Dorp, Stad & Land Jaarverslag 2002 Stichting tot bevordering, ondersteuning en instandhouding van landschappelijk en stedelijk schoon
Vereniging en Stichting Dorp, Stad & Land Tot bevordering, ondersteuning en instandhouding van landschappelijk en stedelijk schoon Jaarverslag 2002 Dorp, Stad & Land Groothandelsgebouw Stationsplein 45 Postbus 29129 3001 GC Rotterdam t 010-2809445 f 010-4330076 e dsl@dorpstadenland.nl i www.dorpstadenland.nl Foto-thema Ledenvergadering Dorp, Stad & Land juni 2002 naar de Vinexlocatie Bergschenhoek
2 Inhoud Verslag van de Welstands- en Monumentencommissie 3 Bestuurssamenstelling 10 Leden van de Welstands- en Monumentencommissies 12 Statistiek 14 Balans Vereniging per 31 december 2002 16 Winst- en verliesrekening Vereniging over 2002 17 Balans Stichting per 31 december 2002 18 Winst- en verliesrekening Stichting over 2002 19 Accountantsverklaring 20
3 Verslag van de Welstands- en Monumentencommissie Het verslagjaar kenmerkte zich voor de welstandscommissies als een enerverend jaar. Bijna alle gemeenten zijn op een of andere wijze begonnen met de per juli 2004 wettelijk vereiste welstandsnota. De medewerkers van Dorp, Stad & Land (DSL) hebben een forse extra taak aan het begeleiden van de totstandkoming van deze nota s. In de regio s Westland, Bollenstreek, Krimpenerwaard en Hoeksche Waard is dankzij het initiatief van DSL een regionale aanpak verkozen voor het realiseren van de welstandsnota. Dit in vervolg op het eerdere initiatief in de Alblasserwaard. In de maand oktober is de Raamwerknota van Dorp, Stad & Land aan de leden uitgereikt. In heel veel gemeenten is de herziene Woningwet 2003 door de medewerkers van het bureau uitvoerig toegelicht aan het college van B&W en de gemeenteraad. Hiertoe is een wervende presentatie ontwikkeld die tevens wordt ingezet om het fenomeen welstand aan raadsleden uit te leggen. Een ander onderwerp dat van belang is voor het functioneren van de welstandscommissies betreft een aantal procedurele wijzigingen. Hiermede worden met name bedoeld: de nieuwe benoeming van de commissie en de commissieleden op voordracht van B&W door de Raad van de gemeente, het openbaar vergaderen en bijvoorbeeld het toevoegen van burgers aan de commissie. In dat kader is voor de leden een Reglement op de welstandscommissie opgesteld en in het najaar uitgereikt aan de aan-gesloten gemeenten. Ter voorbereiding op de wettelijke verplichting voor welstandscommissies om verantwoording af te leggen door middel van een jaarverslag is bij wijze van proef voor alle leden een individueel gemeentelijk jaarverslag vervaardigd over 2001. Dit jaarverslag is zoveel mogelijk aan de verantwoordelijke portefeuillehouders overhandigd door commissieleden. Over 2002 zal een soortgelijk jaarverslag worden vervaardigd. In goed overleg met de Federatie Welstand is op initiatief van Dorp Stad & Land een bijdrage geleverd aan een landelijke standaard voor het vastleggen van welstandscriteria voor veelvoorkomende bouwwerken. Door deze landelijke standaard werden de oude objectcriteria (door DSL vervaardigd en in 1996 aan de leden uitgereikt in het kader van de Woningwet 1992) in feite weer geactualiseerd. Daarnaast zijn voor te onderscheiden gebieden in welstandsnota s o.a. standaard codes en kleurafspraken overeengekomen. Regionale welstandscommissie De positieve ervaringen met de regionale welstandscommissie in de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden: meer betrokkenheid bij de commissie-leden, meer bekendheid bij zowel ambtenaren als aanvragers bouwvergunning, plaatselijk een betere bereikbaarheid, én de wijziging van de Woningwet zijn aanleiding geweest om de vijf reeds bestaande welstandscommissies te splitsen in elf regionale commissies. De commissies vergaderen per kwartaal in een andere gemeente. Hierdoor vergadert de welstandscommissie uiteindelijk in alle gemeenten. In het najaar is voor commissieleden een vervolg gegeven aan de training op het gebied van communicatieve vaardigheden en strategisch onderhandelen. Onder leiding van dhr. J. de Vreugd werden commissieleden in theorie en praktijk getest op hun kwaliteiten. Deze trainingen passen in het streven van Dorp, Stad & Land, om commissieleden optimaal te begeleiden bij hun werk in de welstandscommissies. Federatie Welstand De Federatie Welstand bundelt alle regionale welstandsorganisaties alsmede de gemeenten met een stadscommissie. De regionale welstandsorganisaties leveren bij toerbeurt een bestuurslid voor deze Federatie. In de loop van het jaar is het lidmaatschap van het bestuur van de Federatie Welstand door Dorp, Stad & Land overgedragen aan Welstandszorg Noord-Holland.
