Stadsconferentie Koplopers gezocht, Harderwijk zijn wij samen! Datum : 2 december 2014 Locatie : Stadhuis Harderwijk Avondvoorzitter : Ben Nitrauw Workshopleiders : Rinet Brinks (ZorgDat), Wies van Buren (initiatiefnemer Repair Café), Dick Hermsen (initiatiefnemer Talenthouse), Christel Hoeksema (Rabobank), Roy Abels (voorzitter wijkvereniging Drielanden), Judy van den Berg / Lotte Engelsman (ZorgDat). Aanwezigen : Koplopers, Inwoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties, medewerkers van de gemeente, raadsleden, collegeleden Organisatie : Abbas Lotfolahian (a.lotfolahian@harderwijk.nl) Uitzending De prezi van deze avond is te vinden via https://prezi.com/btnxndg7vuv0/stadsconferentie/,hierin zijn ook alle getoonde filmpjes zichtbaar V E R S L A G Opening Dinsdagavond 2 december werd de Maand van het Burgerschap afgesloten met de Stadsconferentie Koplopers gezocht. Harderwijk zijn wij samen!. Ben Nitrauw leidde de avond in met een korte terugblik op de twee eerdere stadsconferenties, waarin het vertrouwen in burgers en de wijze waarop de verandering van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving centraal stonden. Dit jaar werden de maanden oktober en november gebruikt om te zoeken naar Koplopers. Mensen die in Harderwijk lokale initiatieven en (kleinschalige) experimenten hebben ontplooid. De gemeente heeft gesproken met vele initiatiefnemers. Deze koplopers zijn met hun inzet en enthousiasme een inspiratiebron voor andere Harderwijkers. Daarom is deze Stadsconferentie gekozen juist de Koplopers aan het woord te laten om daarmee anderen te inspireren. Koplopers zijn overal in Harderwijk en Hierden, zij zetten soms met ondersteuning maar minstens zo vaak zonder hulp van de gemeente een initiatief op, waar andere Harderwijkers van mee genieten. Voorbeelden die ruim aan bod kwamen tijdens de Stadsconferentie waren het Repair Café, een burgerkracht initiatief uit de Sweelinckdreef, het Talenthouse en het Onderonsje uit Hierden. De initiatiefnemers vertelden hoe zij tot het initiatief waren gekomen, welke stappen gezet waren en wat het huidige resultaat was. Ieder initiatief start op een
andere manier, maar wat de verschillende initiatieven bindt is de zoektocht naar gelijkgestemden. Mensen die vanaf het begin mee willen helpen om het initiatief tot een succes te maken. Helaas was het niet mogelijk om alle Koplopers waarmee gesproken is aan bod te laten komen deze avond. Gelukkig was er ruimte genoeg tijdens en na de workshops om ervaringen en kennis met elkaar te delen. Gesprekken werden ook gevoerd met de initiatiefnemers van de Kledingwinkel voor minima, Stichting Joco, het papieren theater, de Sinterklaasintocht en Harderwijk Winterstad. Daarnaast waren er gesprekken met verschillende buurtteams en wijkverenigingen, met de initiatiefnemers van het Vaderproject en met bewoners van diverse bezochte straten in Harderwijk. Het intermezzo waar het dameskwartet Stop-Talking uit Harderwijk haar medewerking verleende, bracht het thema vriendschap wat voor zoveel vrijwilligers en initiatiefnemers van groot belang is op de voorgrond. Workshops Tijdens het Tientjesfestival werden er in twee rondes interactieve workshops georganiseerd over de verschillende onderwerpen die om de hoek komen kijken bij het opzetten van een nieuw initiatief. De workshops werden voornamelijk geleid door Koplopers zelf. Doel van de workshops was dat deelnemers door samen na te denken, ervaringen te delen en te sparren tot 10 tips en trucs over het betreffende onderwerp zouden komen. De tips die deze avond uit de workshops zijn gekomen, worden aan het eind van het verslag puntsgewijs opgesomd. Onderstaand volgt een korte impressie van de workshops. Tien tips om bewoners te mobiliseren Vrijwilligers werven en behouden Workshopleiders Judy van den Berg en Lotte Engelsman gingen samen met deelnemers op zoek naar mogelijkheden om vrijwilligers te werven en te behouden. Een onderwerp dat voor veel van de aanwezigen herkenbaar is. Veel initiatieven kampen met een tekort aan vrijwilligers en zoeken naar mogelijkheden om meer vrijwilligers te krijgen. De initiatieven lopen geweldig, maar zijn erg afhankelijk van een klein aantal vrijwilligers, waarop veel gesteund wordt. Tijdens de workshop gaven de deelnemers elkaar tips en trucs over hoe zij in ieders persoonlijke situatie meer vrijwilligers zouden kunnen krijgen. Mogelijkheden die daarbij besproken werden, waren o.a. mensen in het eigen netwerk persoonlijk vragen, flyers en folders op de juiste plaats verspreiden. Door samen optrekken en verbinding te zoeken met activiteiten in de buurt vanuit andere initiatieven kun je elkaar ondersteunen. Voordat mensen toezeggen ergens vrijwilliger voor te worden, is de tijdsbesteding en frequentie voor veel mensen van belang. Sommige mensen zijn bereid om korte vrijwilligersklussen op te pakken, mensen voor één of twee keer vragen werkt in zo n geval goed. Tien mooie voorbeelden om van te leren de kunst afkijken bij andere voorbeelden Wies van Buren was gespreksleider tijdens deze workshop. Zij is één van de initiatiefnemers van het Repair Café in Harderwijk en kinderboekenschrijfster. Tijdens deze workshop ging het over mooie voorbeelden, bijzondere initiatieven die binnen maar ook buiten Harderwijk al zijn opgezet. Samen met Wies hebben de deelnemers nagedacht over die best practises en wat daarmee in Harderwijk gedaan kan worden. Goed voorbeeld hiervoor is het Repair Café zelf. Dit is een landelijk initiatief wat nu stad na stad wordt uitgerold. Binnen het initiatief zijn duurzaamheid en ontmoeting van groot belang.
