Stichting Christelijke Hulpverlening t Swanenburghshofje Jaarverslag 2015
Inhoudsopgave 1. Voorwoord 2. Terugblik 2015 2.1 Visie, missie en doelgroepen 2.2 Werkzaamheden 2.3 Cijfers 2.4 Medewerkers 2.5 Aanvullende Activiteiten in 2015 3. Organisatiestructuur 3.1 Uitgangspunten 3.2 Taken en functies 4. Participatie in Goudse overlegfora en samenwerkingsverbanden 5. SchuldHulpMaatje 5.1 SchuldHulpMaatje Gouda/Waddinxveen cijfers 5.2 Cijfers SchuldHulpMaatje Waddinxveen 6. Financieel jaarverslag 2015 6.1 Algemeen 6.2 Balans 6.3 Opbrengsten 6.4 Toelichting kosten 6.5 Huur Hofjeswoningen 6.7 Tenslotte Bijlage Jaarrekening 2
3
1. Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag 2015 van Stichting Christelijke Hulpverlening (SCH) t Swanenburghshofje. De SCH biedt al 35 jaar hulp, opvang en begeleiding aan mensen met sociale of maatschappelijke problemen. In 2011 is SchuldHulpMaatje onderdeel van de SCH geworden. Binnen SchuldHulpMaatje (SHM) worden vrijwilligers ingezet om mensen in financiële problemen bij te staan en hen te coachen om (weer) zelfstandig met hun geld om te kunnen gaan. Ook zijn gespreksgroepen een vast aanbod van de SCH. In 2015 hebben wij weer veel werk verzet en veel hulpvragers kunnen helpen. Voor onze medewerkers van 2015 ook een jaar van vieren. In november hebben we met elkaar het 35 jarig bestaan van de stichting gevierd. Een reden om dankbaar te zijn! In de veranderende samenleving met nieuwe hulpvragen, hebben we ons aanbod kunnen aanpassen en op die manier zijn een onmisbare schakel gebleken en gebleven. Het jaarverslag omvat, naast een overzicht van de uitgevoerde activiteiten en de data weergegeven in grafieken en tabellen, ook het financiële jaarverslag en de jaarrekening over 2015. Zo krijgen de vrijwilligers van de SCH en anderen die de SCH steunen een helder beeld van de uitgevoerde activiteiten. Tevens legt het bestuur van de SCH met het jaarverslag verantwoording af, in het bijzonder aan de participerende kerken, de fondsen en de gemeente Gouda, de voornaamste subsidiënten van de SCH. De ruim 65 vrijwilligers zijn de drijvende kracht achter de stichting. Zonder hen inzet en betrokkenheid zou de SCH niet kunnen bestaan. Maar ook het vertrouwen van onze sponsoren en subsidienten, in de vorm van financiële ondersteuning, zijn natuurlijk onmisbaar om ons mooie werk te kunnen blijven uitvoeren Heeft u vragen of opmerkingen over het jaarverslag, neemt u dan gerust contact op met mij of een ander bestuurslid. Met vriendelijke groet, Eunice Hage Voorzitter 4
2. Terugblik 2015 2.1 Missie, visie en doelgroepen Missie De SCH is een laagdrempelige interkerkelijke organisatie in de regio Gouda, die met deskundige en betrokken vrijwilligers vanuit een christelijke inspiratie en levensvisie mensen met een maatschappelijke of psychosociale hulpvraag begeleidt. Naastenliefde en diaconale betrokkenheid zijn onze motivatie Visie In een steeds complexer wordende maatschappij is het voor een toenemend aantal mensen moeilijk om zelf oplossingen te vinden voor hun maatschappelijke en/of psychosociale en/of financiële problemen. Op deze ontwikkelingen in de samenleving wil de SCH inspelen en daartoe professionaliseren. Tegelijkertijd wil de SCH vasthouden aan de bestaande werkwijze, waarin deskundige vrijwilligers een belangrijke rol spelen. Zij bieden ondersteuning en begeleiding aan deze hulpvragers. De vrijwilligers van de SCH doen dat in aanvulling op en in samenwerking met de professionele hulpverlening. Er wordt samengewerkt met het regionale netwerk van professionele hulpverleners, instanties en kerkelijke organisaties. De vrijwilligers van de SCH helpen, ondersteund door de SCH als faciliterende organisatie, de hulpvrager bij de verheldering van de hulpvraag, het zoeken naar oplossing van of dragelijke omgang met de problemen. Doel van de ondersteuning en de begeleiding is het weer (zo) zelfstandig (mogelijk) functioneren van de hulpvrager in de maatschappij op psychosociaal en/of financieel gebied. Wanneer dat noodzakelijk en mogelijk is kan de hulpvrager tijdelijk, in aanvulling op de ondersteuning en de begeleiding, woonruimte huren in 't Swanenburghshofje. 5
