Toelichting festivalworkshops Athene zaal A 11.45-12.45 uur Cognitie en Sport Erik Matser, Eigenaar kliniek Neuro-Psychologie De mate van leren en de snelheid van informatieverwerking is per mens verschillend. De combinatie van niveau van het werkgeheugen en de mate van snelheid van informatieverwerking zijn goede voorspellers van het niveau wat men kan behalen binnen de topsport. 'World Class' kan men alleen worden met een topprestaties binnen de genoemde domeinen van de neurologische functies. 13.15-14.15 uur Talentherkenning: hoe, waar en wanneer? Henk-Jan Zwolle, directeur HJZSport Talentherkenning is een actueel onderwerp op alle mogelijke terreinen. In het bedrijfsleven en het onderwijs ligt vooral de focus op mentale capaciteiten. In de sport is de kunst echter om een voorspelling te doen van de mogelijkheden van een jonge sporter op oudere leeftijd. Met andere woorden: hoe vinden we de volgende generatie Olympisch kampioenen? De belangrijkste factor in het voorspellen van talent is de analyse van de omgeving. Wat zijn de mogelijkheden van de ouders? Wat is de afstand naar de dichtstbijzijnde accommodatie? Hoe zijn de studiemogelijkheden in de buurt? Is er genoeg competitie? En dan nog een heleboel onvoorspelbare factoren die te maken hebben met familie omstandigheden en relaties. Door de kansen te vergroten dat talentvolle sporters de goede keuze maken is de enige weg om uiteindelijk meer kampioenen te krijgen. Het Olympisch Plan is bijvoorbeeld vooral ingericht om de kansen te vergroten voor iedereen, van meer bewegen van de bevolking tot het verbeteren van accommodaties. Dit sluit naadloos aan bij het vinden en ontwikkelen van talenten die uiteindelijk voor de medailles moeten gaan zorgen. 14.30-15.30 uur Evaluatie van 10 jaar Rabo Talentenplan Joep Bartels, oprichter Academy Bartels Talentontwikkeling in de paardensport is een van de best scorende programma s in de certificeringsprocedure van NOC*NSF. Het Rabo Talentenplan heeft gewerkt als een frisse wind in de Nederlandse paardensport. Jonge ruiters zorgden in de afgelopen jaren voor gouden medailles en wereldrecords op wereldkampioenschappen en Olympische Spelen. Volgens Joep Bartels zijn het niet alleen de traditionele elementen als scouting en (individuele) begeleiding die voor het succes verantwoordelijk zijn. Er is meer aan de hand en waarschijnlijk zijn de indirecte effecten belangrijker dan de directe traditionele instrumenten. Maar er zijn ook nog genoeg valkuilen en verbeterpunten en ook die komen in deze workshop aan de orde.
Zaal 1 Talentontwikkeling in de gemeente Eindhoven Guus Hulshof, Hoofd Sport, Bewegen en Recreatie gemeente Eindhoven Mark Meijer, Coördinator CTO Eindhoven Hoe realiseert u uw ambities op het gebied van talentontwikkeling in een complexe politiek bestuurlijke context? In deze sessie wordt in gegaan op de rol van overheden bij het stimuleren van talentontwikkeling. Guus Hulshof en Mark Meijer vertellen hoe dit wordt aangepakt in Eindhoven, waar recent grote stappen op gebied van talentontwikkeling zijn gezet. 13.00-13.45 uur Centre for Sport & Education (de ideale mix tussen sport en opleiding) Thomas van der Staak, Directeur Centre for Sport & Education Rianne van Strien, oprichter Coach2score In schooljaar 2008 2009 is onderwijsgroep Landstede met het Centre For Sports & Education (CSE) gestart. Het CSE is een onderwijsconcept voor talentvolle sporters in de leeftijd van 12 tot 22 jaar waarbij het Voortgezet Onderwijs, Middelbaar Beroeps Onderwijs en Hoger Beroeps Onderwijs gevolgd kan worden. Het concept bestaat uit 3 domeinen te weten: sport (kern: sportspecifieke ontwikkeling), onderwijs (kern: het leren op je eigen niveau) en sportondersteuning (kern: investeren op de verschilmakers). De sessie gaat over de uitgangspunten en de ontwikkeling van dit onderwijsconcept. 