagd na te denken over concrete ingrepen die bijdragen aan de geformuleerde ambities voor het centrum. De belangrijkste vraag was daarbij wat er nog moest gebeuren naast de afronding van de herontwikkeling aan het Emmaplein. Enkele vrijwillige bewoners (waaronder studenten) met een ontwerpachtergrond zijn bereid gevonden daartoe zitting te nemen in een zogenaamd burgerontwerpteam. Een burgerontwerpteam is een nieuwe en innovatieve manier van burgerparticipatie. Deze groep vrijwilligers heeft het voortouw genomen bij het inventariseren van de gedachten en wensen van de bevolking en heeft op basis daarvan ontwerpvoorstellen gedaan voor de aankleding van het centrum. Het burgerontwerpteam is in mei gestart met het organiseren van twee bewonersavonden. Aan de hand van een enquête heeft het team - dankzij een veelheid aan reacties - achterhaald wat bewoners Pagina 2 van 17
en ondernemers vinden van hun dorp, wat ze waarderen en wat er beter kan (zie bijlage 4 bij de subsidieaanvraag voor het verslag van de resultaten van deze enquête). Het bleek dat de meeste Poortugalers best tevreden zijn met hun dorp. Ze waarderen de sfeervolle oude straatjes en het dorpse karakter. De laatste jaren is het echter stil geworden in het dorp en dat wordt wel als een probleem gezien. Veel winkeltjes zijn verdwenen en voor andere winkels dreigt hetzelfde lot. Ook publieke voorzieningen zoals de bibliotheek lijken te gaan verdwijnen wat door de bewoners als een groot verlies wordt gezien. Met andere woorden: het dorp mag wel weer wat levendiger worden. Tegelijkertijd is door de Poortugalers aangegeven dat het dorp veel te bieden heeft en dat er veel te ontdekken valt. De kwaliteiten van het dorp kunnen worden ingezet om het dorp levendiger te maken. Markten (de maandelijkse Poldermarkt met streekproducten) en braderieën hebben het dorp al ontdekt als een mooie en sfeervolle setting voor hun activiteiten. Nu is het nog zaak dat alle Poortugalers alsmede bezoekers uit de regio het dorp ontdekken als een sfeervol, groen geheim op het eiland IJsselmonde, zo dicht bij de stad. Naar aanleiding van de enquête en een eigen onderzoek naar de geschiedenis van het dorp heeft het burgerontwerpteam een aantal ideeën geformuleerd. Op 31 juli heeft het team deze ideeën in de Brinkhoeve aan de bevolking gepresenteerd en om een reactie gevraagd (zie bijlage 5 bij de subsidieaanvraag voor de presentatie). Aanvullend is door het ontwerpteam en de gemeente op 5 en augustus met een aantal lokale ondernemers gesproken over inrichting en onderhoud, inclusief alternatieve afspraken/financieringsconstructies voor het onderhoud. Het resultaat van dit proces is een plan dat is opgesteld voor en door de gebruikers van het centrum. Dit is een belangrijke voorwaarde voor een openbare ruimte waar mensen zich mee kunnen identificeren en die bruikbaar is voor alle leeftijdsgroepen en voor een breed scala aan activiteiten. Aan de hand van de conclusies van het burgerontwerpteam heeft de gemeente - in overleg met het ontwerpteam - een keuze gemaakt voor een aantal ontwikkelingen in het centrumgebied die op korte termijn worden uitgevoerd. Uiteindelijk is daar overigens nog wel de definitieve goedkeuring van de gemeenteraad voor nodig. 1.4 Verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving Sleutelwoorden bij de ideeën van het burgerontwerpteam om het centrum van Poortugaal op korte termijn een impuls te geven zijn ontdekken en verbinden : - ontdekken van het mooie Poortugaal en ontdekken wat er allemaal gebeurt; - verbinden van plekken, mensen en gebeurtenissen. Het dorp mag wat meer laten zien wat het allemaal in zich heeft, zowel aan inwoners uit Poortugaal zelf als aan recreanten van buiten het dorp die het nu nog niet weten te ontdekken. De uitstraling van het centrum wordt in het plan van de burgers verbeterd door: - het verbinden van de bestaande kwaliteiten van het dorp (Brinkhoeve, horeca, winkels, oude haven/buitengebied) en het verbeteren van die kwaliteiten, bijvoorbeeld door de uitstraling van de openbare ruimte te verbeteren en de verkeersveiligheid te vergroten; - het op de kaart te zetten van het centrum in het dorp en in de regio als aantrekkelijke recreatieve bestemming om te winkelen, een evenement te bezoeken, op een terrasje te zitten of kennis te nemen van de historie; Pagina 3 van 17