2.2 Werkzaamheden De vrijwilligers, de mentoren, de coördinatoren, SchuldHulpMaatjes en de bestuursleden van de SCH hebben ook in 2015 veel werk verzet om de kerntaak, hulp, begeleiding en opvang bieden aan mensen met maatschappelijke, financiële en/of psychosociale problemen, goed uit te voeren. Onderstaande beschrijving van de werkzaamheden en de data weergegeven in grafieken en tabellen illustreren dat. Uniek aanbod De SCH verleent in Gouda en de regio als enige vrijwilligersorganisatie haar unieke vormen van hulp (en de combinatie daarvan). In de eerste plaats is er een grote groep vrijwilligers, die hulpvragers op een laagdrempelige maar deskundige wijze begeleiden bij het oplossen van hun psychosociale problemen (ter ondersteuning van en aanvulling op professionele instanties). Deze psychosociale begeleiders van de SCH begeleiden niet alleen mensen, die zijn gehuisvest op het hofje. Er zijn ook mensen zonder acute huisvestingsproblematiek, maar wel met maatschappelijke, financiële of sociale problemen. In deze gevallen gaat het om ambulante begeleidingen. In de tweede plaats beschikt de SCH over t Swanenburghshofje, waarmee we tijdelijk onderdak kunnen bieden aan mensen met (acute) huisvestingsproblemen. In de derde plaats zijn er opgeleide en gecertificeerde maatjes die mensen met schulden of financiële problemen ondersteunen. Over de werkzaamheden van SchuldHulpmaatje leest u meer in hoofdstuk 5. De vierde activiteit van de SCH zijn de gespreksgroepen, waarmee specifieke hulpvragers worden bereikt die behoefte hebben aan lotgenotencontact. In 2015 was er 1 groep, voor mensen die hun partner verloren: de Gespreksgroep Rouwverwerking. Onder begeleiding van twee ervaren medewerkers konden mensen hun ervaringen met elkaar delen en deze gezamenlijk verwerken. De gespreksgroep kwam tweewekelijks bij elkaar. De groep kwam negen keer samen (en 1 terugkom-bijeenkomst) in kerkelijk centrum De Veste. Een andere gespreksgroep die in 2015 vanuit de SCH is georganiseerd is Levensvragen en Ouderen. Vanuit de signalering dat er behoefte was vanuit mensen van 65+ om met elkaar in gesprek te gaan over levensvragen en zingeving, heeft de algemeen coördinator samen met diaken Dick Vrijburg uit de Rooms Katholieke kerk deze gespreksgroep ontwikkeld in 2014 en uitgevoerd. Ook in 2015 vonden er weer acht bijeenkomsten plaats in Inloophuis Domino. Er werd gesproken over vriendschap, relaties, doodgaan, eenzaamheid, geloof, vreugde, verdriet; oftewel de dingen des levens. Doel van deze gespreksgroep was meer zin en verbondenheid ervaren door het bespreken van levensvragen (zonder er antwoorden op te hoeven krijgen), de rol van levensbeschouwing hierin, en contact met anderen. Er deden 8 6
ouderen mee aan deze gespreksgroep. Begeleiding was dit jaar niet in handen van de algemeen coordinator maar van een vrijwilliger van de SCH. Wel regelde de algemeen coordinator de PR. Procedure De procedure van hulpverlening start in de meeste gevallen met het spreekuur op het hofje. Tijdens de spreekuren (twee keer twee uur per week) wordt samen met de mensen (hulpvragers) geprobeerd de hulpvraag te verhelderen door de twee aanwezige medewerkers. Vervolgens wordt het hulpvragers-/intakedossier besproken binnen het coördinatieteam (CMO: coördinatoren-en mentoren overleg). Daar wordt het besluit genomen een begeleiding te starten of niet. De begeleiding wordt uitgezet onder de medewerkers door de mentoren. Hulpvragers die geschikt lijken voor huisvesting op het hofje krijgen een vervolggesprek (tweede intake) aangeboden met de coördinator hofje en een mentor, waarna in de meeste gevallen een begeleiding werd gestart en huisvesting op het hofje wordt aangeboden. Wanneer wij niet de juiste instantie zijn om begeleiding te bieden wordt de hulpvrager doorverwezen naar een specifieke instantie. Deze selectieprocedure is mede tegen de achtergrond van de toenemende complexiteit van hulpvragen noodzakelijk om de juiste hulp te verlenen aan de juiste hulpvragers. Mentoravonden en intervisie De medewerkers die begeleidingen voor hun rekening nemen kwamen zes-wekelijks bijeen om de voortgang van hun begeleidingen van hulpvragers te bespreken en intervisie te houden. Dat gebeurde onder begeleiding van de vier mentoren. De drie groepen psychosociale begeleiders en de groep SchuldHulpMaatje hebben allemaal hun eigen mentoravond. Overleg, toerusting en coaching waren hierbij sleutelwoorden. De meeste medewerkers waren betrokken bij één of twee begeleidingen. 7
