Veertiende voortgangsrapport Ruimte voor Ruimte 1 januari 2007 ember 2007
1. Met ruimte voor ruimte terug te verdienen bedragen De kosten die de provincie wil terugverdienen door middel van de opbrengsten van de verkoop van ruimte voor ruimtekavels bestaan uit: - De sloopvergoedingen die uitgekeerd zijn in het kader van de Regeling beëindiging veehouderijtakken (Rbv); - De kosten van sanering van glastuinbouwbedrijven in kwetsbare gebieden en de sloop van ongewenste bebouwing in het buitengebied; - De vergoedingen die betaald worden aan deelnemers aan de verplaatsingsregeling intensieve veehouderij voor de sloop van de opstallen op de uitplaatsingslocatie; - De kosten van de sanering van de MOB-complexen. 1.1 Omvang sloopvergoedingen Rbv Volgens het meest recente overzicht van de Dienst Regelingen van het Ministerie van LNV (31 december 2007) bedraagt het terug te verdienen bedrag aan sloopvergoedingen uit de Regeling beëindiging veehouderijtakken (Rbv) 166,3 miljoen. De verwachting is niet dat in dit bedrag nog grote verschuivingen gaat optreden. De meeste dossiers van deelnemers aan de Rbv zijn nu afgehandeld. 1.2 Verbrede inzet van de aanpak ruimte voor ruimte In vervolg op de beleidsnota Verbrede inzet van de aanpak ruimte voor ruimte (GS, 27 juni 2006) hebben GS een krediet toegezegd van 13 miljoen voor de financiering van sanering van glastuinbouwbedrijven in kwetsbare gebieden en van 9 miljoen voor de sloop van ongewenste bebouwing in het buitengebied. Deze krediettoezegging is als volgt uitgewerkt: De subsidieregeling sanering glastuinbouwbedrijven is in het najaar van 2006 voor de eerste maal opengesteld. In december 2007 hebben GS een besluit genomen over de tweede openstelling in het voorjaar van 2008. Voor beide openstellingen is in totaal een bedrag van 9 miljoen beschikbaar gesteld. Hiervan is in 2007 een bedrag van 1,4 miljoen uitbetaald en daarnaast is voor 1,9 miljoen aan verplichtingen aangegaan. Door PS is in 2001 (118/01) 3,75 miljoen beschikbaar gesteld voor de financiering van een glastuinbouwsaneringsproject in de gemeente Waalwijk. Hiervan is in 2003 2,8 miljoen gebruikt voor de financiering van het betreffende saneringsproject zodat in totaal voor 6,1 miljoen aan verplichtingen voor de sanering van de glastuinbouw is aangegaan. Voor de bijdrageregeling sloop ongewenste bebouwing in het buitengebied (SOBB) komen gemeenten in aanmerking waar de Ruimte voor Ruimte CV minstens 30 ruimte voor ruimtekavels in ontwikkeling heeft genomen. Op ember 2007 waren dat 14 gemeenten. GS hebben in september 2007 een bedrag van 5,6 miljoen beschikbaar gesteld voor de uitvoering van deze regeling. In 2007 is door de gemeenten nog geen beroep gedaan op een bijdrage. 1.3 Sloopvergoedingen VIV-regeling In het kader van de verplaatsingsregeling intensieve veehouderijbedrijven is aanvankelijk 4 miljoen begroot aan uit te keren sloopvergoedingen. Naar verwachting wordt aan de deelnemers van de eerste en tweede tranche van de VIV 2003/2004 een bedrag van 1,2 miljoen uitgekeerd aan sloopvergoedingen op de uitplaatsingslocatie. Hiervan is eind 2007 door de provincie 0,2 miljoen betaald. De kosten worden terugverdiend door de verbrede inzet van de aanpak ruimte voor ruimte. De terug te verdienen kosten van de sloopvergoedingen in de VIV-tranches 2005 en 2008 bedragen maximaal 8 miljoen. 2
1.4 Voorstel sanering MOB-complexen In juni 2007 hebben GS een samenwerkingsovereenkomst tussen provincie en DLG, als opdrachtnemer voor de sanering van de MOB-complexen, vastgesteld. De provincie betaalt de kosten voor de sloop en sanering op 11 voormalige militaire terreinen. De kosten voor de provincie van sloop en sanering, inclusief rente en onvoorzien, zijn geraamd op 22,5 miljoen. De voorbereiding van de sanering is in 2007 van start gegaan. Tot nu toe is 0,8 miljoen aan voorbereidings- en sloopkosten betaald. GS willen de kosten terugverdienen via de verbrede inzet van de aanpak ruimte voor ruimte. Het bedrag van 22,5 miljoen kan anders uitvallen indien er opbrengsten zijn uit de mogelijkheden tot verroding op het MOB-Tilburg, de kosten voor het slopen en saneren in lijn zijn met de verwachtingen en de post onvoorzien niet hoeft te worden benut en de kavels waaruit de sloop- en saneringskosten moeten worden gefinancierd eerder worden verkocht dan uiterlijk 2018. 