MEERJARENPLAN 2014-2016 VRT Onderzoek & Innovatie Auguste Reyerslaan 52 1043 Brussel innovatie.vrt.be
1 STRATEGISCHE UITDAGINGEN EN TRENDS De transformatie van het medialandschap komt in een volgende fase. Waar personalisatie, globalisatie en convergentie tot voor kort nog vooral trends waren, zijn ze intussen ontwikkeld naar reële marktbewegingen. Spelers zoals Netflix komen op de Europese markt en zowat iedereen in de traditionele waardeketen van productie tot distributie begint zelf content te maken, bestellen, cureren én (rechtstreeks via het internet) te distribueren. Er zijn bovendien nieuwe spelers vanuit allerlei hoeken. Niet alleen technologiebedrijven, maar ook multinationals, zoals Red Bull Media betreden met zogenaamde content marketing de markt van kwalitatieve content. Meer mediamomenten, ook met video Online verschuift het zwaartepunt naar mobiel. Dat is een opportuniteit, want het aantal mediamomenten neemt toe. Media zal er in de toekomst altijd en overal zijn, maar veeleer als een routine in ons handelen in plaats van een bewust moment. De uitdaging voor de traditionele spelers, zoals omroepen, is deze marktontwikkeling goed in te schatten en er snel op in te spelen. Gebruikersgedrag goed meten is de achterliggende uitdaging. De komende jaren zal video op mobiele toestellen aan belang winnen. Mediagebruikers willen naast de traditionele tekstuele updates ook de relevante beelden kunnen zien. Dat de nieuwe mobiele toestellen uitgerust zullen zijn met schermen van hoge kwaliteit is hierbij een belangrijke stap. Deze trend vraagt om nieuwe formats en andere productiemethodes. Momenteel duurt het kortste item uit Het Journaal dertig seconden, maar er duiken ook formats van drie à vijftien seconden op. Uitzoeken wat het juiste format is en welke productionele aanpak hierbij het beste aansluit, wordt een grote uitdaging voor de komende tijd. Fragmentatie, meer aanbieders op meer platformen Mediagebruikers worden in toenemende mate voor keuzes gesteld, want het aantal contentbronnen dat vecht om hun aandacht neemt alsmaar toe. Personalisatie kan helpen de bomen door het bos te zien door suggesties te geven op basis van gebruikersgegevens, maar ook voor curatie blijft er een belangrijke rol weggelegd. Mediamerken zullen hun rol als curator blijven opnemen, maar op een andere manier. Mediumspecifieke merken moeten uitgroeien tot multiplatform merken. De uitdaging voor mediabedrijven is deze evolutie te volgen en, in plaats van louter lineaire zenders te vullen, merken over alle platformen heen te programmeren. Deze tendens introduceert een enorme complexiteit en onzekerheid in een industrie die tientallen jaren gebaseerd was op een mediumspecifieke logica. Personaliseren én programmeren, op zoek naar de juiste mix Gepersonaliseerde content is dankzij professionele contentaanbieders zoals Netflix en YouTube een veelbesproken trend de laatste jaren. Het gaat niet louter om content aangepast aan de betrokken mediagebruiker, maar ook aan het tijdstip, zijn locatie, zijn humeur,... Kortom, de hele context wordt ingecalculeerd. Mediagebruikers willen inderdaad dat hun voorkeuren in rekening worden gebracht, maar ze willen nog steeds positief verrast worden ("serendipiteit"). Een nieuwe speler zoals YouTube doet momenteel al heel wat ervaring op met online zenders en playlists. Ze brengen een mix van kanalen (door merken gecureerde content) die aangepast is aan de persoonlijke smaak van de mediagebruiker. Programmeren blijkt dus samen mét personaliseren een enorme waarde te hebben. 2
