Status bepaling: 99,4% Aandeel van patiënten met invasieve borstkanker waarbij een ER, PR en/of HER2 statusbepaling werd uitgevoerd vóór enige systemische behandeling Vóór het starten van de behandeling is het belangrijk om de hormoongevoeligheid en de aanwezigheid van HER2-eiwit in de cellen van de tumor te bepalen. Twee derde van de borsttumoren is immers hormonaal gevoelig. Dat betekent dat deze tumoren groeien door de aanwezigheid van hormonen, die van nature in het lichaam van een vrouw aanwezig zijn. De twee belangrijkste vrouwelijke hormonen zijn oestrogeen en progesteron. In de cellen van een tumor zitten eiwitten, de zogenaamde receptoren, waaraan de hormonen zich kunnen vasthechten en waardoor de tumor gaat groeien. Verder kunnen er op het membraan van de tumorcellen bepaalde specifieke receptoren (bv. de HER2-receptor) voorkomen. Om de hormoongevoeligheid en de aanwezigheid van HER2 te bepalen wordt in borstweefsel onderzocht of deze receptoren aanwezig zijn in/op de cellen van de tumor. Dit is belangrijk voor het bepalen van de behandeling, meer precies voor de beslissing over het al dan niet toedienen van chemotherapie, hormonale therapie of trastuzumab. Trastuzumab is een geneesmiddel dat zich hecht aan bepaalde eiwitten op de wand van de tumorcellen. Hierdoor kan de groei van de tumor gestopt worden. teller 779 noemer 784 resultaat 99.36% streef 90-100%
Weefselbeoordeling: 91,7% Aandeel vrouwen met een invasieve borstkanker waarbij een cytologische en/of histologische beoordeling van maligniteit gebeurde vóór de eerste chirurgische ingreep Er zijn verschillende types van borstkanker te onderscheiden. Daarom is het belangrijk om voor de operatie het exacte type en de uitgebreidheid van de tumor te bepalen. Dit gebeurt door via een punctie of een biopsie (weefselonderzoek) wat losse cellen of stukjes weefsel af te nemen van de tumor en deze te onderzoeken. Het stellen van een juiste diagnose, zorgt ervoor dat er een gerichte therapie kan opgestart worden, wat de correctheid van de behandeling en dus ook de overlevingskansen ten goede komt. teller 858 noemer 936 resultaat 91.67% streef 80-95%
Medische beeldvorming: 96,01% Aandeel van cstadium I-III borstkankerpatiënten die een mammografie en/of borstechografie kregen binnen drie maanden vóór de eerste chirurgische ingreep (zonder neo-adjuvante therapie) Tijdens een mammografie wordt een afbeelding gemaakt van de borstklier door middel van röntgenstralen. Mammografie blijft één van de belangrijkste middelen om een knobbel in de borst of andere tekens van een mogelijke borstaandoening te onderzoeken. Een echografie is een onderzoekstechniek die gebruik maakt van niet-hoorbare geluidsgolven om weefselstructuren in beeld te brengen. Het is sterk aan te bevelen om vóór de borstoperatie een mammografie en/of een borstechografie uit te voeren om de uitgebreidheid en de kenmerken van de tumor te bepalen. Dit is noodzakelijk om correct in te schatten welk borstweefsel moet weggenomen worden en voor het plannen van een weefselonderzoek. Bij sommige patiënten wordt echter al vóór de borstoperatie gestart met chemotherapie om het tumorweefsel te doen verkleinen. Daarom is het belangrijk om na deze chemotherapie een tweede keer een mammografie en/of een borstechografie uit te voeren vooraleer er een borstoperatie plaatsvindt. teller 721 noemer 751 resultaat 96.01% streef 90-100%
Multidisciplinair overleg: 93,77% Proportion of women with invasive breast cancer discussed at the multidisciplinary team meeting compared to incidence date Aandeel vrouwen met een invasieve borstkanker waarbij een cytologische en/of histologische beoordeling van maligniteit gebeurde vóór de eerste chirurgische ingreep Tijdens een multidisciplinair overleg (MOC-overleg) bespreken specialisten van verschillende disciplines (vb. chirurg, oncoloog, radiotherapeut) samen ieder patiëntendossier. Het gezamenlijk bespreken van patiëntendossiers draagt bij tot een correcte diagnosestelling en het opstellen van het beste behandelplan voor iedere patiënt. teller 949 noemer 1012 resultaat 93.77% streef 90-100%
Radiotherapie: 95,46% Aandeel vrouwen met een diagnose van invasieve borstkanker die radiotherapie kregen na een borstsparende ingreep Na een borstsparende ingreep (tumorectomie) is aanvullende radiotherapie (=bestraling) aan te bevelen omdat dit de kans op herval aanzienlijk beperkt. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat er geen verschil is tussen de kans op genezing bij een volledige borstamputatie (mastectomie)ten opzichte van een borstsparende operatie gevolgd door radiotherapie. teller 589 noemer 617 resultaat 95.46% streef 90-98%
