VERGADERING HAMERRAAD d.d. 19 juni 2012 AGENDA NR. III / 4 VOORSTEL 1. tot vaststelling van de verordening voorziening maatschappelijke ondersteuning Gemeente Gennep en intrekking van het raadsbesluit d.d. 15-02-2012; 2. tot vaststelling van het beluit nadere regels voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Gennep 2012. Geachte raad, Aan de Gemeenteraad Door recente uitspraken van de Centrale Raad van Beroep kan de bij besluit d.d. 15-02-2012 vastgestelde Wmo verordening niet gehandhaafd blijven. Dit voorstel voorziet in aanpassingen van deze onlangs vastgesteld verordening en anticipeert op genoemde uitspraken van de CRvB d.d. 19 januari jl. AANLEIDING /PROBLEEMSTELLING Als gevolg van de Kanteling binnen de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) besloot een groeiend aantal gemeenten voor de huishoudelijke hulp (HH) en voor bepaalde vervoersvoorzieningen, zoals scootmobielen, inkomensgrenzen te hanteren. Een inkomensgrens houdt in dat een aanvrager met een inkomen boven het door de gemeente bepaalde norminkomen géén recht heeft op deze Wmo-voorzieningen en dus de kosten daarvan zelf moet dragen. Recent heeft de meervoudige kamer van de Centrale Raad van Beroep (CRvB) uitspraak gedaan die betrekking heeft op de landelijke discussie over de inkomensgrenzen. De uitspraak is gedaan op 19 januari 2012. Met deze uitspraak heeft de CRvB bepaald dat naast de op artikel 15 van de Wmo gebaseerde eigen bijdrage géén ruimte is voor het stellen van inkomensgrenzen. Deze uitspraak heeft gevolgen voor ons Wmo-beleid en dat beleid zal dus overeenkomstig aangepast moeten worden. BELEIDSDOELSTELLING /BELEIDSKADER De gemeente heeft de opdracht om individuele voorzieningen te verlenen aan mensen met beperkingen ten behoeve van het behouden en het bevorderen van hun zelfstandig functioneren en hen in staat te stellen om aan het maatschappelijk verkeer deel te nemen. Hiervoor is per 01-01-2012 een nieuwe verordening van kracht welke door de uitspraak van de CRvB op onderdelen juridisch niet houdbaar is en derhalve aangepast moet worden. Dit voorstel voorziet hierin. NADERE UITWERKING /OPLOSSING Wat betekent nu de uitspraak van de hoogste rechter voor het Wmo-beleid van de gemeente. Met andere woorden, wat is de reikwijdte van deze uitspraak op ons Wmo-beleid. De volgende conclusies mogen hieruit worden getrokken. 1. De gemeente Gennep mag niet langer een inkomensgrens stellen voor een vervoersvoorziening in de vorm van een pasje voor de regiotaxi. In de aangepaste verordening is die dan ook geschrapt. 2012-1295 verordening ivm inkomensgrenzen 1
2. De gemeente Gennep mag wel een inkomens afhankelijke bijdrage gaan vragen voor alle andere vervoersvoorzieningen (scootmobielen, aangepaste fietsen/driewielers), woningaanpassingen en Hulp bij Huishouden. De nieuwe verordening voorziet in deze mogelijkheid. De gemeente Gennep mag alleen bepalen dat er voor die voorzieningen een inkomensafhankelijke bijdrage gevraagd gaat worden. De vaststelling van een inkomensafhankelijke bijdrage wordt gedaan door het Centraal Administratie Kantoor (CAK). Ook de inning van de bijdrage is een wettelijk vastgestelde taak van het CAK. Per periode worden dan de geïnde bijdragen aan de gemeenten doorbetaald. Alleen voor rolstoelen mag geen inkomensafhankelijke bijdrage opgelegd worden. 