MKB vriendelijkste gemeente van Nederland 2010/2011 Provincie Zuid Holland Gemeente Leiden

Transcriptie

1 Laan Corpus den Hoorn JT Groningen Telefoon (050) Telefax (050) MKB vriendelijkste gemeente van Nederland 2010/2011 Provincie Zuid Holland Gemeente Leiden

2 Voorwoord Voor u ligt het resultaat van het in 2010 en 2011 gehouden onderzoek naar de MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland met een verbijzondering naar de gemeente Leiden. Op basis van dit onderzoek is een ranglijst gevormd en is op 14 juni dé MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland bekend gemaakt. De prijsuitreiking is een initiatief van MKB-Nederland, samen met het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. De prijs dient als stimulans voor de gemeenten om zich meer in te spannen voor het midden- en kleinbedrijf. Door de prijs moet een positief ondernemersklimaat in gemeenten dichterbij worden gebracht. Wij bedanken op deze plek alle ondernemers en gemeenten die hun medewerking aan dit onderzoek hebben verleend. Groningen, juni 2011 HanzeConnect Drs. K.C. Boer M.B. Brummer

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding Inleiding ranglijsten Tevredenheid van de ondernemers Het imago van de gemeente Communicatie en beleid Beoordeling prijs /kwaliteitsverhouding van de gemeentelijke lasten Totaalscore lijsten provincie Zuid-Holland Resultaten gemeente Leiden... 16

4 1. Inleiding Doel van het onderzoek In 2004 is op initiatief van MKB Noord voor de eerste keer het onderzoek en de daaraan gekoppelde prijsuitreiking MKB-vriendelijkste gemeente van Noord-Nederland gehouden. De onderzoeksopzet is in een nauwe samenwerking tussen MKB Noord en HanzeConnect ontwikkeld. Vanaf 2008 is het jaarlijks onderzoek met MKB Nederland uitgebeid tot een landelijk onderzoek naar de MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland. Het oorspronkelijke doel, dat MKB Noord met dit onderzoek had, is al die jaren niet gewijzigd: het prikkelen van gemeenten zodat die worden gestimuleerd om het lokale ondernemersklimaat te verbeteren. In 2008 is de gemeente Koggenland uitgeroepen tot MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland. Ook in 2010/2011 is het onderzoek naar de MKB-vriendelijkste gemeente uitgevoerd. Het onderzoek behelst in feite het vaststellen van een ranglijst van gemeenten. Deze ranglijst moet aangeven wat de relatieve positie van iedere gemeente in Nederland is als het gaat om de kwaliteit van het ondernemersklimaat. Het zegt feitelijk niet zozeer iets over de absolute prestaties van de afzonderlijke gemeenten, wel over de prestaties in vergelijking met andere gemeenten. Deze rangorde is gebaseerd op vier onderdelen: Tevredenheid van de ondernemers over de eigen gemeente Het imago van de gemeente bij ondernemers buiten de gemeente Communicatie en beleid met betrekking tot het MKB Beleving van de gemeentelijke lasten (prijs/kwaliteitsverhouding) Deze vier aspecten zijn bepaald door middel van een kwantitatief digitaal en telefonisch onderzoek. Zoveel mogelijk is de onderzoeksopzet uit 2008 ongewijzigd gebleven. De grootste wijzigingen die zijn doorgevoerd, zijn de metingen van het imago van gemeenten en de gemeentelijke lasten. In 2008 is het imago bepaald door te vragen naar de gemeenten waar men zich absoluut wel en absoluut niet zou willen vestigen. In 2010/2011 is rechtstreeks gevraagd naar de meest ondernemersvriendelijke gemeente. Met betrekking tot de gemeentelijke lasten is in 2008 een ranglijst gemaakt op basis van deskresearch in combinatie met de prijs/kwaliteitsbeleving bij de ondernemers. In 2010/2011 heeft de lastenbepaling plaatsgevonden door uitsluitend de beleving ervan te meten bij de ondernemers. Feitelijk is de prijs/kwaliteitsverhouding in de ogen van de ondernemers gemeten. Populatie, steekproef en respons Het onderzoek is voor iedere gemeente in Nederland gehouden. Hiervoor hebben in het totaal ondernemers (die voldoen aan de MKB-criteria) hun medewerking verleend aan een telefonisch of digitaal onderzoek. In Zuid-Holland hebben ondernemers meegewerkt. Qua respons is gestreefd naar een gemiddelde respons van 45 voor grote gemeenten, 35 voor middelgrote gemeenten en 25 voor kleine gemeenten. Op basis van branche, bedrijfsomvang en geografische ligging is het onderzoek representatief te noemen. MKB vriendelijkste gemeente 2010/2011, provincie Zuid Holland 1