2.3 Cijfers Hulpverlening en hulpvragers Er werden 59 intakes gevoerd (2014: 56). Deze intakes vinden altijd plaats tijdens de spreekuren op woensdagavond en vrijdagmiddag op het Swanenburghshofje. Iedere werkdag is een van de coördinatoren aanwezig tijdens kantooruren op het hofje. Buiten kantooruren zijn de coördinatoren bereikbaar via een noodtelefoonnummer. Woonplaats 20% 7% gouda buiten regio regio 73% Het ging in de meeste gevallen om mensen uit Gouda (43), maar er klopten ook mensen aan vanuit de gemeenten in de regio (12) en een klein aantal (4) kwamen buiten de regio. De stichting staat open voor mensen van alle levensbeschouwingen en uit alle culturen. Dat is ook te zien aan de hulpvragers die zich gemeld hebben op de spreekuren in 2015. Levensbeschouwing 47% 36% christen moslim geen 17% 8
Bij de intake wordt gevraagd of iemand religieus is, en zo ja welk geloof iemand aanhangt. In 36% van de gevallen geeft men aan christen te zijn, 17% is moslim. De overige hulpvragers hebben aangegeven niet religieus te zijn. Geslacht 14% 42% man vrouw 44% vrouw met kind 58% van de hulpvragers is vrouw, 42% is man. 14% van de vrouwen heeft de zorg over een minderjarig kind. In 2015 hebben we op het hofje 4 alleenstaande moeders met kinderen gehuisvest. Leeftijd 14% 15% <1994 1985-1994 39% 32% 1965-1985 >1965 Qua leeftijdsopbouw komt naar voren dat het leeuwendeel (71%) tussen de 22 en 65 jaar is. 15% van de hulpvragers is jong (onder de 21 jaar) en 14% is ouder dan 65 jaar. Voor jongeren en senioren zijn vaak organisaties die specifieke hulp bieden aan ouderen en jongeren. Jongeren onder de 21 jaar verwijzen we bijvoorbeeld vaak naar de Reling of Siriz. 9
Problematiek 60 50 52 huisvesting financieel 40 30 20 10 35 10 3 26 13 19 2 relatie eenzaamheid psychische verwerking structuur geloofsvragen 0 opvoeding De mensen die zich melden op de spreekuren kampen met psychosociale problemen. Heel vaak is er een verwevenheid van zowel financieel-praktisch als psychisch-sociale problematiek aanwezig. Van de 59 aanmeldingen is in 52 gevallen (ook) een huisvestingsvraag aan de orde. Ook wordt heel vaak (32x) financiële problematiek genoteerd bij de intake. Psychische problematiek (19x) en problemen bij het op orde krijgen en structuur (her-) vinden in het dagelijks leven wordt ook (19x) vaak genoemd. Contra-indicatie om op het hofje te komen wonen en/of ambulant begeleid te worden door medewerkers van de SCH en/of SchuldHulpMaatje is: - Ernstige psychiatrische problemen - Verstandelijke beperking - Ernstige verslavingsproblematiek - Geen inzicht in eigen aandeel problematiek Als dit blijkt na de intake of na een tweede intake, wordt er zo mogelijk verwezen naar een passende instantie. 10
Verwijzing via 39% 61% professioneel informeel Hulpvragers komen bij ons terecht via een informele weg (25x). Daarvan hebben 12 mensen ons zelf gevonden via internet. 10x zijn zij verwezen door familie of kennissen. 3x heeft de kerk of diaconie hen op de SCH gewezen. 34 hulpvragers zijn via een professional naar ons verwezen. Koploper in aanmeldingen zijn in 2015 de drie sociale teams van Gouda geweest met 14 verwijzingen. Het sociaal team Waddinxveen heeft ook 3x verwezen en sociaal team Zuidplas 1x. De GGZ heeft 5 hulpvragers verwezen. Het Leger des Heils 3x en Kwintes 2x. Overige verwijzers zijn: ZOG/straatadvocaat, de Reling, Veilig Thuis, Mozaïek Wonen, de Reclassering en Bureau Jeugdzorg (allemaal 1 verwijzing) 2.4 Medewerkers In 2015 waren er twee betaalde krachten in dienst. Het gaat om 1 algemeen coördinator (20 uur per week) en om 1 coördinator van het Hofje (12 uur per week). In 2015 waren er 68 vrijwilligers actief, inclusief mentoren (3), de bestuursleden (6), klusjesman, de ICT-er. Dit getal is inclusief de 23 schuldhulpmaatjes. In januari 2015 was er een introductiecursus voor nieuwe medewerkers. Er werden 13 nieuwe medewerkers opgeleid. De acht trainingen bestond uit vier avonden m.b.t communicatie en vier avonden deskundigheidsbevordering door professionals uit Gouda zoals het sociaal team, de GGZ, MEE en Mozaïek Wonen. 11
