AZ SINT-REMBERT TORHOUT INTRODUCTIEBROCHURE Voor studenten en nieuwe personeelsleden Versie 2015-2016 Geriatrie 2
Inhoudstabel Welkomstwoord 3 1. Voorstelling van de afdeling 4 1.1. Locatie 4 1.2. Plaats binnen de organisatie (management) 5 1.3. Multidisciplinair team 5 1.4. Specialismen 7 1.5. Afdelingsopdracht werkinhoud werkverdeling - takenpakket 9 1.5.1. Afdelingsopdrachten 9 1.5.2. Verwachtingen en gedragscompetenties 10 1.5.3. Verpleegactiviteiten 13 1.5.4. Het verpleegdossier 14 2. Een dag op de dienst geriatrie 1 15 3. Procedures, protocollen, standing orders en dienstspecifieke afspraken 19 3.1. Meest voorkomende medisch-verpleegkundige technieken 19 3.2. Fysische hygiëne, infectiepreventie 19 3.2.1. Handhygiëne, persoonlijke hygiëne 19 3.2.2. Prikongeval 20 3.3. Patiëntveiligheid 21 3.4. Andere administratieve organisatorische procedures 22 3.5. Basisveiligheid en bescherming 22 4. Patiëntenvoorlichting 23 5. Communicatie 24 5.1. Telefonie 24 5.2. ICT 25 5.2.1. Mediweb 25 5.2.2. Gebruik van elektronisch personeelspakket SAGA 25 5.2.3. Gebruik van internet 26 5.2.4. Gebruik van Itransport 26 5.3. Buizenpost 26 5.4. Mondelinge communicatie 27 5.5. Schriftelijke communicatie 27 6. Personeelsinformatie 27 6.1. Ziekenhuisbreed 27 6.2. Dienstspecifiek 27 7. Personeelsleden van de dienst 27 Bijlagen A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 2 -
Welkom Het team van de dienst geriatrie 2 heet je van harte welkom. Je bent als nieuwe collega of als student op onze afdeling terecht gekomen. Je zult snel merken dat het werken op deze afdeling niet is zoals op een gewone afdeling. Deze brochure biedt je daarom een eerste kennismaking met onze afdeling. Het is niet de bedoeling dat je deze brochure memoriseert voor je start, maar ze is wel bedoeld als naslagwerk. Iets waar je kunt op terugvallen. Een bron van informatie.. die nooit volledig af is. Ons beroep evolueert continu en levenslang leren hoort erbij. Voor de stagiairs werken wij met mentoren die je zo veel mogelijk zullen begeleiden bij je stage. De mentor is je aanspreekpunt. Maar iedereen op dienst zal je zeker elk op zijn/haar gebied iets bijbrengen. Eigenlijk is iedereen ook een stukje mentor. Als je vragen hebt, problemen met wie of wat dan ook, aarzel niet en spreek ons aan! Formele en informele evaluaties dragen bij tot een gestructureerde opleiding. Zo kunnen we kort op de bal spelen, bijsturen en vlug en concreet ingrijpen Heb je problemen die niet direct op de dienst kunnen opgelost worden, neem dan gerust contact op met je mentor, de hoofdverpleegkundige of zo nodig de intreder-begeleider Geert Sabbe (tel. 2040). Voor de nieuwe personeelsleden is er een peter meterschap. Deze personen zullen je begeleiden bij het stappenplan dat je krijgt bij aanvang van je nieuwe uitdaging. Het stappenplan zal een beeld geven van je evolutie op dienst. Er is een nulmeting; de gevraagde stappen worden afgeparafeerd door peter meter indien deze beheerst worden. Zo zul je zien dat wij binnen 11 maanden tot een volledige integratie kunnen komen. Op geregelde tijdstippen zal de intreder-begeleider van het ziekenhuis feedback vragen aan peter meter en uzelf. Voor problemen kun je gerust bij hem terecht. Na 11 maanden wordt door jou een afspraak gemaakt om je afgewerkt stappenplan in te dienen bij de intreder-begeleider (tel. : 2040). Is het vroeger afgewerkt, aarzel niet om het vroeger in te dienen. Het afwerken ervan is in de eerste plaats jouw verantwoordelijkheid. Op de volgende pagina s vind je een overzicht van de gebruiken en afspraken zodat je je op een vlotte en aangename manier kan inwerken op onze afdeling. Uiteraard staan niet alle details in deze brochure. Als je nog vragen hebt of meer informatie wenst, kun je altijd bij een mentor, de hoofdverpleegkundigen of een andere collega terecht. Aarzel niet en kom bij ons aankloppen voor raad of een luisterend oor, want jouw opvang en begeleiding is voor ons een prioriteit. Alvast veel werk- en leergenot gewenst. Succes!!! Het geriatrie-2-team. Sint-Rembertziekenhuis 2015 A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 3 -
1. Voorstelling van de afdeling 1.1. Locatie De afdeling G2 bevindt zich op de tweede verdieping van de E-vleugel. De afdeling telt 31 bedden: 12 éénpersoonskamers (kamers 271-283; 289-295; 278) 8 tweepersoonskamers (kamers 272-276; 280-284; 285-287) 1 driepersoonskamer (kamer 286) verder zijn er o.a. nog; bureel verpleging dokterslokaal ruimte voor linnen en medisch materiaal keuken utility sanitair badkamer met hoog-laag bad polyvalente zaal A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 4 -
1.2 Plaats binnen de organisatie De dienst inwendige maakt deel uit van de zorgcluster Interne - Geriatrie. De zorgcluster bestaat verder uit de volgende diensten; dienst inwendige, geriatrie 1, geriatrie 2, geriatrisch dagziekenhuis, interne liaison en oncologisch dagziekenhuis. Management Dhr. W. Allemeersch Algemeen directeur Mevr. I. Luts Directeur patiëntenzorg Mevr. Amber Moens Zorgmanager 1.3. Multidisciplinair team Medisch team; Geriaters; Dr. E. De Raes Diensthoofd Dr. L. Verstraete Aangevuld met een huisarts in opleiding (HAIO). Logopedie Lise Samaey Ergotherapie Lien Standaert A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 5 -
Kine Afwisselend Sociale verpleegkundigen Lieve Deprez Leen Delaere Marieke Trybou Pastoraal medewerkster Els Margodt Diëtist Lies Petyt Nele Delrue Psychologen Kelly Monteny Katrien Devidt Andere specialiteiten kunnen ook indien nodig advies geven binnenin het multidisciplinair gebeuren : cardiologie, chirurgie, huidziekten,... Verpleegkundig team Hoofdverpleegkundige Bram Claeys Tel. : 050/232361 bram.claeys@azstrembert.be Interne liaison Coördinator zorgprogramma geriatrie Claire De Witte tel. : 2763 of 050/232763 claire.de.witte@azstrembert.be A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 6 -