5 2. Inleiding ranglijsten Om de vier pijlers bij elkaar op te kunnen tellen is per pijler een zogenaamd genormaliseerd getal (standaardscore) berekend. Met deze procedure is het mogelijk om appels met peren te kunnen vergelijken en dus de vier pijlers onderling. 2.1 Tevredenheid van de ondernemers Aan alle ondernemers is gevraagd welk rapportcijfer (tussen 1 en 10) men het ondernemersklimaat van de eigen gemeente zou geven. Het moest hierbij gaan om door de gemeente beïnvloedbare factoren, zoals regelgeving, lokale belastingen, openbare voorzieningen en ondernemersvriendelijkheid. Op basis van het gemiddelde cijfer van de ondernemers zijn de gemeenten op dit onderdeel gerangschikt. In Zuid-Holland was de hoogste tevredenheidsscores voor de gemeente Bergambacht. Deze gemeente kreeg van de eigen ondernemers een 8,6 als rapportcijfer. In het algemeen werden de gemeenten in Zuid- Holland gemiddeld gewaardeerd met een 6, Het imago van de gemeente Alle aan het onderzoek deelnemende ondernemers is gevraagd welke gemeente buiten de eigen gemeente, men het meest ondernemersvriendelijk vindt. De gemeenten zijn op basis van het percentage van het aantal keren dat een gemeente genoemd is door ondernemers uit andere gemeenten gerangschikt. De gemeente met het hoogste percentage staat op plaats 1, die met de laagste percentage op de laatste plaats. In Zuid-Holland heeft de gemeente Rotterdam de hoogste imagoscore behaald. Vaak blijkt, dat gemeenten met een hoge naamsbekendheid veelvuldig genoemd worden en met een lage naamsbekendheid (bijna) niet. Hierdoor ontstaat een scheve verdeling. In marktonderzoek gaan we uit van een normale verdeling. Doordat de scores van een aantal gemeenten buiten deze normale verdeling vallen zou de genormaliseerde score dusdanig hoog of laag uitvallen dat deze pijler te zwaar zou meetellen in de totale score. Een manier om een verdeling die scheef is te normaliseren is het toepassen van een logaritmische schaal. De onderlinge ranking verandert hierdoor niet. Voor de totale ranglijst zijn we uitgegaan van deze aangepaste standaardscore. 2.3 Communicatie & Beleid Aan alle ondernemers is gevraagd of hun gemeente: een aanspreekpunt heeft voor ondernemers (weging 0,2203) op haar website informatie heeft voor ondernemers (weging 0,2016) structureel overleg voert met ondernemers (weging 0,1928) specifiek beleid heeft voor het midden- en kleinbedrijf (weging 0,1519) regelmatig investeert in voorzieningen ten behoeve van het bedrijfsleven (weging 0,1085) beleid heeft voor startende ondernemingen (weging 0,0697) bedrijven ondersteunt met subsidies of stimuleringsregelingen (weging 0,0549) MKB vriendelijkste gemeente 2010/2011, provincie Zuid Holland 2

