Griffier van de Staten - Geleidebrief Kaderstellend Provincie Zeeland
GROENLINKS N DE TOEMMST GROENLINKS-VOORSTEL RESTWARMTEBENUTTING SAMENVA'ITING In Zeeland wordt - vooral door de industrie - een enorme hoeveelheid warmte geproduceerd. Deze kostbare energie gaat voor een groot deel verloren. Nu grote bedrijven vanaf 2013 moeten gaan betalen voor CO2-rechten, is restwarmte wellicht een haalbare en betaalbare energiebron. Ook in Zeeland maakt de woningbouw moeilijke tijden mee. Lichtpunt is dat energiezuinige huizen goed worden verkocht. Samen met de GroenLinks raadsfracties van Goes, Middelburg en Vlissingen wordt voorgesteld een onderzoek te doen naar de mogelijkheden van restwarmtebenutting voor woningbouw. ANALYSE en ARGUMENTEN In Zeeland wordt -vooral door de industrie - een onwaarschijnlijk grote hoeveelheid warmte geproduceerd; een groot deel ervan verdwijnt al dan niet geforceerd gekoeld naar lucht en water. Al jaren wordt er gestudeerd en gerekend om deze restwarmte een nuttige bestemming te geven. In Zeeuws-Vlaanderen is er inmiddels een koppeling tot stand gekomen: levering van restwarmte door Yara aan de glastuinbouw. In het Sloegebied is recent een studie verricht 'Valorisatie reststromen in het Sloegebied': http://mailing.zeeland.nl/display.dhp?list=37&n=335. In Zeeland zit de woningmarkt - net als elders - in het slop, met als gevolg dat grote herstructureringsoperaties als Scheldekwartier Vlissingen en Waterstad Goes onder druk staan. Uitzondering in de malaise op de woningmarkt zijn energiezuinigelneutrale projecten zoals Nimmerdor in Grijpskerke en Oostgaarde in 's-gravenpolder. Het lijkt daarom meer dan verstandig de (laatste twee??) grote nieuwbouwlocaties in Zeeland energieneutraal te bouwen. Dat verhoogt de aantrekkelijkheid. En verkochte woningen verlichten de molensteen die om de nek van de gemeenten ligt. Vanaf 2013 moeten grote bedrijven gaan betalen voor de CO2-rechten. Hoe dat allemaal zal gaan, en of staatssecretaris Atsma nog enige versoepeling biedt (die tussen 1 en 5% schijnt te liggen): het komt eraan dat CO2-reductie loont. In dat kader is er een discussie gaande in Nederland eh Europa over de vraag hoe het gaat als er restwarmte wordt ingezet, waardoor er CO2 wordt bespaard. Waar kunnen die in de businesscase worden geboekt?? Waar komen de 'winsten' van de vermeden primaire energie terecht? Het Agentschap.nl is doende deze vraag te beantwoorden.
In Zeeland is al veel uitgezocht en er liggen kansen voor hergebruik restwarmte. Kansen die tot nu toe niet of te weinig zijn benut vanwege te weinig gevoel voor urgentie enlof moeilijk haalbare businesscases. In de 'Green Deal' die de energiebedrijven, verenigd in EnergieNed, sloten met het kabinet is duurzame (rest)warmte onderdeel van de 'leveranciersverplichting groene energie. Dat biedt kansen voor de toepassing in Zeeland. Uit publicaties blijkt dat de netwerkbedrijven, in Zeeland DNWB, het als hun taak zien om de verduurzaming van de energievoorziening te faciliteren. Delta Netwerkbedrijf werkt volgens haar website langs de lijnen van de Trias Energetica: beperk de energievraag, gebruik duurzame bronnen, en als het niet anders kan fossiele energiebronnen zo schoon mogelijk. Aanleg en exploitatie van een warmtenet door DNWB (en mogelijke partners) lijkt aan te sluiten bij de doelen van DNWB. De vier 'grote Zeeuwse steden' deden een beroep op het provinciebestuur voor financiële bijdragen aan de grote transformatieprojecten. Het aanleggen en exploiteren van een warmtenet levert aan deze transformatieprojecten een belangrijke bijdrage, waarbij zowel de economie als de ecologie worden verbeterd. Het benutten van restwarmte is een aandachtspunt in het provinciale beleid, onderdeel van het Programma Energie en Klimaat. Europa (Europese