2.5 Aanvullende activiteiten in 2015 De coördinatoren zijn proactief in het zoeken naar activiteiten die aansluiten bij de doelstelling en die passen bij de recente ontwikkelingen in de maatschappij. Daarbij is het steeds van belang te onderzoeken in welke behoefte het aanbod voorziet en of er reeds een aanbod is in Gouda. Afstemming en samenwerking met gelieerde organisaties is daarbij het uitgangspunt. Ook in 2015 heeft de SCH weer geparticipeerd in projecten samen de PKN diaconie, de Rooms katholieke kerk en inloophuis Domino. Zo was er weer een maaltijd op Eerste Kerstdag in Domino, was er voor de tweede keer een gespreksgroep Levensvragen en Ouderen. Dit keer werd deze gespreksgroep begeleid door de pastor van de Rooms katholieke kerk en een vrijwilliger vanuit het Swanenburghshofje. Schuldhulpmaatje groeit gestaag en heeft nu 23 maatjes (2014:17 maatjes). Er zijn 6 maatjes in Waddinxveen actief. In hoofdstuk 5 zal nader worden ingegaan op de werkzaamheden van SchuldHulpMaatje, het aantal cases, het bereik, de doelgroep etc. Vanuit SchuldHulpMaatje is de coordinator betrokken bij velerlei externe activiteiten op het gebied van schuldhulpverlening en armoedebestrijding. SchuldHulpMaatje wordt als een serieuze partner beschouwd in het Goudse netwerk en vaak geconsulteerd en om input gevraagd bij het ontwikkelen van gemeentebeleid omtrent schuldhulpverlening, armoedebeleid en participatie. Ook dit jaar had de algemeen coordinator zitting in de kerkgroep Ondersteuningshuis en draaide zij mee (of een van de Schuldhulpmaatjes) in de spreekuurpool bij de Voedselbank. Zij heeft contact gelegd met andere organisaties die zich in Gouda met schuldhulpverlening en thuisadministratie bezig houden en de spreekuurpool uitgebreid. Ook heeft de algemeen coordinator een workshop verzorgd op de Goudse Armoedeconferentie in november 2015 en werd zij uitgenodigd door de gemeente om bij de Commissaris van de Koning in november 2015 om over het werk van SchuldHulpMaatje te vertellen. De waardering voor het werk van SchuldHulpMaatje werd door de gemeente ook beloond met een subsidie in 2015 (zie financieel jaarverslag) 12
3. De organisatiestructuur van de SCH 3.1 Uitgangspunten De uitgangspunten voor de organisatie structuur zijn: o o o o o o o Het bestuur is eindverantwoordelijk voor de activiteiten van de SCH. Zij bestuurt op afstand, de uitvoering wordt overgelaten aan de coördinatoren en vrijwilligers. De coördinatoren treden op binnen de door het bestuur gestelde (beleids)kaders en op basis van hun taak/functie omschrijvingen. Zij leggen verantwoording af over de door hun uitgevoerde werkzaamheden. De vrijwilligers (begeleiders) dienen optimaal te worden ondersteund bij de begeleidingen. Bij de hulpverlening door de vrijwilligers verzekeren de coördinatoren als betaalde krachten de continuïteit en dragen zorg samen met de mentoren- voor de nodige ondersteuning. Bovenstaand uitgangspunt is helder uitgewerkt in taken en bevoegdheden van bestuur en coördinatoren, alsmede in de taakomschrijving van de mentoren en in het vrijwilligersbeleid. Zo weet iedereen waar hij en zij aan toe zijn en wat van hen wordt verwacht. De continuïteit van de activiteiten van de SCH in het heden en in de toekomst vraagt om professionele, betaalde krachten op HBO en MBO niveau, met kennis van hulpverlening, administratie, beleidsontwikkeling en fondsenwerving. Dit kan en mag niet worden verwacht van vrijwilligers. De budgettaire ruimte voor de vereiste deskundigheid daarvoor is aanwezig. De salariëring van de Algemeen coördinator komt overeen met salariëring op HBO niveau, die van de coördinator Hofje met salariëring op MBO niveau. In het kader van goed werkgeverschap worden op basis van de beleidskaders en de taakfunctieomschrijvingen werkafspraken gemaakt, overlegt het bestuur regelmatig met de coördinatoren en ziet er op toe dat jaarlijks functioneringsgesprekken worden gehouden. Gelet op de zwaarte van de taken op het terrein van onder meer hulpverlening, administratie, communicatie, fondsenwerving en vanwege de noodzaak om adequate uitvoering daarvan te verzekeren is een eindverantwoordelijke Algemeen Coördinator vereist, alsmede een Coördinator Hofje voor de operationele taken rondom het Hofje. Samen zorgen zij voor vereiste continuïteit. De Algemeen Coördinator is ook verantwoordelijk voor SchuldHulpMaatje. Bij de samenstelling van het bestuur van de SCH dient de nodige deskundigheid te worden verzekerd. Daarbij gaat het onder meer om kennis op sociaal-medisch, 13