Op dienst zijn Lut Verschingel en Kathleen Crevits de meters van de nieuwe personeelsleden. Deze personen zullen de intreders niet enkel begeleiden, maar ook beoordelen aan de hand van het inscholingsplan. Indien een techniek beheerst wordt zal deze techniek op het inscholingsplan van de intreder afgeparafeerd worden door deze meter. Als mentoren hebben wij op de afdeling; Cynthia Denduyver, Elien Belpaeme, Hanne Jonckheere, Tinneke Depoortere en Sandra Vanoost voor de verpleegkundigen. Referentieverpleegkundigen geriatrie 2 Voedingsdeskundige Wondzorg E.M.V. Ergonomie M.V.G. V.I.P. verpleegkundige Palliatief team Elien Belpaeme Sandra Vanoost Charlotte Devriendt, Cynthia Denduyver Tineke Depoortere, Christine Haesaert Hanne Jonckheere, Sandra Vanoost en Melanie Vandenbroucke Lien De Marez en Ria Cool Lut Verschingel 1.4. Specialismen Geriatrie houdt zich bezig met de medische problemen en tevens ook de sociale/psychische verwevenheid die gepaard gaat met het verouderingsproces. De veroudering en vergrijzing van onze bevolking houdt in dat de morbiditeit stijgt. Deze morbiditeit wordt gekenmerkt enerzijds door de degeneratieve aandoeningen en anderzijds door een polypathologie. De polypathologie berust op een fragiel fysisch, psychisch en sociaal evenwicht. Een storing op fysisch gebied heeft meestal psychische en sociale gevolgen en omgekeerd. Meestal houdt men met deze fragiliteit geen rekening en werkt men een blijvende invaliditeit in de hand. Zo komt het dat ongeveer 30% van de bedden in de psychiatrische instellingen worden bezet door mensen boven de 60 jaar. Een geriatrisch ziekenhuis waar alleen zieken boven een bepaalde leeftijd, ongeacht hun aandoeningen, opgenomen worden is ongewenst, omdat dit enerzijds een onvermijdelijke isolatie met zich meebrengt en omdat zulke instellingen, hoe goed zij ook zouden zijn, vlug een slechte naam zouden krijgen, zoals sterfhuis. Kenmerken van een geriatrische patient: - Gemiddeld ouder dan 75 jaar - Fragiliteit en verminderde homeostaste - Polypathologie/polyfarmacie - Atypische presentatie klinische beelden - Verstoorde farmacokinetica - Gevaar voor functionele achteruitgang A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 7 -
- Gevaar voor deficiënte voeding - Mogelijke pscychosociale problemen - Complexe socio-economische situatie - Mogelijke tendens tot inactiviteit (hoger risico voor opname in instelling) - Mogelijke stijging van de afhankelijkheidsgraad Fysische ziektebeelden: - CVA (Cerebraal Vasculair Accident) - TIA (Transient Ischaemic Attack) - Hartdecompensatie - Hartritmestoornissen - Pacemaker - Artrose - Terminale zieken, palliatieve patiënten - Ziekte van Parkinson - Diabetesontregeling: hyper- en hypoglycemie - Pancreatitis - Cholelithiasis - Galblaasontsteking - Schildklieraandoeningen - Acute pneumonie - Urineweginfecties - Longoedeem - COPD : Chronic Obstructive Pulmonary Diseases - Maagbloeding, maagzweer, gastritis, oesophagitis - Urineweginfecties - Prostaathypertrofie - Darmobstructie, obstipatie, diarree - Dehydratatie - Diepe veneuze trombose Psychische stoornissen - Dementie - Delier - Depressie Revalidatie patiënten - Bv. na een C.V.A., na een heupfractuur - Stimuleren tot zelfredzaamheid Valproblematiek Onhoudbare thuissituaties Zieken die thuis niet meer alleen kunnen opgevangen worden en dienen opgenomen te worden in afwachting van plaatsing in een rustoord, W.Z.C.-afdeling, psycho-geriatrie, of tot er een betere omkadering is van de thuishulp. A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 8 -
1.5. Afdelingsopdracht werkinhoud werkverdeling - takenpakket 1.5.1. Afdelingsopdrachten s Morgens vindt het aanwezige personeel een blad, opgesteld door de hoofdverpleegkundige, waar de werkverdeling opstaat. Iedere verpleegkundige is toegewezen aan een zorgzone. Er zijn 4 zorgzones. zorgzone 1: K271-K283 & K272 - K280 zorgzone 2: K285 - K295 & K278 & K286 Aan iedere zorgzone zijn er kamers toegewezen waar deze verpleegkundige verantwoordelijkheid voor draagt. Die verpleegkundige vormt een team met haar eigen twee teamleden. Die kunnen bestaan uit een verpleegkundige en/of zorgkundige. Zij vormen het zorgteam. Deze toewijzing gebeurt door de hoofdverpleegkundige. De verantwoordelijke verpleegkundige verdeelt de zorgtaken en is verantwoordelijk voor haar team. Rapportage gebeurt steeds eerst naar de verantwoordelijke verpleegkundige. Indien nodig kan hulp/raad van de hoofdverpleegkundige gevraagd worden. Aan de hand van het patiëntendossier en het elektronisch medisch voorschrift voert de verantwoordelijke verpleegkundige de nodige zorgen uit. (Hygiënische zorgen en eventuele aansluitende zorg, urinedebiet controleren, wondverzorging, sondage, bloedname, infuus prikken, ) Bij twijfel of noodzakelijke hulp tijdens de uitvoering van het actieplan, wendt ieder teamlid zich in eerste instantie tot de hoofdverpleegkundige of de arts. Er wordt getracht een zo volledig mogelijke totaalzorg te bieden aan de patiënt. Bepaalde dienstafspraken AFSPRAKEN ROND HYGIENE : zie proceduremap. Handontsmetting, gebruik van handschoenen,. PATIENTENIDENTIFICATIEBANDJE : Is VERPLICHT voor elke patiënt en wordt geregeld gecontroleerd. Indien de patiënt geen bandje draagt dit meedelen aan de verantwoordelijke. MAGAZIJN : bevoorrading door magazijn via KANBAN-systeem (in de loop van het schooljaar 2014-15)(bijlage 6) MEDICATIE : medicatie wordt klaargezet via het EMV en afgetekend na toediening. Wanneer de oudere zorgontvanger zich in een comateuse of subcomateuse toestand bevindt, wordt hij of zij niet uit bed gehaald. Ter preventie van decubitus dient er wisselligging om de 4 uren te worden toegepast en een verhoogde controle van de drukpunten. Wanneer de oudere zorgontvanger bewuster wordt, moet hij of zij geleidelijk aan gemobiliseerd worden. De ouderen worden aangespoord zichzelf te wassen en aan te kleden, zelf naar het toilet te gaan, Wanneer dit alles in het begin wat onhandig gebeurt bieden de verpleegkundigen de nodige ondersteuning. A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 9 -
Een belangrijk punt in de verpleging van de oudere zorgontvanger is de terugschenking van onafhankelijkheid. Daarom proberen we zoveel mogelijk mensen in dagkledij te kleden. Dit geeft een enorme psychische stimulans. De oudere zorgontvanger met wegloopgedrag kleden we bij voorkeur liever in pyjama en voorzien we van een dwaaldetectiesysteem. Op Geriatrie 2 beschouwen het ook als een belangrijke taak dat de oudere zorgontvanger contact houdt met de buitenwereld door contact met andere zorgafhankelijke ouderen, familie en/of betekenisvolle anderen. Alvorens de oudere ontslagen kan worden uit het ziekenhuis is het noodzakelijk om na te gaan of de dagelijkse bezigheden van het leven nog kunnen uitgevoerd worden. Zoals uit bed stappen, zich wassen, zich kleden, eten, kammen, naar het toilet gaan, De ergotherapeut op de afdeling houdt zich intensief bezig met het optimaliseren van deze bezigheden. In de dagzaal zijn er dan ook aangepaste bezigheden die de zelfzorg van de oudere stimuleren. De kinesitherapeut zorgt er tevens ook voor om de fysieke mogelijkheden naar mobiliteit te verbeteren. Dit gebeurt op kamer zelf maar ook in de dagzaal. De sociale dienst verwittigt alle nodige instanties zodat de zorg thuis of in het woon- en zorgcentrum optimaal kan verlopen. 