4 BNA Op verzoek van de regiovertegenwoordiger van de Bond Nederlandse Architecten (BNA) is voor een drietal kringen de herziene Woningwet toegelicht. Tijdens de discussies bleek daarbij dat de gemiddelde weinig kennis heeft van de gevolgen van de Woningwet voor de ontwerppraktijk. Daarnaast was merkbaar dat en die niet bekend zijn met het doel van de welstandsnota, bij voorbaat geneigd zijn deze te gaan ervaren als een eng keurslijf. DSL en de BNA-kringen hebben deze informatiebijeenkomsten als nuttig en positief ervaren. Opzet is om deze contacten frequenter aan te halen. Landelijk onderzoek welstandsnota s In het streven naar kwalitatieve en functionele welstandsnota s heeft Dorp, Stad & Land meegewerkt aan een landelijk onderzoek van de Federatie Welstand naar de kwaliteiten van een negental nota s die in 2002 reeds gereed waren. Opvallende constateringen en conclusies daarbij waren: De gemeenten zijn met veel enthousiasme en ambitie aan de slag gegaan om een stuk te produceren dat meer is dan een ambtelijke nota; De onderzochte gemeenten hebben het werk voor de nota uitbesteed aan externe en en/of stedenbouwkundige bureaus; Het formuleren van een nota die bestuurlijk en juridisch goed in elkaar steekt, is verre van eenvoudig; Veel nota s zijn vooral vanuit de stedenbouwkundige hoek geschreven met onvoldoende inbreng van en en/of cultuurhistorici; De inbreng van bestuurders varieert van het op afstand volgen tot bestuurlijke deelneming in werkgroepen en/of stuurgroepen; Een aantal welstandscriteria heeft de vorm gekregen van bestemmingsplanvoorschriften; De mate van concreetheid van de criteria verschilt sterk. Van uiterst concreet naar een intentie die nog speelruimte levert. Ook zijn er nota s met criteria die aangeven op welke elementen de welstandscommissie zal letten. Hier treffen we het verschil aan tussen enerzijds de meer bestuurlijk en juridisch georiënteerde opstellers en opdrachtgevers en daar tegenover de groep die meer ruimte laat voor interpretatie en daarmede ontwerpvrijheid. Voor alle duidelijkheid: Dorp, Stad & Land is voorstander van gesloten of absolute criteria in geval van (standaard) loketcriteria en ziet bij voorkeur open of relatieve criteria waar het de gebiedsgerichte criteria betreft. De nota s zijn onvoldoende ingericht voor effectieve hantering in welstandscommissies. Dorp, Stad & Land streeft er in werk groepen waaraan zij deelneemt naar, dat de nota s zowel analoog als digitaal raadpleegbaar zijn. Tenslotte zou de nota tevens gebruikt kunnen worden om draagvlak te creëren door er een soort boek over de ruimtelijke kwaliteit van de gemeente van te maken. In de raamwerknota van Dorp, Stad & Land zijn de meeste inhoudelijke conclusies opgenomen. In de komende tijd zal deze nota regelmatig worden aangepast aan nieuwe ontwikkelingen en ervaringen.
5 Raamwerknota, Welstandsnota, Beeldkwaliteitplan De Raamwerknota, welke in het najaar van 2002 aan de aangesloten gemeenten van DSL is uitgereikt, geeft een volledig overzicht van de taken en mogelijkheden voor gemeenten volgens de herziene Woningwet van 2003. Deze nota is opgezet om de aanwezige kennis op het gebied van welstandsnota s te bundelen en kan dienen als inhoudelijke handleiding om tot een welstandsnota te komen. De Raamwerknota is tevens op cd-rom uitgereikt om bestanden die voor alle gemeenten gelden, eenvoudig in de eigen welstandsnota te kunnen verwerken. Het is de bedoeling de Raamwerknota in de komende jaren aan te passen aan de ontwikkelingen in het veld. Wanneer de daarin behandelde gemeentelijke welstandsnota is vastgesteld kan verreweg het grootste deel van het bouwplanaanbod op een verantwoorde wijze worden becommentarieerd en beoordeeld. De beoordelingscriteria hebben betrekking op het bestaande bebouwde en onbebouwde gebied. De nota is vooral van belang als hulpmiddel bij de communicatie maar tevens als vangnet voor basiskwaliteit. Voor een ontwikkelingslocatie zou, in de geest van de wet, vooraf een beeldkwaliteitplan kunnen/moeten worden opgesteld of een beknopte regieaanwijzing worden aangeleverd. Na realisatie van een nieuwbouwlocatie kunnen de daarbij gehanteerde regieaanwijzingen worden toegevoegd aan het beheersinstrument de welstandsnota. En dan zijn er de algemene onische en stedenbouwkundige begrippen, voor de beoordeling van bijzondere plannen, met ambities en met een mogelijk uitzonderlijke betekenis, die verder reiken dan wat de stedenbouwkundige context en de expliciete normen uit de welstandsnota op dit moment te bieden hebben. Die algemene begrippen (aspecten in de Raamwerknota) zijn eigenlijk meer gesprekspunten en aandachtspunten waarmee het overleg met gekwalificeerde ontwerpers van uitzonderlijke bouwplannen kan plaatsvinden. Eerst en vooral in oriënterende en stimulerende zin om zicht te krijgen op de essenties van de bedoelingen van een ontwerper, en in laatste instantie ook als beoordelingskader. Overzicht status welstandsnota 2003 Zuid-West Nederland Per januari 2003 was de regio van Dorp, Stad & Land als volgt actief met het (laten) vervaardigen van welstandsnota s. Status welstandsnota In voorbereiding Uitvoering gestart Concept gereed Gereed