o o administratief en bestuurlijk terrein. In dat kader zijn verschillende profielen gewenst. Aldus zijn het goed werkgeverschap en de algemene aansturing en de klankbordfunctie voor de coördinatoren verzekerd. In het kader van specifieke taken of ontwikkelingen op het terrein van zorg en welzijn, beheer, en PR en communicatie kan het bestuur werkgroepen instellen, waarin bestuursleden, coördinatoren, mentoren en andere vrijwilligers op basis van vrijwilligheid kunnen participeren. Aldus is inbreng mogelijk vanuit alle gezichtsvelden van de organisatie als het gaat om het actualiseren, ontwikkelen of initiëren van zaken. Daarnaast vormt het een gelegenheid om elkaar te ontmoeten en verbinding te maken. De mentoren (vrijwilligers) zijn de schakel tussen de coördinatoren en de vrijwilligers. Hun rol bestaat uit ondersteuning en toerusting van de begeleiders. Al deze punten zijn vastgelegd in Beleidsstuk De zachte krachten (2013) 3.2 Taken en functies Bestuur SCH Het bestuur van SCH is eindverantwoordelijk, bepaalt het beleid van de SCH en schept de noodzakelijke voorwaarden voor de uitvoering van de activiteiten van de SCH en verzekert de continuïteit van SCH. Het bestuur is verantwoordelijk voor en bepaalt op hoofdlijnen het strategisch beleid wat betreft zorg/welzijn, personeel, financieel en huisvesting. Dit betekent het vaststellen van het personeelsbeleid, het beleid op het gebied van zorg en welzijn, de begroting en de jaarrekening, het beleidsplan/jaarplan en het jaarverslag. Het bestuur stuurt de Algemeen Coördinator en de Coördinator Hofje aan. Zij voeren het door het bestuur vastgestelde beleid uit. Beleidsvoorbereiding is de taak van de Algemeen Coördinator. Als in 2014 zijn er twee bestuursleden bijgekomen die zich met name richten op SchuldHulpMaatje. Dit is met grote tevredenheid voortgezet in 2015. Coördinatoren SCH Gelet op de veelheid aan taken en het uiteenlopende karakter daarvan bestaat behoefte aan twee coördinatoren, elk met een eigen takenpakket dat is vastgelegd in een taakfunctieomschrijving. Het gaat om een eindverantwoordelijke Algemeen Coördinator en een Coördinator Hofje, die de beheerstaken en de operationele taken (in het bijzonder de hulpverlening op het hofje) voor zijn/haar rekening neemt. Samen zorgen zij voor vereiste continuïteit. 14
De taakverdeling draagt bij aan de duidelijke organisatiestructuur, waarbij één van de twee betaalde krachten eindverantwoordelijk is voor de werkzaamheden binnen de SCH. De taakverdeling betekent ook dat het bestuur de coördinatoren elk op hun eigen taken en verantwoordelijkheden kan aanspreken. Ook tussen de coördinatoren bestaat dankzij de taakverdeling en via werkafspraken de nodige duidelijkheid. Dat geldt aldus ook voor mentoren en vrijwilligers. Mentoren SCH De mentoren zijn de schakel tussen de betaalde krachten en de overige vrijwilligers. Zij zijn vrijwilligers die zich onderscheiden door een grote deskundigheid en ervaring op hulpverleningsgebied. De mentor geeft leiding aan het mentorteam door groepsbijeenkomsten en individuele ondersteuning van de vrijwilligers/medewerkers bij het doen van de begeleidingen. Daarnaast is de mentor in staat bij specifieke hulpvragers een passende begeleider toe te wijzen vanuit kennis over de hulpvraag en wetenschap met betrekking tot de competenties, wensen en draagkracht van de begeleider. Zij ondersteunen en coachen de vrijwilligers bij hun begeleidingen en hebben in dat kader uitvoerende taken. Vrijwilligers SCH De vrijwilligers van de SCH zijn als begeleiders van de hulpvragers het gezicht van de SCH. Zij hebben in dat kader een serieuze verantwoordelijk bij de uitvoering van hun begeleidingen. Dat vraagt om het eenduidig vastleggen en communiceren van uitgangspunten, taken, processen en procedures. Zo kan de begeleiding vanuit de SCH zorgvuldig en deskundig gebeuren. Aandachtpunt daarbij is effectieve ondersteuning van de begeleidingen. De introductiecursus, die sinds jaar en dag wordt gegeven, is een belangrijk element in dezen. 4. Participatie en samenwerking in Gouda De vrijwilligers van de SCH voeren hun werk uit in aanvulling op en in samenwerking met de professionele hulpverlening. Hiertoe wordt samengewerkt met het regionale netwerk van professionele hulpverleners, instanties en kerkelijke organisaties. In de 35 jaar dat de SCH bestaat heeft zij een goede naam opgebouwd in Gouda en omstreken. Uit de verwijzingen blijkt dat professionals de SCH en SHM goed weten te vinden (zie verwijzingen onder 2.3) 15