1.5.2. Verwachtingen en gedragscompetenties 1.5.2.1. Kerncompetenties Communicatie - formuleert helder en duidelijk - houdt een samenhangend betoog - sluit de boodschap aan op de behoeften van toehoorders en gaat in op reacties - kan de aandacht vasthouden, zowel in groep als ten opzichte van één persoon - vraagt door op gegeven informatie - toetst of de boodschap goed, correct en volledig is overgekomen - brengt structuur en geeft houvast - gaat strategisch om met argumenten - schrijft teksten in een duidelijke structuur en logische opbouw - past taalgebruik aan de doelgroep aan - hanteert een correct taalgebruik - schrijft helder, beknopt en foutloos Samenwerken - overlegt en maakt afspraken om tot een gezamenlijk resultaat te komen - leeft afspraken met leidinggevenden en collega s na - blijft meedenken en bijdragen tot een groepsopdracht, ook al is dit niet van persoonlijk belang - helpt anderen en ondersteunt collega s - stelt het gezamenlijk belang boven het eigenbelang - stelt zich positief op, brengt energie en dynamiek in de groep - zoekt mee naar oplossingen bij conflicten - gaat respectvol om met andere(n) en toont waardering voor ieders eigenheid Integriteit - geeft een eerlijke en correcte weergave van de feiten - kent de gangbare waarden en normen en handelt hier consequent naar - wijst anderen op gedrag dat afwijkt van de normen van de organisatie en/of de A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 10 -
functie - gaat zorgvuldig om met vertrouwelijke of delicate informatie - houdt vast aan normen, ook wanneer dit voor zichzelf niet de meest gunstige keuze is - heeft aandacht voor duurzaamheid, het algemeen belang en maatschappelijke verantwoordelijkheid Inzet - werkt met enthousiasme en gedrevenheid - stelt zich positief op - staat open voor vragen en taken die op zich afkomen - gaat ervoor om de taken uit te voeren - durft verantwoordelijkheid te nemen Klant- en patiëntgerichtheid - leeft zich in de situatie van cliënten in - stelt zich dienstverlenend op voor iedereen - speelt in op wensen van klanten in lijn met de beleidsrichtlijnen - neemt verantwoordelijkheid op bij fouten of klachten - streeft naar klanttevredenheid Verantwoordelijkheidszin - toont zich verbonden met de organisatie, de opdracht en het beroep - kan inschatten wat de invloeden en gevolgen zijn van (eigen) beslissingen en acties op patiënten, andere medewerkers of organisatorische eenheden - komt de gemaakte afspraken na en aanvaardt de consequenties ervan - in geen geval een taak aan een collega overlaten met de bedoeling om aldus eigen verantwoordelijkheden uit de weg te gaan. 1.5.2.2. Functie specifieke competenties: Flexibiliteit - verandert op praktische wijze plan of aanpak om het beoogde resultaat efficiënter te kunnen bereiken - kan overweg met diverse opdrachten, wisselende prioriteiten en plotse veranderingen - herkent weerstand en gaat hier gepast mee om - werkt in crisissituaties prioritaire opdrachten goed af - toont bereidheid te leren en mee te groeien met veranderingen Inlevingsvermogen/empathie - toont aandacht en interesse voor gevoelens en behoeften van de andere(n) - geeft de andere(n) ruimte om een mening naar voor te brengen - past zijn/haar gedrag aan dat van de andere(n) aan - toont begrip voor andere meningen en omgangsvormen - toont erkenning en respect voor de andere(n), zowel verbaal als non-verbaal, zonder de bedrijfsdoelstellingen uit het oog te verliezen Kwaliteitsvol werken - stelt hoge eisen aan de kwaliteit - evalueert het eigen gedrag/werk in het licht van de kwaliteitsnormen van de organisaties - stuurt bij als de kwaliteit ondermaats is - voorkomt dat er fouten worden gemaakt Ordelijk werken - houdt de werkomgeving en het materiaal net A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 11 -
- voert het werk verzorgd uit en ruimt op - bergt documenten en materialen logisch en op de juiste plaats op - behandelt het materiaal met zorg Probleemoplossend werken - signaleert problemen op tijd - onderzoekt het probleem vanuit verschillende invalshoeken en zoekt naar verbanden - kan tot synthese/beoordeling komen - onderbouwt zijn/haar oordeel met beschikbare informatie en geldige argumenten - betrekt de juiste mensen of instanties bij het probleem - formuleert praktische en haalbare oplossingen - bedenkt alternatieven en overweegt voor- en nadelen Stressbestendigheid - blijft resultaat- en kwaliteitsgericht werken onder tijdsdruk of in complexe omstandigheden - blijft bij een veelheid aan opdrachten op hetzelfde moment steeds gestructureerd werken - signaleert tijdig overmatige werkbelasting - blijft kalm en objectief in gespannen situaties - hervat moed na een tegenslag, teleurstelling of kritiek - kan de rust behouden bij zichzelf en de groep Zelfstandig werken - kan met de nodige instructies aan de slag - is stipt in het nakomen van afspraken - stuurt bij indien er fouten optreden - werkt taken volledig en tijdig af 1.5.3. Verpleegactiviteiten MEEST VOORKOMENDE MEDISCH-VERPLEEGKUNDIGE TECHNIEKEN Zuurstoftherapie met neusbril en masker Gebruik van ambu bij reanimatie Aërosol via perslucht Aspiratie via mond/neus van de bovenste luchtwegen Meten van glycemie via POCT-systeem Perifere bloedname / perfusie plaatsen Centrale katheter verschonen Haemoculturen kunnen afnemen Voorbereiding, toedienen van en toezicht op IV-perfusies en transfusies Kennis hebben van parameters (bloeddruk, pols, EKG, saturatie) PAC aanprikken A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 12 -
