Toekomst jeugd- en jongerenwerk Datum: 21 oktober 2014 Marga de Haan en Erna Last 1
Inleiding In samenwerking met bureau Arcon heeft in elke kern een paneldiscussie plaatsgevonden over de toekomst en invulling van het jeugd- en jongerenwerk. Deze discussies geven ons nog geen eenduidige invulling van het jeugd- en jongerenwerk. Dit pleit ervoor om het eerste jaar in opdrachtensfeer te gaan werken. Vooralsnog gaan we alleen voor 2015 het kader vastleggen. Op deze manier kan ook inzicht verkregen worden in urenbelasting van de diverse onderdelen en kan bepaald worden waar de prioriteit ligt en waar actie gewenst is. Input vanuit paneldiscussies per kern Hieronder treft u de conclusies en aanbevelingen aan per kern: Kern Hasselt: - De doelstelling van het jongerenwerk moet zijn: geef jongeren aandacht zodat je voorkomt dat ze in een vroeg stadium afstromen. Hun kerntaak is: preventief werken en (eventueel) toeleiden naar hulpverlening. - Zorg voor een vast aanspreekpunt, een loket of persoon. Jongeren, maar ook verenigingen/kerken hebben daar behoefte aan. - Zorg voor een jongerenwerker die verbinding maakt (bondgenootschap). Er moet meer verbinding ontstaan tussen de professionals en de personen die gewoon met jongeren te maken hebben. - Leg niet te sterk de nadruk op ontschotting. Elkaar kennen is goed, maar laat iedereen wel doen waar hij/zij goed in is. De schutting weghalen is goed, maar er blijft nog wel een hegje staan. - Hasselt is geen samenleving waar grote stappen gemaakt worden. - Zorg er wel voor dat de verantwoordelijkheid voor de jeugd bij ouders blijft! Hou deze visie vast en stuur hier ook actief op aan. Kern Zwartsluis: - Het jongerenwerk in Zwartsluis wil heel graag door. Ze denken dat er anders voor de jeugd van 12 tot 15 jaar geen plek is om samen te komen. Wel kan het jongerenwerk in Zwartsluis nog beter functioneren door de samenwerking te zoeken met de (christelijke), buurtverenigingen, sportverenigingen. - Vrijwilligers van de jeugdsoos geven het belang van het jongerenwerk weer: de jongeren die geen vrijetijdsbesteding hebben bereiken. Door middel van organiseren van activiteiten motiveer je en enthousiasmeer je deze jongeren en worden ze aangespoord om lid te worden van bijvoorbeeld een sportvereniging. - De doelgroep van het jongerenwerk is iedereen. Er wordt geen onderscheid gemaakt. - Het organiseren van grotere festiviteiten kan verschillende groepen bij elkaar brengen (bijvoorbeeld H2O festival of teenage party i.s.m. Albatros). - Je moet niet teveel verwachten van verenigingen: zij willen sporten, maar er liggen wel kansen i.s.m. buurtsportcoach - Jongerenwerkers moeten de verbinding zijn tussen de verschillende partijen, zoals het kerkelijk jeugdwerk, de sportvereniging en de school. Kern Genemuiden: - Ondersteuning met kerkelijk jeugdwerk staat in de kinderschoenen. Dominee heeft wel contacten met jongeren. Jongeren moeten vanuit hun eigen kracht benaderd worden. Samenwerking is nodig. 3:16 is een mooie opzet. Vooral jeugd boven de 16+ zijn moeilijk te bereiken. 2
- De samenwerking tussen Jong Zwartewaterland en 3:16 hoeft niet perse op het organiseren van activiteiten te zijn, maar door samenwerken in het kijken naar jongeren. - Hoe zit het met de groep jongeren die buiten beeld zijn? Jongerenwerkers hebben voor iedereen aandacht. Natuurlijk kun je niet altijd iets met deze groep, maar zij zijn wel in beeld. - Je kunt je bijna nooit richten op alle jongeren. Daarom moet er een vangnet ontstaan die de jongeren opvangt die problemen hebben. Hierbij moet samenwerking zijn tussen scholen, verenigingen, kerken en het jongerenwerk. - Er moet voor jongeren die buiten de kerkgemeenschap vallen een plek zijn (een soos). - Hangjongeren groep wordt als maar groter. Je bent aan het dweilen met de kraan open. Door de week valt het mee. In het weekend zitten er jongeren tussen die drugs gebruiken. - Er kan een tussenweg gekozen worden: sozen runnen door vrijwilligers, en jongerenwerkers kunnen dan de straat op en bij vrijwilligersorganisaties aankloppen. - Jongeren willen gezien en gehoord worden. Jongeren vinden het wel belangrijk om zich ook vrij te voelen. - Jongeren weten vaak niet een centraal punt waar ze terecht kunnen. - Hoe organiseer je achter de schermen een dekkend vangnet voor de jeugd. - Hoe betrek je de ouders erbij? Zij maken zich ook zorgen. En ouders ervaren zich soms alleen. Als ouder van een klankbordgroep kun je niet zomaar constateren. Ouders moeten hun schaamtegevoel