Al pratende zijn er ontzettend veel leuke initiatieven naar boven gekomen, zoals bijvoorbeeld de kleding bank en bibliotheek. Maar ook een aantal internet initiatieven werden genoemd, denk daarbij aan BUUV. BUUV is de buurtmarktplaats voor en door bewoners waar vraag en aanbod elkaar vinden. Bij BUUV gaat het om diensten die je als bewoners voor elkaar kan doen zonder dat er iets tegenover staat. Of Peerby, waar je online kunt kijken of mensen in jouw buurt dingen die jij nodig hebt tijdelijk uitlenen. Initiatieven waar je je alleen maar online voor hoeft in te schrijven. Daarnaast kwamen ook een paar mooie Harderwijker initiatieven naar voren, bijvoorbeeld buurtvaders, knutselmiddagen voor kinderen in de buurt en de open koffie ochtenden die in de kerken worden gehouden. Een grote hoeveelheid initiatieven is genoemd, alle genoemde initiatieven vindt u aan het einde van het verslag. Tien redenen om je in de buurt te organiseren Workshopleider Roy Abels, voorzitter van Wijkvereniging Drielanden besprak samen met de deelnemers redenen om je in een wijk / buurt te organiseren middels een wijkvereniging, wijkplatform of buurtcommissie. Woorden die tijdens de beide workshops naar voren kwamen waren gezelligheid, belangenbehartiging, saamhorigheid en samen sterk staan in de wijk. Wijkbewoners voelen een sterke betrokkenheid in de wijk, zij weten wat er speelt in de eigen wijk en kunnen daar samen op acteren. Een doel nastreven en behalen wordt door samenwerking eerder bereikt. Hiervoor kunnen mensen uit de wijk benaderd worden die specifieke talenten rondom dit doel bezitten. Wat duidelijk naar voren kwam was dat je als initiatiefnemer, als wijkvereniging misschien wel klein begint, maar groot mag denken. Goed voorbeeld hiervan zijn de toekomstige bewoners van het Waterfront, zoals de burgemeester later aanhaalde tijdens zijn slotconclusie. Deze bewoners hebben zich terwijl zij hier nog niet wonen verenigd in de eilandraad. Op deze wijze kunnen zij voordat de huizen staan invloed uitoefenen op hun toekomstige woonomgeving. Tien dingen die je moet weten voordat je een initiatief start Tijdens deze workshop, geleid door Rinet Brinks opbouwwerker bij ZorgDat, werd de wijze waarop een initiatief kan worden gestart besproken. Veel burgerinitiatieven starten vanuit een ergernis of een gevoel van gemis. Het kriebelt bij mensen, men wil iets nieuws of iets anders opzetten. Gekeken is naar het starten van een initiatief in de buurt of eigen straat. Volgens de deelnemers was het allereerst van belang dat er in de buurt medestanders worden gezocht en gevonden. Uiteraard kan men alles zelf doen, maar ervaring en kennis van de andere buurtbewoners maken het starten van een initiatief beter haalbaar. Samen kan worden gekeken naar het doel van het initiatief en wie er actief wil helpen bij het werkelijkheid maken van het idee. Er komt overzicht van zaken die moeten gebeuren, inzicht in welke organisaties hiervoor benaderd dienen te worden en een verdeling van de verschillende taken. Eén van de belangrijke aspecten bij het starten van een initiatief in de straat / buurt, is het informeren van buurtbewoners. Iedere bewoner ervaart zijn / haar straat en leefomgeving op een andere manier, daarom is deze informatievoorziening en vervolgens het gesprek met voor en tegenstanders van een initiatief van groot belang om draagkracht in de buurt te creëren. In veel van de Harderwijker wijken is al een buurtcommissie, wijkplatform of wijkvereniging. Wanneer men in de straat of buurt een nieuw initiatief wil starten is het goed om deze georganiseerde wijkvertegenwoordigers in te schakelen. Zij kunnen behulpzaam zijn, kennen de wegen en weten waaraan gedacht moet worden.