3. Er mogen geen besparingsbijdragen gevraagd worden. In veel gemeenten werden bij verstrekkingen voor bv een aangepaste fiets de normale kosten van een fiets in mindering gebracht. Dit is ook niet meer toegestaan. In Gennep werd hiervan geen gebruik gemaakt. In de thans voorliggende verordening is volledig geanticipeerd op de recente uitspraken van de CRvB. Alternatieven voor een algemene inkomensgrens Naar aanleiding van de uitspraak van de CRvB en het feit dat het laatste woord over het vraagstuk van de financiële zelfredzaamheid nog niet is uitgesproken, adviseert de VNG te kiezen voor de juridisch absoluut veilige variant. Dat betekent dat de inkomensgrenzen niet meer worden toegepast, maar dat een Wmovoorziening wordt verstrekt uitsluitend onder betaling van een eigen inkomensafhankelijke bijdrage volgens de regeling in het Besluit Wmo dan wel betaling van het OV-tarief voor het collectief vervoer. Bij het opleggen van een eigen bijdrage dient er overigens wel op gelet te worden dat deze over de volledige kostprijs van de voorziening wordt berekend en dat de totale eigen bijdrage niet de kostprijs van de voorziening mag overschrijden (lijkt logisch, maar toch). De VNG is, naar aanleiding van de recente uitspraken van de CRvB, met het ministerie van VWS in gesprek met als doel de Wmo te laten aanpassen. De VNG wil dat het hanteren van inkomensgrenzen en een besparingsbijdrage mogelijk wordt. Ook heeft de VNG het ministerie gevraagd de regels over de eigen bijdrage opnieuw tegen het licht te houden. Staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten-Hyllner (VWS) heeft bij brief antwoord gegeven op kamervragen van het Kamerlid Venrooy-van Ark (VVD) over de inkomensgrenzen in de Wmo. Daarbij geeft de staatssecretaris onder andere het volgende aan: * Ze ziet geen aanleiding om handhavend op te treden, omdat ze verwacht dat alle gemeenten zich aan de wet gaan houden en geen algemeen inkomensgrenzen meer hanteren. * Belanghebbenden, die op grond van een door hun gemeente gestelde inkomensgrens geen ondersteuning hebben ontvangen, kunnen gedurende zes weken na het door hun gemeente genomen besluit bezwaar aantekenen. Belanghebbenden die dit niet hebben gedaan, kunnen zich opnieuw tot hun gemeente wenden met een aanvraag om ondersteuning. De gemeente zal, met inachtneming van alle feiten en omstandigheden van dat moment, de aanvraag opnieuw moeten beoordelen. Het is de verantwoordelijkheid van de gemeenten zelf, hoe zij invulling geven aan verzoeken van aanvragers om terugwerkende kracht in hun Wmobeleid. In de gemeente Gennep zijn vanaf 01-01-2012 geen aanvragen afgewezen op de inkomensgrens. * De staatssecretaris gaat met de VNG in overleg over de uitwerking van de afspraak in het Bestuursakkoord 2011-2015 betreffende het onderzoeken of de wettelijke bepaling die 2012-1295 verordening ivm inkomensgrenzen 2
rolstoelen uitsluit van een eigen bijdrage kan worden geschrapt en of een vermogenstoets in de Wmo kan worden ingevoerd. Conclusie Uit bovenstaande mag worden geconcludeerd dat het hanteren van inkomensgrenzen taboe is. Wel is het toepassen van de eigen bijdrageregeling toegestaan, waarbij het uitgangspunt moet zijn dat de grens voor de eigen bijdrage ligt bij het betalen van de volledige kostprijs, of het nu gaat om een voorziening in eigendom dan wel in bruikleen. Resumerend kunnen we derhalve stellen: * De gemeenteraad voorstellen om artikel 31 (hanteren van inkomensgrens bij vervoersvoorzieningen) buiten werking te stellen.. * Het te allen tijde toepassen van de eigen bijdrage-regeling, óók voor collectieve voorzieningen, met als uitgangspunt dat de grens voor de eigen bijdrage ligt bij het betalen van de volledige kostprijs, geldend voor voorzieningen in eigendom als in bruikleen. Hiervoor dient artikel 9 van het Besluit nadere regels voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Gennep 2012 aangepast worden. Hierin dient opgenomen te worden dat ook voor vervoersvoorzieningen een eigen bijdrage gevraagd gaat worden. * Blijf maatwerk leveren, waarbij de sociale en financiële omstandigheden voldoende zijn betrokken. COMMUNICATIEPARAGRAAF Wat betekent nu de uitspraak van de hoogste rechter voor het Wmo-beleid van de gemeente. Met andere woorden, wat is de reikwijdte van deze uitspraak op ons Wmo-beleid. In onderstaand schema worden de veranderingen weergegeven: Na 01-01-2012 voor uitspraak CRvB Na 01-01-2012 na uitspraak CRvB HbH / Inkomensafhankelijke bijdrage