DUU e Opleiding en onderwijs Arbeidsomstandigheden en Audits 3 4 7 LITEIT VAN BEDRIJFSVOERING EN STRAATWE -Talk maart 2014 jaargang 13 De praktijkgerichte in deze uitgave erkenningsregeling van Meerdere wegen leiden naar hoogwaardig Rome Ecostone in de praktijk Ook Van Ingen B.V. onderbestratingsbedrijven scheidt zich met SEB Interviews met leden CvA Hans Damman en Jos van de Lindeloof Gemeente Apeldoorn laat toetsing door SEB niet na SEB als onafhankelijk orgaan bij de oplevering van projecten SEB Talk is een uitgave van de Stichting Erkenning voor het Bestratingsbedrijf (SEB)
SEB-voorzitter Jan Bijker: Meerdere wegen leiden naar hoogwaardig Rome Niet de weg er naar toe, maar het bereiken van het doel telt. Dat is iets wat ook geldt voor de kwaliteit van straatwerk. Wij zijn blij met allerlei initiatieven en ontwikkelingen die de kwaliteit van straatwerk als functionele verharding en esthetische bijdrage aan onze leefomgeving verhogen. Uiteraard in de eerste plaats met ons SEB College van Advies dat onder andere de wrijving op scharnierpunten in de bestratingketen wil versoepelen. Door meer oog en meer begrip voor elkaars belangen te kweken. Om daarmee een ongestoord verlopend proces te realiseren. SEB Talk is een uitgave van de Stichting Erkenning voor het bestratingsbedrijf (SEB) Redactieadres: SEB, Postbus 402, 3840 AK Harderwijk tel 088 605 54 67, fax 088 605 54 99 Redactie: J. Bijker, J.M. van Schaijk, F de jong, R.J. Gooijer, H.J. de Roo Grafische verzorging: Ontwerptoppers.nl Fotografie: Monique Broer Fotografi e Tekst: Paul Engels Monique Broer Kennis, kunde en kwaliteit Behoud van Arbeidsom- 2 3 kwaliteit Toelatingseisen Wij zijn ook blij met andere, veelbelovende ontwikkelingen. Bijvoorbeeld de aanstaande BRL voor bestratingen. Daarmee kunnen we weer een stapje zetten richting de vereiste resultaten, al dan niet ondersteund door (proces)certifi catie. Want het bijzondere is dat je straatwerk zowel op de huidige manier met vooral productcertifi catie - het resultaat - kunt toetsen als met het reguleren van het totstandkomingproces. Misschien moeten wij wel zoeken naar een balans daartussen. De sterke punten uit beide werelden benutten. Wij zitten voor mijn gevoel volop in die discussie. Een lastige discussie. Ga je verantwoordelijkheden voor de kwaliteit van straatwerk meer beleggen bij de opdrachtverstrekking door de opdrachtgevers? Wil je processen (op papier) structureren, conform zaken als arbo- en veiligheidswetgeving en SEB-voorzitter Jan Bijker Opleiding en onderwijs standigheden Audits mechanisch straten? Of gaat het er toch vooral om dat je aan het eind van de rit een mooi stuk straatwerk hebt liggen, dat van economisch en sociaal belang is voor de woon- en werkomgeving? Straatwerk waar we met z n allen trots op zijn. Want dat kunnen we nu al prima realiseren. Mede dankzij de inzet van betrokken SEB-erkende bestratingbedrijven en zaken als het handboek van onze auditor Hans de Vaan. We willen een stap zetten in de kwaliteitsborging. Dat is het doel. Er zijn vele wegen - hopelijk prachtig bestraat - die naar Rome leiden. Linksom of rechtsom, we gaan voor functioneel en mooi straatwerk. Bestratingen waar niet alleen wij als betrokkenen trots op zijn, maar waar ook de inwoners en gebruikers zeer verguld mee zijn. Elke dag weer. Jan Bijker, voorzitter SEB Ecostone in de praktijk Wij vroegen Michiel Soeters van gebroeders Voets Weg- en Waterbouw, en Wim Venhuis van VB bestratingen B.V., naar hun ervaring met Ecostone. Michiel Soeters, Gebroeders Voets Weg- en Waterbouw Michiel: wij werken op dit moment bij twee projecten met Ecostone; in Nijmegen en in Tubbergen. In Nijmegen gebruiken we het voor een plein dat niet zwaar bereden zal worden. Het is een verblijfsplein waar ook geen markten plaats zullen vinden. Daar voorzie ik geen problemen. In Tubbergen is dat mogelijk anders. Daar leggen we het systeem in rijlopers en op een plein waar veel (wringend) verkeer over heen zal gaan. Daar zal het systeem zich nog moeten bewijzen. Theoretisch klopt het verhaal allemaal maar in de praktijk zijn er toch wat risico s zoals maatafwijkingen in stenen en in de latjes, waardoor stenen mogelijk niet goed op de latjes komen te liggen. Of een verzopen of onvoldoende verdichte fundering waardoor de fundering verzakt en latjes gaan zweven. Maar denk ook aan één of meerdere stenen die toch net even tijdens het verdichten de latjes raken waardoor het geheel zijn stabiliteit verliest. Er wordt met het Ecostone systeem niet aan de draad gestraat, waardoor de voeg minder gestuurd kan worden. Dit vraagt een heel andere manier van werken. Onze medewerkers staan niet te juichen, omdat ze het ambachtelijke werk zien verdwijnen. Voegen