Instituut voor toegepaste Neurowetenschappen Faculteit der Bewegingswetenschappen Het kan ook anders! Over individueel maatwerk in de zorg Dr Ben van Cranenburgh HGZO Congres Lunteren 24/25 Maart 2011 www.stichtingiton.nl
Medisch werkmodel Symptoom wijst op ziekte Diagnose van ziekte Behandeling van ziekte ik Maar werkt dat?
Medisch model faalt bij CVA: onderliggende ziekte niet geneesbaar Nadelige gevolgen kunnen geminimaliseerd worden door Neurorevalidatie plastisch brein leerstrategieen Chronische pijn vaak niet door weefselschade veroorzaakt. Andere verklaringsmodellen Baring en baringspijn: medisch probleem?
Ander uitgangspunt Gevolgen van stoornissen: ICF model Ga uit van het probleem van de patient Bio psycho socio model i dl Model: empirische cyclus Voorbeeld: Elly struikelt
NP 100,352 NR 33
Casus 1: Elly struikelt 1. Motorisch probleem: parese? 2. Sensorisch probleem: sensibiliteit? 3. Cognitief i probleem: neglect?
Herstel na hersenbeschadiging (Oefenen) (Stimulatie) (Andere strategie) t NR 111
Plasticiteit: herstel na hersenletsel Ne rale reorganisatie bl d d bi d / f bi d i d Neurale reorganisatie: belendende gebieden en/of gebieden in andere hemisfeer nemen functie over Neurale vermoeibaarheid?
12-cellen model (NP 59) Neurologisch Neuropsycho Psychologisch logisch Elementaire Parese Afasie Depressie funktie Activiteit Lopen Communicatie Onderneemt niets Participatie Laden en lossen Overleg met klanten Verliest interesse in winkel Sociaal Echtgenote Misverstanden met systeem oerbelast overbelast klanten Verliest klanten
Casus 2: Karel werkt chaotisch Een school-amanuensis ( manusje van alles ) van 55 jaar krijgt een infarct rechts frontaal. Zijn linkszijdige parese herstelt snel en goed. Na 4 weken wordt hem geadviseerd voorzichtig weer aan het werk te gaan. Er ontstaan echter problemen: zijn aanpak is chaotisch, h hij is door het minste of geringste afgeleid, onderbrekingen zijn fataal, er zijn klachten omdat hij veel taken vergeet. NB: hij werkte voorheen zeer precies en systematisch!
Chronische pijn Signaal voor weefselschade Dwingt gedrag af Stemt tot nadenken Heeft relatief positieve gevolgen Ontregeld pijnsysteem
Nociceptieve pijn: duidelijke relatie met weefselschade
Casus 3: de vrouw met de brillen Weefselschade?
Bio psycho socio socio perspectief 1. Biologisch/somatisch bv verwonding, claudicatio 2. Psychisch h bv hoofdpijn 3. Sociaal bv lage rug, gewoontes, conditie
Pijnanalyse: Bio psycho socio model Signaal/oorzaak Doel/gevolg l Bio Psycho Socio (dreigende) weefselschade, Bescherming trauma Genezing Zenuwcompressie Adaptatie motoriek Ziekte... Stress Nadenken over. Overbelasting Angst Onvrede Depressie Bezorgdheid Sociale eisen/gewoontes Evenwicht in systeem Werkdruk (opheffen) isolement. Sociale communicatie
De therapeutische situatie 1. Patient 2. Therapeut 3. Therapie 4. Omgeving Lijnen: interacties Cirkels: context, micro, meso, macro NR 250 Het effect van een therapie hangt niet alleen af van de therapie zelf!
Meditatie en pijn (Kakigi e.a. 2005) Belangrijkste verschillen in: Thalamus Insula (S 2) Gyrus cinguli De toestand van de patient is bepalend voor de wijze waarop een prikkel verwerkt wordt
Placebo effect: de kracht van de verwachting
Verwachting (expectation) Verwachting kan meer invloed hebben dan stimulus!
Placebo Een afname van klacht of symptoom op basis van de perceptie van een therapeutische interventie (verwachting,betekenis) Bijv.: Ft geeft uitleg over wervelmanipulatie Maximaliseer placebo effect effect Nocebo Een toename van symptoom of klacht op basis van een bewuste of onbewuste perceptie van een nadelige factor of situatie Bijv.: de dokter heeft gezegd g U heeft een slechte rug Minimaliseer nocebo effect
Context Op linoneum of in de duinen? Vriendelijk personeel, mooie muziek/uitzicht Spinnewebben of diploma s in behandelkamer Bevalling in ziekenhuis of thuis? Alleen of in groep? etc
Evidence based medicine? RCT: gebruikelijk is placebo-gecontroleerd onderzoek. Therapie wordt vergeleken met placebo. Aan de placebo wordt niet speciaal aandacht besteed. Onderzoek naar placebo-effect: vergelijk de placebo-conditie met niets doen. Dan wordt doelgericht een verwachting gewekt, dwz het placebo-effect wordt gemaximaliseerd
Ons brein wordt voortdurend vertimmerd
Meer informatie? www.stichtingiton.nl : opleiding Neurorevalidatie (18 dagen) en diverse cursussen 28 April t/m 23 Mei: Pijn (5 dagen) 25 Juni: Het plastische brein (9.30 16.15 u) Boekenreeks Toegepaste Neurowetenschappen deel 1: Neurowetenschappen deel 2: Neuropsychologie deel 3; Pijn deel 4: Neurorevalidatie