- het creëren van een herkenbare identiteit, gebaseerd op de rijke historie en pittoreske, dorpse uitstraling en die ook zichtbaar te maken voor alle Poortugalers en voor passanten op de fiets in het buitengebied en automobilisten aan de zijde van de Groene Kruisweg; Alle voorgestelde onderdelen uit het plan sluiten aan bij deze doelstellingen. Grootschalige herstructurering is hiervoor niet noodzakelijk en ook niet wenselijk. De voorstellen die de burgers via het ontwerpteam voorstellen, zijn allemaal relatief kleine ingrepen die desondanks zorgen voor het levendig houden van het centrum, ook wanneer voorzieningen als een bibliotheek zouden verdwijnen. De belangrijkste doelstelling van het plan - het sterk verbeteren van de kwaliteit van de woon-/leefomgeving in het centrum van Poortugaal - wordt met de in het plan voorgestelde ontwikkelingen bereikt door: - vergroening van de openbare ruimte en het gebruik van materialen met een hoogwaardige uitstraling geeft een directe kwaliteitsimpuls aan de esthetische en duurzame uitstraling van het centrum; - toevoeging van kunst en van informatieborden over / foto s van het verleden in combinatie met het verbeteren van ontmoetingsplekken, waardoor de sociale cohesie wordt verbeterd; - vergroting van de sociale veiligheid door het weghalen van een brug over het Wiel waarop hangjongeren voor overlast zorgen en in algemene zin door ingrepen die rommelige achterkanten van winkels en donkere hoekjes aanpakken en die de levendigheid in het dorp vergroten; - vergroting van de ecologische waarde ter plaatse van het Wiel langs de Waalstraat door dit een meer natuurlijke uitstraling te geven met natuurlijke vegetaties; - vergroting van de verkeersveiligheid, door het aanpassen van de ontsluitingsstructuur (instellen eenrichtingswegen) en het plaatsen van plantenbakken; - verduidelijking van de entrees naar het centrum, waardoor - in combinatie met de bovenstaande punten - meer recreanten uit de regio Poortugaal zullen ontdekken als een aangenaam pittoresk plaatsje. Dit komt de levendigheid en daarmee de kwaliteit van de leefomgeving ten goede. De komst van meer mensen uit het eigen dorp en uit de regio zorgt bovendien voor meer draagkracht van voorzieningen. Hier profiteren niet alleen ondernemers van, want een hoger voorzieningenniveau zorgt ook weer voor een hogere kwaliteit van de omliggende woonmilieus. 1.5 Waarom is een financiële ondersteuning uit de investeringsreserve noodzakelijk en urgent? Zoals in het begin van dit projectenplan is aangegeven, hebben we als gemeente Albrandswaard de laatste jaren veel geïnvesteerd in de revitalisering van het centrum. Ook de komende periode blijven we dat - naast de reguliere beheertaken - doen. We financieren zelf een groot deel van de door het ontwerpteam voorgestelde ontwikkelingen. Op dit moment hebben we echter geen budget om alle voorgestelde ontwikkelingen te financieren dan wel om alle ontwikkelingen in de openbare ruimte te realiseren met het door ons beoogde hoge kwaliteitsniveau (zie respectievelijk paragraaf 1.6 en paragraaf 1.7 voor een beschrijving van de verschillende ontwikkelingen die we zelf financieren en waarvoor we (deels) subsidie aanvragen). De ontwikkeling van winkels en appartementen aan de Emmastraat (die vooralsnog stil ligt) heeft geen sluitende begroting, waardoor uit deze ontwikkeling geen budget vrijkomt. Omdat de voorgestelde ontwikkelingen zelf geen vastgoedontwikkeling omvatten, is derhalve feitelijk alleen geld beschikbaar voor klein onderhoud en herstelwerkzaamheden na het leggen van kabels- en leidingen en na de realisatie van de verbouwing van de Brinkhoeve. Dit houdt in dat Pagina 4 van 17