kunnen variëren in breedte, omdat stenen behakt zijn of gezaagde stenen breedteafwijkingen hebben. De inkeping is leidend voor het leggen van de steen. Komt dat met de voeg minder fraai uit, dan is daar niets aan te sturen. Hierdoor kan het straatwerk minder strak ogen. Bijkomend nadeel is dat het moeilijk te zien is waar het latje de steen niet meer draagt na het aftrillen van de bestrating. Ecostone kan goed werken en mooi resultaat opleveren, maar het is heel belangrijk dat alle factoren 100% goed zijn en dat er door bekwame geschoolde straatmakers secuur gewerkt wordt.' Ecostone bij herinrichtingsproject Tubbergen Bruist Wim Venhuis, VB bestratingen B.V. Wij zijn preferred partner van Ecostone in Nederland als het gaat om het mechanisch leggen van natuursteen. Ecostone is een mooi voorbeeld van een stuk innovatie in onze sector. Iets dat in mijn ogen erg belangrijk is en continue onder de aandacht zou moeten zijn. We hebben een aantal pilotprojecten uitgevoerd en tot nu toe zijn we dik tevreden. Natuurlijk zijn er wel aandachtspunten en is nog niet alles uitontwikkeld. Wij willen blijven innoveren en ook Van Camp, de leverancier van Ecostone, vindt dat belangrijk. Daarin hebben we elkaar gevonden. Wat op dit moment in ontwikkeling is, is het leggen van natuursteen met Vacuüm. Dit zijn we nu volop aan het testen op eigen terrein en wordt vanaf midden februari in Vilvoorde in de praktijk getest bij een project in het kader van de herinrichting van een stuk stadskern. We weten dat een aantal gemeenten in Nederland benieuwd is naar de resultaten. Het Ecostone systeem kan in principe voor het leven mee. Daarmee kunnen fl inke besparingen gerealiseerd worden als het gaat om onderhoud en vervanging. Oke, rioleringen moeten vervangen worden maar de frequentie van vervanging kan fors bijgesteld worden.
Ook familiebedrijf Van Ingen B.V. onderscheidt zich met SEB 'De jaarlijkse audit houdt je scherp In 1969 startte Jan van Ingen zijn onderneming in Ouderkerk aan de Amstel. Ondertussen is het bedrijf verhuisd naar Aalsmeer en overgenomen door de volgende generatie en staan zijn drie zonen aan de leiding van het allround infrabedrijf. Jan en zijn vrouw werken achter de schermen nog wel steeds mee. Van Ingen BV kan met recht een familiebedrijf genoemd worden. Wanneer je hier Van Ingen roept, steken minimaal 10 mensen hun hand op, Gemeente Apeldoorn laat toetsing door SEB niet na Scherpere prijsstellingen dwingen nog meer tot kwaliteitsbewaking Gemeente Apeldoorn heeft geen eigen stratenmakers in dienst. Jaarlijks wordt er circa 2 á 3ha aan bestratingwerk uitbesteed. Dit maakt toetsen op kwaliteit een omvangrijke maar belangrijke klus. Sturen aan de voorzijde levert een belangrijke bijdrage. Reden om SEB op te nemen in de aanbestedingscontracten. vertelt directeur Marcel van Ingen. Van Ingen BV, met 25 vaste medewerkers, is actief in de grond-, weg- en waterbouw met bestrating als belangrijkste activiteit. Binnen het bedrijf wordt het vak traditioneel straatmaken zeker verstaan maar wordt mechanisch aanbrengen van verhardingen als specialiteit betiteld. Van Ingen BV begon hier zelfs meer dan 20 jaar geleden al mee. Afhankelijk van het type werk wordt er zowel met vacuüm als mechanisch gelegd. Leveren van kwaliteit leeft Marcel van Ingen: Kwaliteit heeft bij ons altijd hoog in het vaandel gestaan. Dit vertalen we onder meer in het tijdig opleveren van projecten. We doen wat we afspreken. Van Ingen BV is een allround bedrijf en kwaliteit leveren in de totale breedte vinden we erg belangrijk. Dat wordt bij ons niet alleen van boven af aan meegegeven. In 2013 zijn twee van onze medewerkers Nederlands Kampioen straatmaken geworden. In 2009 zijn dezelfde medewerkers 2e geworden. Het is prachtig om te zien hoe het leveren van kwaliteit ook bij onze medewerkers leeft. Onze medewerkers zijn gemotiveerd en goed opgeleid. Daar letten we bij het aanstellen van nieuwe medewerkers ook op. Zij zijn het die uiteindelijk voor een goed product moet zorgen. Onze medewerkers zijn vakbekwaam. Ze hebben relevante opleidingen gevolgd, zoals bijvoorbeeld de opleiding tot straatmaker. Ook worden ze intern opgeleid. We houden van open communicatie. Als er goed werk geleverd is dan complimenteren we onze medewerkers daar mee maar ze horen het ook als werk niet aan de eisen voldoet. Dan verwachten we dat het werk aangepast wordt. SEB-certificering Marcel van Ingen vervolgt: Sinds 1995 zijn wij SEB-gecertifi ceerd. Daar voor gaan was voor ons een bewuste keuze. Het is niet zo dat die certifi cering altijd gevraagd wordt door opdrachtgevers, maar het is tegenwoordig toch wel zo, althans zo lijkt het, hoe meer certifi caten hoe beter. Ook al denk ik dat het geen rol