Sturen op kwaliteit: Natuurvisies & Kwaliteitstoetsen in de praktijk bij Natuurmonumenten Ir. Cindy Burger, 19 maart 2015
Sturen op kwaliteit Wie is Natuurmonumenten? Hoe werkt onze beheercyclus? Waarom een Natuurvisie? Hoe gaat een Kwaliteitstoets? Wat zijn onze leer- en winstpunten? Sturen we op kwaliteit?
Wie is Natuurmonumenten? Vereniging sinds 1905 360 Natuurgebieden, >105.000 hectare 3200 gebouwen, > 500 Rijksmonument
Wat doen we? We beschermen en behouden natuur en cultureel erfgoed in Nederland. Voor altijd en iedereen, omdat we geloven dat natuur de grootste bron van fascinatie en verwondering is.
Hoe werkt onze beheercyclus? Goed beheerder Behoud & ontwikkeling waarden complex Planmatige aanpak Beheercyclus Aansturing beheer & kwaliteit Samenwerking & kennisuitwisseling
Beheercyclus Natuurmonumenten Natuur Cultuurhistorie Recreatie
Filosofie Sturingsfilosofie: Visie, vertrouwen, verantwoording Trots, goed beheerder: Certificering SNL - Subsidiestelsel Natuur en Landschap - Certificering FSC - Forest Stewardship Council - CMSi - Conservation Management System international -
SNL informatie? Beheertypen huidig & ambitie (Index Natuur Landschap) Monitoring
Waarom een Natuurvisie? Natuurbeheer = lange termijnwerk Gezamenlijke koers: wat & hoe? Intern & extern Continuïteit, kwaliteit beheer, potenties benutten Toekomstbeeld 18 jaar vooruitkijken
Wat is een Natuurvisie? 1) Karakter & waarden 2) Successen, knelpunten & kansen 3) Toekomstvisie 4) Beheer & actieplannen Landschap, hydrologie, natuur, cultuurhistorie, gebouwen, recreatie Beheerstrategie: nanala hanala - cula Ambitiekaarten, zonering, toetsbare doelen
Hoe kom je tot een Natuurvisie? Team Werkatelier / veldbezoek / droomsessie: klein - groot, thema - integraal Samenwerking & draagvlak = duurzaam beheer Tijd
Hoe sturen we op kwaliteit bij Natuurvisies? Actieve kennisuitwisseling & gezamenlijke uitvoering Externe consultaties, samenwerking: omgevingsanalyse, werkvormen 1 + 1 = 3 Zonering (ook buiten gebied) - Prioritering Toetsbare doelen - Verbeelding Beheer Actieplannen Handleiding Beheercyclus: minimale vereisten
Natuurvisie Witte Veen
Natuurvisie Sint-Pietersberg Liefde voor natuurgebied Luisteren, open staan ideeën Kaders, medeverantwoordelijkheid Samen behouden & ontwikkelen Droomsessies genieten & wensen: Natuur, Cultuurhistorie, Recreatie
Natuurvisie met 6 zones Groene poorten Kleinschalig cultuurlandschap Zonnige, bloem- en vlinderrijke hellingen Centrale groeve Verrassende bossen Ondergrondse mergelgangen
Actieplannen 2014-2025 3x Natuur 3x Cultuurhistorie 3x Recreatie
Toetsbare doelen - Ambitiekaart
Actieplannen Natuur 1. Natuurherstel kalkgraslanden en verbindingen 2. Natuurherstel bossen en bosranden 3. Natuurontwikkeling in ENCI groeve
Beheercyclus Natuurmonumenten
Waarom een kwaliteitstoets? 1) Gewenste resultaat & doelen? - verantwoording - 2) Nieuwe ideeën, inzicht, kennisuitwisseling - inspiratie - 3) Bijsturing & actiepunten Evaluatie beheer 6 jaar terugkijken
Wat is een kwaliteitstoets? Focus: landschap / hydrologie / natuur / cultuurhistorie / recreatie / financiën Doelen - beheer - monitoring: successen & knelpunten (rapport) Wat leren we & hoe verder (toetsdag in het veld) Vaststelling regiodirecteur, communicatie
Hoe gaat een Kwaliteitstoets? Rapport feiten: Doelen, beheer Kwaliteit SNL, ontwikkeling soorten structuur abiotiek - ruimtelijk Toetsdag inspiratie: Aanvulling, discussie, kwaliteit, actiepunten Samen: collega / lid / vrijwilliger / monitoring / collega organisatie / boer / gemeente / provincie / waterschap / omwonende / gebruikersgroep/ expert /
Hoe sturen we op kwaliteit bij een Kwaliteitstoets? Elk jaar 17500 ha kwaliteitstoets Gezamenlijk expert judgement: goed matig slecht, 0 + per beheertype Accent inspiratie, ideeën, kennisuitwisseling, open leeromgeving Enthousiasme, betrokkenheid Vastleggen & plannen actiepunten
Kwaliteitstoets Stippelberg 2014 SNL bos & heide: matig Trend bos & heide: 0 Oppervlakte 1000 ha bijzonder
Kwaliteitstoets Stippelberg 2014
Kwaliteitstoets Brunssummerheide 2015 SNL vochtige heide (2009/ 14-2003/ 08) Soorten: matig, Abiotiek: slecht, Ruimtelijk: goed, Structuur: toetsdag Trend: toetsdag
Monitoring analyse - CMSi De Wieden broedvogels 2005/ 12 Genhoes SNL RL flora 2009/ 14
Monitoring analyse - CMSi Nieuwkoopse plassen: waterplanten 2000-2006, waterkwaliteit, aalscholvers Naardermeer kleine karekiet: met rietsnijder aanpassing maaibeheer, peildynamiek? 2001/07 allebei 2008/2014
Beheercyclus Natuurmonumenten
Wat zijn onze leerpunten? Doe je niet even: moeilijk, kost tijd - inhoudelijk, procesmatig Werkvorm & kader: voor effectief goed resultaat Doelen & beheer - financieel: leren, prioriteren Goede eenduidige monitoring: kwaliteit, trend Kennisuitwisseling, inspiratie, betrokkenheid Actiepunten realiseren
Wat zijn onze winstpunten? Beheercyclus en CMSi: verantwoording SNL & FSC Integraal Schat aan informatie Inbreng externen blik en kennis verruimend Monitoring leidt tot aanpassing Toename doelgerichtheid, kwaliteit, kennis, samenwerking en enthousiasme! Leuk & inspiratie: even los & samen, daar doen we het allemaal voor!
Sturen we op kwaliteit? Natuurvisie: Continuïteit, integraal met kaders Zonering en prioritering Draagvlak met actieve samenwerking Kwaliteitstoets: Toetsen doelen & gezamenlijk expert judgement Met externen Nadruk op inspiratie & kennisuitwisseling
Dank u wel. Tips - Vragen? Ir. Cindy Burger, ecoloog Regio NB/L c.burger@natuurmonumenten.nl Help ons mee! www.natuurmonumenten.nl/word-lid-van-natuurmonumenten
Meer interesse? Handboek Beheercyclus bibliotheek@natuurmonumenten.nl CMSi & Beheercyclus w.debie@natuurmonumenten.nl Help ons mee! www.natuurmonumenten.nl/word-lid-van-natuurmonumenten