Hier ligt nog een grote opportuniteit voor omroepen, die decennialang ervaring hebben met programmeren van content. De uitdaging ligt erin de kennis van het klassieke lineaire programmeren uit te breiden en toe te passen over alle platformen heen. De programmering moet, op basis van van consumptiedata, aan elke mediagebruiker op maat worden aangeboden. Zoals dikwijls is de uitdaging hier een balans te vinden tussen het oude broadcast -denken en nieuwe (technologische) methodes. Internetkwaliteit wordt de topkwaliteit Terwijl internetkwaliteit vroeger synoniem stond voor "slechtere beeldkwaliteit", krijgt men nu op YouTube en Netflix bepaalde content in 4K-resolutie. Bovendien zijn interactie en personalisatie al aanwezig op deze platformen. Voor de traditionele tv zal het evenwel nog jaren duren vooraleer deze kwaliteitsstandaard en interactiemogelijkheden zijn ingevoerd. Bovendien zal de continue vraag naar een steeds hogere kwaliteit een impact hebben op het toekomstige productieapparaat en de productiekosten. Geavanceerde camera s maken kwaliteitsvolle productie in hogere resoluties (1080p50, 4K, 3D en zelfs Ultra High Definition) en hogere beeldfrequenties (tot 300 beelden per seconde) mogelijk, maar dat vraagt dus om een extra investering. De uitdaging voor de omroepen wordt dan ook hun reputatie als een aanbieder van hoogwaardige content hoog te houden en tegelijk de kosten te beperken. 2 AANPAK 2.1. Het model 3
Anno 2014 is een publieke omroep niet louter een zender. Elke mediaorganisatie gaat uit van de gebruiker en streeft naar een echt gesprek met haar lezers, luisteraars en kijkers. De digitale revolutie maakt dat tweerichtingsverkeer mogelijk op manieren die vroeger ondenkbaar waren. Cocreatie is niet nieuw, van oudsher bellen mensen naar de radio en schrijven ze ingezonden brieven naar de krant. Maar het publiek van vandaag mailt, sms t, tweet, liket en produceert zelf media op grote schaal en beïnvloedt zo dagelijks programmamakers. In het model dat we gebruiken om onze onderzoeksinspanningen te structureren, staat die verhouding dan ook centraal. De mediaorganisatie distribueert (de onderste stroming in het model), de gebruiker ontvangt en participeert (de bovenste stroming). Die interactie heeft weer direct impact op de producten die vervolgens weer worden gedistribueerd. Deze interactiecirkel is van wezenlijk belang voor de relevantie en het draagvlak van een publieke omroep. Of het nu journalistiek, cultuur of sport betreft, in de missie van een omroep is het publiek zo het begin en het eind. Naast het cocreëren, de bewuste reactie van gebruikers, zijn er ook de data die gebruikers gaandeweg achterlaten; de analytics. Of het nu bezoekstatistieken van de website zijn, demografie of kijkgedrag op de verschillende toestellen, deze big data kunnen door een mediaorganisatie gebruikt worden om de beleving te vergroten en het portfolio te versterken. De belangrijke mediatrends en activiteiten van de omroep vinden in dit model een natuurlijke plek. Interfaces en storytelling zitten bijvoorbeeld meer in de buurt van de gebruiker, terwijl annotatie en het moderniseren van de productieketen een voorwaardelijk proces zijn dat bij de mediaorganisatie thuishoort. Aan de hand van dit model kunnen ook de onderzoeksinspanningen van VRT O&I nader worden beschreven. Er zijn vier grote trajecten gedefinieerd en die bestrijken elk een duidelijk deel van de keten. In het algemeen kan worden gesteld dat we de komende jaren meer de nadruk leggen op distributie en de beleving van het audiovisueel aanbod, omdat dat aan een goede interactie met het publiek vooraf gaat. In de jaren daarna zal dat accent verschuiven naar het onderzoeken en creëren van een echte community. Daaruit volgen de volgende vier trajecten: + Multiplatform, productie en distributie. Een publieke omroep moet daar zijn waar haar publiek is. Hoe komt hoogwaardige