Manuele verwijdering van faecalomen Lavement kunnen toedienen Inbrengen van maagsonde Kennis hebben van een PEG-sonde Sondevoeding kunnen aanschakelen via een voedingspomp Wisselligging geven, patiënt goed positioneren Opzetten van de patiënt met een passieve en een actieve tillift Het fixatieprotocol kunnen uitvoeren Voorbereiding, uitvoering blaassondage, blaasspoeling Gebruik kunnen maken van een bladderscan en kunnen interpreteren Bijhouden van het urine debiet Incontinentiemateriaal correct kunnen gebruiken uid en zintuigen Wondzorg correct kunnen toepassen Voorbereiding, uitvoering en toezicht van hechtingen, wieken en drains Decubituspreventie kunnen toepassen bij de patiënt - en vochttoediening Voorbereiden en toedienen van medicatie via volgende toegangsegen: oraal, subcutaan, via aerosol, rectaal, IV-medicatie, vaginaal, intramusculair, oor- en oogindruppeling, via gastro-intestinale katheter, dermaal. parenterale voeding Hulp bij vocht- en voedseltoediening / balans bijhouden Sub cutane pijnpomp Gedeeltelijke en volledige hulp bij patiënt (ADL bedbad) Mondhygiëne kunnen toepassen Isolatiemaatregelen kunnen nemen (MRSA, MRSE, ) Lijktooi kunnen uitvoeren Kennis hebben van de meest voorkomende onderzoeken : bloednames, radiologie, NMR, lumbale punctie, transoesofagale echografie, EEG, EKG, CT, echo, duplex, Goed kunnen observeren en raporteren zowel in dossier als op briefing. Parameterscontrole, bloeddruk, saturatie, ademhaling, temperatuur. Verder : pijncontrole, Glascow Coma Scale (bewustzijnsschaal), glycemie Voor alle interventies verwijzen we naar de procedures die in het ziekenhuis aanwezig zijn op de medische portaalsite of in de proceduremap op de afdeling zelf. A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 13 -
1.5.4. Het verpleegdossier Per patiënt wordt er een map aangelegd. Daarin komen volgende documenten: DNR-blad in een plastiek mapje plastiek mapje om aanvragen en etiketten in te bewaren anamneseblad eventueel blad besmette patiënt/isolatiepatiënt afsprakenblad parameterblad wisselhoudingsschema zorgblad dag- en nachtverslag plastiek mapje met spoedgevallenblad diversenblad... Een volledige schriftelijke rapportage is belangrijk voor de informatieoverdracht. A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 14 -
2. Een dag op de dienst geriatrie 2 Tijdens de week - verpleegkunde uur Vroege zone 1 Vroege zone 2 uur Hoofdverpleegkundi ge/ dagverantwoordelijk e 6u15 Briefing 6u30 Patiëntenzorg (patiënt ergo/fysio eerst) Bloedafnames + dagcurves (POCT) Teamleider verdeelt de zorgtaken Patiënt installeren voor ontbijt 7u30 Medicatiebedeling voor inname bij ontwijt (teamleiders) Ontbijt opdienen patiënt hulp bieden bij ontbijt (teamleden) 8u00 Voorbereiding ontslag patiënt Administratie Kennismaking nieuwe ptn. 8u30 MD patiëntenbespreking (teamleiders) Patiëntenzorg 8u30 MD Patiëntenbespreking 8u37 Patiëntenzorg MD patiëntenbespr eking (teamleiders) 8u45 Patiëntenzorg: Hygiënische zorg/bad/douche en bedopmaak Haarwassing/nagelverzorging/voetbad Parametercontrole Wondzorg Rapportage en zorgplanning op kamer patiënt Verzorgingskar aanvullen Ontslagdocumenten en medicatie finaliseren Dagcurves (POCT) 8u45 Administratie Doktersronde Ad hoc bijstand onvoorziene omstandigheden 10u30 10u45 10u50 Koffiepauze 10u50 koffiepauze 11u00 Medicatiebedeling voor inname bij middagmaal door teamleiders 11u15 Lunchpauze teamleiders 11u30 Opdienen van maaltijden + hulp voeding (2 op de gang en 2 in de zaal) 12u15 Einde shifte teamleden 12u30 Lunchpauze Patiëntenzorg (patiënten in bed leggen, wisselhouding, toilethulp) 13u15 Fiches nieuwe week schrijven 13u30 Administratie 13u45 Patiëntenbespreking 13u45 Patiëntenbespreking 14u30 Medicatiebedeling 14u 14u30 Administratie 14u55 Afsluiten medicatieronde Doktersronde 15u00 Einde shift teamleiders Familie te woord staan Ad hoc bijstand onvoorziene zaken 17u00 Einde shift A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 15 -
Late 1 Late 2 13u15 Opname van patiënten/beloproepen Check Q&S 13u45 Patiëntenbespreking 13u45 Patiëntenbespreking 14u30 Patiënten uit bed halen 14u30 Patiënten uit bed halen 14u45 16u00 16u40 16u45 17u00 Patiëntenzorg/parameters nemen Opnames/overnames patiënten Rapportage in verpleegdossier Medicatiebedeling 16u Dagcurves (POCT) Medicatiebedeling voor inname bij avondmaal Opdienen avondmaal en Lunchpauze hulp voeding ½ u Patiëntenzorg Medicatiebedeling 20u 14u45 Patiëntenzorg/parameters nemen Opnames/overnames patiënten Rapportage in verpleegdossier 17u00 Opdienen avondmaal en hulp voeding 17u45 Afdienen avondmaal 17u45 Afdienen avondmaal 18u30 Patiëntenzorg 18u15 Patiëntenzorg 19u00 20u00 Dagcurves (POCT) 19u15 Einde shift 21u10 Afsluiten medicatieronde 21u30 Briefing 21u45 Einde shift Tijdens de week logistiek en vrijwilligers Logistiek uur vrijwilligers 8u00 Opdienen samen met MD patiëntenbespreking 8u30 verpleegkundigen Afdienen Ontbijt afdienen Maaltijdbevraging Opruimen utility Hulp bedopmaak Temperatuurcontrole frigo Aanvullen linnenkarren Kameropschik bij ontslag Controle kanban 8u45 Koffiepauze Opdienen middagmaal Lunchpauze Hulp bagage bij ontslag Koffiebedeling Onderhoud rollend materieel Aanvullen handschoenen en handalcohol (din & vrij) Voorbereiden blaco dossiers (woe) Controle infuusstaanders/optrekbeugels (don) Afhalen maaltijdkar Hulp bij opdienen avondmaal Einde shift Gesprek met patiënten Kruiswoordraadsels leggen Water van bloemen verversen Zo nodig vervoer van patiënten. 10u00 Vervoer patiënten naar oefenzaal 10u15 Hulp bij groepsactiviteit 10u50 Koffiepauze 11u30 Hulp middagmaal in dagzaal 12u45 13u30 17u00 17u30 A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 16 -
Tijdens weekend uur Vroege zone 1 en 2 uur Late dienst 6u15 Briefing 6u30 Patiëntenzorg Bloedafnames + dagcurves (POCT) Teamleider verdeelt zorgtaken Patiënt installeren voor ontbijt 7u30 Medicatiebedeling voor inname ontbijt (teamleiders) Ontbijt opdienen patiënt hulp bieden bij ontbijt (teamleden) 8u45 Patiëntenzorg Hygiënische zorg/bad/douche en bedopmaak Haarwassing/nagelverzorging /voetbad Parametercontrole Wondzorg Rapportage en zorgplanning op kamer patiënt Verzorgingskar aanvullen 10u30 Ontslagdocumenten en medicatie finaliseren 10u45 Dagcurves (POCT) 10u50 Koffiepauze 11u00 Lunchpauze teamleden Medicatiebedeling voor inname bij middagmaal door teamleiders Opdienen van maaltijden + hulp voeding 11u45 Lunchpauze teamleiders 12u30 Patiëntenzorg (patn in bed leggen, wisselhouding, toilethulp) Fiches nieuwe week schrijven Lunchpauze 3 e teamlid 13u15 Patiëntenzorg (patn in bed leggen, wisselhouding, toilethulp) Fiches nieuwe week schrijven Koffiebedeling 13u45 Patiëntenbespreking 14u30 Medicatiebedeling 14u 14u55 Afsluiten medicatieronde 15u00 Einde shift 13u45 Patiëntenbespreking 14u30 Patiënten uit bed halen 14u45 Patiëntenzorg/parameters nemen Opnames/overnames patn. Rapportage verpleegdossier 16u00 Medicatiebedeling 16u 16u40 Dagcurves (POCT) 16u45 Medicatiebedeling voor inname bij avondmaal 17u30 Opdienen avondmaal en Lunchhulp bij voeding pauze 18u15 Afdienen avondmaal ½ u 18u30 Patiëntenzorg 19u00 Patiëntenzorg en medicatiebedeling 20u A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 17 -