14.00-14.45 uur Opleiding tot topsporter/profvoetballer Danny Meuken, Adviseur NOC*NSF Corné Groenendijk, KNVB Meer en meer zien we dat topsporters full time topsportprogramma s hebben. Daarnaast is de ontwikkeling dat sporters (vaak al op jonge leeftijd) een contract aangeboden krijgen waardoor ze van hun sport hun beroep kunnen maken. Met name in het voetbal is dit het geval. De gedachte om voor dit beroep ook een speciale beroepsopleiding te ontwikkelen lijkt gerechtvaardigd. Echter gezien de huidige kaders voor het (beroeps-)onderwijs is dit nog niet eenvoudig. De KNVB is samen met een aantal betaald voetbal organisaties en MBO opleidingen en ondersteund door NOC*NSF, de opleiding tot Profvoetballer aan het ontwikkelen. In deze workshop vertellen we u meer over de wijze waarop er nu ontwikkeld wordt. Wat de huidige stand van zaken is en welke stappen we in de toekomst willen gaan zetten. 15.00-15.45 uur Regionale talentontwikkeling provincie Utrecht Mirjam Preusterink, Coördinator Topsport Olympisch Netwerk Midden Nederland Marieke Dijkstra, Manager Topsport Olympisch Netwerk Midden Nederland Om talentontwikkeling in de provincie Utrecht te stimuleren is subsidie beschikbaar gesteld voor het opzetten en professionaliseren van minimaal drie regionale talentencentra (RTC s). Aan de hand van een onderzoek i.s.m. bonden en huidige initiatieven zijn vijf sporten gekozen die extra aandacht krijgen op het gebied van talentontwikkeling. Tijdens de workshop zal dit proces nader besproken worden. Welke regionale rol speelt een RTC, hoe zet je een RTC op, aan welke voorwaarden moet een RTC voldoen en welke ondersteuning wordt aan de RTC s geboden zijn vragen die aan bod komen.
Zaal 2 Evaluatie van 10 jaar Rabo Talentenplan Joep Bartels, oprichter Academy Bartels Talentontwikkeling in de paardensport is een van de best scorende programma s in de certificeringsprocedure van NOC*NSF. Het Rabo Talentenplan heeft gewerkt als een frisse wind in de Nederlandse paardensport. Jonge ruiters zorgden in de afgelopen jaren voor gouden medailles en wereldrecords op wereldkampioenschappen en Olympische Spelen. Volgens Joep Bartels zijn het niet alleen de traditionele elementen als scouting en (individuele) begeleiding die voor het succes verantwoordelijk zijn. Er is meer aan de hand en waarschijnlijk zijn de indirecte effecten belangrijker dan de directe traditionele instrumenten. Maar er zijn ook nog genoeg valkuilen en verbeterpunten en ook die komen in deze workshop aan de orde. 13.15-14.15 uur Talentontwikkeling binnen Paralympische sporten André Cats,Prestatiemanager Paralympische sporten NOC*NSF Luc Vergoossen, Hoofdcoach Jong Oranje rolstoelbasketbalteam NBB Op Paralympisch gebied bruist het in Nederland. Afgelopen jaren zijn de reguliere sportbonden verantwoordelijk geworden voor de Paralympische sportprogramma's. Ambities zijn er volop. Hiervoor zijn ambitieuze jonge sporters nodig. Paralympische sporten kenmerken zich door kleinschaligheid. Het is een uitdaging om een passende en effectieve talentontwikkelingsstructuur in te richten om opvolging in de Paralympische topsport te garanderen. In deze workshop zal een aantal talentscoutings en ontwikkelingsmodellen worden toegelicht. Maatwerk is hierbij het toverwoord. Daarnaast wordt het succesvolle model dat gebruikt wordt binnen het rolstoelbasketball uiteengezet. 14.30-15.30 uur Talentidentificatie: prestatie of potentie? Jeroen Spaans, Bondscoach talentidentificatie en -ontwikkeling KNRB Bepaalt de prestatie van een atleet of het een toptalent is? Of is een toptalent iemand die beschikt over de (fysieke) voorwaarden om succesvol te kunnen zijn op het hoogste niveau? Binnen de KNRB wordt ingezet op potentie. Deze presentatie geeft inzicht in de methode waarop talenten worden geïdentificeerd binnen de KNRB en hoe de ontwikkeling van deze talenten is georganiseerd.
