Borstkliniek Voorkempen Integratie van de eerstelijns en regionale gezondheidszorg bij patiënten met borstkanker Didier Verhoeven,MD,PhD Herman Roelants 15-16 juni 2011
Verschillend uitgangspunt Het ziekenhuis als centrum Patiënt in zijn regio als centrum
De Voorkempen: 300.000 inwoners
Uitgangspunt Geen concurrentie maar samenwerking Zowel screening, diagnose, behandeling als begeleiding zijn fundamenteel Kennis delen voor kwaliteits-upgrading Betrokkenheid verzekeren van het basisprogramma oncologie bij gezondheidsrisico nr. 1 van de (jonge) vrouw Verhinderen intellectuele monopolisering van borstkanker
Doelstellingen Globaal zorgaanbod Integraal zorgaanbod Kwaliteitsvol zorgaanbod Kosten-efficiënte structuur Een zorgprogramma oncologie op een authentieke manier invullen Theorie van netwerking omzetten in de praktijk
Eén samenwerkingsverband Huisarts AZ KLINA AZ Sint- Jozef Malle Patiënt Gemeenten Overheid LOGO
Richtlijnen Europees en Federaal Parlement Europees Parlement EUSOMA European Cancer Care Certificate Nationaal Parlement Zorgprogramma Oncologie Speciaal Zorgprogramma Borstkanker 150 nieuwe borstkankers per jaar 50 nieuwe per borstchirurg Een geïntegreerde equipe geleid door een medisch coördinator
300 Borstkliniek Voorkempen: Nieuwe diagnoses van borstkanker 2007-2011 250 200 49 61 62 60 60 150 100 161 171 183 175 190 50 0 2007 n = 210 2008 n = 232 2009 n = 245 2010 n = 235 2011 verwachte aantallen AZ KLINA Brasschaat AZ Sint-Jozef Malle
Associatie BK Voorkempen Associatief beheerscomité Gemeenschappelijk medisch comité Algemene Vergadering
Integratie van de equipe: één coördinator Een zorgprogramma oncologie,één LOGO Een equipe medische oncologie Een equipe radiotherapie, met tegen 2013 radiotherapie in KLINA (IRIDIUM kankernetwerk) Een referentiedienst medisch beeldvorming Een registratie-equipe met kwaliteitscontrole Een data management Een begeleidingsteam Een reconstructief chirurg
Screening Aandachtspunten LOGO Antwerpen Huisartsen vervullen een cruciale rol Participatie van alle actoren is belangrijk Screening wil ook zeggen vlotte doorstroming naar therapie Mobilisatie van Huisartsen (symposium om de 2 jaar) Ziekenhuizen Perifere radiologen Gemeenten (voorstelling in de gemeenten)
Screeningsprogramma Participatiegraad 2008-2009 (Bron: Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid) 2008-2009: Vlaams gemiddelde 48% 12
Regionale screening Bron: Centrum voor Borstkankerscreening
Transmuraal zorgpad met de huisarts Hele traject in één regionaal zorgpad Screening Diagnostiek Behandelingsplan - MOC Behandeling Follow-up
Percentage Percentage Aanmelding in de borstkliniek 2008 2009 2010 Benigne 20 26 19 Maligne 176 183 175 80 Type verwijzing 60 Aanleiding verwijzing 70 60 50 50 40 40 30 30 20 20 10 10 0 2008 2009 2010 0 2008 2009 2010 Rechtstreeks Via gynaecoloog Via huisarts Andere? Screening Klacht Klinisch onderzoek?
(Kwaliteits)afspraken met de huisarts Tijd beperken tussen aanmelding, diagnose en therapie Coördinatie via borstverpleegkundige Vlotte informatie intra-extramuraal Bespreking en betrokkenheid bij het beleidsplan ( K25/K50 ): 15% HA aanwezig Website zorgprogramma met handboek Gedeelde follow-up: laag/hoog risico inname hormonotherapie
Adherence and compliance with hormonotherapy. Partridge et al.,jco,2003 Tamoxifen Anastrozole
De borstchirurg AZ KLINA: Minimale werkload Maximale expertise Werken in team Specifieke punten Mastectomie, tumorectomie, sentinel node Samenwerking met plastische heelkunde, onco-plastische procedures 10 => 4 chirurgen (51, 50, 31 en 21 ingrepen in 2010) AZ SJ Malle: 7 => 1 chirurg (60 ingrepen in 2010) 16-6-2011 18
Begeleiding en informatie Begeleiding Borstverpleegkundige Psychologen-seksuoloog borstteam Zorgpad met huisartsen Revalidatieprogramma Informatie Infosessies in gemeenten Symposia Boeken Film Website met informatie en handboek http://www.zorgprogramma-oncologie.be 19
De Film Onze borstkliniek in werking Een informatieve film over de aanpak van borstkanker in de Borstkliniek Voorkempen.