1.5 Samenvatting Tabel 1 toont de samenstelling van het bedrag dat door de inzet van ruimte voor ruimte terugverdiend moet worden. Eind 2007 bedraagt het terug te verdienen bedrag 173,4 miljoen en heeft PS maximaal 223,3 miljoen aan middelen beschikbaar gesteld. Het bedrag dat de provincie heeft ontvangen in ruil voor de ontwikkeling van ruimte voor ruimte kavels bedraagt 94,9 miljoen. Een specificatie van de opbrengst is opgenomen in tabel 2. Nog terug te verdienen is 128,4 miljoen, uitgaande van de bedragen die maximaal beschikbaar zijn gesteld. Tabel 1 Met ruimte voor ruimte terug te verdienen bedragen Betaling verplicht en/of gerealiseerd Maximaal beschikbaar gesteld Sloopvergoedingen Rbv 166,3 miljoen 166,8 miljoen Verbrede inzet van de aanpak Ruimte voor Ruimte - Sanering glastuinbouw in kwetsbare gebieden 6,1 miljoen 15,8 miljoen - Sloop ongewenste bebouwing buitengebied - 9,0 miljoen - Sloopvergoedingen VIV-regeling (2003/2004) 0,2 miljoen 1,2 miljoen - Sloopvergoedingen VIV-regeling (2005/2008) - 8,0 miljoen - Sanering MOB-complexen 0,8 miljoen 22,5 miljoen Totaal aangegane verplichtingen 173,4 miljoen 223,3 miljoen Opbrengst ruimte voor ruimte kavels* 94,9 miljoen 94,9 miljoen Nog terug te verdienen bedrag 78,5 miljoen 128,4 miljoen *Zie tabel 2 Peildatum 31-12-2007 3
2. Opbrengsten uit de verkoop van ruimte voor ruimtekavels 2.1 Te ontvangen en te declareren opbrengsten De Rbv-sloopvergoedingen en de verplichtingen uit de verbrede inzet van de aanpak ruimte voor ruimte worden terugverdiend uit de opbrengsten van de verkoop van ruimte voor ruimtekavels. De provincie en private partijen hebben hiervoor in 2001 en 2005 samenwerkingsovereenkomsten afgesloten. Op basis van deze overeenkomsten kan de ontwikkelingsmaatschappij Ruimte voor Ruimte CV de kavels ontwikkelen in ruil voor afdrachten aan de provincie voor de financiering van de sloopvergoedingen. Op grond van de eerste samenwerkingsovereenkomst van 2001 heeft de Ruimte voor Ruimte CV 86,3 miljoen betaald aan de provincie in ruil waarvoor zij 964 kavels kan ontwikkelen. In de vervolgsamenwerkingsovereenkomst van 2005 wordt uitgegaan van een door de Ruimte voor Ruimte CV aan de provincie te betalen vergoeding van 100.000 per ruimte voor ruimtekavel en de rentelasten daarover vanaf 1 juli 2004. De Ruimte voor Ruimte CV moet de vergoeding aan de provincie betalen binnen twee jaren nadat de Raad van Commissarissen besluit een locatie in ontwikkeling te nemen. Op grond van de vervolgsamenwerkingsovereenkomst is de ORR in 2007 voor een bedrag van 8,2 miljoen aan verplichtingen jegens de provincie aangegaan voor de ontwikkeling van 82 ruimte voor ruimtekavels. De vervolgsamenwerkingsovereenkomst geeft de provincie de mogelijkheid om ook rechtstreeks aan derden medewerking te verlenen aan de ontwikkeling van een of meer ruimte voor ruimtekavels indien daarmee het revitaliseringsproces en het realiseren van de doelstellingen daarvan aantoonbaar worden bevorderd. De ontwikkelaar betaalt daarvoor dezelfde vergoeding als de ORR ter compensatie van de uitbetaalde Rbv-sloopvergoedingen. Op deze wijze heeft de provincie zelf direct 0,4 miljoen terugverdiend. Tabel 2 Opbrengst van de kavelverkoop Totaal aan te gane verplichtingen 223,3 miljoen Totaal ontvangen en te declareren opbrengsten Opbrengst eerste samenwerkingsovereenkomst (SOK1) Opbrengst vervolgsamenwerkingsovereenkomst (SOK2) Opbrengst verkopen provincie 86,3 miljoen 8,2 miljoen 0,4 miljoen Totaal ontvangen en te declareren opbrengsten 94,9 miljoen Nog terug te verdienen bedrag Peildatum 31-12-2007 128,4 miljoen De provincie is zeker van een opbrengst van 94,9 miljoen. Dit bedrag komt overeen met de ontwikkeling en verkoop door de ORR van 1.046 kavels waarvan 964 kavels op basis van de eerste samenwerkingsovereenkomst en 82 kavels op basis van de vervolgsamenwerkingsovereenkomst. Voor het resterende bedrag van 128,4 miljoen moeten nog 1.284 kavels in ontwikkeling worden genomen. In totaal zijn 2.330 ruimte voor ruimte kavels nodig om aan alle verplichtingen te voldoen. 4