De coördinatoren van de SCH participeren structureel in een aantal overlegfora en samenwerkingsverbanden. 4. OGGZ (Overleg Openbare geestelijke gezondheidszorg) 4x per jaar 5. Maatjes en Mentoren-Overleg 4x per jaar 6. Kerngroep Ondersteuningshuis Voedselbank 4x per jaar 7. Overleg Humanitas Thuisadministratie 2x per jaar 8. Coördinatoren-dag SchuldHulpMaatje 2x per jaar 9. Diaconale Stichtingen Overleg 2x per jaar 10. Overleg Armoedebeleid met alle voorliggende voorzieningen op het gebied van financiële hulpverlening 11. Werkgroep Maatschappelijke opvang 2x per jaar 12. Overleg In en uitstroom Maatschappelijk Opvang 2x per jaar Daarnaast was er regelmatig contact met vele Goudse organisaties zoals Westerbeek Schuldhulpverlening, de diaconaal consulente, de GGZ, het Leger des Heils en sinds 2015 met de sociale teams in Gouda en Waddinxveen. De coördinatoren hebben een kennismakingsrondje langs alle sociale teams gemaakt in 2015 om de SCH (opnieuw) onder het voetlicht te brengen en verwijscriteria te bespreken. Door de participatie aan de overlegfora en het overige overleg wordt een belangrijke meerwaarde van de t Swanenburghshofje geborgd, namelijk de kennis van het Goudse netwerk (en omgeving), de goede contacten en de snelheid en de deskundigheid waarmee naar allerlei instanties kan worden door verwezen. Ook vanuit het bestuur is er met regelmaat overlegd met diverse externe partijen, en wordt bijvoorbeeld het Bestuurlijk Overleg Openbare Gezondheidszorg bezocht (1x per jaar) en de regionale/landelijke bestuurlijke bijeenkomsten SchuldHulpMaatje en de ALV van SchuldHulpMaatje 16
5 SchuldHulpMaatje 5. 1 Cijfers SHM Gouda en Waddinxveen In 2011 ontstond het landelijk initiatief SchuldHulpMaatje (onder andere door Kerk in Actie en Modus Vivendi) In de tweede helft van 2011 heeft het bestuur van de SCH besloten ook een groep SchuldHulpMaatje Gouda binnen de stichting op te nemen. In de afgelopen jaren is dit werk verder uitgebouwd en vormgegeven. Sinds die tijd zijn het aantal aanvragen, maar ook het aantal vrijwilligers gestaag gegroeid. Schuldenproblematiek treffen we bij de hulpvragers bij het hofje met grote regelmaat aan. Het is een aanvulling op de andere hulpverlening om hier specifiek deskundigheid voor in huis te hebben. Dat is de reden waarom de SCH heeft gekozen om dit aanbod te integreren binnen de stichting. aantal dossiers per jaar 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 47 60 aantal dossiers 78. 2013 2014 2015 In 2015 heeft de algemeen coördinator (tevens coordinator SHM) 78 aanmeldingen binnengekregen voor SchuldHulpMaatje. Dat is een duidelijke groei zoals de grafiek laat zien. De Schuldhulpmaatjes zijn een aanvulling op de professionele hulpverlening en een voorliggende voorziening. Hun belangrijkste taken zijn het creëren van overzicht in de financien (inkomsten, uitgaven, schulden), coaching en ondersteuning, het ordenen van de administratie, zonodig toeleiden naar de gemeentelijke schuldhulpverleninig (en ook aanwezig zijn bij gesprekken aldaar) en budgetteren. 17
activiteiten toeleiden SHV 38 coaching 59 budgetteren 33 overzicht 73 administratie 42 0 10 20 30 40 50 60 70 80 2015 instroom via 17 61 professioneel informeel Het merendeel komt via de professionele hulpverlening binnen (61x). De informele verwijzers (17) zijn familie/kennissen (5), diaconie en kerk (2) en hulpvragers die ons zelf (10) weten te vinden door bijvoorbeeld te zoeken op internet. Die laatste groep is ruim verdubbeld t.o.v. vorig jaar (2014:4). Blijkbaar is de naamsbekendheid van SchuldHulpMaatje vergroot. 18
De professionele verwijzers zijn in onderstaande diagram weergegeven: verwezen door: 7 2 1 2 8 4 4 21 12 huisarts/wijkverpleging gemeente / GGD Westerbeek Ondersteuningshuis SCH sociaal team Gouda sociaal team W'veen SHV waddinxveen overige De grootste verwijzer in 2015 waren de drie sociale teams met 26 aanmeldingen (4 verwijzingen daarvan kwamen van de sociale teams uit Waddinxveen). Daaropvolgend verwees de Schuldhulpverlening in 2015 in totaal 15x. Zij weten ons beduidend beter te vinden dan vorig jaar (2014: 5x). Opvallend is daarbij dat 8 verwijzingen uit Gouda komen (Westerbeek) en 7 verwijzingen van de Schuldhulpverlening uit Waddinxveen. 12 aanmeldingen werden intern verwezen door de SCH (mensen die in de hofjes wonen, hebben ook vaak behoefte aan een SchuldHulpMaatje). 4 aanmeldingen kwamen via het Ondersteuningshuis waar we sinds september 2013 spreekuur houden. Overige verwijzers zijn de gemeente/ggd, huisarts/wijkverpleging, GGZ of Humanitas Thuisadministratie. 19