zonder subsidiegelden het beoogde kwaliteitsniveau niet kan worden gerealiseerd. Om die reden wil de gemeente Albrandswaard voor de extra kwaliteitsimpuls in het pittoreske centrum van Poortugaal een beroep doen op de investeringsreserve van de Stadsregio Rotterdam. 1.6 Wat doen de gemeente en andere initiatiefnemers zelf? Van de ontwikkelingen die vanuit het burgerontwerpteam zijn aangedragen, gaan wij als gemeente het grootste deel op korte termijn zelf uitvoeren. Het gaat daarbij om de volgende deelprojecten: 1.6.1 Herontwikkeling cultureel centrum Brinkhoeve Het gebouw van de Brinkhoeve heeft in de huidige situatie een wat onaantrekkelijke uitstraling, maar het mag van de Poortugalers niet verdwijnen. De Brinkhoeve wordt daarom veranderd in een multifunctionele accommodatie, waarvan zowel het interieur als het exterieur van het gebouw wordt verbeterd. Daarbij gaan we onder meer de grote zaal verbouwen tot een gymzaal. In het exterieur van het gebouw gaan we de oorspronkelijke ontwerpgedachte van het gebouw als boerenschuur beter zichtbaar maken. 1.6.2 Bebording De parkeerrouting is in de huidige situatie niet overal even helder. Daarom gaan we op een aantal plaatsen bewegwijzering naar de parkeerterreinen plaatsen. Daarnaast willen we kleine wegwijzers plaatsen die bezoekers vanaf de parkeerplaatsen de weg tonen naar onder meer de Brinkhoeve, horeca, supermarkten, winkels in de Dorpsstraat, de bibliotheek en de oudheidskamer. Bij de entrees Pagina 5 van 17
naar het centrum vanaf de Groene Kruisweg (bij het van de F. van de Poest Clementlaan, het begin van de Kerkstraat) en vanaf de Albrandswaardsedijk (op de hoek met de Dorpsstraat) plaatsen we bovendien bewegwijzering voor fietsers. Voor de bebording gaan we bij de Provincie Zuid-Holland een bijdrage vragen. In het geval dat we deze niet ontvangen, zullen we het plaatsen van de borden zelf bekostigen. De volgende projecten wenst de gemeente uit te voeren met behulp van de subsidie. Het zijn allemaal projecten waarbij de inzet verbetering van de kwaliteit van de openbare ruimte is. 1.6.3 Verbetering ruimte rond de Brinkhoeve De openbare ruimte rond de Brinkhoeve heeft een kwaliteitsslag nodig. De buitenruimte van de Brinkhoeve zelf gaan we een betere aansluiting geven op de openbare ruimte door het verhoogde terras te verlagen. De Brinkhoeve is destijds ontworpen als een boerenschuur op een terp. De muurtjes in de aansluiting van de openbare ruimte voor de entree maken de Brinkhoeve op dit moment meer een teruggetrokken bastion dan een boerenschuur op een erf. Door de stoep weer gewoon op de entrees aan te sluiten, harmonieert de Brinkhoeve weer met de gebouwen in de oude straatjes die ook met hun gevel aan de stoep staan. Daarnaast is het wenselijk de Achterweg tussen de Kerkstraat en de Dorpsstraat uit te voeren in een klinkerverharding die veel beter aansluit bij de dorpse sfeer dan de huidige asfaltverharding. Ook de openbare ruimte van de Kerkstraat krijgt dan ter hoogte van de Brinkhoeve een nieuwe inrichting. Dit gebied wordt ingericht als shared space waarbij er kansen ontstaan om het terras van restaurant De Wagenmaker en van de hier aanwezige cafetaria erbij te betrekken. De insteek is dat de inrichting aansluit bij de shared space voor de bestaande winkels in het aangrenzende deel van de Kerkstraat richting de Dorpsstraat. Zo ontstaat een uitnodigend pleintje voor alle leeftijden met daarop een solitaire boom of een aantal kleinere boompjes. Door het kleine pleintje aan de zuid(oost)zijde van de Brinkhoeve op eenzelfde manier te behandelen, ontstaat hier een aantrekkelijk beschut terrasje op het zuiden. Pagina 6 van 17
