themadossier De nieuwe schenk- en erfbelasting
Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. De gewijzigde tarieven schenk- en erfbelasting... 1 3. De gewijzigde vrijstellingen schenk- en erfbelasting... 2 4. Consequenties voor partners, kinderen, kleinkinderen, neven, nichten, enz.... 3 5. Het fiscale partnerbegrip... 4 6. Algemeen nut beogende instellingen (ANBI s)... 5 7. Sociaal belang behartigende instellingen (SBBI s)................................ 5 8. Afgezonderde particuliere vermogens (APV s)... 6 9. De vernieuwde Bedrijfsopvolgings regeling... 6 10. Hoezo afschaffen recht van overgang?... 7 11. Welke ficties?... 7 12. Renteloos geld lenen aangepakt... 8 13. Huis op naam van de kinderen?... 9 14. Voldoet uw testament nog?... 10 Dit is een uitgave van: Postbus 794 5700 AT HELMOND Tel.: 0492-59 31 31 Fax: 0492-59 31 00 E-mail: klantenservice@indicator.nl www.indicator.nl NLERVEDS_E02P1 Hoofdredacteur: mr. Paul J.H. Jehae Fiscaal jurist, hoofdredacteur Auteurs: mr. Sylvester F.J.J. Schenk FB Fiscaal jurist, universitair docent belastingrecht Voorzitter Nederlandse Federatie van Belastingadviseurs mr. Peter H.J. Furer FB Belastingadviseur en docent belastingrecht Redactioneel bijgewerkt tot 1 juli 2011 2011 Indicator - Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar worden gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De auteurs, redactie en uitgeverij staan in voor de betrouwbaarheid van de in haar uitgaven opgenomen informatie waarvoor ze echter niet aansprakelijk kunnen worden gesteld.
dossier 1. Inleiding De nieuwe wet erf- en schenkbelasting die per 1 januari 2010 is ingegaan, realiseert een forse tariefsverlaging. De vrijstellingen voor partners en kinderen zijn groter geworden en ook het erven van een onderneming is fiscaal gunstiger geworden. Het gaat om het volgende: Hogere vrijstellingen en lagere tarieven: de vrijstelling van erfbelasting voor partners is verhoogd tot 600.000,- (2011: 603.600,-); de vrijstelling van erfbelasting voor kinderen is verhoogd tot 19.000,- (2011: 19.114,-); de tarieven voor partners en kinderen zijn verlaagd naar 10% over de eerste 118.000,- (2011: 118.708,-) en 20% over het restant; de tarieven voor derden (bijv. neven en nichten) zijn omlaag gegaan naar 30% over de eerste 118.000,- (2011: 118.708,-) en 40% over het restant; het erven van een onderneming met een waarde tot 1 miljoen euro is per 2010 voor 100% vrijgesteld. Voor ondernemingen die meer waard zijn, geldt voor het meerdere een vrijstelling van 83%. - De nieuwe schenk- en erfbelasting We spreken per 2010 niet meer in de termen successierecht en schenkingsrecht, want deze termen zijn vervallen en vervangen door erfbelasting c.q. schenkbelasting. 2. De gewijzigde tarieven schenk- en erfbelasting Tarieven schenk- en erfbelasting Verkrijging 2011 Partner & kind (Achter)kleinkind Overig 0,- 118.708,- 10% 18% 30% 118.708,- en hoger 20% 36% 40% Verkrijging 2010 Partner & kind (Achter)kleinkind Overig 0-118.000,- 10% 18% 30% 118.000,- en hoger 20% 36% 40% 1