Tien wegen die naar geld kunnen leiden De tijd dat je voor een goed idee of initiatief naar de gemeente liep en direct subsidie ontving ligt achter ons. Veel initiatiefnemers zijn op zoek naar een manier waarop zij toch financiële middelen tot hun beschikking hebben om het plan / idee uit te kunnen voeren. Samen met Christel Hoeksema, van Rabobank Randmeren, hebben deelnemers nagedacht over tien wegen die naar geld kunnen leiden. Christel heeft uiteraard verteld over het Rabobank Stimuleringsfonds en andere subsidiemogelijkheden, daarbij is van belang dat gezocht wordt naar het juiste fonds. Een mogelijkheid om het juiste fonds te vinden is gebruik maken van het fondsenboek 2014, dit is een hulpmiddel bij het verkrijgen van subsidie van particuliere fondsen voor allerlei verschillende projecten en levenssituaties. Daarnaast kwamen al pratende veel meer goede ideeën naar voren. Het netwerk van mensen is van groot belang, niet alleen om vrijwilligers te werven, maar in sommige gevallen ook om financiële middelen te verkrijgen. Het schrijven van een projectplan kost tijd en energie, maar in het plan kan de meerwaarde van het initiatief worden aangetoond en duidelijk worden aangegeven wat nodig is om het initiatief te laten slagen. In sommige gevallen is het aanvragen van een aanjaagsubsidie voldoende. Daarna kan door het vragen van entree of het laten betalen van een eigen bijdrage, een initiatief in sommige gevallen prima op eigen benen staan. Meer ideeën worden aan het einde van het verslag puntsgewijs genoemd. Tien tips voor ambtenaren In de zesde workshop ging Dick Hermsen, initiatiefnemer bij het Talenthouse, in gesprek met de deelnemers om tien tips voor ambtenaren te bedenken. Wanneer bewoners in actie komen in de eigen buurt, of als zij een goed initiatief bedenken, komen zij al snel de gemeente tegen. Vaak blijkt dat inwoners de lokale overheid niet als stimulerend, maar juist als belemmerend ervaren voor het slagen van hun initiatief. De gemeente is verplicht enkele regels te handhaven, maar wil juist samen met bewoners tot een mooi en leefbaar Harderwijk komen. Dick besprak daartoe de positieve en negatieve ervaringen die initiatiefnemers met de gemeente hebben ervaren. Voor alle deelnemers was een verandering zichtbaar, men ziet een omslag bij de gemeente. Van dicteren en sturen gaat de gemeente steeds meer luisteren en samenwerken met bewoners. Er is meer gevoel van gelijkwaardigheid. Maar toch zijn er ook een aantal punten waar nog wat mee kan worden gedaan. Communicatie blijft een belangrijk punt, vooral de wijze waarop, maar ook de taal waarin. De bereikbaarheid van de gemeente wordt wisselend ervaren, met daarbij afspraken die beter nagekomen kunnen worden. De wijze waarop Snel Herstel via de mail bereikbaar is, wordt door sommigen bijvoorbeeld als heel prettig beleefd. Afsluiting Burgemeester van Schaik sloot de Stadsconferentie met een korte conclusie van de avond. Hij bedankte een ieder voor zijn of haar aanwezigheid en noemde een aantal zaken die hij in de workshops was tegengekomen. Successen elders uit Nederland kunnen overgenomen worden in Harderwijk. Een goed voorbeeld daarvan is Thuisafgehaald.nl waar je je alleen maar hoeft aan te melden. Als je
een initiatief start, begint het vaak klein maar durf groot te denken, goed voorbeeld hiervan is o.a. de eerdergenoemde eilandraad. Bedenk vooraf wie je zou kunnen helpen als vrijwilliger en hoe het initiatief financieel geregeld is. Zoek verbindingen in je eigen netwerk en daarbuiten, samen sta je sterk. Dhr. Van Schaik legde de verbinding naar de profi burger. Inwoners van Harderwijk die vanuit hun eigen professie en werkzaamheden kennis en kunde hebben over diverse onderwerpen. Voor zowel gemeente als initiatiefnemers geldt: durf deze groep op hun professionaliteit te vragen en in te zetten!