1.6.4 Herinrichting openbare ruimte Schoolstraat De openbare ruimte op de hoek Schoolstraat-Kikkerstraat is sfeervol en heeft potentie als verblijfsplek. We gaan deze plek daarom met de subsidie herinrichten als een aantrekkelijk dorpspleintje met een solitaire boom en een bankje (bijvoorbeeld om de boom heen). Hier ligt al een particulier initiatief voor een bruin café aan de zuidwestzijde. Dit initiatief en het terras van De Ruif - dat zich nu in het steegje naar de Dorpsstraat bevindt - kunnen bijdragen aan de levendigheid en uitstraling van het plein. Als zich in de toekomst mogelijkheden voordoen om de hele Schoolstraat in te richten als aantrekkelijk verblijfsgebied aan de achterkant van het oude raadshuis, zullen we die aangrijpen. Zo kan een aantrekkelijke pleintjesroute worden gecreëerd tussen het in paragraaf 1.6.3 beschreven pleintje bij de Brinkhoeve, via de Kerkstraat, de Dorpsstraat en het steegje langs het oude raadshuis naar het pleintje in de Schoolstraat en via de Kikkerstraat naar het plein aan de Emmastraat. 1.6.5 Herinrichting Kerkepad Tussen de Dorpsstraat en het recent door de gemeente aangelegde parkeerplein bij de Emmastraat ligt tussen het nieuwe gebouw van de Plus en kerkgebouw De Haven een steegje dat we een nieuwe inrichting geven met een afwijkende bestrating. Door deze opwaardering ontstaat een aantrekkelijk rondje voor voetgangers vanaf het parkeerplein aan de Emmastraat door het centrum. Ook voor senioren die in verzorgingshuis Hogewerf wonen, ontstaat zo een aantrekkelijk rondje. Pagina 7 van 17
1.6.6 Vergroening parkeerplein Emmastraat Op het nieuwe parkeerplein bij de Emmastraat planten we enkele bomen om het plein de hoognodige groene aankleding te geven. 1.6.7 Verbeteren verkeersveiligheid / plaatsen plantenbakken Op een aantal plaatsen is de verkeersveiligheid momenteel niet optimaal. De oprit naar de Welhoeksedijk-Albrandswaardsedijk vanaf de Emmastraat bij de Aldi wordt door veel Poortugalers als onveilig ervaren. Ook wordt er te hard gereden op en rond de Emmastraat. Een ander knelpunt betreft een aantal hoeken van de Dorpsstraat die niet / moeilijk te nemen zijn voor vrachtverkeer dat moet laden en lossen in het centrum. Daarom passen wij op een aantal plekken de verkeersontsluiting aan (door in een aantal straten eenrichtingsverkeer in te stellen) en gaan we de openbare ruimte op verschillende plekken herinrichten door het plaatsen van plantenbakken. De Dorpsstraat en Kerkstraat ter hoogte van het oude raadhuis veranderen we in een verblijfsgebied/- pleintje (met een afwijkende klinkerverharding en plekken om te zitten) waar het verkeer helemaal geweerd wordt (behalve voor de bevoorrading van winkels en voor mindervaliden). Hierdoor ontstaat een doorlopende terrassenzone vanaf de Dorpsstraat en de Kerkstraat tot aan het pleintje voor de Brinkhoeve (Achterweg), zoals beschreven in paragraaf 1.6.3. 1.6.8 Aanpassingen parkeerplaatsen We stellen in het centrum een nieuw parkkeerregime in en halen op een aantal plekken in de kleine straatjes in het centrum parkeerplaatsen weg om zo de auto minder dominant te laten zijn in het straatbeeld. Voor mindervaliden blijft er overigens wel een aantal parkeerplaatsen beschikbaar; op deze locaties plaatsen we borden die dit aangeven. Ten slotte gaan we het parkeerterrein aan de Achterweg en dat aan de Ireneweg herbestraten en daarmee van een kwaliteitsimpuls voorzien. Langs de Ireneweg zelf voegen we enkele parkeerplaatsen toe ter compensatie van te verwijderen parkeerplaatsen in de kleine straatjes in het centrum. 