Wetenschappelijke onderbouw Data management Iridium kankernetwerk Mastectomie-project Vice-president
BCS/Mastectomie in de borstkliniek 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Breast tumors AZ KLINA 2007-2010 (proportion Breast conserving surgery / Mastectomy) 4 4 56 60 65 89 98 111 12 13 7 2007 n = 161 2008 n = 171 2009 n = 183 45 110 16 2010 n = 175 No surgery Breast conserving surgery Mastectomy? 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Breast tumors AZ Sint-Jozef Malle 2007-2010 (proportion Breast conserving surgery / Mastectomy 26 16 21 33 16 7 7 8 2007 n = 49 2008 n = 61 21 38 28 2009 n = 62 11 2010 n = 60 No surgery Breast conserving surgery Mastectomy?
Registratie en kwaliteitskontrole Registratie Registratie screening LOGO Kwaliteitsbevraging geboden zorg Eigen MOC- en Borstkankerregistratie Aanpassing registratie aan Europese norm (EUSOMA) met 34 verplichte variabelen Europa en kwaliteit
Tevredenheidsbevraging 2010 Resultaten tevredenheidsbevraging Klinisch Pad Operabel Borstcarcinoom 2010 TE MAST Aantal bevraagde patiënten 68 32 eigenlijk eigenlijk ja wel ja wel 1. Ik ben voldoende geïnformeerd over hoe ik me moest voorbereiden op mijn opname 81,5 18,5 78,1 18,8 2. Ik kreeg voldoende info over hoe mijn verblijf van opname tot ontslag zou verlopen 78,5 16,9 68,8 31,3 3. Ik wist vooraf wat de operatie inhield 76,1 20,9 80,6 16,1 4. Ik wist vooraf hoe lang uw opname zou duren 5. Tijdens mijn verblijf in Klina 5.a. kreeg ik voldoende uitleg over mijn ziekte of aandoening 81,8 16,7 83,9 12,9 5.b. kreeg ik voldoende uitleg over de toegediende zorg 87,3 12,7 90,3 9,7 5.c. voerden de verpleegkundigen de zorg op een gelijkaardige wijze uit 84,7 12,3 96,8 3,2 5.d. kreeg ik voldoende steun en hulp als ik me onzeker en gespannen voelde 93,4 6,6 81,3 15,6 5.e. kreeg ik soms tegenstrijdige informatie (antwoord: nee /eigenlijk niet) 79,7 13,6 80 3,3 5.f. kwam men gemaakte afspraken na 85,5 12,9 76,7 23,3 5.g. werd mijn privacy gerespecteerd 90,8 7,7 96,9 3,1 5.h. werd ik op een respectvolle wijze benaderd 92,3 7,7 93,8 6,3 5.i. heeft de verpleging mij voldoende begeleid in het kijken naar mijn wonde 82,8 15,6 87,5 12,5 5.j. vond ik de zorg goed georganiseerd 91 9 90,6 9,4 6. Tijdens mijn verblijf in Klina waren de volgende zaken goed geregeld 6.a. mijn ontvangst op de verpleegafdeling 91,5 8,5 86,2 13,8 6.b. het betrekken van mijn partner bij de zorg en mijn behandeling 74,4 20,9 81 19 het betrekken van mijn kinderen bij de zorg en mijn behandeling 75 21,4 75 18,8 het betrekken van mijn familie bij de zorg en mijn behandeling 73,1 19,2 62,5 25 6.c. de samenwerking tussen artsen, vpk, kinesisten en andere hulpverleners 80,3 16,4 90,3 9,7 7. Op het einde van mijn verblijf ben ik voldoende geïnformeerd over. 7.a. wat ik thuis moest doen in geval van nood bv. bij gezwollen arm, bloeding,. 85,7 11,1 73,3 13,3 7.b. de verdere therapie of behandeling (zoals chemotherapie, radiotherapie,..) 