Achtergrondinformatie over het schoolmelkprogramma van de EU Mariann Fischer Boel, Europees Commissaris voor Landbouw en Plattelandsontwikkeling, lanceerde op 17 oktober 2008 de informatiecampagne rond het Europese Schoolmelkprogramma. Ze deed dat tijdens een schoolbezoek in Cyprus. De campagne moedigt scholen, leerlingen en ouders aan om zich te informeren over het schoolmelkprogramma, en om even stil te staan bij het belang van gezonde eetgewoonten en een evenwichtig dieet. Het Europese schoolmelkprogramma De Europese Unie telt meer dan 22 miljoen kinderen met overgewicht of obesitas. Daarom heeft de Europese Unie zich tot doel gesteld kinderen actief aan te moedigen om gezond te eten en zich aan een evenwichtig dieet te houden. Het Europese schoolmelkprogramma werkt daarom proactief en biedt leerlingen zorgvuldig uitgekozen melk en melkproducten aan. De Europese Unie subsidieert lagere en middelbare scholen, kinderdagverblijven, peuterklassen en andere erkende schoolinstellingen om hun leerlingen melk(producten) te kunnen aanbieden. Op 11 juli 2008 besliste de Europese Commissie op vraag van het Europees Parlement en de Europese Raad om het schoolmelkprogramma uit te breiden, zodat er meer verschillende producten aangeboden kunnen worden. Hoewel de lidstaten voordien niet verplicht waren om middelbare scholen op te nemen in dit programma, kunnen deze scholen dankzij de nieuwe regels even gemakkelijk deze subsidies aanvragen. De nieuwe regels van het programma worden bij de start van het schooljaar 2008-2009 van kracht. Scholen en leerlingen kunnen nu kiezen uit veel uitgebreider gamma aan melkproducten. Melk, maar ook melkproducten met chocolade, fruit of fruitsap, kaas (met weinig calorieën en al dan niet gearomatiseerd), Grana Padano en Parmigiano Reggiano, en gefermenteerde melkproducten als botermelk en yoghurt staan nu op de lijst.
De lidstaten krijgen de vrijheid om het schoolmelkprogramma op nationaal niveau aan te passen. De lidstaat zelf bepaalt dus welke producten van de lijst van de EU in hun land gesubsidieerd zullen worden. Verder is het ook mogelijk om de voorschriften van de Europese Unie nog te verscherpen, bijvoorbeeld voor wat betreft vetgehalte of volume. Ze kunnen deze Europese subsidies ook nog aanvullen met eigen subsidies. In elke lidstaat zal een organisatie verantwoordelijk zijn voor, onder andere, de promotie van het schoolmelkprogramma, de verspreiding van (voor het land relevante) informatie over het programma en de verwerking van de aanvragen van de verschillende geïnteresseerde schoolinstellingen. Een lijst van de verantwoordelijke organisaties per land kunt u vinden op www.drinkitup.europa.eu Tijdens het schooljaar 2006-2007 was nog een vorige versie van het schoolmelkprogramma van kracht. In de scholen van 22 lidstaten werd toen het equivalent van 305.000 ton melk uitgedeeld en kende de Europese Unie voor meer dan 50 miljoen euro aan subsidies toe. In de lijn van de Schoolmelkcampagne, heeft de Raad van de Europese Unie recent ook een voorstel van de Europese Commissie aanvaard om een EU schema op te zetten om gratis fruit en groenten aan scholen aan te bieden als bijkomende maatregel om een goede voeding en een gezond, evenwichtig dieet te promoten. Obesitas en overgewicht bij kinderen in de Europese Unie Obesitas en overgewicht vormen een steeds groter probleem in de Europese Unie. Ongeveer 22 miljoen kinderen lijden aan obesitas of overgewicht. Dit aantal zou naar verwachting elk jaar met zo n 400.000 kinderen stijgen 1. Een rapport van de International Obesity Task Force wees erop dat overgewicht vooral in Zuid-Europa wijd verspreid is. Zo n 20 tot 35 % van de kinderen valt binnen deze categorie. De taakgroep duidde 1 Tackling Childhood Obesity, EU Rapid Press Releases, 8 november 2007