Resultaten workshops puntsgewijs Onderstaand worden de resultaten van de workshops puntsgewijs genoemd. Dit zijn de uitkomsten van gesprekken van workshopdeelnemers. Dit betekent dat sommige uitkomsten tegengestelden van elkaar zijn, doordat de meningen in twee workshoprondes zijn gevormd. Tien tips om bewoners te mobiliseren Vrijwilligers werven en behouden - Goede voorbeelden laten zien; - Burendag benutten; - Vrijwilligers en mensen uit het eigen netwerk persoonlijk vragen; - Frequentie inzichtelijk maken door inroosteren (idem tijdspad); - Folders / Flyers op de juiste plek verspreiden; - Verbinding zoeken met activiteiten in de buurt vanuit andere initiatieven; - Samen optrekken -> af en toe een schouderklopje; - Jongeren (fris) erbij betrekken; - Bijeenkomsten organiseren; - Initiatieven in Harderwijk leren kennen; - Een maatje voor jezelf zoeken; - Bekendheid creëren; - Deskundigheidsbevordering aanbieden; - Waar vind je de betreffende doelgroepen in Harderwijk; - Spontaniteit bewaren. Tien mooie voorbeelden om van te leren de kunst afkijken bij andere voorbeelden - Buuv; - Academie.nl; - Peerby; - Koken (zowel afgehaald.nl als weide maaltijden in Drielanden); - Buurtvaders; - Eigen Kracht vereniging; - St. Present; - St. Participatiehulp (in oprichting); - Little free library (kleine bieb in de tuin); - Mensen in de buurt drinken samen in de wijk; - Huiskamer (theater en concerten); - Wijkteam Hierden; - Ontmoeting in Buurthuis Tweelingstad (Vrouwen ontmoeten vrouwen); - Boodschappendienst; - Kledingbank; - Kledingbibliotheek; - Personenvervoersdienst; - Stadsgezichten (uitvoering in juni 2015); - Knutselmiddagen voor kinderen; - Open koffie ochtenden van de kerk; - Verbindingen zoeken (kinderen zingen bij bewoners, 3 generatie huizen). Tien redenen om je in de buurt te organiseren - Gezelligheid; - Saamhorigheid; - Betrokkenheid; - Dankbaarheid; - Veiligheid;
- Belangenbehartiging; - Samen Sterk; - Weet wat er speelt in de wijk / buurt /straat; - Gezamenlijk doel / belang; - Leuk / zinvol; - Klein beginnen; - Talent zoeken en gebruiken in de directe omgeving; - Leefbaarheid; Tien dingen die je moet weten voordat je een initiatief start - Een initiatief start vaak met een ergernis over een situatie in de buurt; - Signaleren -> buurtbewoners betrekken en initiatief bespreken / -> overleggen over het doel; - Professionals inschakelen (gemeente/ buurtbewoners / politie); - Medestanders zoeken; - Ervaring zoeken; - Kijken bij andere initiatieven; - Doel vaststellen; - Onderzoeken wie behulpzaam wil en kan zijn bij het initiatief (handen uit de mouwen); - Taken verdelen binnen de werkgroep; - Overzicht maken wat er gedaan moet worden; - Buurt / omwonenden informeren en spreken met voor- en tegenstanders; - In een vroeg stadium het platform inschakelen; - Laat je goed informeren over de lengte van een gehele procedure. Tien wegen die naar geld kunnen leiden - Tegenprestatie; - Boor je eigen netwerk aan; - Zoek aanvullende partijen; - Lef; denk in mogelijkheden; - Zoek gezamenlijk belang; - Betrokkenheid en verbinding zoeken (zowel lokaal, branche, netwerk); - Werk in projecten (schrijf een projectplan met daarin antwoord op de vragen wie, wat, waar, waarom, wanneer en hoe); - Elevator pitch voorbereiden; - Wees origineel; - Zoek het juiste fonds; - Zoek samenwerking; - Stichting vormen; - Wie kan voor je beslissen en wie kunnen je helpen; - Concreet vragen; - Vraag een aanjaagsubsidie aan; - Inventariseren wat nodig is, geef aan wat nodig is; - Geef iets terug aan de maatschappij; - Durf te vragen; - Toon de meerwaarde van het project aan; - Vraag entree en maak je eigen kosten inzichtelijk. Tien tips voor ambtenaren - Bereikbaarheid; - Spreek Jip en Janneke taal; - Beter luisteren naar bewoners; - Zelfde behandeling; - Kom afspraken beter na;
- Duidelijk uitleggen waarom iets niet kan; - Openheid; - Kom naar buiten en kijk naar projecten; - Communiceren; - Minder formele regels; - Laat mensen gebruik maken van spreekkamers in gemeentehuis; - Nieuwe denkwijze bij de gemeente is zichtbaar; - Tip voor initiatiefnemers bij deze workshop is maak gebruik van de gemeente / politiek!