2.2 Voortgang kavelverkoop en -ontwikkeling De Ruimte voor Ruimte CV had op ember 2007 696 kavels verkocht. De CV had daarnaast 16 kavels in de verkoop. In 2007 zijn 144 kavels verkocht. Tabel 3 Ontwikkeling kavelverkoop Aantal kavels 1 dec 2002 1 dec 2003 2004 2005 2006 2007 Toename 2007 Verkocht 0 50 262 397 552 696 + 144 Op ember 2007 had de Ruimte voor Ruimte CV locaties in ontwikkeling waarop nog eens 362 ruimte voor ruimtekavels zijn te ontwikkelen. Daarnaast zijn locaties in onderzoek waarop nog eens 540 kavels kunnen worden ontwikkeld. Om 2.330 kavels te ontwikkelen moet er nog voor ongeveer 700 kavels geschikte locaties worden gevonden. 2.3 Financiële risico s Op basis van de gegevens over 2006 is intern een kwantitatieve risicoanalyse uitgevoerd. Daarbij is gerekend met verschillende uitgangspunten voor het aantal verkochte kavels per jaar, de renteontwikkeling, de benodigde ontwikkeltijd en de ontwikkelingen van opbrengsten- en kostenposten. In het meest negatieve scenario leidt dit tot een bedrag van 28 miljoen dat de provincie te kort komt voor het terugverdienen van de uitbetaalde sloopvergoedingen en het niet terug ontvangen van haar financieel belang in de Ruimte voor Ruimte CV. Door een aanpassing van de berekening van de rentelasten komt het berekend risico voor de provincie in 2007 aanzienlijk lager uit dan bij de risicoanalyse op basis van de gegevens van 2006. De resultaten van de risicoanalyse worden in een nog aan te leveren GS-dossier aan de orde gesteld. 5
3. Resultaten van Ruimte voor Ruimte 3.1 Milieuwinst en landschappelijke kwaliteitswinst In het kader van de Regeling beëindiging veehouderijtakken is in Noord-Brabant op 1.548 bedrijven de intensieve veehouderij of een tak daarvan beëindigd door de intrekking van de vergunning en het uit de markt halen van de op het bedrijf aanwezige fosfaten. Ruim tweederde van de deelnemers heeft ook gebruik gemaakt van de sloopregeling. In de provincie Noord-Brabant heeft dit geleid tot het uit de markt halen van 8,7 miljoen kilogram fosfaat en de sloop van bijna 1,8 miljoen vierkante meter staloppervlakte. Tabel 4 Resultaten ruimte voor ruimte regeling Regeling beeindiging veehouderijtakken (Rbv) 1 Kg fosfaat uit de markt genomen 8.687.419 kg Door provincie gefinancierde sloop staloppervlakte 1.755.582 m 2 Beleidsregel RvR (niet Rbv) 2 Kilogram fosfaat uit de markt genomen 683.033 kg Ingebrachte sloop staloppervlakte 189.834 m 2 Milieuwinst ruimte voor ruimte totaal Kilogram fosfaat uit de markt genomen 9.370.452 kg Staloppervlakte gesloopt 1.945.416 m 2 Bronnen: 1Dienst Regelingen van Ministerie van LNV, 30 juni 2007 2Provincie Noord-Brabant, 31-12-2007 Buiten de Rbv is extra milieuwinst behaald door de particuliere ontwikkeling van ruimte voor ruimtekavels. De aanpak ruimte voor ruimte heeft geleid tot de sloop van ruim 1.945.000 m 2 aan staloppervlakte en de onttrekking aan de markt van bijna 9,4 miljoen kilogram fosfaat. Het aantal aanvragen van ruimte voor ruimtekavels door particulieren en andere ontwikkelaars dan de ORR groeit geleidelijk. In 2007 zijn 22 aanvragen voor kavels gehonoreerd. Eind 2007 zijn 177 kavels ontwikkeld. Tabel 5 Gehonoreerde aanvragen ruimte voor ruimte kavels door particuliere ontwikkelaars 2006 2007 Toename 2007 Aantal bouwkavels 155 177 22 Bron: Provincie Noord-Brabant 3.2 Verbrede inzet ruimte voor ruimte Op basis van de verbrede inzet van de aanpak Ruimte voor Ruimte is eind 2007 de volgende winst op het gebied van milieu en landschappelijke kwaliteit behaald (tabel 6): 6
Tabel 6 Resultaten verbrede inzet Ruimte voor Ruimte Sanering glastuinbouw in kwetsbare gebieden Project Glasnat (gemeente Waalwijk): Subsidieregeling sanering glastuinbouw: Totaal 2,6 ha 5,3 ha --------- 7,9 ha glasopstanden gesloopt. Sloopvergoedingen verplaatsingsregeling intensieve veehouderij (VIV) VIV-tranche (2003/2004) 7.463 m 2 staloppervlakte gesloopt op de uitplaatsingslocaties Sanering MOB-complexen MOB-complex Buitenveld, Gilze Rijen Peildatum 31-12-2007 7.193 m 2 gebouwoppervlakte gesloopt 13.392 m 2 aan teerhoudend asfalt verwijderd 12,4 ha EHS ingericht 7