6 De antwoordcategorie ja kreeg 4 punten, nee 0 en weet niet/misschien 1 punt. Aldus is primair gemeten wat de eigen gemeente volgens de ondernemers te bieden heeft. Dit is de resultante van feitelijk aanwezig beleid en de communicatie erover door de gemeente. Wat dus vooral telt is in hoeverre ondernemers weten/merken of iets geboden wordt. Dit achten wij belangrijker dan het feitelijke officiële aanbod: be good and tell it. En als bepaalde voorzieningen ook feitelijk ontbreken zal dit niet gecommuniceerd worden en de ondernemer er niets van merken; een lage score is het onvermijdelijke gevolg. Met de genoemde puntenverdeling krijgt de gemeente nog wel een beetje het voordeel van de twijfel als men weet niet of misschien antwoordde: mogelijk heeft de gemeente het aspect wel in huis, maar communiceert men het onvoldoende. Weging Tevens hebben we een a-selecte steekproef van ondernemers gevraagd welke aspecten men het meest belangrijk vindt. Op basis hiervan zijn de aspecten gewogen. In de inleiding staat tussen haakjes de wegingsfactor. Als belangrijkste aspect wordt een aanspreekpunt voor ondernemers gezien (wegingsfactor 0,2203) en als minst belangrijk wordt het ondersteunen van bedrijven met subsidie of stimuleringsregelingen gezien (wegingsfactor 0,0549). De maximumscore op dit onderdeel is theoretisch 4,4 punten. In Zuid-Holland is de hoogste score behaald door Bergambacht met gemiddeld 3,4 punten. Gemiddeld in Zuid-Holland is dit 2,0 punten. 2.4 Beoordeling prijs/kwaliteitsverhouding van de gemeentelijke lasten Alle ondernemers is gevraagd om een rapportcijfer (tussen 1 en 10) te geven over het krijgen van waar voor uw geld. Het gaat hierbij over de betaling van allerlei lasten zoals Onroerende Zaak Belasting, rioolheffing en leges voor vergunningen. En de investeringen die daartegen over staan zoals openbare voorzieningen, bedrijfsterreinen, citymarketing e.d. Op basis van het gemiddelde cijfer van de ondernemers zijn de gemeenten op dit onderdeel gerangschikt. In Zuid-Holland was de hoogste tevredenheidsscore voor de gemeente Bergambacht. De prijs/kwaliteitsverhouding van de gemeentelijke lasten in deze gemeente kreeg van de eigen ondernemers een 7,7 als rapportcijfer. Gemiddeld wordt de prijs/kwaliteitsverhouding in Zuid-Holland gewaardeerd met een 6, Totaalscore Omdat niet iedere score op de verschillende indicatoren een even groot gewicht hoeft hebben in de totaalscore, zijn in 2008 door dertien deskundigen van MKB-Nederland en de Kamer van Koophandel vier wegingsfactoren bepaald. Dit jaar is gekozen voor het bevragen van een a-selecte steekproef van ondernemers naar welke pijlers zij het meest belangrijk vinden. Resultaat is dat deze ondernemers alle pijlers even belangrijk vinden (gemiddeld scoorden alle pijlers 25%). De pijlers wegen dan ook even zwaar. Van de vier pijlers is zoals gezegd een genormaliseerd getal ( standaardscore ) berekend om ze op één noemer te kunnen brengen. Met deze eindscore is de rangorde bepaald. Net als bij bijvoorbeeld een allround-kampioenschap schaatsen kàn in theorie de totaalwinnaar aldus een gemeente zijn, die op geen enkel onderdeel eerste is, maar in de breedte kennelijk het beste presteert. MKB vriendelijkste gemeente 2010/2011, provincie Zuid Holland 3

7 Hieronder staan de totaalscores van de Nederlandse top-drie: Tevredenheid (25%) Imago (25%) Communicatie & Beleid (25%) Lasten (25%) Totaal Gemeente stand. score (a) a * 0,25 (b) rang stand. score (c) c * 0,25 (d) rang stand. score (e) e * 0,27 (f) rang stand. score (g) g * 0,25 (h) rang b+d+ f+h 1. Bergambacht 4,15 1,13 1 1,0 0, ,68 0,92 1 3,86 0,96 2 3,26 2. Skârsterlan 3,68 0,92 2 0,73 0, ,49 0,87 2 3,98 0,99 1 2,97 3. Roermond 2,76 0,69 4 1,67 0,42 4 2,65 0,66 4 2,47 0,62 6 2,39 MKB vriendelijkste gemeente 2010/2011, provincie Zuid Holland 4