speelt bij de gunning van opdrachten, het zijn van een SEB-gecertifi ceerd bedrijf heeft zeker meerwaarde. Zeker wanneer er een geschil is. Het is belangrijk dat er dan door een onafhankelijke commissie getoetst kan worden. Gelukkig is dat bij ons nog nooit voorgekomen. De jaarlijkse audit houdt ons ook scherp. Het zorgt ervoor dat we de puntjes op de i houden! Veel contact hebben wij niet met de SEB. Wat ons betreft zou er meer geïnvesteerd mogen worden in het vergroten van de bekendheid bij opdrachtgevers. Herinrichting Gijsbrecht van Aemstelkwartier Opdrachtgever: Gemeente Ouder-Amstel Jaar van uitvoering: 2012 John Assink is adviseur inkoop en contracten bij de Gemeente Apeldoorn. SEB op nemen was een bewuste keuze vertelt hij. John Assink: We hebben SEB reeds vanaf 2007 opgenomen. In de tijd waren er wat voorvallen waardoor we inzagen dat we nog beter moesten sturen op kwaliteit. We wilden ook een soort van stok achter de deur. Zodoende kwamen we uit bij onder meer SEB. Een SEB-erkenning is bij ons niet verplicht voor de hoofdaannemer als deze het straatwerk uitbesteedt. Wel moet de onderaannemer, die het straatwerk dus feitelijk uitvoert, in het bezit zijn van een SEB-certifi caat. We vragen om dit certifi caat bij de eerste bouwvergadering. We controleren vervolgens bij SEB of de (onder) aannemer inderdaad SEB-gecertifi ceerd is. Dwangmiddel John: Helaas kan het in de praktijk voorkomen dat de onderaannemer het werk ook weer uitbesteedt. Maar dat ontslaat hem vervolgens niet van de verplichtingen. Wordt het werk niet goed uitgevoerd, dan blijft hij verantwoordelijk en zal hij het werk met eigen mensen moeten herstellen. 90% van onze uitvragen is met EMVI. Daarmee is niet alleen de prijs leidend maar ook kwaliteit. We willen op die manier aan de voorkant sturen. De prijs loslaten kan natuurlijk niet; we zijn gebonden aan vooraf vastgestelde budgetten. Maar we proberen alle risico s op kwaliteitsverlies zoveel mogelijk in te perken. Dat doen we bijvoorbeeld ook door zelf materiaal in te kopen. De aannemer kan op die manier niet shoppen voor goedkoper materiaal om daarmee de kosten te drukken. Vooraf ligt vast welk materiaal gebruikt wordt. Ik ben er overigens van overtuigd dat niet alleen SEB-gecertifi ceerde aannemers goed werk leveren. Het is best mogelijk dat een niet SEB-gecertifi ceerde aannemer beter werk kan leveren dan een wel gecertifi ceerde aannemer. Voor een ZZP er zijn de kosten misschien te hoog om voor een certifi cering te gaan. Maar dat betekent niet dat hij geen goed werk levert. Wie het werk ook uitvoert, het werk moet uitgevoerd worden conform de geldende RAW-normen. SEB is voor ons een minimumeis. Dat zien wij meer als dwangmiddel. Wordt er geen goed werk geleverd, dan kan de aannemer die niet SEB-gecertifi ceerd is van het werk worden gestuurd. Wij hebben één keer een audit aangevraagd omdat we niet tevreden waren. Die uitvoerende aannemer werd toen ook daadwerkelijk weggestuurd omdat wij in het gelijk werden gesteld. SEB nog belangrijker Persoonlijk denk ik dat SEB nog belangrijker wordt met alle prijsvechters. Aannemers beconcurreren elkaar constant. Steeds verder zakken met prijzen betekent dat ze toch ergens zullen besparen. Zolang dat de kwaliteit niet in gevaar brengt vind ik dat geen probleem, maar anders zullen wij het in ieder geval niet nalaten om een audit aan te vragen bij de SEB, besluit John Assink. 4 5
Interviews met leden CvA Hans Damman en Jos van de Lindeloof De kwaliteit van het straatwerk is afhankelijk van de hele keten, van heldere opdracht tot goede beheermogelijkheden. De SEB wil die keten helpen versterken, onder andere door de verschillende disciplines oog voor elkaars inbreng te laten hebben en beter samen te werken. Binnen het ingestelde College van Advies van de SEB zijn verschillende disciplines bijeengebracht. Met als doel bij te dragen aan een hogere kwaliteit van het straatwerk in de keten. In de komende uitgaven van SEB Talk geven wij een indruk van die benodigde interactie in de keten door leden van het College van Advies hun licht te laten schijnen op hun eigen positie én doorkijk in die keten. In deze uitgave ontwerper Jos van de Lindeloof en projectleider Hans Damman. Deze twee partijen zullen argumenten moeten uitwisselen, met steeds de heldere uitgangspunten van het ontwerp voor ogen. De technici en bestekschrijvers moeten het ontwerp kunnen vertalen in een reële kostprijs. Dan weet de opdrachtgever vooraf waar hij aan toe is. Ook de uitvoering en het beheer moet je in het ontwerp laten doorklinken. Een ontwerp moet wel maakbaar zijn en goed te beheren. Hans Damman: Kwaliteit kun je daadwerkelijk kopen Als we de inrichting van de openbare ruimte en het straatwerk