1.7 Waar vraagt de gemeente subsidie voor aan? Om op korte termijn een extra kwaliteitsimpuls te kunnen geven aan het centrum en daarmee het plan van de burgers te verwezenlijken, willen we een beroep doen op de investeringsreserve van de Stadsregio Rotterdam. Hiermee kan door een relatief kleine investering een grote kwaliteitsverbetering in het centrum worden bereikt, bovenop wat al gedaan is en nog gedaan wordt door de gemeente. Hieronder schetsen wij de onderdelen van het plan waarvoor wij - namens de burgers van Poortugaal - een bijdrage vragen aan de Stadsregio. Het plan vormt de paraplu waar de verschillende onderdelen als deelprojecten onder hangen. Elk deelproject draagt zelfstandig (dus onafhankelijk van de andere deelprojecten) bij aan de doelstelling van het plan: het verbeteren van het woon-/leefmilieu in het centrum van Poortugaal. 1.7.1 Faciliteren tijdelijke invulling met stadslandbouw op locatie Emmastraat Op de locatie aan de Emmastraat komt de ontwikkeling van winkels en appartementen door de slechte situatie op de vastgoedmarkt nog niet van de grond. De ontwikkelingslocatie ligt vooralsnog braak en het is onduidelijk hoe lang dat zo blijft. Voor deze locatie ligt er een initiatief vanuit een werkgroep van de winkeliersvereniging - de initiatiefnemers van de Poldermarkt - om de locatie een tijdelijke invulling te geven met stadslandbouw. Hierbij wordt samenwerking gezocht met basisscholen en het verzorgingshuis. We willen dit innovatieve idee als gemeente graag faciliteren. Een dergelijke tijdelijke invulling op deze plek vervult een stimulerende rol voor de markten en braderieën en de plaatselijke winkels en organisaties. De locatie gaat zo functioneren als een podium Pagina 8 van 17
waarop de winkels en organisaties zichzelf kunnen presenteren. De plek wordt ingericht als moestuin (een eetbare tuin ) met een kinderboerderij/dierenparkje, een speeltuintje, een kleine (tijdelijke) houten multifunctionele schuur en bankjes om op te zitten (zie de financiële onderbouwing verderop in dit projectplan voor een nadere specificatie van de inrichting). De schuur accommodeert en genereert op deze plek tal van activiteiten, zoals: - kinderoppas voor ouders die graag de markt willen bezoeken (bijvoorbeeld in samenwerking met een kinderdagverblijf); - proeverijen van lokaal verbouwde producten in samenwerking met de markt en de supermarkt(en); - workshops kaas maken, etc. De invulling krijgt duidelijk een tijdelijke uitstraling, zodat voor iedereen duidelijk is dat de invulling van de plek dus echt een tijdelijke invulling is. Op het moment dat de ontwikkellocatie bebouwd wordt, zullen de moestuin/kinderboerderij en de schuur herplaatst worden in het Kijveland. Hiermee krijgt deze tijdelijke invulling een duurzaam karakter. Bovendien zullen hierdoor ook meer mensen het mooie Kijveland ontdekken - zo dicht buiten het dorp - en gaan gebruiken. 1.7.2 Herinrichting openbare ruimte Wiel Het Wiel tussen de Waalstraat, t Wiel en de Albrandswaardsedijk is een belangrijk landschappelijk element in het dorp dat nu echter een wat saaie uitstraling heeft van een gewone vijver in plaats van een (door een dijkdoorbraak ontstane) natuurlijke plas. Het zorgcentrum Hogewerf staat nu wat Pagina 9 van 17
plompverloren aan de zuidoostrand van het water. Door het aanleggen van natuurvriendelijke oevers met een meer natuurlijke beplanting en door het aanbrengen van contrasten van open ruimte en dichte beplanting geven we het water weer de uitstraling van een echt wiel. Ook gaan we de uitstraling van het wandelpad langs de noordoostrand van het Wiel verbeteren. Dit wandelpad trekken we als semi-openbaar pad langs het zorgcentrum door naar de zuidzijde van het Wiel, waar we een bruggetje over het water realiseren. Zo kunnen bewoners van het zorgcentrum via dit bruggetje en via De Snip naar het plein bij de Emmastraat (met de eetbare tuin en kinderboerderij) lopen en verder naar de pittoreske oude straatjes in het centrum. Aan de achterzijden van de Emmastraat en De Snip bevindt zich een brug over Het Wiel. Deze brug heeft zich door zijn ligging - enigszins uit het zicht vanaf de openbare weg - ontwikkeld tot een ontmoetingsplek voor