8 3. lijsten lijst Tevredenheid van de ondernemers in Zuid-Holland Gemeente Provincie Cijfer 1 Bergambacht Zuid-Holland 8,6 2 Zoetermeer Zuid-Holland 7,3 3 Rijswijk Zuid-Holland 7,1 4 Oud-Beijerland Zuid-Holland 7,1 5 Teylingen Zuid-Holland 7,0 6 Barendrecht Zuid-Holland 7,0 7 Brielle Zuid-Holland 7,0 8 Hendrik-Ido-Ambacht Zuid-Holland 6,9 9 Westland Zuid-Holland 6,9 10 Lisse Zuid-Holland 6,9 11 Rotterdam Zuid-Holland 6,9 12 Noordwijkerhout Zuid-Holland 6,9 13 Zoeterwoude Zuid-Holland 6,9 14 Sliedrecht Zuid-Holland 6,8 15 Capelle aan den IJssel Zuid-Holland 6,8 16 Giessenlanden Zuid-Holland 6,7 17 Alphen aan den Rijn Zuid-Holland 6,7 18 Vlaardingen Zuid-Holland 6,7 19 Papendrecht Zuid-Holland 6,7 20 Krimpen aan den IJssel Zuid-Holland 6,7 21 Ridderkerk Zuid-Holland 6,7 22 Spijkenisse Zuid-Holland 6,6 23 Katwijk Zuid-Holland 6,6 24 Bodegraven-Reeuwijk Zuid-Holland 6,6 25 Nieuw-Lekkerland Zuid-Holland 6,6 26 Korendijk Zuid-Holland 6,6 27 Goedereede Zuid-Holland 6,6 28 Oostflakkee Zuid-Holland 6,6 29 Pijnacker-Nootdorp Zuid-Holland 6,6 30 Gorinchem Zuid-Holland 6,6 31 Zederik Zuid-Holland 6,6 32 Waddinxveen Zuid-Holland 6,6 33 Wassenaar Zuid-Holland 6,6 34 Zwijndrecht Zuid-Holland 6,6 35 Alblasserdam Zuid-Holland 6,6 MKB vriendelijkste gemeente 2010/2011, provincie Zuid Holland 5

9 Gemeente Provincie Cijfer 36 Hellevoetsluis Zuid-Holland 6,6 37 Oegstgeest Zuid-Holland 6,6 38 Lansingerland Zuid-Holland 6,6 39 Voorschoten Zuid-Holland 6,5 40 Hillegom Zuid-Holland 6,5 41 Hardinxveld-Giessendam Zuid-Holland 6,4 42 's-gravenhage Zuid-Holland 6,4 43 Leerdam Zuid-Holland 6,4 44 Leiderdorp Zuid-Holland 6,4 45 Dordrecht Zuid-Holland 6,4 46 Noordwijk Zuid-Holland 6,4 47 Midden-Delfland Zuid-Holland 6,4 48 Nieuwkoop Zuid-Holland 6,4 49 Strijen Zuid-Holland 6,4 50 Zuidplas Zuid-Holland 6,3 51 Gouda Zuid-Holland 6,3 52 Middelharnis Zuid-Holland 6,3 53 Vlist Zuid-Holland 6,3 54 Maassluis Zuid-Holland 6,2 55 Leiden Zuid-Holland 6,2 56 Cromstrijen Zuid-Holland 6,2 57 Nederlek Zuid-Holland 6,2 58 Liesveld Zuid-Holland 6,2 59 Albrandswaard Zuid-Holland 6,2 60 Graafstroom Zuid-Holland 6,2 61 Ouderkerk Zuid-Holland 6,1 62 Boskoop Zuid-Holland 6,1 63 Leidschendam-Voorburg Zuid-Holland 6,1 64 Binnenmaas Zuid-Holland 6,1 65 Rijnwoude Zuid-Holland 6,1 66 Jacobswoude Zuid-Holland 6,0 67 Bernisse Zuid-Holland 6,0 68 Delft Zuid-Holland 5,9 69 Westvoorne Zuid-Holland 5,8 70 Dirksland Zuid-Holland 5,7 71 Schoonhoven Zuid-Holland 5,7 72 Schiedam Zuid-Holland 5,6 MKB vriendelijkste gemeente 2010/2011, provincie Zuid Holland 6