dossier Ve r k r i j g i n g 2009 Pa r t n e r & k i n d (Ac h t e r) Br o e r, z u s & kleinkind (g r o o t)o u d e r Ov e r i g 0,- 22.763,- 5% 8,00% 26% 41% 22.763,- 45.519,- 8% 12,80% 30% 45% 45.519,- 91.026,- 12% 19,20% 35% 50% 91.026,- 182.042,- 15% 24,00% 39% 54% 182.042,- 364.073,- 19% 30,40% 44% 59% 364.073,- 910.163,- 23% 36,80% 48% 63% 910.163,- en hoger 27% 43,20% 53% 68% - De nieuwe schenk- en erfbelasting 3. De gewijzigde vrijstellingen schenk- en erfbelasting Vr i j s t e l l i n g e r f e n i s p e r j a a r 2009 2010 2011 Partner 532.570,- 600.000,- 603.600,- Kind min. 10.323,- 19.000,- 19.114,- Kleinkinderen 10.323,- 19.000,- 19.114,- Ouders 45.513,- 45.000,- 45.270,- Ziek en gehandicapt kind min. 13.658,- 57.000,- 57.342,- Overigen 1.976,- 2.000,- 2.012,- Vrijstelling schenking per jaar 2009 2010 2011 Kind 4.556,- 5.000,- 5.030,- Kind eenmalig van 18-35 jaar 22.760,- 24.000,- 24.144,- Idem voor studie of woning - 50.000,- 50.300,- Overigen 2.734,- 2.000,- 2.012,- Alle vrijstellingen zijn met ingang van 2010 zogenaamde voetvrijstellingen. Dat wil zeggen dat de vrijstelling niet vervalt als meer wordt verkregen dan de vrijstelling, zoals bij een drempelvrijstelling wel het geval is. 2
dossier 4. Consequenties voor partners, kinderen, kleinkinderen, neven, nichten, enz. Partners 2011 De vrijstelling van erfbelasting bedraagt in 2011 603.600,-. Tot 118.708,- geldt een tarief van 10%. Daarboven bedraagt het tarief 20%. 2010 De vrijstelling van erfbelasting gaat omhoog naar 600.000,-. Het tarief is maximaal 20%. Tot 118.000,- geldt een tarief van 10%. - De nieuwe schenk- en erfbelasting 2009 Voor partners bedroeg de vrijstelling van successierecht 532.570,-. Het tarief liep op van 5% tot 27%. Kinderen 2011 Voor een schenking of erfenis tot 118.807,- bedraagt het tarief 10%, voor het meerdere bedraagt het tarief 20%. De vrijstelling van erfbelasting is 19.114,-, voor de schenkbelasting bedraagt de vrijstelling jaarlijks 5.030,-. De eenmalig verhoogde vrijstelling van schenkbelasting voor kinderen tussen 18 en 35 jaar bedraagt 24.144,-. Deze eenmalige vrijstelling kan nog verder worden verhoogd naar 50.300,- indien de schenking wordt gebruikt voor de aankoop van een eigen woning of voor een studie. Voor zieke en gehandicapte kinderen geldt een vrijstelling voor de erfbelasting van 57.342,-. 2010 Voor een schenking of erfenis tot 118.000,- bedraagt het tarief 10%, voor het meerdere bedraagt het tarief 20%. De vrijstelling voor erfbelasting bedraagt 19.000,- en voor schenkbelasting bedraagt de vrijstelling jaarlijks 5.000,-. De eenmalig verhoogde vrijstelling van schenkbelasting voor kinderen tussen 18 en 35 jaar is verhoogd van 22.760,- naar 24.000,-. Deze eenmalige vrijstelling kan nog verder verhoogd worden naar 50.000,- indien de schenking wordt gebruikt voor de aankoop van een eigen woning of wordt gebruikt voor een studie. Voor zieke en gehandicapte kinderen geldt een vrijstelling voor de erfbelasting van 57.000,-. 2009 Voor kinderen liep het tarief op van 5% tot 27%. De vrijstelling van successierecht voor kinderen bedroeg 10.323,- mits de ontvangen erfenis niet meer dan 27.309,- bedroeg. Voor schenkingen gold een jaarlijkse vrijstelling van 4.556,-. Verder gold er een eenmalige verhoogde vrijstelling bij schenkingen voor kinderen tussen 18 en 35 jaar van 22.760,-. 3