zouden overlaten aan techneuten, dan wordt alles saai. Laten wij het alleen over aan ontwerpers, dan blijven heel veel ontwerpen op de plank liggen omdat ze technisch of fi nancieel niet haalbaar blijken te zijn. Ing. Hans Damman, projectleider bij Bureau Maris uit Zeewolde maakt direct duidelijk dat afstemming en samenwerking in de keten van straatwerk onmisbaar zijn. Voor zijn bureau is dat een dagelijks vraagstuk. Wij hebben als bureau voor landschapsontwerp & techniek van nature een bredere kijk op het ontwerp. We koppelen er altijd direct de techniek aan. Dan blijf je met je ontwerp met beide benen op de grond staan. Zonder te vervallen in saaie oplossingen. Je kunt bijvoorbeeld ook met standaardproducten mooie dingen maken. Helaas wordt Nederland steeds saaier qua inrichting en neemt de kwaliteit af. Dat heeft echter vooral te maken met het feit dat kwaliteit ondergeschikt is gemaakt aan het budget. Kwaliteit kun je daadwerkelijk kopen. Als opdrachtgevers begrip hebben voor wat ze willen, dan hoort daar voldoende budget bij. Hans Damman mist dat begrip en daarmee het vereiste geld aan de zijde van veel opdrachtgevers. Hoe kun je nu bij de nieuwbouw van een school het schoolplein als stelpost meenemen, waar het schoolplein zo belangrijk is? Hoe kun je nu afgaan op de laagste prijs bij een aanbesteding, wetende dat je daarmee een risico voor de kwaliteit van eindresultaat neemt? Je ziet ook veel slechte bestekken en dan vraagt de opdrachtgever zich af Hans Damman waarom er zoveel meerkosten zijn. Ik zeg altijd tegen opdrachtgevers: neem de één na laagste inschrijver. Je moet voorkomen dat je een partij hebt die zo laag heeft ingeschreven om het project om redenen van werk en voortbestaan te kunnen uitvoeren. Dan komt de kwaliteit in gevaar. Uitleggen wat je bedoelt Damman benadrukt dat een opdrachtgever moet nadenken over het bestedingsbudget in relatie tot de opgave en vooraf moet weten wat een project gaat kosten. De ontwerper moet vervolgens uitleggen wat hij of zij met het ontwerp bedoelt. Je wilt dat straatwerk bij de feestelijke opening er netjes bij ligt, maar ook na tien jaar. Je ontwerpt ook geen voetpad van 110 cm als je weet dat je met bestratingmaterialen beter op andere maten kunt gaan zitten. Nogmaals: argumenten uitwisselen en over en weer begrip voor elkaar hebben. Dat is belangrijk in de bestratingketen. Die communicatie moet goed zijn, vindt Damman. Het gaat niet om hoeveel je communiceert met elkaar of met alle mogelijke partijen waaronder bewoners, maar of je de goede zaken doorneemt. Soms kun je als bureau met een schets richting de uitvoering volstaan. Dan begrijpen partijen wat er moet worden gemaakt. Soms moet je een ontwerp helemaal uitdetailleren omdat de uitvoering van je ontwerp zeer nauw luistert. We hebben bijvoorbeeld met standaard gebogen betonbanden een fraaie inrichting van golvende lijnen gemaakt, maar dan moet je dat wel uitdokteren zodat de uitvoering precies dat maakt wat je hebt ontworpen. Je moet de uitvoering niet in vertwijfeling brengen als ontwerper. Dat heeft niets te maken met het versmallen van de inbreng van de uitvoerende partij, maar met het gezamenlijke belang om er iets moois van te maken waar men trots op kan zijn. Zo kun je ook met fabrikanten overleggen hoe je het beste een mix van kleuren in een bestrating kunt realiseren. Door in de fabriek te sorteren of op het werk door de straatmaker. Meer focus op mensen De projectleider zou ook graag willen dat er meer focus komt te liggen op de mensen die het straatwerk maken. We kijken nu volop naar allerlei administratieve zaken, inclusief certifi cering. Accountants hebben daarom volop werk, maar de straatmakers zitten thuis op de bank. Waarom in Groningen niet meteen aan de slag met herstelwerk aan huizen? We zijn in Nederland verleerd om meteen te acteren als het nodig is. Allemaal papierwerk; we hebben het onszelf moeilijk gemaakt. Ook in de straatmakerij. Het resultaat is dat Nederland vergrijst. Maar dan vergrijst op de manier dat het saaier wordt. Eentonige projecten, die kwalitatief niet goed worden uitgevoerd. We kunnen ook met krappere budgetten hele mooie inrichtingen maken. Als men voldoende betaalt, komt de kwaliteit in zicht. Geen woontoren met dure appartementen met daaronder nietszeggend, puur functioneel straatwerk. Maar een bouwopgave en inrichting die harmonieus bij elkaar passen. Laten opdrachtgevers daar eens mee beginnen. Hans Damman besluit: We hebben binnen het College van Advies van de SEB dezelfde ervaring dat Nederland mooier en beter kan qua straatwerk. We kijken er vanuit onze disciplines op verschillende manieren tegenaan. Als we kunnen werken aan de afstemming en samenwerking tussen schakels in de keten, kunnen we ons steentje bijdragen. Maar niet zolang de laagste uitvoeringsprijs bij opdrachtgevers nadrukkelijk voorop staat. Dan bereik je geen kwaliteit. Lees verder > 6 7