10 lijst Imago Gemeente Provincie Percentage 1 Rotterdam Zuid-Holland 4,71 2 's-gravenhage Zuid-Holland 0,76 3 Bergambacht Zuid-Holland 0,62 4 Barendrecht Zuid-Holland 0,44 5 Gorinchem Zuid-Holland 0,39 6 Alphen aan den Rijn Zuid-Holland 0,36 7 Leiden Zuid-Holland 0,36 8 Bodegraven-Reeuwijk Zuid-Holland 0,35 9 Oud-Beijerland Zuid-Holland 0,34 10 Dordrecht Zuid-Holland 0,31 11 Zoetermeer Zuid-Holland 0,30 12 Hellevoetsluis Zuid-Holland 0,29 13 Delft Zuid-Holland 0,25 14 Lisse Zuid-Holland 0,23 15 Leidschendam-Voorburg Zuid-Holland 0,23 16 Leerdam Zuid-Holland 0,21 17 Brielle Zuid-Holland 0,19 18 Noordwijk Zuid-Holland 0,19 19 Westland Zuid-Holland 0,19 20 Capelle aan den IJssel Zuid-Holland 0,17 21 Papendrecht Zuid-Holland 0,17 22 Spijkenisse Zuid-Holland 0,17 23 Waddinxveen Zuid-Holland 0,17 24 Lansingerland Zuid-Holland 0,17 25 Katwijk Zuid-Holland 0,16 26 Middelharnis Zuid-Holland 0,14 27 Sliedrecht Zuid-Holland 0,13 28 Ridderkerk Zuid-Holland 0,13 29 Alblasserdam Zuid-Holland 0,13 30 Binnenmaas Zuid-Holland 0,13 31 Zwijndrecht Zuid-Holland 0,12 32 Gouda Zuid-Holland 0,10 33 Liesveld Zuid-Holland 0,10 34 Noordwijkerhout Zuid-Holland 0,09 35 Goedereede Zuid-Holland 0,09 36 Zuidplas Zuid-Holland 0,09 MKB vriendelijkste gemeente 2010/2011, provincie Zuid Holland 7

11 Gemeente Provincie Percentage 37 Rijnwoude Zuid-Holland 0,09 38 Hendrik-Ido-Ambacht Zuid-Holland 0,08 39 Nieuwkoop Zuid-Holland 0,08 40 Rijswijk Zuid-Holland 0,08 41 Wassenaar Zuid-Holland 0,08 42 Pijnacker-Nootdorp Zuid-Holland 0,07 43 Teylingen Zuid-Holland 0,06 44 Vlaardingen Zuid-Holland 0,06 45 Oostflakkee Zuid-Holland 0,06 46 Oegstgeest Zuid-Holland 0,06 47 Hillegom Zuid-Holland 0,06 48 Schiedam Zuid-Holland 0,06 49 Zoeterwoude Zuid-Holland 0,05 50 Krimpen aan den IJssel Zuid-Holland 0,05 51 Zederik Zuid-Holland 0,05 52 Westvoorne Zuid-Holland 0,05 53 Korendijk Zuid-Holland 0,04 54 Voorschoten Zuid-Holland 0,04 55 Leiderdorp Zuid-Holland 0,04 56 Strijen Zuid-Holland 0,04 57 Albrandswaard Zuid-Holland 0,04 58 Boskoop Zuid-Holland 0,04 59 Jacobswoude Zuid-Holland 0,04 60 Giessenlanden Zuid-Holland 0,03 61 Hardinxveld-Giessendam Zuid-Holland 0,03 62 Maassluis Zuid-Holland 0,03 63 Ouderkerk Zuid-Holland 0,03 64 Schoonhoven Zuid-Holland 0,03 65 Midden-Delfland Zuid-Holland 0,01 66 Vlist Zuid-Holland 0,01 67 Nederlek Zuid-Holland 0,01 68 Graafstroom Zuid-Holland 0,01 69 Bernisse Zuid-Holland 0,01 70 Nieuw-Lekkerland Zuid-Holland 0 71 Cromstrijen Zuid-Holland 0 72 Dirksland Zuid-Holland 0 MKB vriendelijkste gemeente 2010/2011, provincie Zuid Holland 8

12 lijst Communicatie & Beleid Gemeente Provincie Score 1 Bergambacht Zuid-Holland 3,4 2 Zoetermeer Zuid-Holland 2,7 3 Rotterdam Zuid-Holland 2,5 4 Vlaardingen Zuid-Holland 2,5 5 Oostflakkee Zuid-Holland 2,4 6 Leerdam Zuid-Holland 2,4 7 Hellevoetsluis Zuid-Holland 2,3 8 Rijswijk Zuid-Holland 2,3 9 Westland Zuid-Holland 2,3 10 Zoeterwoude Zuid-Holland 2,3 11 Dordrecht Zuid-Holland 2,3 12 Barendrecht Zuid-Holland 2,3 13 Alblasserdam Zuid-Holland 2,2 14 Spijkenisse Zuid-Holland 2,2 15 Brielle Zuid-Holland 2,2 16 Goedereede Zuid-Holland 2,2 17 Alphen aan den Rijn Zuid-Holland 2,2 18 Leiden Zuid-Holland 2,2 19 Sliedrecht Zuid-Holland 2,2 20 's-gravenhage Zuid-Holland 2,2 21 Wassenaar Zuid-Holland 2,1 22 Teylingen Zuid-Holland 2,1 23 Lansingerland Zuid-Holland 2,1 24 Oud-Beijerland Zuid-Holland 2,1 25 Capelle aan den IJssel Zuid-Holland 2,1 26 Lisse Zuid-Holland 2,1 27 Hendrik-Ido-Ambacht Zuid-Holland 2,1 28 Pijnacker-Nootdorp Zuid-Holland 2,1 29 Papendrecht Zuid-Holland 2,0 30 Nieuw-Lekkerland Zuid-Holland 2,0 31 Strijen Zuid-Holland 2,0 32 Zwijndrecht Zuid-Holland 2,0 33 Bodegraven-Reeuwijk Zuid-Holland 2,0 34 Waddinxveen Zuid-Holland 2,0 35 Ridderkerk Zuid-Holland 2,0 36 Hillegom Zuid-Holland 2,0 MKB vriendelijkste gemeente 2010/2011, provincie Zuid Holland 9