Zaal 3 11.30-12.15 uur Duurzame partnerships in Talentontwikkeling Willem Veldman, Coördinator CTO Heerenveen Opbouw naar topprestatie en talentontwikkeling zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden en toch is er voor ieder team of individuele sporter een andere route naar de top. De sporter staat heel centraal in dat proces, maar dat wordt pas herkenbaar wanneer die als topper is doorgebroken en dat staat in schril contrast met de positie aan het begin van de sportloopbaan. Het is vooral de organisatie die sterk moet staan om de topsporters in de dop over de lange weg van opbouw te faciliteren en te begeleiden met kwaliteit. Daar gaat het vaak mis omdat de poppetjes belangrijker worden gemaakt dan de organisatiestructuur en dan komt vaak de duurzaamheid of de kwaliteit in het gedrang. CTO Heerenveen en Sportstad Heerenveen proberen al jaren om een organisatie op te bouwen en hier kunnen ze misschien zeggen dat er een basis voor doorgroei aanwezig is. 12.45-13.45 uur CTO Papendal: ontwikkeling naar succes Jochem Schellens, Hoofd Sportcentrum Papendal Peter Zijerveld, Talentcoach KNWU Naast een algemene presentatie over CTO Papendal, zetten Jochem Schellens en Peter Zijerveld met prikkelende stellingen en een levendige discussie de succesfactoren neer van CTO Papendal. Geregisseerd door discussieleider Hans Nieuwenburg komen cruciale onderwerpen als de regierol van de coach, de combinatie fulltimeprogramma/studie en optimale medische begeleiding aan bod. 14.00-14.45 uur Talentontwikkeling naar Olympisch niveau Hoe doen we dat? Ingrid van Gelder, Senior projectleider Talentontwikkeling NOC*NSF Herbert Wolff, Programmamanager Olympisch Vuur Heeft u ideeën hoe we samen talentontwikkeling op Olympisch niveau krijgen? Brainstorm dan mee over de invulling van de route er naar toe. Welke processtappen moeten tot 2016 gezet worden om dit te bereiken? En welke stappen volgen tot 2028? Welke acties kunnen er volgens u na afloop van het Masterplan 2006-2010 het best worden ondernomen? Hoe gaan we dit proces met de diverse betrokkenen in het land vormgeven en wie pakt hierin welke rol? 15.00-15.45 uur Het Thorbecke Highschool Model Rotterdam Gerdi Lambers, Plaatsvervangend rector voortgezet onderwijs Thorbecke College Het Thorbecke V.O. heeft als aanvulling op de bestaande topsport- en sportklassen sinds 5 jaar een nieuw initiatief ontwikkeld, het zogenaamde Highschool model. In dit model wordt in samenwerking met de sportverenigingen in de omgeving van de school aan leerlingen die al een keuze voor een bepaalde tak van sport hebben gemaakt (voetbal, hockey, basketbal, tennis en korfbal) de mogelijkheid geboden zich binnen het onderwijscurriculum van het voortgezet onderwijs verder te ontwikkelen op sportief gebied. De leerlingen van de Highschool krijgen tijdens schooltijd 2x per week een extra training van een door de bond erkende trainer. Zij ervaren dat dit een goede manier is om binnen het onderwijs een brug te slaan tussen talentherkenning en talentontwikkeling. Inmiddels hebben een behoorlijk aantal leerlingen uit de highschool zich dusdanig op sportief niveau kunnen ontwikkelen, dat zij na een paar jaar nu in de bovenbouw LOOT-leerling zijn geworden.