dossier Kleinkinderen 2011 De vrijstelling voor de erfbelasting bedraagt 19.114,-. Tot 118.807,- bedraagt het tarief 18%, daarboven is het 36%. 2010 De vrijstelling voor de erfbelasting bedraagt 19.000,-. Tot 118.000,- bedraagt het tarief 18%, daarboven is het 36%. 2009 Voor kleinkinderen gold een vrijstelling van successierecht van 10.323,- mits ook niet meer dan dat bedrag werd verkregen. Het tarief varieerde tussen de 8% en 43,2%. - De nieuwe schenk- en erfbelasting Nichten, neven en derden 2011 Het tarief is 30% over de eerste 118.807,-. Over het meerdere is 40% verschuldigd. De vrijstelling voor de schenk- en erfbelasting bedraagt 2.012,-. 2010 Het tarief is 30% over de eerste 118.000,-. Over het meerdere is 40% verschuldigd. De vrijstelling voor de schenk- en erfbelasting bedraagt 2.000,-. 2009 Het tarief voor deze groep varieerde tussen de 41% en 68%. De vrijstelling voor successierecht bedroeg 1.976,-. 5. Het fiscale partnerbegrip Vanaf 1 januari 2010 gelden voor de schenk- en erfbelasting als partners: Gehuwden en daarmee gelijkgestelde geregistreerde partners (gescheiden van tafel en bed = ongehuwd) Ongehuwden, als wordt voldaan aan alle volgende voorwaarden: a) beiden meerderjarig b) gezamenlijke huishouding volgens de basisadministratie persoonsgegevens c) wederzijdse zorgverplichting aangegaan bij notariële akte d) geen bloedverwant in de rechte lijn e) geen meerrelaties 4
- De nieuwe schenk- en erfbelasting dossier Uitzonderingen hierop: 1. Aan voorwaarde c hoeft niet voldaan te worden, mits personen 5 jaar samenwonen; 2. Aan voorwaarde d hoeft niet voldaan te worden, mits een van de partners mantelzorger is (dat wil zeggen: als deze een mantelzorgcompliment heeft ontvangen). 6. Algemeen nut beogende instellingen (ANBI s) De ANBI-regeling houdt in dat de giften aan ANBI s aftrekbaar zijn in de inkomstenbelasting of de vennootschapsbelasting. Daarnaast zijn de verkrijgingen door een ANBI of van een ANBI vrijgesteld van schenk- en erfbelasting. Deze fiscale voordelen gelden in 2009 en blijven in 2010 en volgende jaren gelden voor ANBI s. Per 1 januari 2010 is de norm om als ANBI aangemerkt te worden, veranderd. Voortaan moet een instelling om als ANBI aangemerkt te worden voor ten minste 90% het algemeen nut beogen. Zodat onbedoeld gebruik wordt tegengegaan. Dit was tot 1 januari 2010 slechts 50%. Daarnaast geldt er een integriteitstoets. De belastinginspecteur kan de ANBI-beschikking weigeren of intrekken. Dit kan indien de ANBI zelf, een bestuurder of een feitelijk leidinggevende van een ANBI, dan wel een voor de ANBI gezichtsbepalend persoon in de afgelopen vier jaar door een Nederlandse strafrechter onherroepelijk is veroordeeld wegens aanzetten tot haat, aanzetten tot geweld of gebruik van geweld. 7. Sociaal belang behartigende instellingen (SBBI s) De vrijstelling voor amateursportinstellingen en niet-commerciële dorpshuizen in de Successiewet is per 1 januari 2010 vervallen. In plaats daarvan geldt er een nieuwe vrij stelling voor SBBI s. Een SBBI is een instelling (doorgaans een vereniging) waarbij het particuliere belang van instelling en leden wordt behartigd, waarmee het sociaal belang wordt gediend. Gedacht kan worden aan dorpshuizen, hobbyclubs, personeelsverenigingen, jeugdgroepen, buurtverenigingen en amateursportinstellingen. De vrijstelling voor SBBI s houdt in dat die instellingen zijn vrijgesteld van schenk- en erfbelasting. 5