13 Gemeente Provincie Score 37 Maassluis Zuid-Holland 2,0 38 Zederik Zuid-Holland 2,0 39 Gorinchem Zuid-Holland 1,9 40 Oegstgeest Zuid-Holland 1,9 41 Noordwijkerhout Zuid-Holland 1,9 42 Boskoop Zuid-Holland 1,9 43 Noordwijk Zuid-Holland 1,9 44 Vlist Zuid-Holland 1,9 45 Schiedam Zuid-Holland 1,9 46 Katwijk Zuid-Holland 1,9 47 Bernisse Zuid-Holland 1,9 48 Middelharnis Zuid-Holland 1,9 49 Delft Zuid-Holland 1,9 50 Leidschendam-Voorburg Zuid-Holland 1,8 51 Voorschoten Zuid-Holland 1,8 52 Midden-Delfland Zuid-Holland 1,7 53 Giessenlanden Zuid-Holland 1,7 54 Korendijk Zuid-Holland 1,7 55 Hardinxveld-Giessendam Zuid-Holland 1,7 56 Liesveld Zuid-Holland 1,7 57 Westvoorne Zuid-Holland 1,7 58 Krimpen aan den IJssel Zuid-Holland 1,7 59 Binnenmaas Zuid-Holland 1,7 60 Nederlek Zuid-Holland 1,7 61 Zuidplas Zuid-Holland 1,6 62 Gouda Zuid-Holland 1,6 63 Cromstrijen Zuid-Holland 1,5 64 Nieuwkoop Zuid-Holland 1,5 65 Ouderkerk Zuid-Holland 1,5 66 Albrandswaard Zuid-Holland 1,5 67 Jacobswoude Zuid-Holland 1,5 68 Graafstroom Zuid-Holland 1,3 69 Leiderdorp Zuid-Holland 1,3 70 Schoonhoven Zuid-Holland 1,2 71 Rijnwoude Zuid-Holland 1,2 72 Dirksland Zuid-Holland 1,1 MKB vriendelijkste gemeente 2010/2011, provincie Zuid Holland 10

14 lijst Lasten Gemeente Provincie Cijfer 1 Bergambacht Zuid-Holland 7,7 2 Rijswijk Zuid-Holland 6,7 3 Zoeterwoude Zuid-Holland 6,5 4 Brielle Zuid-Holland 6,5 5 Zoetermeer Zuid-Holland 6,5 6 Hendrik-Ido-Ambacht Zuid-Holland 6,4 7 Barendrecht Zuid-Holland 6,4 8 Teylingen Zuid-Holland 6,3 9 Voorschoten Zuid-Holland 6,3 10 Spijkenisse Zuid-Holland 6,3 11 Oud-Beijerland Zuid-Holland 6,3 12 Oostflakkee Zuid-Holland 6,3 13 Leerdam Zuid-Holland 6,3 14 Strijen Zuid-Holland 6,3 15 Lisse Zuid-Holland 6,3 16 Noordwijkerhout Zuid-Holland 6,3 17 Goedereede Zuid-Holland 6,3 18 Oegstgeest Zuid-Holland 6,3 19 Bodegraven-Reeuwijk Zuid-Holland 6,2 20 Ridderkerk Zuid-Holland 6,2 21 Sliedrecht Zuid-Holland 6,2 22 Alphen aan den Rijn Zuid-Holland 6,2 23 Hellevoetsluis Zuid-Holland 6,2 24 Papendrecht Zuid-Holland 6,2 25 Nieuw-Lekkerland Zuid-Holland 6,2 26 Wassenaar Zuid-Holland 6,1 27 Capelle aan den IJssel Zuid-Holland 6,1 28 Vlaardingen Zuid-Holland 6,1 29 Gorinchem Zuid-Holland 6,1 30 Giessenlanden Zuid-Holland 6,1 31 Middelharnis Zuid-Holland 6,1 32 Lansingerland Zuid-Holland 6,0 33 Zwijndrecht Zuid-Holland 6,0 34 Krimpen aan den IJssel Zuid-Holland 6,0 35 Vlist Zuid-Holland 6,0 36 Katwijk Zuid-Holland 6,0 MKB vriendelijkste gemeente 2010/2011, provincie Zuid Holland 11