woonplaats 3 15 60 gouda waddinxveen regio De meeste hulpvragers komen uit Gouda (60), maar er is een toename van hulpvragen uit Waddinxveen zichtbaar in 2015. Er kwamen 15 verwijzingen uit Waddinxveen.(2014:7 en 2013:0). afkomst 12 8 58 Nederland Marokko Overig Het merendeel van onze hulpvragers heeft een Nederlandse achtergrond (58), uit Marokko (8) en overige landen (12) waaronder Suriname, Turkije, Afrika of Oost-Europa. 20
gezins samenstelling 23 35 5 15 alleenstaande alleenstaande ouder echtpaar zonder kinderen gezin De meeste hulpvragers zijn alleenstaand (35) maar we zien ook steeds meer gezinnen met kinderen (23) en eenoudergezinnen (15) die een beroep doen op SchuldHulpMaatje. dossier behandeld 17 61 ja nee Van de 78 aanmeldingen, zijn 17 dossiers niet in behandeling genomen vanwege de complexiteit van de problematiek, hulpvragers die afhaken of waar geen contact meer mee te krijgen is na aanmelding. Er is in die eerste gevallen doorverwezen naar gespecialiseerde hulpverlening. In een aantal gevallen bleek dat de hulpvrager voldoende steun had in het eigen netwerk. In totaal zijn er 61 dossiers (2014:46) in behandeling genomen. 21
succesvol 19 36 6 ja nee (nog) niet bekend Van de 61 dossiers die in behandeling zijn genomen, zijn 19 dossiers succesvol afgerond op het moment van dit schrijven. Een dossier is succesvol afgerond als de hulpvrager en het maatje tevreden zijn en in gezamenlijk overleg besluiten dat hun structurele contact beeindigd kan worden. Soms is de hulpvrager aangekomen bij de Schuldhulpverlening, soms heeft hij/zij meer overzicht in de financieen of is de crisis bezworen zoals een huisuitzetting of een afsluiting van energie. Een dossier is niet succesvol afgesloten als het maatje het contact met de hulpvrager is verloren (de client is dan tijdens het traject afgehaakt). Dit is in 6 cases het geval. Een aantal dossiers (36) zijn nog niet afgerond op het moment van dit schrijven. doorlooptijd 0 2 15 9 35 0 en 3 mnd 3 en 6 mnd 6 en 9 mnd 9 en 12 mnd meer dan 12 mnd Soms volstaat een traject van 0-3 maanden waar een maatje in twee gesprekken een hulpvrager voldoende handvatten heeft kunnen geven. Soms loopt een maatje een langere periode mee (dat heeft ook te maken dat doorlooptijden van Schuldhulpverlening lang zijn). 22
Als een traject langer dan 12 maanden duurt, kijkt de algemeen coördinator met het maatje of verwijzing naar een andere organisatie op zijn plek is. Als bijvoorbeeld blijkt dat een hulpvrager niet in staat blijkt zijn financiële huishouding zelf te voeren, kan het nodig zijn over te dragen aan een bewindvoerder. Ook kan blijken dat iemand door een verstandelijke beperking of niet aangeboren hersenletsel blijvend gespecialiseerde hulp nodig heeft. Dan wordt er door de algemeen coördinator en het SchuldHulpMaatje contact gelegd met bijvoorbeeld Gemiva Budgetlink of ASVZ. Ook kan tijdens het traject blijken dat er sprake is van verslavingsproblematiek. In dat geval is een verwijzing naar de verslavingszorg op zijn plek. In alle gevallen gebeurt deze verwijzing in overleg met de hulpvrager. Alle maatjes hebben een opleiding doorlopen. Zij worden bovendien ieder jaar gehercertificeerd middels e-learning. De algemeen coördinator wordt 1x per jaar bijgeschoold op de zogenaamde coördinatoren-dag waarin zij deskundigheidsbevordering krijgt m.bt. intervisie geven, monitoren hulpverlening en/of registreren van de cases. De algemeen coördinator organiseert 1x per 6 weken een mentoravond. In 2015 werden deze avonden gehouden in kerkelijk centrum de Veste en in het kerkgebouw van het Apostolisch Genootschap Gouda. Op deze avonden krijgen de maatjes de ene keer intervisie waarbij casuïstiek wordt ingebracht en besproken aan de hand van de incidentmethode. De andere keer nodigt de algemeen coördinator een spreker uit voor deskundigheidsbevordering. In 2015: Bureau Westerbeek COD Schuldhulpverlening, Flanderijn Deurwaarders. Met de gemeente Gouda is er regelmatig overleg over de samenwerking. Ook met de sociale teams, Humanitas Thuisadministratie en Westerbeek is regelmatig contact geweest. De algemeen coördinator en één van de maatjes hebben zitting in het Ondersteuningshuis bij de Voedselbank en houden daar 1x per 6 weken spreekuur. Doel is nagaan of mensen voldoende hulp hebben bij hun financiën/administratie en laagdrempelig toeleiden naar passende hulpverlening. Verder zijn er formulieren den tools online aanwezig en beschikbaar voor SchuldHulpMaatje om de processen te ondersteunen en kwaliteit en veiligheid ten aanzien van de hulpverlening te waarborgen. 23