Wel van toepassing Wel van toepassing Rolstoelen Niet van toepassing Niet van toepassing Vervoersvoorziening / Regiotaxi Wel inkomensgrens inkomensgrens Alle andere vervoersvoorzieningen zoals scootmobiel, aanpassingen auto etc. Kleine woningaanpassingen zoals beugels, verhoogd toilet en thermokranen inkomensafhankelijke bijdrage vergoeding/algemeen gebruikelijk Wel inkomensafhankelijke bijdrage vergoeding/algemeen gebruikelijk Grotere duurdere woningaanpassingen boven de 7.500,-- Wel vermogenstoets Wel vermogenstoets. Deze veranderingen worden via artikelen in de Maas en Niersbode gecommuniceerd. Verder worden via het Zorgloket burgers individueel geïnformeerd. ADVIES BURGERADVIESRAAD/WMO-RAAD De door de uitspraken van de CRvB gedwongen aanpassingen in het beleid waren ook al gewenst door de Wmo-raad. Nu deze dus worden uitgevoerd is de regelgeving meer in de lijn van wat de Wmo raad al bij de advisering van de Wmo verordening 2012 verwoord heeft. 2012-1295 verordening ivm inkomensgrenzen 3
JURIDISCHE PARAGRAAF Uitwerking van de uitspraken van de CRvB zijn met de afdeling juridische zaken besproken. Hun advies is in deze rapportage verwerkt. PERSONELE PARAGRAAF Om het aantal pasjeshouders terug te dringen zal een onderzoek nodig zijn naar de verstrekkingen in het verleden. Vooral gebruik en de beperkingen van de houder zullen opnieuw in kaart gebracht worden. Onder de ruim 900 pasjeshouders zal dan ook een standaard heronderzoek plaatsvinden. Hiervoor zal een stagiaire ingezet worden, omdat het over een project gaat dat veelal uit (bulk) administratieve handelingen gaat. FINANCIELE PARAGRAAF Financiële consequenties, namelijk: lopende begrotingsjaar (incidenteel) en komende begrotingsjaren (structureel). In de begroting van 2012 zijn bezuinigingen op de Wmo ingeboekt van 100.000,-- Op basis van de uitgaven tot 16-03-2012 zal dit bedrag gerealiseerd worden. De Wmo is en blijft uiteraard een open eind financiering. Voorspellen van het resultaat over 2012 is dan ook moeilijk. Per saldo zullen de totale uitgaven Wmo niet veel stijgen/dalen door de nieuwe regelgeving. De meerkosten aan de Regiotaxi zullen naar verwachting gecompenseerd worden door een hoger bedrag dat aan eigen bijdrage ontvangen zal gaan worden. Tot 01-01-2012 was de inkomensafhankelijke bijdrage alleen bij HbH van toepassing. Vanaf 01-01-2012 is deze eigen bijdrage voor alle individuele verstrekkingen van toepassing. Vooral bij woningaanpassingen is tot nu toe een onderschrijding te zien. Hier zijn de veranderingen in het beleid het meest zichtbaar. Afd. LO, nr. 2012/1295 Gennep, 10 april 2012 Hoogachtend, Burgemeester en Wethouders van Gennep, Mevr. Mr. E.M.A.A. de Loo, burgemeester Dhr. dr. G.W. Goedmakers CMC, secretaris De volgende stukken worden digitaal toegezonden aan raads- en commissieleden en ter inzage gelegd: Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Gennep 2012 Toelichting verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Gennep Besluit nadere regels voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Gennep 2012 Toelichting besluit nadere regels voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Gennep 2012. 2012-1295 verordening ivm inkomensgrenzen 4
Afd. LO, nr. 2012/1295 De gemeenteraad van de gemeente Gennep: gelet op het besluit van burgemeester en wethouders van Gennep d.d. 10 april 2012; gelezen het voorstel van het presidium d.d. 11 juni 2012; gehoord de commissie Smenleving en Milieu d.d. 18 juni 2012; Besluit: 1. De Verordening voorziening maatschappelijke ondersteuning Gemeente Gennep 2012 vast te stellen; 2. Het raadsbesluit d.d. 15-02-2012 intrekken; 3. Het Beluit nadere regels voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Gennep 2012 voor kennisneming aannemen. Aldus besloten in de openbare vergadering van 19 juni 2012. De raad voornoemd,, voorzitter, griffier 2012-1295 verordening ivm inkomensgrenzen 5