20u00 Dagcurves (POCT) 21u10 Afsluiten medicatieronde 21u15 Briefing 21u45 Einde shift Patiëntentoewijzing Zone 1: K271 K283 & K272 - K280 Zone 2: K285 - K295 & K278 & K286 Multidisciplinaire teamvergadering Op dinsdag van 10u45 tot 12u00 in de verpleegpost van Geriatrie 2. Op deze vergadering zijn de geriater, hoofdverpleegkundige, diëtist, logopedist, sociale dienst, ergotherapeut, kinesitherapeut, pastoraal medewerkster, psycholoog aanwezig. Vaste taken Op maandag K271- K283: gewicht-bmi-nrs-norton Op dinsdag K272 - K280: gewicht-bmi-nrs-norton Op woensdag K285 - K295: gewicht-bmi-nrs-norton Op donderdag K278 - K286:gewicht-BMI-NRS-Norton Extra taken Op maandag rollend materiaal Op dinsdag handschoenen + handalcohol Op woensdag voorbereiden blanco dossiers Op donderdag controle optrekbeugels en infuusstaanders aan bed Op vrijdag handschoenen + handalcohol Bezoekuren op de afdeling Geriatrie 2 gelden de algemene bezoekuren van het ziekenhuis: van 14u00 tot 20u30. Na afspraak met de hoofdverpleegkundige kan worden toegelaten dat familie s middags komt helpen met de maaltijd. ALGEMENE AFSPRAKEN We werken indien mogelijk eerst de patiënten af die naar de fysio moeten gaan. Bij medicatietekort wordt dit naar de vanas-kast gehaald. Bij brand moet men bellen naar het nummer 2000 en de verdere richtlijnen volgen zoals afgesproken. Er kan beroep gedaan worden op het flexteam bij ziekte, drukte, Dit flexteam kan op voorhand aangevraagd worden via het programma i PROVA. Voor dringendere problemen kun je terecht bij de verantwoordelijke van het flexteam (Maarten Casier 2611). Voor eventuele medische bijstand kan beroep gedaan worden bij de dokter van wacht. Informatie over de betreffende dokter van wacht is te vinden op de afdeling zelf. Bij verdere problemen kun je terecht bij de spoedgevallen (2301). In geval van interne M.U.G. wordt de dringende-medische-bijstandknop gebruikt. Voor roomingin wordt verwezen naar de geldende procedures. A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 18 -
3. Procedures, protocollen, standing orders en dienstspecifieke afspraken 3.1. Meest voorkomende medisch-verpleegkundige technieken - Parametercontrole - Bloedstalen en hemoculturen nemen - Hygiënische verzorging - Intraveneuze perfusies en transfusies - Aanprikken van een poortkathete; - Infuustherapie via diverse wegen in functie van de toe te dienen vloeistoffen - Parenterale voeding - Urinestaal nemen - Plaatsen maagsonde - Toedienen van lavementen (bv. Norgalax of Fleet) - Nemen van glycemie d.m.v. de glucometer - Aspireren bij ademhalingsmoeilijkheden - Fixatie - Isolatie Alle procedures in verband met verpleegtechnische handelingen kunnen teruggevonden worden in het procedureboek. Dit is terug te vinden op intranet. 3.2. Fysische hygiëne, infectiepreventie 3.2.1. Handhygiëne, persoonlijke hygiëne Het hoeft geen lang betoog om te zeggen dat handhygiëne een van de belangrijkste aandachtspunten is binnen de zorg. Ieder lid van het multidisciplinair team kan een overdracht doen van micro-organismen van een besmette patiënt naar een ander/ of zichzelf. Naast steriel werken is handhygiëne de belangrijkste preventiemaatregel om dergelijke infectierisico s te vermijden. Op onze dienst bevinden zich dispensers met handontsmettingsvloeistof t.h.v. de posities, verzorgingskarren... In iedere positie bevinden zich maskers, mutsen, spatbrillen en handschoenen om bij te dragen voor een correcte hygienische zorg. Uiteraard blijft een persoonlijke hygiëne; haartooi, nagels en beroepskledij ook zeer belangrijk! A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 19 -
De vijf indicaties van handhygiëne zijn: 1. VOOR patiëntencontact 2. VOOR een zuivere invasieve handeling 3. NA patiëntencontact 4. NA blootstelling aan lichaamsvochten/slijmvliezen 5. Na contact met de directe patiëntenomgeving 3.2.2. Prikongeval In de eerste plaats moet alles gedaan worden om een prikongeval te voorkomen. Recappen wordt uitdrukkelijk verboden. Naalden moeten onmiddellijk na gebruik zonder verdere manipulatie in de speciaal daartoe bestemde naaldcontainer geworpen worden (K.B. 3 mei 2013). In geval van een Prikongeval is er een procedure van kracht. De procedure betreft niet alleen prikken, maar ook blootstelling aan bloed, bloederig vocht, andere potentieel besmettelijke lichaamsvochten. Blootstelling kan gebeuren met intacte huid, niet intacte huid, mucosa of percutaan. Contact met intacte huid wordt normaal beschouwd als een klein risico terwijl contact met mucosa en niet intacte huid een matig A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 20 -
risico inhoudt. Voor percutane blootstelling maakt men een onderscheid tussen een minder ernstig risico en een ernstig risico. De algemene procedure is van toepassing op alle personeelsleden van het ziekenhuis. Voor personeel van het ziekenhuis dekt de arbeidsongevallenverzekering de kosten. De eerste zorg gebeurt op de afdeling zelf. De procedure moet zo snel mogelijk gestart worden. Je brengt de hoofdverpleegkundige op de hoogte en meld je aan op de dienst spoedgevallen. Er wordt een meldingsformulier ingevuld en indien nodig gebeurt er een bloedname. De dienst arbeidsgeneeskunde zorgt voor de verdere afhandeling. Als student neem je na het opstellen van de E.H.B.O.-bon contact op met de school betreffende de verzekering. De procedure staat uitgebreid omschreven op intranet. 3.3. Patiëntveiligheid Het oplopen van onbedoelde schade is een reëel probleem in de gezondheidszorg. Vandaar dat er zeer veel aandacht geschonken wordt aan een cultuur van patiëntveiligheid. Ook in het AZ Sint-Rembert heeft dit de hoogste prioriteit. Het optreden van een onbedoeld voorval al dan niet met schade wordt een incident genoemd. Voorbeelden hiervan kunnen zijn: een valongeluk bij een patiënt, een medicijn toedienen bij de verkeerde patiënt, het niet correct identificeren van een labostaal, de glycemie meten bij de verkeerde patiënt Het is belangrijk om (bijna-)incidenten altijd te melden aan de hoofdverpleegkundige of verantwoordelijke, zelfs als de patiënt er geen directe schade van ondervindt. Hij of zij zal dit melden in het incidentmeldsysteem van het ziekenhuis. Incidenten worden verder geanalyseerd door de patiëntveiligheidscoördinator. Belangrijk hierbij is niet wie iets fout heeft gedaan maar wat er in het proces kan worden verbeterd zodat het risico op een gelijkaardig incident in de toekomst kan worden vermeden! In het ziekenhuis wordt veel aandacht besteed aan identificatie. Dit betekent o.a. dat patiënten op elk ogenblik geïdentificeerd moeten kunnen worden aan de hand van een polsbandje. Deze controle moet gebeuren vóór elke handeling die bij de patiënt wordt uitgevoerd (bv. toedienen medicatie, bloedafname uitvoeren, patiënt afhalen voor transport naar een onderzoek ). Tenslotte wordt ook aan de patiënt zelf gevraagd om mee te helpen in zijn eigen veilige behandeling. Hiervoor krijgt elke patiënt bij opname een brochure met de volgende tips. Geef alle informatie over uw gezondheidstoestand Geef het aan als u iets niet begrijpt A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 21 -