69,2 23,1 79,2 12,5 7.c. wat ik mocht doen op vlak van bv wondverzorging, bewegingen met mijn arm,.. 83,3 15 82,8 10,3 7.d. wanneer ik op consultatie moet bij mijn gynaecoloog 92,1 4,8 90 6,7 7.e. waar ik emotionele steun kon vinden (zoals bv. psycholoog, zelfhulpgroep,.) 79,1 15,3 82,1 14,3 7.f. de mogelijke hulpverlening thuis (zoals thuishulp, kinesitherapie,.) 77,6 16,3 66,7 12,5 7.g. het verkrijgen van hulpmiddelen en het gebruik ervan (zoals bv. borstprothese, ) 67,5 17,5 89,7 10,3 8. Op het einde van mijn verblijf voelde ik me klaar om het ziekenhuis te verlaten 84,4 10,9 78,1 18,8 9. Hebt u de info-brochure borstoperatie gekregen? 93,5 96,7 10. Is deze brochure mondeling toegelicht? 86,4 90 11. Hebt u tijdens uw verblijf naar de wonde gekeken? 69,8 87,5 Tevreden over de begeleiding door de borstverpleegkundige 12.a. ik heb het gevoel dat alles vlot verloopt 87,7 12,3 90,3 9,7 12.b. de wachttijden waren aanvaardbaar 78,1 18,8 86,7 13,3 12.c. goede samenwerking tussen de verschillende diensten 81,8 15,2 84,4 15,6 13.a. Borstverpl. Heeft mij gesteund vanaf de diagnose 85,7 14,3 79,3 20,7 13.b. belangrijkste zaken werden uitgelegd voor de opname in een gesprek 87,7 10,8 80 20 13.c. ik kan bij haar terecht met zorgen of vragen 88,9 9,5 90,6 9,4 13.d. zij regelt praktische zaken voor mij 85,7 11,9 92,9 7,1 13.e. zij bezoekt mij regelmatig tijdens mijn opname 83,9 12,9 90 10 14. Tevreden over de begeleiding door de borstverpleegkundige 86,4 13,6 87,1 9,7
AZ KLINA borsttumoren 2010 (n = 175): Radiotherapie? 2 1% AZ KLINA borsttumoren 2010 (n = 175): Chemotherapie Kwaliteitstoetsing Radio - therapie 129 74% Geen radio - therapie 44 25% Chemo - therapie 64 37% Geen chemo - therapie 111 63% in onze Borstkliniek AZ Sint-Jozef Malle borsttumoren 2010 (n = 60): Radiotherapie AZ Sint-Jozef Malle borsttumoren 2010 (n = 60): Chemotherapie Radiotherapie 34 57% Geen radio - therapie 26 43% Chemo - therapie 19 32% Geen chemo - therapie 41 68%
AZ KLINA borsttumoren 2010 (n = 175): Hormoontherapie Geen hormoon therapie 33 19% AZ KLINA borsttumoren 2010 (n = 175): Herceptin Herceptin 21 12% Hormoont herapie 142 81% Geen herceptin 154 88% AZ Sint-Jozef Malle borsttumoren 2010 (n = 60): Hormoontherapie Herceptin 6 10% AZ Sint-Jozef Malle borsttumoren 2010 (n = 60): Herceptin Hormoont herapie 43 72% Geen hormoon therapie 17 28% Geen herceptin 54 90%
Kwaliteitsindicatoren 2001/2006 AZ KLINA Bron: Stichting Kankerregister
Kwaliteitsindicatoren 2001/2006 AZ Sint-Jozef Malle Bron: Stichting Kankerregister
Besluit : visie op regionaal borstkankerbeleid Een regionaal samenwerkingsmodel is noodzakelijk Moeilijke momenten Uniformisering zorgprogramma s Rationalisering borstchirurgen Reconstructief chirurg Radiotherapie Betrokkenheid en financiële ondersteuning alle partijen Individuele belangen Huisartsen dienen geïntegreerd in de strijd tegen borstkanker ( kwaliteitsindicatoren? ) Kwaliteitscontrole als ultieme toetsing