Zaal 6 Topsport Lifestyle Coaching, het pamperen voorbij Rob de Haas, Projectmanager Bono Expertisecentrum Jeanet Mulder, Bondscoach zwemmen op het regionaal trainingscentrum Eindhoven Een praktische workshop waarin het Integraal Begeleidingsmodel Topsporters (IBT) op een uiterst interactieve wijze wordt toegelicht met voorbeelden uit de begeleiding van de jonge topzwemmers/- zwemsters (CTO Eindhoven), turners (FlikFlak Den Bosch) en voetballers (FC Den Bosch/Feyenoord). IBT is een methodische aanpak waarbij jonge topsporters via de weg van de geleidelijkheid zich bewust worden van hun eigen ontwikkeling (bewust eigenaarschap ontwikkelen). Daarbij worden o.a. integrale evaluatieformulieren en gespreksprotocollen gebruikt, waarin een aantal denktechnieken zijn geïntegreerd. Tijdens een gesprek formuleert de jonge atleet helder de volgende stap(pen) in zijn/haar ontwikkeling. Het zijn gesprekken die zich kenmerken tussen de topprestaties aan de ene kant en alle andere aspecten van het leven aan de andere kant: IBT verbindt individuele dromen, persoonlijke doelen en teamdoelen aan concrete acties op korte en middellange termijn, bewust keuzes maken, reflectie op prestaties, omgaan met tegenslagen, relaties met familie en vrienden en de clubcoach, omgang met alle mogelijke hulptroepen, etc. Vanuit dit perspectief is de topsport lifestyle coach ook regelmatig gesprekspartner/sparringpartner voor de clubcoach. 13.00-13.45 uur Talentcoach een vak op zich Hesterine de Reus, Talentcoach en bondscoach onder 19 jaar KNVB Charles Urbanus, Manager CTO Amsterdam In deze workshop gaan Hesterine de Reus en Charles Urbanus in op de vraag hoe talenten in de leeftijdscategorie 15 19 jaar binnen een CTO-constructie ontwikkelingskansen aangeboden krijgen. Onderwerpen zijn onder andere: diversiteit (instroom, sportief- en opleidingsniveau, trainingsachtergrond, zelfstandigheid, etc.), de aanpak en werkwijze van een talentcoach in een CTO omgeving, de rol van de trainer/coach (antwoord op de vraag of het coachen van talenten een vak apart is) en de samenwerking van een talentcoach met de CTO organisatie. 14.00-14.45 uur Fysieke training voor jeugd/junioren Richard Louman, Fysiek trainer NOC*NSF Fysieke training (krachttraining en andere ondersteunende trainingsvormen) is inmiddels volledig ingebed in vrijwel alle senioren topsport en S-1 programma s. Om jeugdige sporters fysiek nog beter voor te bereiden op een carrière als topsporter zou het wenselijk zijn dat ook in de leeftijdsgroepen hieronder een adequaat fysiek trainingsprogramma wordt gevolgd. In deze presentatie zal worden toegelicht waarom dit zo belangrijk is, hoe zo n programma er in globale lijnen uit kan zien en wat voor materialen en technisch kader er nodig zijn om zo n programma goed te kunnen uitvoeren. 15.00-15.30 uur Het monitoren van overbelasting Jacques van Rossum, Onderzoeker Vrije Universiteit Sporters trainen veel. Het 10duizend uur criterium legt (te?) veel nadruk op de trainingsomvang. Zeker bij adolescente sporters is het voor de trainer-coach nuttig de vinger aan de pols te houden en de beleefde zwaarte van de training te beoordelen tegen andere zaken die spelen in het leven van de jeugdige topsporter. De afgelopen jaren is ervaring opgedaan met een psychologisch instrument (POMS, Profile of Mood States), in combinatie met een Checklist Overtraining. Bij gebruik van deze tools in een digitale context geeft dat voor de trainer-coach relevante inzichten in dreigende overbelasting.