- De nieuwe schenk- en erfbelasting dossier 8. Afgezonderde particuliere vermogens (APV s) Een APV is een afgezonderd vermogen waarmee vooral een particulier belang wordt gediend. Hierbij kan gedacht worden aan trusts en buitenlandse stichtingen. Nederlandse belastingplichtigen kunnen betrokken zijn bij een APV, als oprichter of als begunstigde. Het vermogen in trusts en stichtingen wordt doorgaans niet aangegeven bij de Belastingdienst. De oprichter vindt dat het ingebrachte vermogen niet meer van hem is en de begunstigden geven niets aan omdat zij vinden dat zij nog niets hebben. Op deze manier zweeft het vermogen en wordt het nergens belast; ook niet bij de trust of de stichting zelf. Gevolg is dat er jaarlijks geen (inkomsten)belasting wordt geheven over het vermogen en bij overlijden van een betrokkene wordt geen erfbelasting geheven. Vanaf 1 januari 2010 geldt er een eenvoudig en helder systeem van fiscale transparantie. Dat wil zeggen dat door de APV s heen wordt gekeken. Als een inbrenger bijvoorbeeld zijn spaargeld inbrengt in een APV, dan blijft dit spaargeld belast in box 3 bij de inbrenger. De inbreng in het APV is niet belast met schenkbelasting. Overlijdt de inbrenger dan erven zijn erfgenamen het vermogen in het APV: zij geven dan ieder hun deel van het vermogen in het APV aan in box 3. Jaarlijks is dus inkomstenbelasting verschuldigd. Schenkt een APV dan is dit belast met schenkbelasting. Overlijdt de inbrenger of diens erfgenaam dan wordt erfbelasting geheven. Analoog geldt hetzelfde voor een aanmerkelijk belangpakket in box 2. Hoort een aanmerkelijk belang (5% of meer van de aandelen in een BV) tot het vermogen van het APV, dan geeft de inbrenger dit aandelenpakket aan in box 2 en na zijn overlijden behoort het aandelenpakket tot het box 2-vermogen van zijn erfgenamen. Er zijn een paar uitzonderingen op de regeling. De belangrijkste is het geval dat het APV zelfstandig in de belastingheffing wordt betrokken naar een redelijk tarief van ten minste 10%. In die situatie wordt het vermogen niet toegerekend aan de inbrenger. 9. De vernieuwde Bedrijfsopvolgings regeling De vrijstelling voor ondernemingsvermogen was 75%. Verkrijgingen van objectieve ondernemingen met een waarde tot 1 miljoen zijn voortaan voor 100% vrijgesteld. Voor ondernemingen die meer waard zijn dan die 1 miljoen geldt voor het meerdere verkregene de 83%-vrijstelling. Voor de belasting die dan eventueel nog is verschuldigd (veelal tariefgroep I tegen een tarief van 10-20%) kan 10 jaar uitstel van betaling worden verkregen. 6
- De nieuwe schenk- en erfbelasting dossier 10. Hoezo afschaffen recht van overgang? Het recht van overgang is afgeschaft. In bijzondere gevallen kon tot 1 januari 2010 ook successierecht worden geheven als de overledene op het moment van overlijden buiten Nederland woonde. Dit was bijvoorbeeld het geval als hij onroerende zaken in Nederland naliet. Over de waarde daarvan werd dan het zogenoemde recht van overgang geheven bij de verkrijger, ongeacht waar deze woont. Dit is een belasting die te vergelijken is met het successierecht. 11. Welke ficties? Ficties beogen situaties in de belastingheffing te betrekken die juridisch geen, maar economisch wel een verkrijging zijn. De bestaande bepalingen worden naar de huidige stand van zaken aangepast. Een aantal uitspraken van de Hoge Raad is gerepareerd: de overdracht tegen juist lonende exploitatiewaarde (van boerenbedrijf) wordt aangemerkt als een schenking en een verzekeringsuitkering wordt belast als de verzekeraar een familielid is. Artikel 10 van de Successiewet beoogt uitholling van de nalatenschap tegen te gaan en betrekt vanaf 1 januari 2010 onder meer bepaalde ik-opa-testamenten en turbotestamenten in de heffing. In andere fictiebepalingen wordt expliciet bepaald dat een verkoop met uitgestelde levering en het sluiten van een levensverzekering bij een familielid onder omstandigheden een erfrechtelijke verkrijging vormen. Daarnaast wordt volgens het Ministerie van Financiën de zogenoemde herroepelijke schenking voortaan minder constructiegevoelig gemaakt door de terug te krijgen schenkingsbelasting (vanwege de herroeping) voortaan te verminderen met het tussentijds genoten rendement. Kortom: het is moeilijker om via constructies belastingheffing te ontwijken c.q. de erfenis (nalatenschap) uit te hollen. 7