Jos van de Lindeloof: Dialoog met opdrachtgever essentieel In wezen is alles maakbaar. Je hoeft je als ontwerper niet geremd te voelen in creativiteit. Toch ben je niet alleen artiest. Je zult realistisch moeten meedenken over de maakbaarheid vanuit je vakachtergrond. Net zo belangrijk is het meedenken met de opdrachtgever en de kwaliteit die hij voor ogen heeft, ook als de opdrachtgever op meer afstand van de ontwerper staat wanneer bijvoorbeeld de aannemer het voortouw in een project heeft. Jos van de Lindeloof van het gelijknamige Tuin- en landschapsarchitectenbureau uit Delft ziet dat kwaliteit van de inrichting van de openbare ruimte en straatwerk de laatste jaren achteruit gaat. Nederland verarmt. We zijn aan het nivelleren in creativiteit en kwaliteit. Frappant is dat wij er ook zelf aan meedoen. Dat heeft alles te maken met de groeiende inzet van Design&Build contracten waarbij je als ontwerper samen met de aannemer een tender vormt. Je rol is anders dan in een rechtstreekse opdracht van een opdrachtgever met wie je 1 op 1 aan tafel zit. Je wilt als ontwerper de hoogste kwaliteit voor een aantrekkelijke prijs. De aannemer wil de laagste prijs om kans te maken in de aanbesteding en tegen een goed rendement de vereiste kwaliteit bereiken. Dat gaat schuren wat betreft het kwaliteitsniveau. Natuurlijk is er ook over en weer vertrouwen in zo n tender, maar de belangen kunnen verschillen. Jos van de Lindeloof heeft recent een project meegemaakt waarbij de ontwerpinbreng het hoogste scoorde van alle tenders maar de prijs niet de laagste Jos van de Lindeloof was. Op die manier koos de opdrachtgever niet voor het beste ontwerp. Dat geeft te denken. Dan is de verleiding groot om ook qua ontwerp een tandje lager te gaan zitten, maar dan doe je mee aan die nivellering van kwaliteit en dat wil je niet. Ik denk dat een discussie over de keuze voor Design&Build contracten nodig is. Het is in elk geval belangrijk de kwaliteit vooraf goed vast te leggen. Het kan niet zo zijn dat we een kwaliteit krijgen die onder het gemiddelde ligt. Dat kan niet de bedoeling zijn van zulke nieuwe contractvormen. Dialoog In zijn andere opdrachten ziet hij veel meer dialoog met opdrachtgevers. Of het nu is met die particulier die weet wat hij wil maar geen idee heeft van vormentaal en kosten, de opdrachtgever in bijvoorbeeld de zorg die precies weet wat cliënten nodig hebben, maar niet wat daar aan inrichting bij past of een gemeente die een ontwerp kan vertalen in civiele techniek, in al die gevallen schuif je aan tafel en bespreek je het ontwerp. Dan kun je een balans zoeken in creativiteit en budget. Die balans wordt steeds lastiger nu er met EMVI op allerlei fronten punten te verdienen zijn. Nogmaals, al die ontwikkelingen zijn prima, mits je de kwaliteit in dat proces weet te verzekeren. 8 Van de Lindeloof pleit ervoor dat opdrachtgevers een plan maken en een budget vaststellen. Specificeer je vragen en wensen. En kies de manier van opdrachtverstrekking die daarbij past. Als je alle risico s denkt uit te sluiten door een project in de markt te zetten, neem je wel het risico dat je verplicht blij moet zijn met wat je aan kwaliteit krijgt. Het heeft ons bureau in elk geval aan het denken gezet hoe je enerzijds wilt blijven meedoen en een boterham verdienen en anderzijds wilt blijven vasthouden aan een hoge kwaliteit van inrichting. Zelf vind ik dit een mooi voorbeeld voor een discussie binnen het College van Advies van de SEB. Daar kunnen we juist vanuit verschillende disciplines van de keten naar dergelijke ontwikkelingen kijken. Geen grenzen overschrijden Als ontwerpende partij wil Van de Lindeloof altijd leren van andere vakdisciplines. Wij hebben allemaal in de keten onze eigen ervaringshoek. Ontwerpers steken een project anders in dan een bestratingbedrijf. Zij zullen eerder kijken naar zaken als ondergrond, zandbed en andere technische aspecten, wij kijken vooral naar esthetische facetten. De verschillende werelden in de keten kunnen en moeten elkaar in dat totstandkomingproces aanvullen. Tenslotte zijn wij aanverwante partijen. Ik heb zelf het idee dat het met bestratingbedrijven in de regel goed zit met de kwaliteit van straatwerk. Ik zie meer problemen als partijen grenzen overschrijden. Als de hovenier het terras in de tuin uitbreidt naar echt straatwerk. Ik ben van mening dat die partijen die daarvoor het beste geëigend zijn, dat stukje van de keten moeten uitvoeren. Wel met de juiste dialoog met de andere disciplines. Nadenken en meedenken, dat is het parool