Bespreek vooraf het verloop van uw operatie Schrijf op welke medicijnen u gebruikt Stel vragen als de medicijnen er anders uitzien dan verwacht Volg de instructies en adviezen goed op 3.4. Andere administratieve organisatorische procedures - Opname- en ontslagbeleid - Isolatie van besmette patiënten (MRSA, Clostridium, ESBL, ) - Identificatiearmbandje - Decubituspreventie 3.5. Basisveiligheid en bescherming BRAND Alarmeer: of 2000 1 Bluspoging Ramen en deuren toe Evacueer EVACUEER (verzamelpunt: garage spoed) Tot na de eerste branddeur Door middel van stoelen, rescuesheet ROKEN Het ziekenhuis is rookvrij Enkel roken op daarvoor voorziene plaatsen GSM-GEBRUIK Op bepaalde afdelingen mag geen GSM gebruikt worden Bij twijfel contacteer de verantwoordelijke van de afdeling IDENTIFICATIE Iedere medewerker draagt de identificatiebadge zichtbaar Studenten dragen uniform én identificatiebadge van de school Externen moeten zich melden aan het onthaal of registreren op de dienst (meldingsplicht in register) A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 22 -
GEVAARLIJKE PRODUCTEN Ken de risico s van de producten waarmee u werkt Gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen indien vereist volgens gegeven instructie. IONISERENDE STRALING Betreed ruimtes aangeduid met dit symbool alleen als u de veiligheidsmaatregelen kent Werkt u op een afdeling waar ioniserende stralen kunnen voorkomen, draag dan een dosimeter en persoonlijke bescherming volgens instructies. ELEKTRISCHE SPANNING Het schakelen en werken aan plaatsen aangeduid met dergelijk pictogram is enkel toegelaten door daarvoor aangestelde personen! Er is kans op elektrocutie/elektrisering AGRESSIE Blijf rustig en probeer naar een veilige zone te gaan Alarmeer via 2000 ARBEIDSONGEVALLEN & INCIDENTEN Meld alle incidenten Patiëntgerelateerd: via Infoland of intranet Medewerkergerelateerd: via arbeidsgeneeskunde Doe de melding voor het einde van uw shift ALGEMENE AFSPRAKEN - Bij medicatietekort wordt dit naar de vanas-kast gehaald - Bij brand moet men bellen naar het nummer 2000 en de verdere richtlijnen volgen zoals afgesproken - Er kan beroep gedaan worden op het flexteam bij ziekte, drukte, Dit flexteam kan op voorhand aangevraagd worden via het programma iprova. Voor dringendere problemen kun je terecht bij de verantwoordelijke van het flexteam (Anne Sophie Saelen 2611). Voor eventuele medische bijstand kan beroep gedaan worden op de dokter van wacht. Informatie over de betreffende dokter van wacht is te vinden op de afdeling zelf. Bij verdere problemen kun je terecht bij de spoedgevallen (2301). In geval van interne M.U.G. wordt de dringende-medische-bijstandsknop gebruikt. 4. Patiëntenvoorlichting Volgende patiëntenbrochures zijn ter beschikking op dienst en kunnen met de patiënt meegegeven worden: Informatiebrochure MRSA Help mee aan uw veilige behandeling (comité patiëntenveiligheid) Pastorale zorg Ontslag tegen medisch advies darmontsteking door clostridium difficile veilig omgaan met cytostatica A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 23 -
neuropsychologisch onderzoek FEES Delier geriatrisch dagziekenhuis ziekte van Alzheimer NORO-virus Interne liaison geriatrie... 5. Communicatie 5.1. Telefonie De telefoonnummers binnen het ziekenhuis bestaan uit 4 cijfers. Alle nummers kan je vinden in de telefoongids van het ziekenhuis of via intranet. Als men iemand buiten het ziekenhuis wil opbellen, moet men eerst telefoneren naar de centrale (11) en een buitenlijn aanvragen. Als je een lijn wil doorverbinden naar een ander toestel, dien je eerst op de R -toets te drukken en daarna het nummer van het ander toestel vormen. Het gebruik van eigen privé-gsm op dienst is verboden. Hiervoor wordt verwezen naar vroegere dienstnota. Dects op de afdeling De meeste artsen, assistenten en verantwoordelijken dragen een persoonlijke dect. Elke dect heeft een nummer met 4 cijfers. Wanneer het toestel aan de andere kant van de lijn bezet is kan je de ring back functie instellen door op de toets 2 te drukken. Bel je iemand op en heb je oorspronkelijk een gewoon oproepsignaal gevolgd door een snelle bezettoon dan betekent dit dat de dect van deze persoon in de lader zit. Wil je een arts thuis opbellen dan kan dit via verkorte code **2+ drie laatste cijfers van het dectnummer. Dan word je automatisch doorgeschakeld met de huistelefoon van deze arts. Gebruik je **5+ drie laatste cijfers van het dectnummer dan word je doorverbonden met de persoonlijke GSM van deze arts, voor zover zijn/haar verkorte code geprogrammeerd is. Het noodnummer van het ziekenhuis is 2000 (brand of andere noodsituaties) Telefoonnummers voor de dienst geriatrie 2 Hoofdverpleegkundige 3361 Bureel verpleging 2361 A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 24 -
5.2. ICT Op de dienst geriatrie 1 zijn er diverse computers beschikbaar. Het ziekenhuis beschikt over een eigen intranet. Via intranet kan je alle mogelijke informatie vinden over het ziekenhuis, procedures,. 5.2.1. MEDIWEB (elektronisch medisch dossier) * Gebruik Via intranet vind je onder toepassingen, de medische portaalsite terug. Deze toepassing is een databank met patiëntengegevens die door artsen, verpleegkundigen en paramedici wordt gebruikt. Iedere dienst of arts heeft een aparte log-in. Studenten verpleegkunde kunnen dit bestand enkel inzien in het bijzijn van een verpleegkundige. * Functies - Beddenlijst. Voor de arts bestaat dit uit zijn toegewezen patiënten per dienst. Voor de verpleegafdeling gaat dit om alle opgenomen patiënten binnen de eigen afdeling. - De elektronische registratie van opname, transfer en ontslag van de patiënt. - Elektronische aanvraag patiëntenklevers en/of identificatiebandje - Administratieve gegevens van een patiënt raadplegen vb. telefoonnr. - Opvragen van protocollen en verslagen van onderzoeken - Elektronische aanvraag voor kinesitherapie / voedingsdeskundige - Gebruik van visuele herkenningspunten voor ziekenhuishygiëne / interne liaison. 5.2.2. Gebruik van elektronisch personeelspakket: SAGA SAGA HCPS is een Windowstoepassing voor de opmaak van dienstroosterplanning. Het diensthoofd gebruikt deze toepassing voor zijn/ haar personeelsadministratie. Met SAGA is het mogelijk om de planning van dienstroosters te realiseren, rekening houdend met mogelijke wensen, het contractueel aantal uren, alle mogelijke tellers zoals verlof, A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 25 -