hangjongeren. De jongeren veroorzaken hier veel overlast voor de plaatselijke bewoners. We willen de brug dan ook verwijderen om de woonkwaliteit in de omliggende woningen te verbeteren. Hiervoor in de plaats maken we een nieuwe vlonder/vissteiger in het zicht vanaf de Waalstraat en niet verstopt achter woningen (dit om overlast van hangjongeren in de toekomst te voorkomen). Daarnaast creëren we een eilandje met daarop een muziektentje waar muzikanten optredens verzorgen. Door de verschillende maatregelen neemt de gebruikswaarde van het Wiel voor verschillende doelgroepen toe. 1.7.3 Toevoegen van kunstwerken, beeldmateriaal en toeristische borden op markante plaatsen Op een aantal markante plekken plaatsen we kunstwerken, foto s en toeristische borden met informatie over het verleden van Poortugaal. Bij de entrees naar het dorp vanaf de Groene Kruisweg (begin F. van de Poest Clementlaan en het begin van de Kerkstraat) maken we de routes naar het wat verborgen gelegen centrum beter zichtbaar door het plaatsen van informatieborden/plattegronden. Ter hoogte van het begin van de F. van de Poest Clementlaan plaatsen we bovendien een kunstwerk om de entree naar het centrum te markeren. Op de geluidsschermen langs de Groene Kruisweg plakken we beeldmateriaal (bijvoorbeeld met een collage van historische beelden, van beelden van het huidige centrum, van de Poldermarkt en van de omliggende polders). Ook op sfeervolle plekken in het centrum plaatsen we plattegronden/informatieborden over de historie van het dorp, op plekken waar fietsers en wandelaars kunnen uitrusten. In de Dorpsstraat plaatsen we voor de Oudheidskamer een multimediaterminal (interactieve informatiezuil) met informatie over (het verleden van) Poortugaal. Daarnaast kleden we een vijftal blinde gevels aan met beeldmateriaal uit het verleden van Poortugaal. Dit doen we onder meer met de gevel van de Aldi aan de kant van de Dorpsstraat: hier plaatsen we grote historische foto s die het vroegere uitzicht op het Kijveland doen herleven. In het parkje aan de andere zijde van de Dorpsstraat (de vroegere burgemeesterstuin richting de Achterweg) plaatsen we een beeld van een leeuwenkop met een zitje erbij. 1.7.4 Extra verbetering van de kwaliteit van de openbare ruimte Teneinde de kwaliteit van het centrum en de omliggende gebieden te vergroten, willen we de openbare ruimte op een aantal plekken kwalitatief hoogwaardig inrichten, met een hogere kwaliteit dan die standaard binnen de gemeente wordt toegepast. Dit kan een grote kwalitatieve impuls geven aan de leefbaarheid in het centrum van Poortugaal. Het gaat specifiek om extra verbetering van de kwaliteit van die openbare ruimte bij de volgende ontwikkelingen (zie paragraaf 1.6 voor een beschrijving van deze ontwikkelingen): Pagina 10 van 17
- verbetering ruimte rond de Brinkhoeve; - herinrichting openbare ruimte Schoolstraat; - herinrichting Kerkepad ; - vergroening parkeerplein Emmastraat; - verbeteren verkeersveiligheid / plaatsen plantenbakken; - aanpassingen parkeerplaatsen. In paragraaf 1.8 gaan we in op de wijze waarop deze extra kwaliteitsverbetering wordt bereikt. 1.8 Verbetering van de kwaliteit van de openbare ruimte De kwaliteit van de openbare ruimte in het centrum van Poortugaal is op een aantal plaatsen voor verbetering vatbaar. De bijgevoegde foto s schetsen een reëel beeld van de huidige kwaliteit van de openbare ruimte. De voorzieningen en aanpassingen in de openbare ruimte leiden tot een extra verbetering van de kwaliteit van de openbare ruimte, waarbij de kwaliteit minimaal 1 niveau (maar veelal meerdere niveaus), schaal of trede verbetert op grond van de kwaliteitscatalogus CROW 2010. Verharding rijweg: asfalt vervangen door gebakken klinkers Bestaande kwaliteit Verbeterde kwaliteit Pagina 11 van 17