van Jos van de Lindeloof. Ook met toeleveranciers. De aard van een project maakt het soms noodzakelijk om vooraf met leveranciers te bespreken of er een bepaald product bij past. We denken ook na over de voor- en nadelen van mechanisch straten. Je denkt dat mechanisch straten de creativiteit zou kunnen beperken, maar we kunnen nu wel elementen van 1 bij 3 meter leggen. Daar hoefde ik vroeger niet mee aan te komen. We moeten ook meedenken over handboeken van gemeenten. Het ene handboek werkt prima omdat het ruimte blijft creëren voor verbijzondering, het andere leidt tot verarming van het straatbeeld. Een handboek mag geen creativiteitsremmer zijn. Hij vraagt zich af of de maatschappij straatwerk wel voldoende herkent en waardeert. Velen weten niet eens wat tuin- en landschapsarchitecten doen, zo heb ik ervaren vanuit de NVTL. Er is nauwelijks het besef dat de woonomgeving is ontworpen en gemaakt. Het beste antwoord daarop is om de maatschappij te laten zien dat we hoogwaardige, creatieve inrichtingen kunnen maken voor de woon-, werk- en verblijfsomgeving. Soms met hele leuke ontwikkelingen zoals een vijfhoekige tegel. Bij dit project was er ook kennisinbreng van toeleveranciers, met name om de ondergrond te verstevigen. Een mooi voorbeeld van samenwerking in de keten. 9
SEB als onafhankelijk orgaan bij de oplevering van projecten Kennis en ervaring van Roelofs komt volledig tot recht bij Tubbergen Bruist Roelofs heeft meerdere vestigingen in Nederland. Het is een modern familiebedrijf dat reeds meer dan 50 jaar actief is in onder meer de infrasector. Ernstjan Spijker, KAM-coördinator bij Roelofs en werkzaam op het hoofdkantoor in Den Ham, vertelt ons dat Roelofs alles in huis heeft om een integrale (her)inrichting van openbare ruimten te kunnen verzorgen. Roelofs onderscheidt zich als een duurzaam kennisbedrijf op het gebied van milieu, mobiliteit, riool- en infratechniek en als leverancier van GWWgrondstoffen. Sinds 2010 is Roelofs SEBgecertifi ceerd. We vroegen Ernstjan ons meer te vertellen over het project Tubbergen Bruist, een project waarbij de kennis en ervaring die Roelof heeft, als het gaat om de herinrichting van een openbare ruimte, volledig tot zijn recht komt. Bouwteamconstructie Ernstjan: Het centrum van Tubbergen moet levendiger worden en een authentieke sfeer uitstralen. Het moet aantrekkelijker worden voor inwoners, voor toeristen, voor ondernemers en voor mensen die in het mooie esdorp willen winkelen. Het programma Tubbergen Bruist pakt de omgeving en de levendigheid van het centrum aan, samen met de Tubbergse gemeenschap. Eén van de doelen is het historisch centrumkarakter van het Esdorp Tubbergen in het Nationaal Landschap Noordoost Twente te herstellen en te versterken. Een groot project hierbij is de herinrichting van de Grotestraat en Raadhuisplein. Voor de herinrichting van de Grotestraat en Raadhuisplein is gekozen voor een bouwteamconstructie. Het mooie van een dergelijke constructie is dat je als opdrachtgever en opdrachtnemer naast elkaar staat. Er is een grote band van vertrouwen. Dat was bij Tubbergen Bruist ook één van de uitgangspunten. Roelofs wil voor elke opdrachtgever een waardevolle partner zijn. Dat willen we bijvoorbeeld zijn op het gebied van inrichting of herinrichting van een openbare ruimte. Daarbij willen we nauw en innoverend samenwerken met klanten, medewerkers en eindgebruikers. Het project Tubbergen Bruist is hier een prachtig voorbeeld van. Voor een andere aannemer kiezen Omdat er in Tubbergen gewerkt wordt volgens een bouwteamconstructie, vond er geen aanbesteding plaats. Voorafgaand aan de aanbesteding zijn in de tenderfase met drie aannemers interviews gehouden. Uit deze interviews is Roelofs als beste uit de bus gekomen. Ook is door ons een plan van aanpak opgesteld. Daarin is onder meer aandacht uitgegaan naar kwaliteit, omgevingsmanagement, veiligheid op het werk en naar communicatie met onder andere winkeliers en bewoners. Wij waren reeds in een heel vroeg stadium betrokken bij de totstandkoming van Tubbergen Bruist, maar het is niet zo dat deel uit maken van een bouwteamconstructie je als aannemer de garantie geeft dat je de uiteindelijke opdracht ook gegund krijgt. De Gemeente Tubbergen had voor een andere aannemer kunnen kiezen. Kwaliteit Roelofs staat voor kwaliteit. Er vinden diverse controles plaats tijdens de uitvoering van werkzaamheden. Dit kunnen visuele controles zijn maar ook worden regelmatig metingen verricht om verdichtingen te controleren. Als er opgeleverd wordt, is men er bij Roelofs 100% van overtuigd dat het opgeleverde werk van een goede kwaliteit is. Ernstjan: Kwaliteit leveren is erg belangrijk bij ons. We borgen kwaliteit op verschillende