6 Welstandsprincipes Dorp Stad & Land DSL is een van de welstandsorganisaties die beoogt gemeentebesturen te helpen bij het bevorderen van de ruimtelijke kwaliteit van de gebouwde en onbebouwde omgeving. Zij streeft dit doel na door het verstrekken van een onafhankelijk en deskundig advies over bouwplannen. Een advies aan B&W dat er uiteindelijk op neerkomt om op basis van goede argumenten vast te stellen of een bouwplan passend is op een bepaalde plek in de stad, in een dorp of op het platteland. Is het bouwplan zorgvuldig en met een zeker vakmanschap ontworpen, wordt er voldoende rekening gehouden met de bestaande kwaliteiten van de omgeving? Daar gaat het om. Welstandscommissies werden vroeger schoonheidscommissies genoemd en ze vormen, ondanks alle kritiek, een niet meer weg te denken element uit de Nederlandse bouwcultuur. DSL neemt deze kritiek serieus en wordt daarbij geholpen door de laatste wijziging van de Woningwet die onlangs is vastgesteld. Daarin is vastgelegd dat het welstandstoezicht een expliciet onderdeel is van gemeentelijk beleid, dat het welstandsbeleid moet vastgesteld worden in de gemeenteraad en jaarlijks worden geëvalueerd, zodat ook het effect ervan zichtbaar en bespreekbaar gemaakt kan worden. Geen toevallige commissie meer die zomaar oordelen uitspreekt, hoe integer en goedbedoeld ook, maar expliciete normen hanteert, die in Oegstgeest anders kunnen zijn dan in Barendrecht of in de Alblasserwaard, en ook anders zijn in een woonbuurt uit de jaren dertig, dan op een bedrijventerrein langs de A16. De commissie is een volwassen en professioneel adviesorgaan dat z n vergaderingen goed notuleert en daarover verantwoording aflegt. Een adviesorgaan dat vergadert volgens een reglement en volgens expliciete beleidsuitgangspunten. Dat lijkt allemaal heel vanzelfsprekend, maar helaas is het (nog) geen gemeengoed. Er zijn 9 principes die ons inziens richtinggevend zijn voor het welstandstoezicht. Dit al zo lang betwiste onderdeel van het beheer van de gebouwde en onbebouwde omgeving moet tenminste voldoen aan de volgende criteria om serieus genomen te worden: 1 Het welstandsoordeel dient transparant te zijn, controleerbaar, helder, begrijpelijk en zo veel mogelijk volgens expliciete afspraken, om de beoordelingsprocedure zelf inzichtelijk, begrijpelijk en enigszins voorspelbaar te maken. Wij baseren ons op de kwalitatieve notities die ten grondslag hebben gelegen áán en die zijn verwoord in de Raamwerknota van DSL èn die door de betrokken gemeentebesturen in gemeentelijke welstandsnota s worden uitgewerkt en vastgesteld. 2 Met het welstandsoordeel dient altijd een publiek belang gediend te zijn, dat wil zeggen: welstandstoezicht staat eerst en vooral vóór de publieke kwaliteit van de openbare ruimte. Steeds moet de vraag beantwoord kunnen worden òf met een voorgenomen bouwwerk, waarover een oordeel wordt
7 gevraagd, de kwaliteit van de openbare ruimte ernstig wordt geschaad, of juist wordt gerespecteerd of zelfs verbeterd. Veel plandetails, die voorheen soms de volle aandacht van een welstandscommissie kregen en al te gemakkelijk negatief werden beoordeeld, voldoen niet aan dit criterium. 3 Er dient een zekere proportionaliteit aan welstandsoordelen ten grondslag te liggen, d.w.z. welstand moet zich richten op wat ècht betekenis heeft voor de gebouwde omgeving en niet op onbelangrijke bouwwerken. 4 Er dient rondom het welstandstoezicht voortdurend en met inzet van alle middelen gewerkt te worden aan draagvlak. Als welstandstoezicht geen politiek, ambtelijk en maatschappelijk-cultureel draagvlak heeft, dan heeft het geen toekomst. Daar is overigens meer voor nodig dan alleen een beleidsnota, hoe mooi die ook in elkaar zit. Wij werken aan dit draagvlak, waarin de zorg voor de kwaliteit van de gebouwde omgeving echt hoog op de agenda staat. 5 De commissies, die zijn aangesteld om welstandsoordelen te formuleren, dienen te voldoen aan hoge eisen van integriteit en deskundigheid, dat wil zeggen er moet worden geoordeeld op basis van een serieuze vakmatige ervaring en discipline, en vanuit de spelregels en kwaliteitsnoties die politiek zijn vastgesteld. Het kunnen onderkennen van kwaliteit in de planfase is daarvan een voorbeeld. 6 De leden van de welstandscommissies dienen zich rekenschap te geven van hun rol en positie in de procedure van de bouwaanvraag. De volgende aspecten zijn mede bepalend voor het aanzien van de commissie en het draagvlak voor de adviezen: Communicatieve vaardigheden in woord en schrift; Commissiecultuur; Snelheid van advisering. 7 Welstandscommissies maken in principe geen onderscheid tussen de bespreking en beoordeling van bouwplannen van niet-gekwalificeerde en gekwalificeerde ontwerpers. De bouwaanvraag is en blijft bepalend voor het oordeel. Bij niet-gekwalificeerde ontwerpers en tekenaars zal het accent liggen op de beoordeling van passendheid en minimaal noodzakelijk geacht vakmanschap. Het aanleveren van alternatieve oplossingen (in woord en beeld) om aanvragen haalbaar te krijgen behoort tot de klantgerichte cultuur van de aangesloten gemeenten van DSL en dientengevolge van de welstandscommissies van DSL. E.e.a. conform de standaard advieslijn zoals die door de DSL-commissies wordt gehanteerd. Daarentegen kan bij gekwalificeerde ontwerpers de welstandsadvisering meer het karakter krijgen van een terughoudend maar kritisch gesprek over ontwerpprincipes en over onische en stedenbouwkundige consistentie. Niet, ik zou het anders doen, maar wel de collega een spiegel voorhouden. Alles op basis van de in de welstandsbeleidsnota s vastgelegde en door de lokale politiek gefiatteerde beoordelingsgrondslagen.