15 Gemeente Provincie Cijfer 37 Hardinxveld-Giessendam Zuid-Holland 6,0 38 Pijnacker-Nootdorp Zuid-Holland 6,0 39 Zederik Zuid-Holland 6,0 40 Korendijk Zuid-Holland 6,0 41 Alblasserdam Zuid-Holland 5,9 42 Noordwijk Zuid-Holland 5,9 43 Dordrecht Zuid-Holland 5,9 44 Rotterdam Zuid-Holland 5,9 45 Hillegom Zuid-Holland 5,9 46 's-gravenhage Zuid-Holland 5,9 47 Leiden Zuid-Holland 5,9 48 Westvoorne Zuid-Holland 5,9 49 Westland Zuid-Holland 5,8 50 Zuidplas Zuid-Holland 5,8 51 Liesveld Zuid-Holland 5,8 52 Nieuwkoop Zuid-Holland 5,8 53 Albrandswaard Zuid-Holland 5,8 54 Waddinxveen Zuid-Holland 5,8 55 Binnenmaas Zuid-Holland 5,8 56 Midden-Delfland Zuid-Holland 5,8 57 Maassluis Zuid-Holland 5,8 58 Dirksland Zuid-Holland 5,7 59 Rijnwoude Zuid-Holland 5,7 60 Graafstroom Zuid-Holland 5,7 61 Boskoop Zuid-Holland 5,7 62 Cromstrijen Zuid-Holland 5,7 63 Jacobswoude Zuid-Holland 5,6 64 Leidschendam-Voorburg Zuid-Holland 5,6 65 Bernisse Zuid-Holland 5,6 66 Leiderdorp Zuid-Holland 5,5 67 Nederlek Zuid-Holland 5,5 68 Gouda Zuid-Holland 5,5 69 Ouderkerk Zuid-Holland 5,4 70 Delft Zuid-Holland 5,4 71 Schoonhoven Zuid-Holland 5,4 72 Schiedam Zuid-Holland 5,3 MKB vriendelijkste gemeente 2010/2011, provincie Zuid Holland 12

16 lijst Zuid-Holland MKB-vriendelijkste gemeente Gemeente Provincie tevredenheid [25%] (rapportcijfer) Imago [25%] Communicatie & Beleid [25%] Lasten [25%] 1 1 Bergambacht Zuid-Holland 1 (8,6) Zoetermeer Zuid-Holland 2 (7,3) Rotterdam Zuid-Holland 11 (6,9) Rijswijk Zuid-Holland 3 (7,1) Barendrecht Zuid-Holland 6 (7) Brielle Zuid-Holland 7 (7) Oud-Beijerland Zuid-Holland 4 (7,1) Zoeterwoude Zuid-Holland 13 (6,9) Lisse Zuid-Holland 10 (6,9) Alphen aan den Rijn Zuid-Holland 17 (6,7) Teylingen Zuid-Holland 5 (7) Hendrik-Ido-Ambacht Zuid-Holland 8 (6,9) Hellevoetsluis Zuid-Holland 36 (6,6) Spijkenisse Zuid-Holland 22 (6,6) Leerdam Zuid-Holland 43 (6,4) Oostflakkee Zuid-Holland 28 (6,6) Westland Zuid-Holland 9 (6,9) Sliedrecht Zuid-Holland 14 (6,8) Vlaardingen Zuid-Holland 18 (6,7) Bodegraven-Reeuwijk Zuid-Holland 24 (6,6) Capelle aan den IJssel Zuid-Holland 15 (6,8) Goedereede Zuid-Holland 27 (6,6) Noordwijkerhout Zuid-Holland 12 (6,9) Papendrecht Zuid-Holland 19 (6,7) Gorinchem Zuid-Holland 30 (6,6) Dordrecht Zuid-Holland 45 (6,4) 's-gravenhage Zuid-Holland 42 (6,4) Ridderkerk Zuid-Holland 21 (6,7) Alblasserdam Zuid-Holland 35 (6,6) MKB vriendelijkste gemeente 2010/2011, provincie Zuid Holland 13

