Ik leerde Olga Ponjee kennen tijdens de Haunted Castle 2014. Tom Thys en ik debuteerde onze boeken en Ol ga Ponjee toonde haar boek " Het verdronken land ". Het is niet een boek dat makkelijk in een hokje is te plaatsen. Het is futuristisch. Young adult. (Maar bij vlagen ook weer niet.) Apocalyptisch. En een politieke thriller. Dit was echter niet de reden waarom Olga en haar man mij opvielen. Wat me opviel dat ze voor een klein bedrag, op basis van een paar steekwoorden, voor lezers ter plekke een verhaal neerpende van ongeveer 500 woorden. Ik heb zoiets ooit ook eens gedaan in Rijswijk. Niet met verhalen, maar met gedichten. Mensen gaven me drie trefwoorden en de Dode Poëet, zoals ik mezelf die dag noemde, schreef ik ter plekke een gedicht. (Ja ja, dezelfde poëet die later in Zwarte Muren Relux zijn opwachting zou maken.) Het idee was natuurlijk om meer boeken te verkopen. Dat lukte niet. Wel heb ik ongeveer dertig gratis gedichten geschreven die nu ergens rondzwerven. De gedachte om " on the spot " een verhaal van 500 woorden op te schrijven, duizelde me en fascineerde me tegelijk. Wat me uiteindelijk tot een aanschaf van " Het verdronken land " bracht en een afspraak om een interview af te nemen. 1 / 8
Zou jij jezelf aan ons kunnen introduceren: wat heb je hiervoor allemaal gedaan? Hoe ben je met het schrijven begonnen? En wat heeft je geïnspireerd om "Het verdronken land" te schrijven? Ik ben begonnen op de achterbank van de auto van mijn ouders met een schrijfblokje, terwijl ik de plaatsnamen op de verkeersborden overschreef. Daarna volgden jaren van hartstochtelijk plagiaat van mijn favoriete boeken en het ruïneren van ouderlijke vakanties door filmprojecten. Uiteindelijk besloot ik heel verstandig psychologie te gaan studeren aan de universiteit om niet als berooid schrijver te eindigen, deed halverwege stiekem aanmelding voor de Filmacademie in Amsterdam en ben nu fulltime berooid schrijver. Daarbij werk ik voornamelijk voor film en televisie (ik werkte onder andere mee aan de serie Feuten en volgend jaar komt mijn eerste bioscoopfilm in de bioscoop: De Ontsnapping, naar het boek van Heleen van Royen) want tot nu heb ik geen uitgeverij enthousiast kunnen krijgen voor mijn prozawerk. Wat Het Verdronken Land betreft denk ik niet dat er één specifiek voorval is dat het boek geïnspireerd heeft. Het voelt eerder alsof het verhaal heel veel jaar in mijn achterhoofd heeft liggen slapen en ondertussen allerlei stukjes van mijn leven heeft opgeslokt. Herinneringen aan oude jeugdvrienden, een relatie die ik lang heb gehad met een jonge politicus en tenslotte de moord op Pim Fortuyn, die destijds heel veel indruk op me maakte. Sowieso kom ik uit een vrij maatschappelijk gepassioneerde bloedlijn, dus die dubbelheid ten opzichte van politiek - de angst en fascinatie die ik er voor voelde als kind - is een belangrijke ondertoon in het boek. Ik vind het mooi passen bij de coming of age-verhalen van de drie hoofdpersonages: je eigen weg moeten zien te vinden in een vijandige volwassen buitenwereld. Naast dit boek run je tevens ook een uitgeverij ("Uitgeverij de Marge"). Hoe is dit tot stand gekomen en waar verschilt deze uitgeverij met andere uitgeverijen? 2 / 8
Uitgeverij de Marge is meer een knipoog dan een daadwerkelijke uitgeverij. Ook mijn beide partners doen creatieve dingen met teksten, dus er was een punt waarop we allemaal worstelden met afwijzingen, ongepubliceerd werk en mailtjes die begonnen met "we hebben je werk gelezen, MAAR..." Omdat het leven een stuk dragelijker is met een scheutje zelfspot hebben we toen voor de grap de domeinnaam uitgeverijdemarge.nl aangevraagd, als plekje voor al onze marginaal gewaardeerde verhalen. Stiekem geloof ik trouwens ook dat in de marge de mooiste verhalen te vinden zijn. In het boek "Het verdronken land" schets je een zeer donker en best wel aangrijpend toekomstbeeld voor Nederland. (En in mijn optiek realistisch.) Het is niet de Nederland die mensen graag voor zich zien, maar die volgens mij een accuraat beeld schetst van het politieke landschap. Hoe ben je op het idee van dit boek gekomen? En wat zegt dit boek over je persoonlijke opinies van de huidige politiek? Zijn er onderwerpen die je specifiek aanspreken? En hebben sommige politici als prototypen gestaan voor de personages in je verhalen? Ja, ja en ja, maar een groot deel daarvan laat ik graag over aan de verbeelding van de lezer. Uiteindelijk is de politieke boodschap voor mij ook van minder groot belang dan de personages en wat ze meemaken; ik wilde met "Het Verdronken Land" vooral een spannend jeugdboek schrijven in een originele setting. Hoewel ik wel merk dat ik vaak tegen mijn eigen angsten inschrijf. En in dit geval zijn die vooral politiek en maatschappelijk gerelateerd; het milieu, de macht van enkelen over velen, maar vooral ook: het gebrek aan goede vragen. In "Het Verdronken Land" is de schuldvraag niet zo eenvoudig: zijn de schurken de opportunisten die voordeel slaan uit de ellende van anderen? Of die miljoenen anderen die het onder hun ogen allemaal laten gebeuren? Misschien beangstigt me dat nog het meest: een mening kost tegenwoordig twee kwartjes bij de Albert Heijn. Maar er zijn maar heel weinig mensen die de juiste vragen durven te stellen, naar zichzelf toe en naar anderen. 3 / 8