8 8 Welstandsbeleid heeft ook het karakter van een contract Gemeentebesturen en welstandscommissies mogen elkaar dus aanspreken op het zoveel mogelijk handhaven van de principes die in de welstandsbeleidsnota s zijn vastgelegd als beoordelingsgrondslag voor adviezen. De Welstandsnota is geen vrijblijvend beleidsstuk: voortaan zal over bouwvergunningaanvragen worden geadviseerd in hoeverre ze wel of niet strijdig zijn met de criteria van de beleidsnota. Het gaat daarbij om een zich ontwikkelend beleidsstuk, dat in de praktijk zal moeten bewijzen dat het naar tevredenheid en volgens doelstellingen van het lokale bestuur werkt. Het moet steeds kritisch en met het oog op de achterliggende doelstellingen worden toegepast, periodieke evaluatie is nodig en eventuele aanpassingen en aanvullingen zullen noodzakelijk blijven. Deze 9 principes vormen onderdeel van de cultuur van DSL en maken deel uit van de contracten die met commissieleden worden aangegaan (de Welstandsprincipes zijn opgesteld in collegiale samenwerking met de provinciale Welstandszorg Noord-Holland). Samen met betrokken gemeentebesturen en ambtenaren, met professionals uit de ontwerperswereld en de bouwnijverheid, en met betrokken maatschappelijke organisaties wil Dorp, Stad & Land volgens deze principes werken aan de kwaliteit van de gebouwde omgeving. 9 Tenslotte: welstandstoezicht moet vooral een bewuste schakel in het gemeentelijk ruimtelijk kwaliteitsbeleid zijn. Daarnaast zijn er alle mogelijke stimulansen voor een kwalitatief hoogwaardige bouwproductie als (vooral) bestemmingsplannen, beeldkwaliteitplannen en monumentenbeleid. Hoe beter deze middelen op elkaar worden afgestemd en geïntegreerd worden toegepast hoe groter de kans op ruimtelijke kwaliteit.
9 Ruimtelijke Kwaliteitsprijs Zuid-Holland 2002 In november werd door dhr. J. Franssen, Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, in het gemeentehuis van Oegstgeest, voor de derde maal de Ruimtelijke Kwaliteitsprijs Zuid-Holland uitgereikt. Uit een aanbod van meer dan 100 plannen heeft de jury uit-eindelijk het plan voor een uiterst inventief winkelannex wooncomplex in Ouddorp gekozen van Kingma Roorda Architecten te Rotterdam. Door een bijdrage van de provincie Zuid-Holland kon een bronzen plaquette worden aangeboden en een publicatie worden verzorgd van de genomineerde plannen. Inmiddels zijn de genomineerde plannen tevens te zien op een tentoonstellingswand welke door gemeenten kan worden aangevraagd. 75 jaar Dorp, Stad & Land Dorp, Stad & Land is formeel in 1929 opgericht en heeft in 1979 haar 50-jarig bestaan gevierd. Aanleiding voor het bureau om voorbereidingen te gaan treffen voor het jubileum in 2004. BeeldBank, AdviesBank en GeoBank In nauwe samenwerking met de welstandsorganisatie Het Gelders Genootschap werd de software voor het opslaan van beelden, het schrijven van de adviezen en het oproepsysteem voor kaart- en foto-informatie samengevoegd tot één geheel. In het najaar werd de GeoBank aangevuld met gebiedsdekkende luchtfoto s (1:25.000) van Zuid-Holland en Zeeland. De commissies kunnen daarmede op elke vergaderlocatie voor ieder adres uitstekende omgevingsinformatie oproepen. Naar verwachting zullen vele gemeenten deze informatie ook lokaal gaan benutten bij het beheer van de gebouwde en onbebouwde omgeving. De digitalisering van het beeldarchief van het MIP (monumenten inventarisatie project) van de provincie aangevuld met fotobestanden van DSL (meer dan 20.000 afbeeldingen en beschrijvingen) zal in 2003 worden afgerond. Het databestand zal daarna deel gaan uitmaken van het GIS-systeem voor de welstands- en monumentencommissies. Uiteindelijk zullen ook deze data daarna via het internet te raadplegen zijn voor geïnteresseerden. Steunpunt Zuid-Holland In 2002 werd meerdere keren overleg gevoerd met vertegenwoordigers van het Provinciaal Steunpunt Monumentenzorg en Archeologie (PSMA). De afbakening van taken en diensten naar de bij DSL aangesloten gemeenten blijft daarbij een punt van aandacht. Steunpunt Zeeland Het overleg met de provincie Zeeland over de opzet en organisatie van het Steunpunt Monumentenzorg heeft in het verslagjaar geen vooruitgang geboekt. Boerderijenstichting Zuid-Holland Ter voorbereiding van 2003 Jaar van de Boerderij heeft DSL actief de Boerderijenstichting Zuid-Holland ondersteund. Daarbij werden diverse projecten voorbereid die in de loop van 2003 uitgevoerd zullen gaan worden.