- De nieuwe schenk- en erfbelasting dossier 12. Renteloos geld lenen aangepakt Hoe zat het ook al weer? Als u geld uitleent, moet u daarover een zakelijke rente berekenen. Anders kan sprake zijn van een schenking, waarover schenkingsrecht is verschuldigd. In het verleden heeft de Hoge Raad echter bepaald dat géén rente berekend hoeft te worden als de lening direct opeisbaar is. Deze opeisbaarheid moet niet alleen in de leningsvoorwaarden zijn vastgelegd, maar moet ook in de praktijk blijken. De schuldenaar moet dus in staat zijn, hetzij uit eigen middelen hetzij door herfinanciering, de lening af te lossen. Met name voor ouders betekent dit dat zij hun kinderen, vrij van schenkingsrecht, een (rente) voordeel konden doen toekomen. Renteloze, direct opeisbare leningen van ouders aan kinderen kwamen dan ook veel voor. Nieuwe wetgeving. Onder de nieuwe wetgeving moet eerst beoordeeld worden of er sprake is van een direct opeisbare lening. Zo ja, dan zal een rente van 6% berekend moeten worden. Dat percentage is wettelijk vastgesteld. Le t o p. Als er minder rente wordt berekend, is er sprake van een belastbare schenking. Dat 6% bij de huidige rentestand aan de hoge kant is, doet daar niet aan af. De nieuwe wet bepaalt dat sprake is van een direct opeisbare lening als deze binnen een jaar kan worden opgeëist. Niet direct opeisbaar. Door het aanpassen van de leningsvoorwaarden kan bereikt worden dat niet langer sprake is van een direct opeisbare lening. Als er geen sprake is van een direct opeisbare lening, bent u nog niet uit de gevarenzone. Dan moet er namelijk nog wel een zakelijke rente berekend worden. Maar daarbij is dan de in de markt gebruikelijke rente maatgevend en - anders dan bij een direct opeisbare lening - niet de in de wet genoemde 6%. Op grond van rechtspraak van de Hoge Raad is verdedigbaar dat bij de bepaling van de marktrente wordt uitgegaan van de rente die de geldverstrekker als particulier belegger zou kunnen krijgen bij bijvoorbeeld een bank. Dan kunt u dus aansluiten bij de rente die een bank aan u vergoedt. De hoogte daarvan is dan weer afhankelijk van de periode waarover de rente vaststaat. Hoe langer die periode, hoe hoger de rente zal zijn. Als een rentestijging wordt verwacht, kan het ook aantrekkelijk zijn om de rente langer vast te zetten. Lening aan kinderen. Als een ouder verder niets schenkt aan een kind en de hoofdsom van de renteloze (direct opeisbare) lening minder is dan 83.833,-, dan hoeft men niets te doen. Immers de niet bedongen rente is dan een schenking, maar deze valt volledig onder de jaarlijkse schenkingsvrijstelling van 5.030,-. 8