manieren. Gaat er ergens iets niet goed, dan grijpen we in. Onze onderaannemers zoeken wij altijd zelf uit aan de hand van onze lijst van huisleveranciers. We werken niet zomaar met iedere partij samen. In Tubbergen hebben al diverse controles plaatsgevonden van meerdere instanties. Ook heeft er een SEB-audit plaatsgevonden. In onze missie is opgenomen dat wij samen met opdrachtgevers, medewerkers en eindgebruikers willen werken aan Geschrapt uit Register van Erkende Bestratingsbedrijven (tussen 17-09-2013 en 01-02-2014) Ouwejan & F. de Bruijn Infra B.V. Zegveld Datum uitgeschreven: 01-10-2013 Den Ham Infra B.V. Den Ham Datum uitgeschreven: 04-11-2013 Dinkel Grond & Wegen Almelo Datum uitgeschreven: 01-11-2013 Opgenomen in Register van Erkende Bestratingsbedrijven Stratenmakersbedrijf Nijmeijer & Ruiter Almelo Datum ingeschreven: 15-11-2013 Wij, Bert Nijmeijer en Erik Ruiter, zijn op 26 maart 2007 gestart met Nijmeijer & Ruiter Bestratingen V.O.F. Wij weten als geen ander hoe belangrijk termen als ervaring, vakkennis, inzet en teamwork zijn om snel, effi ciënt en tegen scherpe prijzen te kunnen werken. Flexibiliteit staat bij ons hoog in het vaandel en een 9 tot 5 mentaliteit behoort dan ook niet tot onze begrippen. Nijmeijer & Ruiter biedt gezamenlijk meer dan 45 jaar ervaring in diverse zaken omtrent bestraten. Enkele voorbeelden hiervan zijn: grondwerk, rioleringswerkzaamheden, (her)bestrating, onderscheidende, innovatieve en duurzame oplossingen van een hoogst mogelijke kwaliteit. De SEB-erkenning past daar prima bij. Met SEB willen wij ons nog meer onderscheiden en aantonen dat opdrachtgevers bij ons aan het goede adres zijn als ze kwaliteit willen. Het behouden van de SEB-erkenning is voor ons niet moeilijk. Zo eerlijk moet ik wel zijn. Wij werken namelijk conform de eisen die gesteld worden in RAW- en CROW-publicaties. De SEB toetst daarmee al wat de norm is. Echter is het wel zo dat met de SEB er een externe instantie is die er op toeziet dat het werk ook daadwerkelijk conform de gestelde eisen L. Wolf Bestratingsbedrijf Daarlerveen Datum uitgeschreven: 01-12-2013 Schel Bouwservice B.V. Zelhem Datum uitgeschreven: 10-12-2013 machinaal bestraten, sierbestrating, onderhoud en reparatiewerkzaamheden. Wij zijn beide in het bezit van VCA 1 waardoor wij garantie kunnen bieden voor een veilige en betrouwbare uitvoering van onze werkzaamheden. Nijmeijer & Ruiter Bestratingen V.O.F. Palet 12 7607GZ, Almelo Telefoon: 06-21597242 Email: info@nijmeijerruiter.nl www.nijmeijerruiter.nl wordt uitgevoerd. De SEB zou wat mij betreft een bredere rol op mogen pakken dan nu gedaan wordt. Nu vindt er periodiek een audit plaats maar ik denk dat de SEB ook van grote waarde kan zijn om te toetsen bij de oplevering van projecten als onafhankelijk opleverorgaan. Wat mij betreft is de SEB van harte welkom om te bevestigen wat wij al weten; Roelofs staat voor kwaliteit. Dat onze opdrachtgevers dat dan bij de oplevering bevestigd krijgen, dat juichen wij natuurlijk alleen maar van harte toe! SEB Jubileumboek zeer geliefd in de bestratingketen! Tijdens de viering van het 20-jarig jubileum van de SEB op 12 april 2013 te Houten is het boek De Kunst van Straatbouw en Straatwerk gepresenteerd. Dit boek is samengesteld door auditor/arbiter de heer ing. H.H.H.M. de Vaan. Alle SEB deelnemers hebben een exemplaar ontvangen. In de afgelopen periode hebben diverse partijen dit boek al aangeschaft als relatiegeschenk. Daar de voorraad slinkt willen wij u nogmaals wijzen op deze jubileumuitgave. Voor externen bedraagt de prijs voor dit kwalitatieve prachtige praktische naslagwerk 35,-- (excl. 21% BTW). Deelnemende bedrijven aan de Erkenningsregeling kunnen wij dit boek nu aanbieden met een korting van 5,--. Deze korting geldt tot 1 april 2014. U kunt het boek bestellen door uw gegevens en het aantal te bestellen exemplaren te mailen naar info@seb.nl. 10 11
Register Erkende Bestratingsbedrijven Peildatum 1 februari 2014 Aannemingsbedrijf J. van Ingen B.V. AALSMEER 0297-344322 Gebr. Lambers BV EMMEN 0591-625179 Straatmakersbedrijf C.W. Smink V.O.F. NIJKERKERVEEN 033-4559973 Harteman Weg- en Waterbouw B.V. TIEL 0344-613766 Aann.mij. Thomassen Akkrum B.V. AKKRUM 0566-654300 Van Beek Infra Groep B.V. ETTEN LEUR 076-5035047 Van Roode Infra B.V. NOORDWIJKERHOUT 0252-372341 B.J. Bronkhorst v.o.f. UDDEL 0577-402546 Groote Infra B.V. ALMELO 0546-452727 Woestenberg Bestratingen vof E TTEN LEUR 076-5033038 B.V. Aannemingsbedrijf Sporto NOORDWIJKERHOUT 0252-374741 Wegenbouw Bestratingen Nederland ' 81 V.O.F. UDEN 0413-266625 Stratenmakersbedrijf Nijmeijer & Ruiter ALMELO 06-21597242 Aannemersbedrijf Nooijens B.V. ETTEN-LEUR 076-5018045 Van Pijkeren B.V. NUNSPEET 0341-451839 