17 Gemeente Provincie tevredenheid [25%] (rapportcijfer) Imago [25%] Communicatie & Beleid [25%] Lasten [25%] Wassenaar Zuid-Holland 33 (6,6) Lansingerland Zuid-Holland 38 (6,6) Oegstgeest Zuid-Holland 37 (6,6) Zwijndrecht Zuid-Holland 34 (6,6) Leiden Zuid-Holland 55 (6,2) Pijnacker-Nootdorp Zuid-Holland 29 (6,6) Katwijk Zuid-Holland 23 (6,6) Waddinxveen Zuid-Holland 32 (6,6) Strijen Zuid-Holland 49 (6,4) Voorschoten Zuid-Holland 39 (6,5) Noordwijk Zuid-Holland 46 (6,4) Zederik Zuid-Holland 31 (6,6) Middelharnis Zuid-Holland 52 (6,3) Hillegom Zuid-Holland 40 (6,5) Krimpen aan den IJssel Zuid-Holland 20 (6,7) Giessenlanden Zuid-Holland 16 (6,7) Korendijk Zuid-Holland 26 (6,6) Hardinxveld-Giessendam Zuid-Holland 41 (6,4) Zuidplas Zuid-Holland 50 (6,3) Liesveld Zuid-Holland 58 (6,2) Leidschendam-Voorburg Zuid-Holland 63 (6,1) Vlist Zuid-Holland 53 (6,3) Maassluis Zuid-Holland 54 (6,2) Binnenmaas Zuid-Holland 64 (6,1) Nieuwkoop Zuid-Holland 48 (6,4) Boskoop Zuid-Holland 62 (6,1) Midden-Delfland Zuid-Holland 47 (6,4) Gouda Zuid-Holland 51 (6,3) Delft Zuid-Holland 68 (5,9) Westvoorne Zuid-Holland 69 (5,8) MKB vriendelijkste gemeente 2010/2011, provincie Zuid Holland 14

18 Gemeente Provincie tevredenheid [25%] (rapportcijfer) Imago [25%] Communicatie & Beleid [25%] Lasten [25%] Albrandswaard Zuid-Holland 59 (6,2) Bernisse Zuid-Holland 67 (6) Leiderdorp Zuid-Holland 44 (6,4) Nederlek Zuid-Holland 57 (6,2) Jacobswoude Zuid-Holland 66 (6) Rijnwoude Zuid-Holland 65 (6,1) Schiedam Zuid-Holland 72 (5,6) Nieuw-Lekkerland Zuid-Holland 25 (6,6) Ouderkerk Zuid-Holland 61 (6,1) Graafstroom Zuid-Holland 60 (6,2) Schoonhoven Zuid-Holland 71 (5,7) Cromstrijen Zuid-Holland 56 (6,2) Dirksland Zuid-Holland 70 (5,7) MKB vriendelijkste gemeente 2010/2011, provincie Zuid Holland 15

19 4. Gemeente Leiden Tevredenheid (ondernemers in de gemeente) (n = 46) Gemiddeld rapportcijfer eigen ondernemers: 6,2 Plaats landelijke ranglijst: 232 (van de 418 gemeenten) Aspecten van dienstverlening (ondernemers in de gemeente), rapportcijfers Aspecten van dienstverlening: Gemeente Leiden Provincie Zuid- Holland Nederland Snelheid van werken 5,4 5,7 5,8 Communicatie 5,7 6,0 6,1 Vriendelijkheid en beleefdheid 6,6 6,9 7,0 Toegankelijkheid 6,3 6,6 6,6 Deskundigheid 6,1 6,1 6,2 Betrouwbaarheid 6,0 6,3 6,4 Begrip voor ondernemers 5,6 6,0 6,1 Vergunningverlening 5,6 5,9 5,9 Veiligheid 6,7 6,6 6,7 Snelheid van betalen 5,8 6,3 6,4 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 Leiden Zuid-Holland Nederland MKB vriendelijkste gemeente 2010/2011, provincie Zuid Holland 16