Investerings Bank) is druk doende om goede energiebesparingprojecten te vinden ter financiering. In het Zevende Kader Programma van de EU is in juli jl. een cal1 opengesteld voor restwarmteprojecten in het programma 'smart cities'. Agentschap NL helpt met het zoeken naar partners over de grens, een vereiste bij dit programma. (zie http://ec.europa.eu/energy/technoloay/initiatives/2ollo621 smart cities conferenc e en.htm. Voor de eerste fase is 80 M beschikbaar. Het rondbreien van businesscases is tot nu toe de bottleneck. Terugverdientijden zijn de boze geest. Bedrijven willen dat in een jaar of zes, zeven. Banken ook. Maar nu komt, dankzij de Eurocrisis, mogelijk wel een andere financieringsvorm in beeld: pensioenfondsen wenden zich af van de (al te) liquide aandelen, en zoeken het nu in illiquide investeringen. En een warmtenet met minstens 30 jaar gegarandeerde afname zou dat best kunnen zijn. Het energiezuinig maken van monumenten is een vak apart. Het kan, zoals bewezen wordt door voortrekkers in dit segment, maar het is geen alledaags werk, en vergt het nodige aan inventiviteit, doorzettingsvermogen en financiële slagkracht om individuele woningen aan te pakken. De warmtevoorziening zou op een duurzame manier geregeld kunnen worden. Middelburg biedt door het grote aantal monumenten een kans.
Tenslotte is het voor het in het Sloegebied gevestigde bedrijfsleven van groot belang om een warmtenet te kunnen benutten voor onderlinge uitwisseling. Het zal het gebruik van primaire energie aanzienlijk kunnen reduceren én een fikse financiële winst opleveren. Zie ook hiervoor: Valorisatie van reststromen in het Sloegebied. DOELSTELLING De gezamenlijke fracties van GroenLinks in de gemeenten Goes, Vlissingen en Middelburg én de Statenfractie van GroenLinks hebben tot doel om door gezamenlijke inspanningen van de betrokken besturen (en andere partijen) een tot de verbeelding sprekend project, gericht op hergebruik van restwarmte, te realiseren. OVERWEGINGEN GroenLinkse fracties in Zeeland bedrijven praktische politiek en verbinden de lange termijndoelen met de werkelijkheid van alledag. Samenwerken en het verbinden van meerdere maatschappelijke ontwikkelingen behoren daarbij. In dat kader wil GroenLinks met het hieronder geformuleerde voorstel voor een sterkere inzet van restwarmte in Zeeland bijdragen aan economische, ecologische en sociale doelen. VOORSTEL TOT BESLUITVORMING Provinciale Staten van Zeeland besluiten het college van Gedeputeerde Staten op te dragen: - Deel te nemen aan een bestuurlijke taskforce 'benutting restwarmte waarin de gemeentebesturen van Vlissingen, Goes en Middelburg én het provinciebestuur deelnemen. - Deze taskforce te belasten met: o - het specifiek in beeld brengen van bronnen en bestemmingen van /voor restwarmte; o een verkenning naar medefinanciering door bv institutionele beleggers enlof betrokken projectontwikkelaars; o de mogelijkheden voor medefinanciering vanuit Europese fondsen (o.a. Europese Investerings Bank én het 7e Kaderprogramma, onderdel 'smart cities'; o na te gaan of het beoogde restwarmtenet onderdeel kan uitmaken van de volgende tranche voor de 'Green Deal' met de Rijksoverheid. - evt. noodzakelijk en aanvullend onderzoek naar haalbaarheid op technisch gebied; o na te gaan welke partij(en) bereid en in staat zijn de aanleg en exploitatie van een beoogd warmtenet op zich te nemen. - Het college van GS van Zeeland wordt verzocht als samenroeper te fungeren en de bestuurlijke taskforce facilitair te ondersteunen.
- De deelnemers aan de taskforce wordt opgedragen om vóór 1 mei 2012 uitgewerkte voorstellen voor te leggen aan betrokken overheden. En besluiten: ter uitvoering hiervan een krediet beschikbaar te stellen van 80.000,OO ten laste van de post "Initiatieven Provinciale Staten".