Bestaande kwaliteit Verbeterde kwaliteit Extra kosten: PM Verharding: strook betonstenen vervangen door afwijkend materiaal Bestaande kwaliteit of Verbeterde kwaliteit (KEUZE GEMEENTE) Extra kosten: PM Pagina 12 van 17
Verharding tussenpaden: vervangen door gebakken klinkers Bestaande kwaliteit Verbeterde kwaliteit Extra kosten: PM Verharding parkeervakken: vervangen door gebakken klinkers Bestaande kwaliteit Verbeterde kwaliteit Extra kosten: PM Pagina 13 van 17
Verlichting Bestaande kwaliteit Verbeterde kwaliteit Extra kosten: PM Boomkrans Bestaande kwaliteit Verbeterde kwaliteit Extra kosten: PM Pagina 14 van 17
1.9 De onvoorwaardelijke medewerking van betrokken partijen We pakken als gemeente alle ontwikkelingen zelf op, met behulp van de subsidie van de Stadsregio. Het beheer wordt vastgelegd in de reguliere onderhoudsbudgets, waardoor dit langjarig is gegarandeerd. Voor de tijdelijke invulling met stadslandbouw op de locatie bij de Emmastraat ligt het initiatief bij de werkgroep onder de winkeliersvereniging - met daarin de initiatiefnemers van de Poldermarkt, die het idee van de tijdelijke invulling naar voren hebben gebracht - wordt uitgevoerd en onderhouden, al dan niet samen met basisscholen en het verzorgingshuis. Desalniettemin garanderen we als gemeente de uitvoering en het beheer. 1.10 De uitvoering van het project draagt bij aan de doelstellingen van het verstedelijkingsscenario In het Verstedelijkingsscenario 2020 Regio Rotterdam; Op weg naar een gezonde woningmarkt (2010) streeft de Stadsregio een hoge ruimtelijke kwaliteit van de openbare ruimte na, onder meer omdat deze als hefboom kan fungeren voor de waardevermeerdering van het omliggend vastgoed. Daarbij geeft de Stadsregio aan er waarde aan te hechten dat omwonenden betrokken worden bij Pagina 15 van 17
het bepalen van welke investeringen gepleegd moeten worden in de openbare ruimte. Zo draagt de kwaliteitsimpuls in de openbare ruimte niet alleen bij aan de financiële waarde van het vastgoed, maar ook aan de sociale en culturele waarde van de buurt. Van belang is verder dat in het verstedelijkingsscenario aan wordt gegeven dat in de gemeente Albrandswaard behoefte is aan dorpse woonmilieus. Onze ambities bij de ontwikkeling van het centrum van Poortugaal sluiten hier goed op aan. We willen met dit project de kwaliteit van de openbare ruimte in het centrum van Poortugaal zodanig verbeteren dat een levendig woon- en winkelgebied wordt gerealiseerd met een dorpse sfeer en uitstraling. Zoals we hierboven reeds hebben aangegeven, hebben we omwonenden en andere belanghebbenden uitgedaagd zelf te komen met voorstellen voor investeringen ( placemaking ). 1.11 Planning Q1 2014 - Grondwerkzaamheden braakliggende locatie Emmastraat Q2 2014 - Inrichten dierenparkje, eetbare tuin, speeltuin - slopen oude loopsteiger - Treffen verkeersmaatregelen ontlasten historische straten (verkeersborden, plaatsen borden parkeren mindervaliden). Q3 2014 - Inrichten Kerkepad in afwijkende bestrating. - Inrichten terrassenzone (herbestraten, groen, zitelementen). - Herbestraten achterweg vanaf Dorpsstraat tot Irenestraat inclusief inrichten brink voor Sociaal-cultureel centrum de Brinkhoeve (gebakken klinkers). - Aanleggen parkeerplaatsen langs Irenestraat. - Herbestraten parkeerplaats Irenestraat. - Herbestraten parkeerplaats Achterweg. Q4 2014 - Inrichten natuurvriendelijke oevers t Wiel - Aanleggen nieuwe vissteiger - Aanleggen muziektent - Aanleggen wandelpad rond t Wiel en brug zorgcentrum Hogewerf. - Plaatsen bewegwijzering vanaf parkeerplaatsen en bij entrees voor de fiets 8x. - Plaatsen plattegronden (historische informatie en parkeerrouting) 5x. - Plaatsen informatiezuil Poortugaal voor Oudheidskamer (1x). - Plaatsen historisch beeldmateriaal blinde gevels 5x. - Plaatsen kunstwerken 2x. - Plaatsen beeldmateriaal geluidsschermen Groene Kruisweg (collage historisch, poldermarkt, polders) 2x Pagina 16 van 17
2 Financiële uitwerking Zie bijlage Pagina 17 van 17