feestdagen, aantal nachten, enz. Saga wordt gebruikt als een planningspakket. Het uurrooster voor de personeelsleden van de dienst wordt hierin opgemaakt en gecorrigeerd. De personeelsleden kunnen via een persoonlijke login het uurrooster en hun eigen urenpakket consulteren. Deze gegevens worden maandelijks verwerkt door de personeelsdienst. Aan de hand van deze gegevens worden de loonprestaties berekend. 5.2.3. Gebruik van internet Internetgebruik is enkel toegestaan voor professionele doeleinden. 5.2.4. Gebruik van itransport Wat is ITransport ITransport is een real-time communicatie en informatie systeem voor het intern vervoer in ziekenhuizen. ITransport geeft automatisch taken aan de medewerkers van deze dienst. De taak wordt op het display van een mobiel device weergegeven. De medewerker kan de taak accepteren via een code. Verstoringen in het proces (patient niet klaar / lift bezet / goederen niet aanwezig) kunnen eenvoudig via een code worden teruggekoppeld. Als de medewerker klaar is meldt hij/zij dit en krijgt automatisch een volgende opdracht die bij zijn/haar profiel past en zo dichtbij mogelijk is. De gebruikers (Verpleegafdelingen / Behandelafdelingen / Servicedesk / e.d.) hebben overzicht van de status van alle voor hen van toepassing zijnde taken. Zij kunnen onder andere zien welke taken onderweg zijn en hoe laat verwacht wordt dat de taak klaar is. (in bijlage vind je hoe je een transportaanvraag moet ingeven). 5.3. Buizenpost Wat kan opgestuurd worden: aanvragen van onderzoeken, apotheekvoorschriften bloedtubes of stalen. Eerst zien of alle stalen voorzien zijn van naam en geboortedatum van de patiënt en of dit overeen komt met de naam van de aanvraag. Hoe bloedtubes of stalen opsturen: bloedbuisjes in een kangoeroezakje plaatsen aanvraagformulier in de buitenkant van de zak plaatsen de zak in een cartouche steken de bestemming programmeren cartouche in de buis plaatsen het verzenden gaat verder automatisch Het opsturen van formulieren volgt dezelfde procedure, maar ze moeten niet in een kangoeroezakje. A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 26 -
5.4. Mondelinge communicatie Op dienstniveau Er is driemaal per dag patiëntenoverdracht Er is driemaal per jaar dienstvergadering Er zijn bijscholingen door verpleegkundigen, artsen en firma s,... Er is dagelijks overleg met de behandelende artsen (meerdere malen indien toestand van de patiënt kritisch is) Dagelijks overleg met diëtiste Overleg met de opnamecoördinator Op ziekenhuisniveau Overleg met de zorgmanager Maandelijkse clustervergadering chirurgische diensten Vergadering hoofdverpleegkundigen Participatie in diverse werkgroepen (door hoofdverpleegkundige) 5.5. Schriftelijke communicatie Op het patiëntenoverzicht in één oogopslag: onderzoeken, hulp voeding, logopedie, ADL,... 6. Personeelsinformatie 6.1. Ziekenhuisbreed Op intranet vind je: algemene personeelsinformatie verschillende malen per jaar verschijnt er een nieuwsbrief een groot deel van deze informatie vind je ook in de infomap die je ontvangt bij je aanwerving. 6.2. Dienstspecifiek De opgehangen info aan het magneetbord wordt bijgehouden in de map dienstnota s. 7.Personeelsleden van de dienst Françoise Annelies Katrien Ria Cool Mariska Cuylle Aelter Bogaert Callewaert A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 27 -
Lien De Marez Elke De Waele Cynthia Denduyver Tineke Depoortere Marleen Deschuyter Dorine Charlotte Christine Hanne Annelies Deschuyter Devriendt Haesaert Jonckheere Scherpereel Marieke Trybou Kristien Tryhou Melanie Vandenbroucke Kateleen Vanderjeugd Sandra Vanoost Nathalie Vanoverbeke Lut Verschingel Bijlagen A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 28 -
1. Organogram departement patiëntenzorg 2. Deontologische code voor verpleegkundigen in België Deze code geeft de leidraad die moet gevolgd worden binnen ons ziekenhuis. 3. Verpleegkunde functiebeschrijving 4. Risicoanalyse Deze risicoanalyse werd door de arbeidsgeneesheer opgemaakt en geeft een overzicht van de risicoposten binnen het ziekenhuis. Er wordt verwacht dat ieder nieuw personeelslid en iedere student de gepaste maatregelen neemt. Hiervoor kun je terecht bij uw meter-peter of mentor. Voor studenten die voor de eerste maal in het ziekenhuis komen wordt een brochure van hef- en tiltechnieken voorzien. 5. Werkpostfiche Deze werkpostfiche moet door iedere student afgeprint worden. Bij het begin van de stage wordt deze getekend afgegeven. Bij eventuele vragen kun je deze gerust bij de verwelkoming stellen. 6. Een transport aanvragen in itransport A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 29 -
A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 30 -
Bijlage 2: DEONTOLOGISCHE CODE VOOR VERPLEEGKUNDIGEN IN BELGIE Goedgekeurd door de Algemene Unie van Verpleegkundigen van België in november 2004 INLEIDING Deze code omschrijft de waarden en basisprincipes die als leidraad moeten dienen voor de verpleegkundige praktijk. De code is gericht op een praktijk waarbij rekening wordt gehouden met de internationale aanbevelingen en de van kracht zijnde wetten en reglementen. Op basis van deze code willen de verpleegkundigen al hun patiënten een kwaliteitszorg bieden die recht doet aan de nationale en internationale normen voor de verpleegkundige praktijk. Met deze code willen de verpleegkundigen tevens de veranderingen van onze snel evoluerende samenleving en de ontwikkelingen in de gezondheidswetenschappen in hun beroepspraktijk integreren. De verpleegkundigen hopen dat hun werkomstandigheden van die aard worden dat ze de aanbevelingen in deze code integraal zullen kunnen toepassen. Deze code omvat volgende bepalingen: 1. Algemene bepalingen 2. De uitoefening van de verpleegkunde 3. De relaties van de verpleegkundige met de patiënten en diens familie 4. De relaties met de collega s 5. De relaties met de andere zorgverleners 6. De rol van de verpleegkundige in de samenleving ALGEMENE BEPALINGEN Art. 1 - De verpleegkunde staat ten dienste van de mens en de mensheid. De verpleegkundige verleent verpleegkundige zorg, onafhankelijk van leeftijd, ras, geslacht, geloofsovertuiging, cultuur, nationaliteit