- De nieuwe schenk- en erfbelasting dossier Het blijft natuurlijk wel mogelijk om jaarlijks een deel van de vordering kwijt te schelden, waarbij dan gebruik gemaakt kan worden van het vrijgestelde bedrag. Voor een kind tussen 18 en 35 jaar is de jaarlijkse vrijstelling eenmalig te verhogen tot ongeveer 24.000,-. Tip. Bij een direct opeisbare lening moet voortaan 6% rente berekend worden. Als een ouder verder niets schenkt aan een kind en de hoofdsom van de renteloze (direct opeisbare) lening minder is dan 83.833,-, valt de niet bedongen rente volledig onder de schenkingsvrijstelling van 5.030,-. 13. Huis op naam van de kinderen? Vermogen naar de kinderen. Er zijn in het verleden veel huizen op naam van de kinderen gezet terwijl de ouders in het huis bleven wonen. Dit gebeurde vaak omdat de ouders als huiseigenaren wilden voorkomen dat zij bij opname in een bejaardenhuis uit hun eigen vermogen (hun woning) de verblijfkosten in het bejaardenhuis zouden moeten betalen. Vruchtgebruik. De ouders hielden dan het vruchtgebruik van de woning of het recht van gebruik en bewoning. Dit betekende dat zij gewoon in het huis mochten blijven wonen en het huis mochten blijven gebruiken tot hun dood. De eigendom van het huis zat bij de kinderen. Omdat aan die eigendom behoorlijke beperkingen kleefden, werd deze de bloot eigendom genoemd. De kinderen waren immers wel eigenaar, maar mochten de woning nog niet gebruiken zolang de ouders er nog in woonden. De waarde van de woning werd als het ware opgesplitst in een vruchtgebruikgedeelte en een (bloot)eigenaarsgedeelte. Andere wetten. Tegenwoordig is er geen vermogenstoets meer bij opname in een bejaardenhuis. Daarmee is dit als reden vervallen om een huis op naam van de kinderen te zetten. Bovendien is het sinds 2001 nadelig voor de inkomstenbelasting (geen eigen woning meer, dus geen hypotheekrenteaftrek en belastbaarheid woning in box 3). Gevolg overlijden ouders. Bij het overlijden van de ouders komt er een einde aan het vruchtgebruik. De kinderen worden door het einde van het vruchtgebruik volledig eigenaar en kunnen de woning gaan verkopen. Er vindt aanwas (waardeaangroei) plaats van bloot eigendom naar volle eigendom. Einde vruchtgebruik en erfbelasting. Als de ouders op het moment van overlijden niet meer in de woning van de kinderen wonen, blijft deze aanwas in de meeste gevallen onbelast. Wonen de ouders bij overlijden nog wél in de woning van de kinderen, dan is er erfbelasting verschuldigd over de aanwas (wegvallen vruchtgebruik). Gewone waardestijging onbelast. Tot voor kort was nog een belangrijk voordeel dat voor de erfbelasting mocht worden uitgegaan van de waarde van die de woning had ten tijde van de overdracht aan de kinderen. 9
dossier Afschaffing gunstige regeling; wat nu? Bij de invoering van de nieuwe erfbelasting is besloten om deze gunstige regeling nu ineens af te schaffen, ook voor bestaande situaties. Wat betekent dit? Bij overlijden van de ouders kan erfbelasting verschuldigd zijn over de aanwas van bloot eigendom naar volle eigendom. Er wordt nu plotseling uitgegaan van de WOZ-waarde van de woning bij overlijden. Gezien de waardestijgingen van onroerende zaken is dit zeer nadelig. Oplossing? Een pasklare oplossing voor ieder bestaand geval is er zo direct niet. Belangrijk is uiteraard wat de ouders willen met hun huis en hun vermogen. Denkbaar is dat de ouders het recht van vruchtgebruik schenken of verkopen aan hun kinderen. Dat kost wel overdrachtsbelasting en eventueel schenkbelasting. Bij verkoop aan de kinderen kunnen die de prijs schuldig blijven, waarna de lening in jaarlijkse termijnen wordt kwijtgescholden. De kinderen kunnen het huis vervolgens aan de ouders verhuren. - De nieuwe schenk- en erfbelasting Tip. Wonen ouders in een woning die eigendom is van hun kinderen, dan is het fiscaal raadzaam ervoor te zorgen dat de kinderen de volledige eigendom verkrijgen. Anders moet na het overlijden van de ouders over een belangrijk deel van de waarde van de woning erfbelasting worden betaald. 