Zaal 7 Hoogbegaafdheid in de sport Jacques van Rossum, Onderzoeker Vrije Universiteit Binnen het internationale wetenschapsdomein van de High Ability wordt sinds decennia onderzoek gedaan naar talent. Hoewel er een verscheidenheid aan talent-contexten is onderzocht, ligt de nadruk ontegenzeggelijk op de cognitieve (schoolse) vaardigheden. Wat hebben we in de sport aan dit onderzoeksdomein? Helpt het bij het kijken naar talent, bij de talent-identificatie? Helpt het bij het omgaan met talent, bij talent-begeleiding? De lezing geeft antwoord op deze vragen. Een high ability - benadering van talent in de sport heeft zeker gevolgen voor (het opleiden en bijscholen van) trainers/coaches. Daarnaast heeft het ook gevolgen voor het instrumentarium (de tools ) van de trainer/coach in de omgang met getalenteerde sporters. 13.15-14.15 uur Cognitie en Sport Erik Matser, Eigenaar kliniek Neuro-Psychologie De mate van leren en de snelheid van informatieverwerking is per mens verschillend. De combinatie van niveau van het werkgeheugen en de mate van snelheid van informatieverwerking zijn goede voorspellers van het niveau wat men kan behalen binnen de topsport. 'World Class' kan men alleen worden met een topprestaties binnen de genoemde domeinen van de neurologische functies. 14.30-15.30 uur Hoe word ik een topsporter? Chris Visscher, Directeur Centrum voor Bewegingswetenschappen, UMCG, Rijksuniversiteit Groningen Marije Elferink-Gemser, Docent Bewegingswetenschappen, UMCG, Rijksuniversiteit Groningen Welke aspecten spelen een zeer belangrijke rol in de kans om de top te halen. Chris Visscher en Marije Elferink gaan in op zowel meer persoonsgebonden kwaliteiten (zoals zelfregulatie leervermogen, reflexie en inzet) als ook op meer sportspecifieke kwaliteiten (zoals fysieke, technische en tactische kenmerken). Deze aspecten zullen zij toelichten op basis van vooral onderzoek bij de jeugdopleidingen van FC Groningen en SC Heerenveen. Zij volgen al 10 jaar deze spelers en kunnen nu de gegevens vergelijken van de spelers die het wel hebben gehaald en van de spelers die bij de amateurs zijn gaan voetballen. Ook onderzoek bij jeugdige talenten in diverse andere sporten (vooral talenten die op een LOOT school zitten) wordt meegenomen.
Zaal 10-I/J 11.30-12.00 uur Demonstratie ORTEC 12.05-12.35 uur Demonstratie Dotcomsport 12.40-13.10uur Demonstratie 1-2Focus Sports Management & Marketing Solutions 13.15-13.45 uur Demonstratie Athletic Logic 13.50-14.20 uur Demonstratie Sportstec 14.25-14.55 uur Demonstratie Silicon Coach / CCC-Utilius 15.00-15.30 uur Demonstratie Verbeter presteren CTO Papendal en 14.00-15.00 uur Rondleiding Nationaal Sportcentrum Papendal Door een talent Het Nationaal Sportcentrum Papendal is een innovatief trainingscentrum voor ruim 250 Topsporters. Papendal heeft in 2009 de status van CTO (Centrum voor Topsport en Onderwijs) gekregen. Uniek aan een CTO is dat topsporters op één locatie fulltime kunnen trainen, kunnen studeren en wonen, met minimale reistijden. Tijdens de rondleiding krijgt u de kans om in de keuken te kijken en misschien komt u wel een Olympische sporter tegen! Papendal is tevens de thuisbasis van NOC*NSF. Voor deelname aan deze rondleiding kunt u zich melden bij de registratiebalie. Per rondleiding kunnen maximaal 20 personen deelnemen. Athene B/C 13.00 14.00 uur en 14.30 15.30 uur Hoedje op, hoedje af! Rob de Haas Op interactieve wijze laat Rob de Haas enkele denktechnieken zien, gebaseerd op de 6 denkhoeden van Edward de Bono, welke hij gebruikt bij de begeleiding van talenten en topsporters in de praktijk. In deze workshop leert u hoe deze technieken het individuele groeiproces van talenten en topsporters kunnen ondersteunen. Ervaar het zelf, durf te denken en u zult zien dat er grote stappen kunnen worden gezet in het kader van talentontwikkeling in Nederland.