10 Bestuurssamenstelling Per 31 december 2002 bestond het bestuur van de Vereniging en Stichting uit: Jaar van aftreden mr. J.J.P.M. Asselbergs, voorzitter D.B. 2003 mr. C.F. Mijs, secretaris D.B. 2003 dhr. D.C. Hensbroek, penningmeester D.B. 2004 mr. P. de Boorder 2005 mw. drs. D.A.M. Koreman 2004 mw. ir. H.M.T. de Wijn-van der Meer 2003 dhr. W. Nuis 2005 dhr. B.J. Bouwmeester 2005 dhr. K. Drexhage 2005 De samenstelling van het bestuur onderging in 2002 navolgende wijzigingen: Dhr. Bouwmeester, burgemeester van de gemeente Monster, dhr.nuis, burgemeester van de gemeente Tholen en dhr Drexhage, uit Goedereede werden door de ledenvergadering benoemd in het bestuur. Zij namen de plaats in van dhr. J. Andel, dhr. J. Mandos en dhr. L. Hoogeveen. Het bestuur kwam in 2002 vijfmaal bijeen. In 2002 is door het bestuur onder meer aandacht geschonken aan: Interne organisatie De regionalisering van de welstands- en monumentencommissies (i.v.m. de herziene Woningwet 2003) is in het verslagjaar voorbereid en per januari 2003 integraal doorgevoerd. Functioneren organisatie De organisatie van Dorp, Stad & Land dient, in de geest van de Woningwet 2003 helder, transparant en rechtszeker te opereren. Aan alle aangesloten gemeenten is hiertoe een reglement op de welstandscommissie verstrekt. Algemene ledenvergadering en excursie De algemene ledenvergadering werd dit jaar gehouden op de thuisbasis van Dorp, Stad & Land, het Groothandelsgebouw te Rotterdam. De algemene ledenvergadering keurde de jaarrekening over 2001 goed en verleende de penningmeester décharge. Door de heer Van den Meiracker werd uitvoerig ingegaan op de organisatie van de commissies in de regio s. De traditionele excursie was deze keer naar de Vinex-locatie Bergschenhoek. De bijeenkomst werd afgerond in Café Engels te Rotterdam. Mutaties aangesloten gemeenten Het aantal aangesloten gemeenten onderging een aantal wijzigingen. Naast de samenvoeging van enkele gemeenten die reeds lid waren van DSL, vallen te noemen: samenvoeging Leidschendam en Voorburg (Voorburg was nog niet aangesloten bij DSL). Samenvoeging (per 01-01-2003) van de gemeenten Axel, Sas van Gent en Terneuzen. De nieuw ontstane gemeente Terneuzen heeft zich aangesloten bij DSL. Aan het eind van het verslagjaar werden Sluis-Aardenburg en Oostburg samengevoegd tot de nieuwe gemeente Sluis. Hulst en Hontenisse (Hontenisse was nog niet aangesloten bij DSL) werden samengevoegd tot de nieuwe gemeente Hulst. Tot slot is de samenwerking verstevigd tussen DSL en de gemeente Vlaardingen.
11 Personalia In het verslagjaar is afscheid genomen van Jan Maas. Jan is jarenlang voorzitter geweest van de welstandscommissie Zuid-Holland. Commissielid Wim van Hoof, uit Wassenaar, heeft in de loop van het verslagjaar aangegeven dat hij de aandacht voor zijn enbureau niet langer kon combineren met zijn lidmaatschap van de welstandscommissie. Wim heeft gedurende 12 jaar een uiterst actieve inbreng gehad in diverse gemeenten. Marius van Harn heeft in 2002 afscheid genomen van de commissie Zeeland. Marius is na de samenvoeging van Sluis en Aardenburg enige jaren actief geweest voor DSL in die gemeente. Jan van der Weerd heeft zijn taak als secretaris van diverse commissies overgedragen en is in het najaar voorzitter geworden van enige regiocommissies. Daarnaast hebben Stan Cornips en Hugo Groenewegen hun secretarisfunctie van de commissie Zuid-Holland en commissie Zeeland beëindigd. Stan en Hugo blijven als commissielid verbonden aan DSL. Het secretariaat van de commissies van DSL is in de loop van het verslagjaar geleidelijk overgegaan naar Johan Roelofs, die als nieuwe fulltime secretaris met Ton Jansen samenwerkt en naar Carla de Kovel, die als parttime secretaris twee commissies is gaan ondersteunen. In de loop van het verslagjaar is Maarten Raaijmakers aangetrokken als coördinator en deskundige monumentenadvisering.