5.2 Waddinxveen Schudhulpmaatje cijfers In 2013 is er door de voorzitter van het diaconaal platform Waddinxveen contact gezocht met de algemeen coordinator van de SCH. Waddinxveen heeft (ook) te maken met een toenemend aantal mensen met (dreigende) schuldproblematiek. De kerken wilden hun bijdrage leveren en gaven aan te overwegen een locatie SchuldHulpMaatje op te richten. Algemeen coordinator SchuldHulpMaatje en bestuurslid van de SCH hebben een presentatie gehouden voor het diaconaal platform in 2013. Besloten is toen geen eigen locatie SchuldHulpMaatje Waddinxveen op te richten maar Waddinxveense maatjes onder te brengen bij locatie Gouda, en van daaruit opgeleid en gecoördineerd te worden. Als tegenprestatie zouden de kerken financiële support bieden en vrijwilligers aanleveren. In 2015 heeft SchuldHulpMaatje Gouda inderdaad financiële steun gekregen van de PKN kerk (Bethelkerk) in de vorm van collecte-opbrengsten. (Zie financieel jaarverslag). In 2016 staat op de planning ook met andere kerken in Waddinxveen het gesprek aan te gaan. Ook hebben wij een verzoek gedaan aan de burgerlijke gemeente SchuldHulpMaatje financieel te ondersteunen in de vorm van een subsidie. In 2015 opereerden in Waddinxveen 5 actieve maatjes (1 maatje uit Waddinxveen is door persoonlijke omstandigheden niet actief geweest in 2015) Van de 78 dossiers kwamen 15 cases uit Waddinxveen. 3 cases kwamen uit de regio (Moordrecht, Boskoop) woonplaats 15 3 60 gouda waddinxveen regio 24
instroom via 2 13 professioneel informeel In 2 gevallen zijn ze zonder professionele verwijzing bij SHM terecht gekomen : 1 persoon heeft ons zelf gevonden via internet, 1x verwezen door familie/vrienden. In 13 gevallen zijn zij wel door een professionele organisatie verwezen. verwezen door: 2 4 7 sociaal team W'veen SHV waddinxveen overige Koploper is de Schuldhulpverlening Waddinxveen (7 verwijzingen), gevolgd door het sociaal team Waddinxveen (4x) en Humanitas (die geen thuisadministratie biedt in Waddinxveen). In 2015 heeft de coordinator SchuldHulpmaatje een bezoek gelegd aan sociaal team Waddinxveen. Reeds in 2014 heeft zij de medewerkers van de gemeentelijke Schuldhulpverlening Waddinxveen ontmoet en onderlinge verwijscriteria zijn toen besproken. De samenwerking verloopt uitstekend. 25
afkomst 0 1 14 Nederland Marokko Overig In 2015 hadden de meeste hulpvragers een Nederlandse achtergrond. In 2014 was dat gemêleerder zoals het diagram laat zien: afkomst 2 3 2 Nederland Marokko Overig 26
gezins samenstelling 4 2 9 0 alleenstaande alleenstaande ouder echtpaar zonder kinderen gezin Meer dan de helft van de aanmeldingen betreft een alleenstaande (9), ook zijn er een aantal gezinnen geregistreerd als hulpvrager van SHM (4) en stellen zonder kinderen (2). dossier behandeld 3 12 ja nee 12 van de 15 aanmeldingen uit Waddinxveen zijn daadwerkelijk in behandeling genomen. In 2 cases bleek hulp niet meer nodig te zijn/ was er een andere organisatie die de casus over had genomen. In 1 geval bleek te problematiek te complex te zijn, en is verwezen naar een specialist (in dit geval Kwintes). 27
succesvol 4 7 1 ja nee (nog) niet bekend Van de 12 dossiers die in behandeling zijn genomen, zijn er 4 succesvol afgerond. 1 keer is de hulpvrager afgehaakt/ heeft het maatje het contact verloren. De rest van de dossiers is in januari 2016 nog actief. Nieuwe maatjes Eind 2015 heeft de algemeen coordinator twee gesprekken gehad met potentieel nieuwe maatjes. Een van de maatjes start in april samen met een nieuw maatje uit Gouda- de training in Utrecht. We willen de groep van Waddinxveen uitbreiden met maatjes als de financiering dat toestaat. Opleiden van nieuwe maatjes en toerusting van bestaande maatjes brengt kosten met zich mee (zie financieel jaarverslag/begroting) 28