14. Voldoet uw testament nog? Tegen het licht houden. Gezien de nieuwe wetgeving verdient het aanbeveling om uw testament nog eens tegen het licht te houden. Nu is er een concrete aanleiding. Maar in zijn algemeenheid is het sowieso aan te raden om eens in de vijf jaar uw testemant opnieuw te (laten) beoordelen. Zonder volledigheid na te streven - daarvoor zijn de wijzigingen te groot - verdienen onder andere de volgende aspecten de aandacht. Samenwoners. Voor gehuwden en geregistreerde partners geldt een vrijstelling van ruim 600.000,- bij overlijden van een van beiden. Voor samenwoners is dat minder snel het geval. Daarbij is onder andere van belang of gedurende ten minste vijf jaar een gezamenlijke huishouding is gevoerd. Daarover kan gemakkelijk discussie ontstaan. Dit kan worden voorkomen door een notariële samenlevingsovereenkomst, waarin een wederzijdse zorgverplichting is opgenomen. Tip. Voorkom discussie en laat alsnog een notariële samenlevingsovereen komst opstellen als u ongehuwd samenwoont. 10
- De nieuwe schenk- en erfbelasting dossier Wettelijke verdeling. Als er geen testament is, geldt de wettelijke verdeling. Daarbij krijgt de langstlevende echtgenoot alle goederen. De langstlevende ouder wordt aldus overbedeeld. De kinderen krijgen daarom een vordering op de langstlevende. Het kan fiscaal aantrekkelijk zijn om over die vordering een bepaalde rente te berekenen. Bepalingen daaromtrent moeten echter in een testament worden vastgelegd. Voor optimale flexibiliteit kan in het testament tevens de bepaling worden opgenomen dat de erven in onderling overleg een afwijkende rentevergoeding af kunnen spreken. Le t o p. Ook wordt in een testament vaak een (hoge) enkelvoudige rente vergoed. De wetgever heeft nu vastgelegd dat nooit meer (maar wel minder!) dan 6% samengestelde rente in aanmerking wordt genomen. Ik-opa-testament. In sommige testamenten krijgen kleinkinderen al een vordering op hun ouder. Wordt over die vordering niet (minimaal) 6% rente vergoed, dan worden die vorderingen bij overlijden van de ouder in wezen genegeerd. Hier ligt dubbele belastingheffing op de loer! (Super)turbotestament. In (super)turbotestamenten wordt kort gezegd bepaald dat de kinderen de zogenaamde bloot eigendom van alle goederen van beide echtgenoten krijgen en de langstlevende ouder vervolgens het vruchtgebruik van die goederen. Bij overlijden van de langstlevende zou er dan niets meer te belasten zijn. De beoogde belastingbesparing is door de rechter al de nek omgedraaid. Deze variant wordt nu ook in de nieuwe wet bestreden. Dit leidt tot dubbele heffing. Vruchtgebruiktestament. Ook de situatie waarin gekozen kan worden voor een vruchtgebruik tegen inbreng van de waarde van dat vruchtgebruik, wordt bestreden. Een gewoon vruchtgebruiktestament waarbij alleen een vruchtgebruik wordt gevestigd op de goederen van de erflater, wordt wel gerespecteerd. Tip. Het is raadzaam uw testament nog eens tegen het licht te houden en te (laten) bekijken of aanpassing van uw testament nodig is. Zo voorkomt u dat uw erfgenamen in de toekomst voor onaangename verrassingen komen te staan. 11