en politieke opvatting. Ze respecteert de persoon en draagt bij tot het verbeteren en herstellen van diens gezondheid. Ze verzacht het lijden, steunt de stervende en diens familieleden en begeleidt deze laatsten bij het rouwproces. Art. 2 - Ongeacht zijn fysieke, psychische of sociale situatie heeft de patiënt steeds recht op verpleegkundige zorg. De verpleegkundige zal erover waken om steeds de wil van een juridisch handelingsbekwame persoon te respecteren. Als de patiënt echter juridisch handelingsonbekwaam is, zal de verpleegkundige, rekening houdend met de van kracht zijnde wetgeving, zich door haar geweten laten leiden. DE UITOEFENING VAN DE VERPLEEGKUNDE Art. 3 - De verpleegkundige verleent verpleegkundige zorg overeenkomstig de beroepsnormen terzake. Ze zal in dat kader haar beroepsbekwaamheden blijven onderhouden en ontwikkelen. Art. 4 - De verpleegkundige verleent integrale verpleegkundige zorg, aangepast aan de noden van de individuele patiënt. Art. 5 - Behalve in noodgevallen heeft de verpleegkundige de plicht om een handeling waarvoor ze zich niet voldoende bekwaam of gekwalificeerd acht, te weigeren. In dat A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 31 -
geval dient ze die beslissing aan de opdrachtgevers te melden en te motiveren. Art. 6 - Bij de uitoefening van haar beroep neemt de verpleegkundige een eervolle houding aan, die bijdraagt tot de faam van het beroep. Art. 7 - De verpleegkundige neemt deel aan de ontwikkeling van de op wetenschappelijk onderzoek gebaseerde professionele kennis. Art. 8 - De verpleegkundige let op haar eigen gezondheid en streeft naar betere werkomstandigheden teneinde aan de doelstellingen van het beroep te kunnen voldoen. Ze investeert in haar professionele loopbaan. DE RELATIES VAN DE VERPLEEGKUNDIGE MET DE PATIENT EN DIENS FAMILIE Art. 9 - De verpleegkundige heeft het recht gewetensbezwaren in te roepen als ze meent aan bepaalde vormen van zorgverlening niet te kunnen meewerken. Art. 10 - De verpleegkundige handelt overeenkomstig de wet betreffende de patiëntenrechten. Ze is gebonden door het beroepsgeheim en de wettelijke bepalingen inzake de bescherming van het privé-leven. Art. 11 - Bij de uitoefening van haar beroep waakt de verpleegkundige erover dat de rechten, de waarden, de gewoonten, de gebruiken en de overtuigingen van de individuele patiënt gevrijwaard blijven. Art. 12 - De verpleegkundige waakt over de continuïteit van de zorgverlening. Art. 13 - Bij de uitoefening van haar beroep vraagt de verpleegkundige zo nodig de toestemming van de patiënt. Ze begeleidt de patiënt bij het weer zelf opnemen van zijn verantwoordelijkheid voor zijn verzorging en de evolutie van zijn gezondheidstoestand. De verpleegkundige verleent zorg in het kader van de gezondheidsopvoeding. Art. 14 - De verpleegkundige informeert de patiënt, en dat zo nodig in overleg met de arts en de andere zorgverleners. Indien de patiënt daarin toestemt, informeert de verpleegkundige diens omgeving en tracht die bij de zorgverlening te betrekken. Art. 15 - In het kader van haar zorg aan de patiënt heeft de verpleegkundige ook aandacht voor de familie en biedt ze die de nodige ondersteuning. Art. 16 - Bij het aanbevelen van bepaalde producten of materialen aan de patiënt mag de verpleegkundige zich enkel en alleen laten leiden door het belang van de patiënt. DE RELATIES MET DE COLLEGA S Art. 17 - De verpleegkundige stelt haar bekwaamheden en beroepservaring ter beschikking van haar collega s. Ze toetst haar eigen beroepsovertuigingen regelmatig aan die van haar collega s. Art. 18 - De verpleegkundige mag in geen geval een taak aan een collega overlaten met de bedoeling om aldus haar eigen verantwoordelijkheden uit de weg te gaan. Art. 19 - De verpleegkundige ondersteunt het vertrouwen van de patiënt in haar collega s. Art. 20 - De verpleegkundige onthoudt zich van het winnen van patiënten; ze heeft respect voor de vrije keuze van de patiënt. Art. 21 - Ingeval de gezondheidstoestand van een patiënt door de handelingen van een A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 32 -
collega ernstig in gevaar dreigt te komen, roept ze die collega ter verantwoording. Desnoods neemt ze de nodige maatregelen ter bescherming van de patiënt. Art. 22 - De verpleegkundige zorgt voor een gunstige leeromgeving voor de haar toevertrouwde studenten. Naar gelang van hun vorming delegeert ze bepaalde taken aan die studenten. Ze ondersteunt hen bij het ontwikkelen van hun beroepsvaardigheden en autonoom handelen. DE RELATIES MET DE ANDERE ZORGVERLENERS Art. 23 - De verpleegkundige werkt, in het belang van de patiënt, met de andere zorgverleners samen. Art. 24 - De verpleegkundige draagt actief bij tot de interdisciplinaire samenwerking, noodzakelijk voor een optimale zorgverlening aan de patiënt. Ze tracht dan ook zoveel mogelijk aanwezig te zijn op de interdisciplinaire vergaderingen waarop ze uitgenodigd wordt. Art. 25 - De verpleegkundige heeft respect voor de relatie tussen de patiënt en de andere zorgverleners. Art. 26 - Indien de patiënt de hulp van een andere zorgverlener nodig heeft, geeft de verpleegkundige hem informatie over de verschillende mogelijkheden. Hierbij laat ze de patiënt uiteraard de vrije keuze. Art. 27 - De verpleegkundige heeft de plicht de uitvoering van een medisch voorschrift of het bevel van een hiërarchisch meerdere te weigeren: 1) wanneer ze zichzelf niet voldoende bekwaam acht om de opdracht uit te voeren; 2) wanneer ze voldoende redenen heeft om aan te nemen dat die handeling ernstige negatieve gevolgen kan hebben voor de patiënt. In elk van die gevallen brengt ze de arts en/of haar hiërarchisch meerdere hiervan onmiddellijk op de hoogte. DE ROL VAN DE VERPLEEGKUNDIGE IN DE SAMENLEVING Art. 28 - De verpleegkundige neemt actief deel aan de ontwikkeling van de gezondheidskwaliteit van de samenleving. Art. 29 - Bij de zorgverlening tracht de verpleegkundige, binnen de verschillende budgettaire en wettelijke beperkingen, de door de samenleving ter beschikking gestelde middelen zo optimaal en rationeel mogelijk aan te wenden. Maakten deel uit van de werkgroep: Annemie Ernst, Aldo Spettante, Edgard Peters, Jean-Marc Hulin, Michel Foulon, Ellen Verpeet, Yves Mengal, René Tytgat en Anne-Marie Gérard-Solé. - A.C.N. Hippocrateslaan 91 1200 BRUSSEL - F.N.I.B. Bronstraat 18 1060 BRUSSEL - N.V.K.V.V. Vergote Square 43 1030 BRUSSEL - K.P.V.D.B. Hillstrasse 5 4700 EUPEN - N.N.B.V.V. Bronstraat 18 1060 BRUSSEL A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 33 -