verscheidene oorzaken voor dit probleem aan, zoals de toename van zittende ontspanning, de grotere beschikbaarheid van frisdranken op scholen, grotere hoeveelheden en variëteiten van energierijk voedsel, maar ook de toenemende promotie en marketing rond deze producten 2. Overgewicht en obesitas bij kinderen is onrustwekkend. Tijdens de kindertijd ontwikkelt een mens de eetgewoonten en de frequentie van lichaamsbeweging die hij later zal voortzetten. Een ongezond lichaamsgewicht is daarenboven een belangrijke risicofactor. Hartaandoeningen, hartaanvallen en sommige types van kanker en diabetes kunnen rechtstreeks met overgewicht in verband gebracht worden. Goede eetgewoonten aanleren is belangrijk. Daarom moeten scholen aangemoedigd worden om in hun eetzalen gezond voedsel en drank aan te bieden aan een redelijke prijs. Ook de hoeveelheid ongezond voedsel, dat in een school beschikbaar is, moet teruggebracht worden. 3 Dat is wat de Permanente Commissie van Europese Dokters (CPME) aanbeveelt als reactie op de Green Paper Promoting Healthy Diets and Physical Activity (2005). In dit verband heeft de Europese Unie niet alleen haar schoolmelkprogramma uitgebreid, zodat scholen melk en melkproducten aan hun leerlingen kunnen aanbieden. De Europese Commissie bereidt het kader voor het Schoolfruitprogramma voor dat op 19 november 2008 door de Raad werd gestemd en waarbij de Europese Unie fruit en groenten aanbiedt aan schoolkinderen. Studies hebben aangetoond dat mensen, die veel fruit en groenten eten, dat op lange termijn ook blijven doen en deze goede eetgewoonten doorgeven aan hun kinderen. Dit programma zou niet alleen fruit en groenten aanbieden, maar ook lidstaten oproepen om werk te maken van een specifieke nationale strategie, die initiatieven met betrekking tot 2 IOTF Childhood Obesity Report, mei 2004 3 More focus on children in the fight against obesity, EurActiv.com, 15 maart 2006
opvoeding en bewustmaking en het delen van beste praktijken omvat 4, en hen op die manier aan te moedigen om de gezondheid van kinderen aan te pakken in overeenstemming met hun specifieke situatie. Fotowedstrijd Het schoolbezoek in Cyrpus was de lancering van de Europese informatiecampagne onder de slogan Milk Drink it up!. In het kader van deze campagne en van een interactief leerproces moedigt de Milk Power! fotowedstrijd jonge mensen aan om creatief over gezondheid na te denken door met foto s van zichzelf en hun vrienden duidelijk te maken hoezeer zij van melkproducten houden. Alle Europese schoolkinderen onder de 20 jaar kunnen aan deze fotowedstrijd deelnemen door te tonen wat Milk Power! voor hen betekent. De foto s kunnen worden geüpload op de campagnewebsite www.drinkitup.europa.eu tezamen met het inschrijvingsformulier. Iedereen kan de website bezoeken om de foto s te bekijken (foto s zullen worden gescreend op geschiktheid en online te stemmen voor hun favoriete foto s. De beste drie fotografen winnen een Nintendo Wii systeem met toebehoren, een schitterende prijs die lichaamsbeweging combineert met de allernieuwste gamingtechnologie. De uiterste datum om foto s in te sturen is 15 april 2009. Campagnewebsite en elektronische toolbox www.drinkitup.europa.eu is een frisse, kindvriendelijke website, die de Europese Unie lanceert om het grote publiek en scholen te informeren over het schoolmelkprogramma. Je kunt de website raadplegen in de 23 officiële talen van de Europese Unie. Je vindt er informatie over het schoolmelkprogramma, met specifieke informatie over de melkproducten die via subsidies worden aangeboden en over wie in aanmerking komt 4 Schoolfruitprogramma, Directoraat-Generaal van Landbouw en Plattelandsontwikkeling, 8 juli 2008
voor subsidie. Je vindt er tevens de contactgegevens en feiten over de gezondheidsvoordelen van melkconsumptie voor zowel jongeren als volwassenen. De website heeft ook een educatief luik met een elektronische toolbox. Leerkrachten kunnen naast leuke gadgets als tijdstabellen ook een quiz over melk en melkproducten downloaden en gebruiken in de les. Leerkrachten, scholen, ouders, regeringsambtenaars en burgers kunnen op de website ook terecht voor promotiemateriaal, zoals campagneposters en fotowedstrijdposters. De elektronische toolbox biedt alles gratis aan en doet dat in alle 23 officiële EU-talen. Wenst u meer informatie over het Europese schoolmelkprogramma? Neem dan een kijkje op de website van de campagne: www.drinkitup.europa.eu.