overwinnen om hun jongere uit die groep te redden. - Hoe kan de gemeente ouders mobiliseren om zich actief in te zetten voor jeugd? Onderzoek het idee om 10% van de gemeentelijke belasting in te houden met als voorwaarde dat je als ouders 10 uur in het jaar iets doet voor de jeugd. Centrale conclusie inhoud/taak professioneel jongerenwerk De kernwoorden die geformuleerd zijn op basis van bovengenoemde paneldiscussies zijn: Verbinden Verbreden Voorkomen dat kwetsbare jeugd tussen wal en schip raakt Deze kernwoorden zijn uitgewerkt in een opdracht voor 2015. Het professioneel jongerenwerk wordt voor 2015 de volgende opdrachten meegegeven: 1. Creëer een netwerk van (vrijwilligers)organisaties die zich richten op jongeren: a) breng activiteiten van de kerken en verenigingen in kaart b) voer per kern een verkenning uit om te komen tot een lokaal plan van aanpak c) start in in iedere kern met een (gedragen) traject om samenhang en samenwerking te bevorderen d) breng rondom het traject de ondersteuningsvraag in beeld. Geef daar de bijbehorende tijdsinvestering aan (in acties en in uren) e) duidelijk is dat andere professionals die in de gemeente actief zijn in de trajecten een rol kunnen spelen (denk vooral aan de buurtsportcoaches maar ook aan betrokkenheid van hulpverleners. Uitgangspunt hierbij moet zijn dat vrijwilligers gebruik maken van de kennis van professionals en gezamenlijk bouwen aan een goed vangnet, zodat preventief gewerkt wordt. 3
2. Besteed (blijvend) aandacht aan probleemjongeren: a) maak een plan van aanpak b) zet via het koppelwerk in op samenwerking met politie (signalering) en op toeleiding naar hulpverlening (CJG) c) ontwikkel een maatjesproject waarin probleemjongeren ondersteund worden door inwoners d) zorg per kern voor een vast aanspreekpunt voor jongeren e) alle hanggroepen zijn bekend bij het ambulante jongeren werk en de jongeren die veel op straat hangen kennen de ambulante werker f) bestrijdt overlast, voor zover e.e.a. past bij de competenties van het jongerenwerk, en besteedt aandacht aan het eventueel toeleiden naar hulp of werk. 3. Brede aandacht voor de jeugd a) Beperk de inzet van professionals in het accommodatiegebonden jongerenwerk. b) in iedere kern blijft in eerste instantie een inloop bestaan (woensdag, donderdag en vrijdag van 15.30 uur 20.00 uur) c) doe een voorstel om andere invulling te geven aan het accommodatiegebonden jongerenwerk (inzet van vrijwilligers/ouders, zelfbeheer door jongeren, activiteiten in accommodaties van anderen, denk aan kerken en verenigingen) d) onderzoek de mogelijkheid van samenwerking met de lokale horecaondernemers e) zoek met partners naar extra activiteiten bij de inloop (bijvoorbeeld samen met een school huiswerkbegeleiding, samen met een sportschool een weerbaarheidstraining, maar óók toeleiding tot hulpverlening) f) schaf het activiteitenbudget af g) doe een verkenning van de behoefte onder de jeugd voor het organiseren van een jaarlijks gemeente breed evenement dat gedragen wordt door de jeugd zelf. 4. Talentontwikkeling. De vraag is of er een taak is voor het jongerenwerk in de door- en toeleiding van jongeren naar werk, scholing, dagbesteding, en/of dagritme. De eerste opdracht is om een beperkte verkenning te doen naar kansen en mogelijkheden. Aandacht besteden aan alle jeugd (vanuit vrijwilligers). Vroegsignalering Netwerk creëren van (vrijwilligers)organisati es om de jeugd heen. Opdracht Jeugd- en jongerenwerk Doelgroep: Jeugd van (10?) 12 jaar tot 18 (23?) Talentont wikkeling 4
Inrichting en aansturing! Hoe? Voor bovengenoemde opdracht moeten jongerenwerkers aangenomen worden. Hieronder treft u het profiel van de jongerenwerker, het programma van eisen en een aantal scenario s voor wat betreft de werkgevers inrichting. Profiel jongerenwerker: - HBO opleiding - feeling met de kern waarin ze te werk worden gesteld - Denken in kansen en mogelijkheden - Een netwerker/verbinder - Kan zich goed aansluiten bij de jeugd en ouders - Rekening kunnen houden met verschillen in godsdienst en levensovertuiging - In opdracht (taakgericht) kunnen werken - Motiveert jongeren, ouders en instellingen vanuit eigen kracht principes - Is bekend met de sociale kaart - Flexibel inzetbaar, ook buiten kantoortijden om. - Moet kunnen samenwerken met buurtsportcoach Programma van eisen: 1. Past binnen het financieel kader van in totaal 200.000 op jaarbasis. Onderverdeeld als volgt: a. Huurkosten sozen: 25.000,- b. Onvoorzien 5.000,- c. Werving en selectieprocedure 5.000,- d. Inhuur/aansturing jongerenwerkers 165.000,- 2. Kerngerichte ingezet. 1 persoon per kern als contactpersoon/vast gezicht 3. Toepassing van principes van burgerparticipatie waarbij de verantwoordelijkheid voor het professioneel jongerenwerk zo laag mogelijk wordt belegd (in de samenleving). 4. Flexibele werkgeversconstructie die kan inhaken op wijzigingen in beleid. 5. Er wordt gewerkt met prestatiecontracten, en er zijn afspraken over monitoring (invulling van de regiefunctie van de gemeente). 6. Het professioneel jongerenwerk functioneert op HBO denkniveau. 7. Werving en selectie van werkers via een onafhankelijk professioneel bureau. 5