12 Leden van de Welstands- en Monumentencommissies Abeln, ir. E.J. Barth, ir. J.E. e Bergen, A. van Bleeker, ir. G.J. Bos, ir. F.I.G. Bouwstra, ir. C. lid monumentencie Boost, ir. I. e Cohen, ir. B. Cornips, ir. C.M. Douwes, ir. I. e Faling, C.M. Groenewegen, H.J. Hendrikx, ir. M.A.A.B. Jansen, ir. A.J.B.F. secretaris Kat, ir. H.C.A. de Kloet, ir. P.W.L. Kovel, ir. C.M. de e secretaris Leeden, H.C. van der Leysen, ir. P.J. lid monumentencie Onrust, M.J.J. Raaijmakers, M.P.H. lid monumentencie Remmerswaal, ir. T. lid monumentencie Roelofs, ir. J.H.A. secretaris Rouw, ir. C.M. Ruys, ir. L.C. Schiffauer, ir. M. Tegelberg, ir. G.K. Töns, ir. E. A.M.G. Tuns, A.G.L. voorzitter Veldhuijzen van Zanten, ir. V.W.J. Verlaan, A. lid monumentencie Verweij, ir. M. lid monumentencie Vis, ir. L. lid monumentencie Vries, ir. H.C. de stedenbouwkundige voorzitter Walraad, J.W. lid monumentencie Walraad, ir. J.W. lid monumentencie Weerd, ir. J.W. van der voorzitter Weyts, ir. J.L. lid monumentencie Wierikx, ir. C.S.G.M. lid monumentencie Willems, M.P.T. Witteveen, ir. R.J. Directie en medewerkers Bohnen, J. Heuvel, mw. E.M. van den Houwelingen, mw. G.L. van Kruk, B.v.d. Kweekel, mw. D Meiracker, ir. F.B. van den Nobel, mw. F.K. Voorhoeve, V.W.B. fotograaf/beeldbank secretariaat secretariaat beeldbank ondersteuning secretariaat directeur secretariaat chef de bureau Overige adviseurs Giltaij-Lansink, drs. A.G., Rotterdam, kunsthistorica Lindeloof J.v.d., Delft, landschaps Waesberghe, G.I.J.M. van, Breda, landschaps ARK en, Rotterdam, beleidsondersteuning Bureau Helsdingen, Vianen, monumentenzorg DrieDee en, Alphen a/d Rijn, monumentenzorg SH-Groep, Rotterdam, beleidsondersteuning
13 Regiocommissies van Dorp, Stad & Land per januari 2003 Welstandscommissie 1/11 > Regio Zeeuwsch-Vlaanderen, Walcheren, Zuid- en Noord-Beveland Gemeenten: Hulst, Sluis, Veere, Kapelle, Noord-Beveland, Reimerswaal, Borsele*, Goes*, Terneuzen*. Voorzitter: Hein de Vries, Secretaris: Ton Jansen. Leden: Marco Onrust, Lucas Ruys, Hugo Groenewegen, Gabe Bleeker en Mario Hendrikx. Welstandscommissie 2 > Regio Schouwen-Duiveland Gemeenten: Dirksland, Goedereede, Middelharnis, Oostflakkee, Schouwen-Duiveland, Tholen. Voorzitter: Jan v.d. Weerd, Secretaris: Johan Roelofs. Leden: Marco Schiffauer, Mario Hendrikx, Hugo Groenewegen en Marco Onrust. Welstandscommissie 3 > Regio Hoeksche Waard en Voorne-Putten Gemeenten: Cromstrijen, s-gravendeel, Korendijk, Strijen, Oud-Beijerland, Bernisse, Brielle, Rozenburg, Hellevoetsluis, Westvoorne, Binnenmaas. Voorzitter: At Tuns, Secretaris: Ton Jansen. Leden: Fred Bos, Kees Rouw en Stan Cornips. Welstandscommissie 4 > Regio IJsselmonde Gemeenten: Ridderkerk, Zwijndrecht, Albrandswaard, Hendrik-Ido-Ambacht, Barendrecht. Voorzitter: Jan v.d. Weerd, Secretaris: Johan Roelofs. Leden: Stan Cornips en Kees Rouw. Welstandscommissie 5 > Regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Gemeenten: Alblasserdam, Giessenlanden, Gorinchem, Graafstroom, Hardinxveld-Giessendam, Leerdam, Liesveld, Lingewaal, Nieuw-Lekkerland, Papendrecht, Sliedrecht, Vianen, Zederik. Voorzitter: At Tuns, Secretaris: Ton Jansen. Leden: Gijs Tegelberg, Reinier Witteveen en Ton van Bergen. Welstandscommissie 6 > Regio Delf- & Schieland en Gouwestreek Gemeenten: Bergschenhoek, Berkel & Rodenrijs, Pijnacker, Nootdorp, Bleiswijk, Boskoop, Moordrecht, Zevenhuizen- Moerkapelle, Waddinxveen, Nieuwerkerk aan den IJssel. Voorzitter: Jan v.d. Weerd, Secretaris: Ton Jansen. Leden: Egbert Töns, Paul Kloet, Ingrid Douwes en Ben Cohen. Welstandscommissie 7 > Regio Krimpenerwaard Gemeenten: Bergambacht, Krimpen aan den IJssel, Nederlek, Ouderkerk, Oudewater en Vlist. Voorzitter: Hein de Vries, Secretaris: Johan Roelofs. Leden: Victor Veldhuijzen van Zanten en Ilse Boost. Welstandscommissie 8 > Regio Westland Gemeenten: De Lier, s-gravenzande, Maasland, Maassluis, Wateringen, Monster, Naaldwijk, Vlaardingen*. Voorzitter: Jan v.d. Weerd, Secretaris: Carla de Kovel. Leden: Cees Faling en Paul Kloet. Welstandscommissie 9 > Regio Rijnstreek Gemeenten: Alkemade, Alphen aan den Rijn, Bodegraven, Jacobswoude, Liemeer, Ter Aar, Nieuwkoop, Rijnwoude, Reeuwijk en Leiderdorp. Voorzitter: Hein de Vries, Secretaris: Carla de Kovel. Leden: Judith Barth en Ben Cohen, vacature. Welstandscommissie 10 > Regio Duin- en Bollenstreek Gemeenten: Leidschendam-Voorburg, Lisse, Hillegom, Noordwijk, Noordwijkerhout, Valkenburg, Rijnsburg, Sassenheim, Voorhout en Warmond, Oegstgeest*. Voorzitter: At Tuns, Secretaris: Johan Roelofs. Leden: Ed Abeln, Ton van Bergen, Henk v.d. Leeden, Ilse Boost en Egbert Töns * Betreft niet-regionaal georganiseerde welstandscommissies.
14 Statistiek Aanvragen 2000, 2001 en 2002 Provincie Aantal Aantal Aantal Zuid-Holland 2000 2001 2002 Alblasserdam 224 235 207 Albrandswaard 206 182 198 Alkemade 171 159 212 Alphen a/d Rijn 278 240 260 Barendrecht 350 380 378 Bergambacht 219 212 201 Bergschenhoek 181 187 203 Berkel en Rodenrijs 264 239 254 Bernisse 157 139 165 Binnenmaas 414 377 320 Bleiswijk 148 138 116 Bodegraven 260 225 225 Boskoop 133 106 90 Brielle 161 175 167 Cromstrijen 281 219 225 De Lier 205 206 163 Dirksland 196 127 141 Giessenlanden 312 305 314 Goedereede 295 229 280 Gorinchem 384 355 365 Graafstroom 206 186 182 s-gravendeel 119 126 126 s-gravenzande 57 86 97 Hardinxveld-Giessendam 224 238 246 Heerjansdam 73 63 84 1 Hellevoetsluis 216 261 312 Hendrik-Ido-Ambacht 265 241 302 Hillegom 124 110 160 Jacobswoude 269 233 253 Korendijk 245 164 164 Krimpen a/d IJssel 330 303 295 Leerdam 197 242 204 Leiderdorp 287 258 242 Leidschendam-Voorburg 454 363 320 Liemeer 103 91 79 Liesveld 170 167 157 Lisse 88 109 103 Maasland 133 144 132 Maassluis 79 53 55 Aantal Aantal Aantal 2000 2001 2002 Middelharnis 368 344 383 Monster 132 128 139 Moordrecht 136 128 110 Naaldwijk 190 198 190 Nederlek 227 201 212 Nieuwerkerk a/d IJssel 269 298 228 Nieuwkoop 193 181 161 Nieuw-Lekkerland 150 142 119 Noordwijk 104 84 141 Noordwijkerhout 135 150 182 Nootdorp 191 202 2 Oegstgeest 230 207 (324) Oostflakkee 141 111 101 Oud-Beijerland 262 293 339 Ouderkerk 123 116 139 Papendrecht 142 155 237 Pijnacker 109 163 213 Reeuwijk 219 219 199 Ridderkerk 440 362 397 Rijnsburg 56 142 141 Rijnwoude 218 228 216 Rozenburg 113 67 78 Sassenheim 190 156 158 Schoonhoven 120 - - Sliedrecht 237 219 211 Strijen 153 124 134 Ter Aar 154 137 149 Valkenburg 70 40 29 Vlaardingen - - (455) Vlist 184 185 193 Voorhout 220 189 192 Waddinxveen 297 252 306 Warmond 67 74 72 Wateringen 239 220 198 Westvoorne 194 211 153 Zederik 249 255 234 Zevenhuizen-Moerkapelle 161 161 132 Zwijndrecht 125 175 262
15 Provincie Aantal Aantal Aantal Gelderland 2000 2001 2002 Lingewaal 121 126 150 Provincie Aantal Aantal Aantal Utrecht 2000 2001 2002 Oudewater 134 157 142 Vianen 237 230 177 Provincie Aantal Aantal Aantal Zeeland 2000 2001 2002 Borsele (371) (387) Goes (533) (621) Hulst 394 397 319 Kapelle 205 205 237 Noord-Beveland 214 189 190 Oostburg 449 371 347 Reimerswaal 415 337 283 Schouwen-Duiveland 629 530 562 Sluis-Aardenburg 140 127 155 3 Tholen 443 330 324 Veere 397 326 340 Totaal 19.064 17.715 17.593 1 per 01-01-2003 samen met Zwijndrecht 2 per 01-01-2002 samen met Pijnacker 3 per 01-01-2003 met Oostburg samen verder als Sluis