Wegenbouwbedr. J.M. vd Broek B.V. ULVENHOUT 076-5602254 Van Raaijen Infra ALMERE 036-5470369 De Krom Bestratingen B.V. ETTEN-LEUR 076-5016226 Aannemingsbedrijf Visscher B.V. OLDEBROEK 0525-632208 Stratenmakersbedrijf Bonne Niks B.V. VRIEZENVEEN 0546-659781 Gabriels Bestrating ALMERE 036-5360058 B.V. Aannemersbedrijf J.M.B. ETTEN-LEUR 0165-332120 J. Koele B.V. OLDEBROEK 0525-630666 Makkinga Bestratingsbedrijf B.V. VROOMSHOOP 06-53109449 Toeset Bestratingen v.o.f. AMERSFOORT 033-4681704 Gebr. Gijben VOF GAMEREN 073-5949277 Gebrs. de Leeuw B.V. OOSTERHOUT 0162-426884 Van den Elshout en De Bont Waalwijk B.V. WAALWIJK 0416-333501 Schoutenwegenbouw B.V. AMSTERDAM 020-6155430 Straatmakersbedrijf Otten bv GEESBRUG 0524-291435 Klink/Nijland GWW Raalte B.V. RAALTE 0572-357164 Straatmakersbedrijf Hofman & Zn. bv WAPENVELD 0578-693128 Schaufeli Wegenbouw bv APELDOORN 055-5332048 Bestratingstechniek Brabant BV GELDROP 040-2868882 Koopman Infra RAALTE 0572-355745 A&M Wegenbouw B.V. WASPIK 0416-319931 Kraaijeveld's Aannemingsbedrijf B.V. BARENDRECHT 0180-613522 Stratenmakersbedrijf Biemans BV GILZE 0161-452615 VB Bestratingen B.V. REUTUM 0541-670187 Weste Bezit Mij. bv WASSENAAR 070-5176253 Aannemingsbedrijf Gebr. Graaumans B.V. BAVEL 0161-432021 Stratenmakersbedrijf Gebr. Vos bv GOIRLE 013-5774204 Van Egmond Wegenbouw BV RIJNSBURG 071-4028950 Wolff Infra B.V. WEITEVEEN 0524-541008 Aannemingsbedrijf Van der Meer B.V. BENTHUIZEN 079-3420601 Sallandse Wegenbouw B.V. HAARLE 0548-595852 Gebr. Voets Weg- en Waterbouw B.V. ROSMALEN 073-5213556 BLM Wegenbouw BV WESSEM 0475-567777 Gebr. van der Steen BERLICUM 073-5031410 Lareco Nederland B.V. HARDENBERG 0523-263333 Aannemingsbedrijf Scheper ROSSUM 0541-625859 Gebr. van Venrooij B.V. WEURT 024-6782222 Stratenmakersbedrijf Smulders BERLICUM 073-5034791 Bestratingsbedrijf G. van Gelder / Fijn v.o.f. HATTEMERBROEK 038-3764068 Gemeentewerken Rotterdam, Buitenruimte, Wegen ROTTERDAM 010-4898681 Tonnie van Beek Bestratingen WEZEP 038-3763923 Aannemingsbedrijf G. van der Ven B.V. BRAKEL 0418-671510 Van de Bult Grond- Weg- en Waterbouw BV HEERHUGOWAARD 072-5762955 Aannemingsbedrijf J.C. Koevoets BV RUCPHEN 0165-348080 A.H. van Beek B.V. WEZEP 038-3761630 Voeten & Leppens Wegenbouw bv BREDA 076-5720672 Aannemingsbedrijf Adr. van den Berg B.V. HEINENOORD 0186-605100 Wegenbouw Lansink B.V. SAASVELD 074-3494766 Bastiaan Infra B.V. WEZEP 038-3761810 Rasenberg Wegenbouw B.V. BREDA 076-5781200 Aannemersbedrijf Lindeloof BV HELLEVOETSLUIS 0181-331050 Van Doorn Infra B.V. SCHIJNDEL 073-5492143 Aannemersbedrijf Van der Zwaan v.o.f. WEZEP 038-4443753 Wegenbouwmij Elshout BV BREDA 076-5735151 Van Haaren Wegenbouw BV HELVOIRT 0411-641640 De Punder Bestratingen SINT MICHIELSGESTEL 073-5513106 Jan van Leusen Bestratingen WEZEP 038-3761292 K.S.M. Wegenbouw BV BREDA 076-5729666 DVJ Infra en Milieu BV J OURE 0513-484444 Sprenkels Bestratingen B.V. SINT WILLEBRORD 06-53485786 Aann. & Hoveniersbedr. Germieco BV WORMERVEER 075-6216689 Meeuwisse Nederland B.V. DEN HAAG 070-3838704 Tieck Infra B.V. KLAZIENAVEEN 0591-318750 Gebr. Moerland B.V. SINT-ANNALAND 0166-652854 Krinkels B.V. WOUW 0165-301851 Roelofs Wegenbouw B.V. DEN HAM 0546-678888 Aannemersbedrijf Sloos en Zoon B.V. LEIDEN 071-5211687 Verheij Infra B.V. SLIEDRECHT 0184-433095 Bestratingsbedrijf Kramer en Boon ZAANDAM 075-6354194 KWS Infra B.V. Amsterdam/Heerhugowaard DIEMEN 020-5694200 Aannemingsbedrijf De Wilde B.V. LELYSTAD 0320-260335 Cnossen Infra bv SNEEK 0515-430400 BAM Infratechniek Telecom B.V. ZWAMMERDAM 0172-632121 Hoogstraten Wegenbouw B.V. DODEWAARD 0488-412716 Van Schoonhoven Infra B.V. LEUSDEN 033-4941538 Nota Straatmakers B.V. SNEEK 0515-443816 Gebr. Kloens Bestratingen B.V. DORDRECHT 078-6181900 Dusseldorp Infra Sloop en Milieutechniek BV LICHTENVOORDE 0544-395555 Stratenmakersbedrijf Wiggeman B.V. SNEEK 0515-426798 Jos van der Graaf B.V. DORDRECHT 078-6164552 Voets Wegenbouw Loosbroek LOOSBROEK 0413-229605 H.S. Hendrikse & Zn. B.V. SOEST 035-6016202 Driebergse Weg- en Waterbouw B.V. DRIEBERGEN 0343-521413 J.C. van Veldhuizen Hoveniersbedrijf Straatwerk BV LUNTEREN 0318-486403 J.T. Bestratingen SPRUNDEL 0165-386814 Hennephof & Jonk BV EDAM 0299-372220 Tempelman V.O.F. Sierbestrating MARKELO 0547-362772 Tippe B.V. STAPHORST 0522-468554 Van Verseveld Infra ELST 0318-505665 W. Ketelaars Bestratingen B.V. MOERGESTEL 013-5131339 Aannemingsbedrijf R. Brand B.V. STAPHORST 0522-460250 Bestratingsbedrijf D.J. Schreuders b.v. ELST (UT) 06-53894255 A.A. Snijders en Zn. V.O.F. MONSTER 0174-242872 HD Infratechniek B.V. STAPHORST 06-55877081 P. de Jong B.V. EMMEN 0591-627922 GWW Scherrenberg B.V. NIEUWEGEIN 030-2887765 Spoelstra en Nijboer B.V. SURHUISTERVEEN 0512-341114 12