Scenario s: Op welke manier gaan we het organiseren? Scenario s: Voordelen Nadelen Wat krijgen we voor het budget? 1. Gemeente gaat - Jongerenwerkers houden eigen know - Welzijnsorganisatie voert eigen beleid - 1,5 fte samenwerking aan met how op peil doordat deze vanuit een en komt op afstand van de samenleving. professioneel een brede breed team van jongerenwerkers - Hoge overheadkosten jongerenwerk. welzijnsorganisatie opereren. (bijvoorbeeld Travers - Professionele bedrijfsvoering en Zwolle). Werkers komen aansturing door mensen uit het veld. in dienst van deze - 1 vast aanspreekpunt voor de gemeente. organisatie. 2. Werkgeverschap van het professioneel jongerenwerk regelen via payroll constructie. - Goedkoop - Dagelijkse aansturing door de gemeente waardoor je grip houdt op de uitvoering van de opdracht. - Sluit mogelijk goed aan bij een sociaal wijkteam constructie waarbij aansturing vanuit het wijkteam gebeurd. - Veel ambtelijke inzet - Gemeente heeft verschillende rollen (opdrachtgever, werkgever en regievoering op uitvoering beleid). - Bovenstaande rollen verhouden zich niet gemakkelijk tot elkaar. - De werkgeversrol is een nieuwe rol bij de gemeente. De vraag is of deze zich goed verhoudt tot de regierol van de gemeente. - Aansturing sociaal wijkteam is de meest wenselijke, echter deze is er nog niet. - Uitgaande van 65.000,- op jaarbasis per fte. - 2,5 fte professioneel jongerenwerk Ambtelijke inzet 20 uur (voor monitoren op uitvoering opdracht) 120 uur 3. Werkgeverschap van het professioneel jongerenwerk regelen via opgetuigde payroll constructie. - Professionele invulling van de werkgeversrol (zoals functionerings- en beoordelingsgesprekken) - Keuzemogelijkheden in aanvullende pakketten die afgenomen kunnen worden (zoals pakket werving en selectie, pakket coaching) - Keuzemogelijkheden kunnen flexibel per jaar ingezet worden. - Werkgever gaat mede bepalen over de inhoud van het professioneel jongerenwerk. - Hogere overheadkosten - Uitgaande van 80.000 op jaarbasis per fte. - Afhankelijk van de aanvullende pakketten die je inkoopt wordt het aantal fte naar beneden bijgesteld. - Wanneer je het volledige pakket inkoopt 40 uur 6
Rol van de klankbordgroep: Vanuit de paneldiscussies is naar voren gekomen dat er draagvlak is voor betrokkenheid bij het professioneel jeugd- en jongerenwerk. Er wordt per kern een panelgroep samengesteld vanuit diverse disciplines. De frequentie van het bij elkaar komen is 2 keer per jaar. Bij alle drie de scenario s wordt deze panelgroep betrokken bij de opdracht die aan het jeugd- en jongerenwerk gegeven wordt. In eerste instantie wordt deze groep aangehaakt bij de gemeente. We streven ernaar om deze op termijn te koppelen aan de participatieraad in oprichting dan wel het sociale wijkteam. Rol van de gemeente: De belangrijkste rol van de gemeente bij alle drie de scenario s is om per kern een klankbordgroep of sociaal kernteam te organiseren om daarmee de aansturing direct laagdrempelig vorm te geven. Zolang het sociaal wijkteam er niet is, is de gemeente de initiator voor het samenstellen en organiseren van klankbordgroepen per kern. Deze klankbordgroepen kunnen uit de huidige deelnemers aan de paneldiscussies worden samengesteld. In de bijlage staan de deelnemers vermeld die aanwezig waren bij deze paneldiscussies. Voorkeurscenario: Op basis van de voor- en nadelen van bovengenoemde scenario s heeft scenario 2 de voorkeur. Echter in de opstart fase doen we er als gemeente verstandig aan om scenario 3 voor 1 jaar te kiezen. Hiermee kan het jeugd- en jongerenwerk goed en gedegen worden neergezet, waardoor in het volgende jaar een andere vorm van aansturing mogelijk wordt. In alle scenario s gaan we er vanuit dat de werving en selectie van de jongerenwerkers extern wordt uitgevoerd. (aansturing en coaching) dan kom je op 1,8 fte uit. 7