16 Vereniging Dorp, Stad & Land Balans per 31 december 2002 Bedragen in euro s 31 december 2002 31 december 2001 Activa Vaste activa Financiële vaste activa Effecten Leningen Overige effecten 1.326.061 310.747 73.339 1.710.147 1.326.061 310.747 112.435 1.749.243 Vlottende activa Vorderingen Debiteuren Gelieerde instellingen Overige vorderingen Liquide middelen 48-51.163 479.703 75 157.785 45.717 282.977 530.914 486.554 Totaal activa 2.241.061 2.235.797 Passiva Eigen vermogen Algemene reserve 2.151.500 2.235.797 Kortlopende schulden Gelieerde instellingen 89.561 - Totaal passiva 2.241.061 2.235.797
17 Vereniging Dorp, Stad & Land Winst- en verliesrekening over 2002 Bedragen in euro s 2002 2001 Ontvangen contributies/donaties 1.455 701 Kosten Overige bedrijfskosten (150.874) (122.902) (149.419) (122.201) Rentebaten en soortgelijke opbrengsten 104.954 109.086 Rentelasten en soortgelijke kosten (736) (1.004) Koersverlies effecten (39.096) - 65.122 108.082 Resultaat 84.297 14.119
18 Stichting Dorp, Stad & Land Balans per 31 december 2002 Bedragen in euro s 31 december 2002 31 december 2001 Activa Vaste activa Materiële vaste activa 62.318 104.865 Vlottende activa Vorderingen Debiteuren Sociale verzekeringen Gelieerde instellingen Overige vorderingen Liquide middelen 288.886 1.663 89.561 323.024 210.425 256.068 - - 303.588 159.715 913.559 719.371 Totaal activa 975.877 824.236 Passiva Eigen vermogen Overige reserves 213.022 (17.147) Langlopende schulden Leningen o/g 213.022 310.747 (17.147) 310.747 Kortlopende schulden Gelieerde instellingen Crediteuren Belastingen en premies sociale verz. Overige schulden - 124.699 28.391 299.018 157.785 60.330 18.626 293.895 452.108 530.636 Totaal passiva 975.877 824.236
19 Stichting Dorp, Stad & Land Winst- en verliesrekening over 2002 Bedragen in euro s 2002 2001 Opbrengst adviezen en overige werkzaamheden 2.628.810 2.430.056 Kosten Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Honoraria derden en Kosten uitzendkrachten Afschrijvingen op materiële vaste activa Kosten HSL Kosten Beeldbank Overige bedrijfskosten 1.178.700 56.855 28.847 473.576 31.882 45.066 2.676 46.069 528.178 1.132.896 52.018 33.895 469.632 44.847 63.663 227 65.433 496.716 Som der kosten 2.391.849 2.359.327 236.961 70.729 Rentebaten en soortgelijke opbrengsten 2.193 2.407 Rentelasten en soortgelijke kosten (8.985) (10.661) (6.792) (8.254) Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 230.169 62.475
20 Accountantsverklaring Wij hebben de in dit verslag opgenomen verkorte jaarrekening van de Vereniging en de Stichting Dorp, Stad & Land te Rotterdam over 2002 gecontroleerd. De verkorte jaarrekening is ontleend aan de door ons gecontroleerde jaarrekening 2002 van de Vereniging en de Stichting Dorp, Stad & Land. Bij die jaarrekening hebben wij op 27 maart 2003 een goedkeurende accountantsverklaring verstrekt. De verkorte jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de leiding van de stichting. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de verkorte jaarrekening te verstrekken. Het accountantsrapport betreffende de jaarrekening 2002 van de Vereniging en de Stichting Dorp, Stad & Land ligt ten kantore van de Stichting, Groothandelsgebouw Stationsplein 45 te Rotterdam ter inzage. Die leden, die toezending van de jaarrekening wensen, kunnen dit schriftelijk aanvragen bij het bureau van de Stichting. Wij zijn van oordeel dat deze verkorte jaarrekening op alle van materieel belang zijnde aspecten in overeenstemming is met de jaarrekening waaraan deze is ontleend. Voor een beter inzicht in de financiële positie en in de resultaten van de stichting alsmede in de reikwijdte van onze controle dient de verkorte jaarrekening te worden gelezen in samenhang met de volledige jaarrekening, waaraan deze is ontleend, alsmede met de door ons daarbij verstrekte accountantsverklaring. Deloitte & Touche Accountants, D. Vermaas RA Dordrecht, april 2003
Dorp, Stad & Land 2003 www.dorpstadenland.nl