Borstsparende chirurgie: 68,56% Aandeel vrouwen met een cstadium I en II borstkanker die een borstsparende heelkundige ingreep kregen Indien borstkanker tijdig (=in een vroeg stadium (cstadium I of II)) wordt ontdekt, wordt waar mogelijk de voorkeur gegeven aan een borstsparende ingreep (tumorectomie) gevolgd door radiotherapie (= bestraling). De kansen op overleving zijn dan immers even goed als bij een volledige borstamputatie (mastectomie). teller 508 noemer 741 resultaat 68.56% streef 50-60%
Systemische therapie: 83,3% Percentage patiënten met een uitgezaaide borstkanker (stadium IV) waarbij chemo- of hormonale therapie gegeven werd Bij patiënten waarbij ook uitzaaiingen (=metastasen) werden ontdekt, kunnen chemo- en/of hormonale therapie niet alleen het comfort (= levenskwaliteit) van de patiënt verbeteren, maar ook de overlevingsduur verhogen. Of een patiënt in aanmerking komt voor zo een behandeling is onder meer afhankelijk van zijn gezondheidstoestand en voorkeur, maar ook van het verloop van de ziekte (vb. volgens experten is het aangewezen om bij agressieve of snelgroeiende tumoren chemotherapie toe te dienen). teller 45 noemer 54 resultaat 83.33% streef 80-100%
Geobserveerde 5 jaars overleving: 83,9% Deze indicator geeft een beeld van de kans dat borstkankerpatiënten nog in leven zijn 5 jaar na hun diagnose, ongeacht de doodsoorzaak. De overleving van borstkankerpatiënten hangt namelijk niet alleen af van kankergerelateerde factoren zoals de uitgebreidheid van de tumor, maar ook van de leeftijd van de patiënt of van andere mogelijke doodsoorzaken (zoals andere ziektes, ongeval, enz.). Verder kan ook de sociale status van een patiënt een rol spelen. Door de vele andere beïnvloedende factoren kan men op basis van dit cijfer geen correcte vergelijking maken tussen de ziekenhuizen onderling. Deze indicator is daarom louter informatief en zegt op zich niet zoveel. De indicator moet daarom samen bekeken worden met de indicatoren over de geobserveerde vijfjaarsoverleving gecorrigeerd voor leeftijd en stadium en de relatieve overleving.
Karakteristiek Aantal patiënten Geobserveerde overleving Bovengrens BI Ondergrens BI Totaal Alle patiënten 1,012 83.9% 86.6% 80.8% Leeftijd (jaar) <50 261 93.3% 96.4% 87.8% 50-69 478 92.7% 95.2% 88.9% 70+ 273 60.5% 67.4% 52.8% Gecombineerd stadium 0 1 I 480 94.5% 96.5% 91.3% II 324 87.4% 91.0% 82.4% III 123 66.6% 76.7% 53.8% IV 54 24.0% 45.0% 7.8% NA 2 50.0% 91.0% 0.6% X 28
Gecorrigeerde 5 jaars overleving: 83,2% GZA Ziekenhuizen haalt hier een die net beneden de 85% ondergrens ligt van alle ziekenhuizen. De kans dat patiënten vijf jaar na het vaststellen van borstkanker nog leven, hangt in belangrijke mate af van de leeftijd van de patiënt en het stadium van de ziekte (= de uitgebreidheid van de tumor). Het is belangrijk om deze twee factoren in rekening te brengen bij de vergelijking van overlevingscijfers tussen ziekenhuizen. Indien het ene ziekenhuis gemiddeld gezien oudere patiënten en/of meer gevorderde borstkankers behandelt dan een ander ziekenhuis, dan is het te verwachten dat de overlevingskans in het eerste ziekenhuis lager ligt dan in het tweede. Zonder deze verschillen tussen ziekenhuizen in rekening te brengen, kan geen eerlijke vergelijking tussen de ziekenhuizen worden uitgevoerd. Wel dient opgemerkt te worden dat het onmogelijk is om te corrigeren voor alle factoren die van belang kunnen zijn in de overleving, aangezien deze informatie simpelweg niet allemaal voorhanden is (bv. de sociale status van de patiënt). Verder wordt in deze indicator rekening gehouden met alle doodsoorzaken en niet enkel met deze ten gevolge van de borstkanker zelf. Daarom is het ook belangrijk om naar de indicator over de relatieve overleving te kijken. Aantal patiënten Gecorrigeerde overleving 1010 83.2%
Relatieve overleving: 91,6% Het overlijden van patiënten in de periode van vijf jaar na het vaststellen van borstkanker kan het gevolg zijn van de borstkanker, maar ook van andere oorzaken, zoals andere ziektes, een ongeval, enz. Deze indicator geeft een schatting van de overleving indien de kanker de enige mogelijke doodsoorzaak is. De indicator vergelijkt daarvoor de vijfjaarsoverleving van twee groepen met elkaar: de vijfjaarsoverleving van patiënten met borstkanker en de vijfjaarsoverleving van een groep mensen uit de algemene bevolking met dezelfde eigenschappen (leeftijd, geslacht, regio, kalenderjaar).
Karakteristiek Aantal patiënten Relatieve overleving Bovengrens BI Ondergrens BI Totaal Alle patiënten 1,012 91.6% 94.3% 88.3% Leeftijd (jaar) <50 261 94.1% 97.1% 89.0% 50-69 478 95.9% 98.3% 92.5% 70+ 273 80.8% 89.6% 70.8% Gecombineerd stadium 0 1 100% I 480 99.7% 102% 96.5% II 324 97.3% 101% 91.6% III 123 75.4% 86.1% 61.7% IV 54 37.0% 55.5% 19.5% NA 2 72.2% 132% 0.9% X 28 53.2% 78.9% 23.3%