Mooi gezegd.ik leerde je kennen tijdens Haunted Castle waarin je vriend/ man ter plekke, na een aantal trefwoorden, een verhaal van 500 woorden eruit spuwde. Mijn complimenten, dat zal niet iedere schrijver lukken. Toen ik met jullie sprak, viel voornamelijk jullie enorme fantasie me op: volgens mij ging één verhaal over chocolade etende vampieren. Als je nu eens een stap terug zou doen en naar het hele palet van verhalen en scenario's kijkt; zijn er dan specifieke motieven of thema's die in je werk terugkeren? Ik vind dat moeilijk om zelf te overzien, maar volgens de kenners zadel ik mijn personages graag op met identiteitsproblemen en hun worsteling om zichzelf te zijn in de buitenwereld. Daarbij overschreeuwen en/of overlachen ze vaak hun eigen angsten. Gelukkig heb ik daar zelf dus helemaal geen last van. Ha! Dus schrijven is ook een therapeutisch proces? Voor mij begint ieder werk met een persoonlijke emotie; dingen waar ik me boos over maak, waar ik bang voor ben, me over verwonder. Het zijn dingen waar ik over móet schrijven, althans, zo voelt het. Maar om jezelf te begrijpen, moet je uiteindelijk wel verder kijken dan je eigen navel. Op het moment schrijf ik bijvoorbeeld samen met Arnout (mijn vriend/man/een van twee partners) aan "Buiten de Lijntjes", een boek over relaties. En wat je moet doen als je erachter komt dat je niet in het standaardhokje man-vrouw-2,4 kind-volvo past. Die vraag komt voort uit de worsteling die we zelf hebben doorgemaakt en nog steeds doormaken in onze relatie. Bijna direct vraag ik me dan af: hoe doen andere mensen dit? Of hoe hebben andere mensen dit gedaan in het verleden? Waarom heb ik überhaupt het idee dat ik in een hokje zou moeten passen? Wiens idee was dat hokje om mee te beginnen? Het mooie van fictie is dat je rond al die vragen vervolgens arena's en personages kunt bouwen, die je allemaal tegen elkaar uit kunt spelen. Waarmee je een universeler perspectief schept, zonder je eigen kwetsbaarheid te verliezen. En behalve dat boek, waar werk je verder aan? 4 / 8
Naast "Buiten de Lijntjes" (wat overigens een non-fictie boek is, soms zijn mensen van zichzelf mooier dan je ze kunt verzinnen) zit ik momenteel midden in de ARGH EL, #*($&#*$&#(#$&-fase van mijn tweede speelfilmscript, " Voortjagers ". Ik ben vorig jaar geselecteerd voor een talentontwikkelingstraject van het Filmfonds, wat betekent dat je een paar maanden vrij krijgt van deadlines, recensies en geldschieters, en een eigen zelfgekozen leertraject mag bewandelen. Dat is echt een fantastische luxe, maar ook een fantastische kwelling, want ik heb besloten om te kijken wat er gebeurt in het schrijfproces als je de bekende scenariostructuren loslaat. Momenteel kan ik concluderen dat er dan dus een heleboel ARGHEL #*($&#*$&#(#$& gebeurt, maar ik weet niet, het voelt als goede ARGHEL #*($&#*$&#(#$&, die me ook echt helpt als schrijver. Denk ik. Hoop ik. Laten we hier over een paar maanden op terugkomen, goed? Enne misschien nog een laatste vraag: hoe zien chocolade etende vampiers er eigenlijk uit? Volgens mij ging het verhaal over een clown met een mensenfobie en over YOLO-zombies die jacht maakten op selfieverslaafde tieners. Ofzo. In je hoofd klinken zulke dingen altijd minder vreemd dan wanneer je ze hardop zegt. Ze lijken mij echter net zo eng. Wil je meer weten over Olga kijk hier. 5 / 8
Biografie Na het behalen van haar gymnasiumdiploma studeerde Olga Ponjee (1983) een aantal jaar psychologie en filosofie aan de Universiteit van Utrecht om in 2005 over te stappen naar de Nederlandse Film- en Televisieacademie, richting scenario. Ze studeerde af met "Het mysterie van de Volle Maan ", een pilot voor een nieuwe jeugdserie en de visual effectsfilm " De Schaduw van Bonifatius ". Na haar afstuderen schreef ze o.a. mee aan de televisieserie " Feuten ", het hoorspel " De Spin " en de speelfilm " De Ontsnapping " naar het boek van Heleen van Royen. Naast haar werk als scenarist werkt Olga als scriptconsultant en als copywriter voor transmediale projecten en vervult sinds 2005 een bestuursfunctie in een Nederlandse stichting voor experimenteel improvisatietheater. Tenslotte maakt en ontwerpt ze in haar vrije tijd kostuums. 6 / 8
Bibliografie Het mysterie van de volle maan - pilot (2008) De schaduw van Bonifatius - korte film (2009) Feuten - televisieserie (2010) De Ontsnapping - speelfilm (2011) Het Verdronken Land - roman (2013) Buiten de Lijntjes - non fictie (20-nu) Voortjagers - speelfilm (20-nu, hopelijk, we zullen zien) Voorgaande spotlights: Adrian Stone Tom Thys Patrick Brannigan Joris van Leeuwen 7 / 8
M.J. Wolf Thomas Olde Heuvelt Marion Altena Rik Raven Mark van Dijk 8 / 8