audiovisuele content op de juiste platformen en wordt de impact ervan maximaal benut? En welke gevolgen heeft dat voor de redactionele productie? + Live-eventsbeleving. On demand aanbod wordt steeds prominenter, maar ook de lineaire kanalen zullen een onmisbare rol vervullen, juist op het gebied van live-events zoals sport en popfestivals. Hoe kan de beleving daarvan versterkt worden? + Personalisatie. Mediaorganisaties spreken nog steeds een massapubliek aan, maar wel steeds gedifferentieerder. Elke doelgroep en zelfs elk individu krijgt zijn eigen portie media op een passende manier binnen. Welke concepten bieden echt meerwaarde, en hoe sluit dat aan op het gedrag van de gebruiker? + Automatische annotatie en ontsluiting. Om goede distributie en persoonlijke beleving mogelijk te maken, dient het enorme media-aanbod en het archief op een heldere manier beschreven te worden. Maar wat is voor een mediaorganisatie de beste en meest efficiënte manier om dat te doen? En welke rol kan technologie daarin spelen? 4
Deze vier trajecten beschrijven elk een ander aspect van de verhouding tussen gebruiker en omroep. Waar Multiplatform productie en distributie het distributievraagstuk behandelt vanuit het oogpunt van een mediaorganisatie, onderzoekt Live-eventsbeleving die distributie meer vanuit het gebruikersperspectief. Automatische annotatie en ontsluiting en Personalisatie omvatten als trajecten allebei primair de gebruiker, de analytics en de mediaorganisatie. Maar Automatische annotatie en ontsluiting beschouwt die uitdaging vanuit de omroep, om voor de gebruiker Personalisatie mogelijk te maken. Uiteraard zijn er aspecten van deze trajecten die elkaar overlappen. Dat geeft alleen maar aan dat hier niet over geïsoleerde onderzoeken kan worden gesproken, maar dat ze elkaar beïnvloeden en deel uit maken van een overkoepelende vraag: hoe verhoudt een mediaorganisatie zich de komende jaren tot haar publiek? 2.2. De Proeftuin Om de centraliteit van de gebruiker binnen ons model te waarborgen, willen we een succesvol "living lab platform", zowel on- als offline, uitbouwen en dit waar mogelijk inschakelen bij lopend onderzoek. Voor VRT O&I - en in tweede instantie de VRT - is het uitbouwen van een eigen "living lab" of proeftuin een voorname manier om aan open innovatie te doen; dit in samenwerking met eindgebruikers, universitaire instellingen en andere stakeholders waaronder technologische partners. Naast de (1) synergie van het ecosysteem, biedt De Proeftuin een opportuniteit om aan meer efficiënt innovatieonderzoek te doen door (2) systematisch falen te voorkomen en (3) one-shot feedback te overstijgen (d.i. het werkelijke gebruik dat zich pas later manifesteert gaan meten). De combinatie van verklaard en gemeten gedrag van een breed scala aan testgebruikers, levert snellere en bovenal meer kwaliteitsvolle resultaten. 5
In samenwerking met iminds-smit VUB en iminds-ilab.o streven we volgende strategische doelstellingen na: - De Proeftuin neerzetten als label voor snel, kwalitatief en laagdrempelig gebruikersonderzoek; zowel binnen een ecosysteem van VRT stakeholders, strategische partners als voor testgebruikers. - De Proeftuin als voornaamste tool tot kennisgeneratie, iteratieve productontwikkeling en valorisatie van de door VRT O&I of diens partners ontwikkelde ideeën, concepten of prototypes. 3 TRAJECTEN A ONDERZOEKSTRAJECT: MULTIPLATFORM, PRODUCTIE EN DISTRIBUTIE Elke verhouding met het publiek begint met het bereiken van het publiek. Het is dus cruciaal dat een omroep daar is waar het publiek is, en dat ze weet hoe ze op die verschillende platformen aanwezig moet zijn om haar impact te maximaliseren. In het model van gebruiker en mediaorganisatie bestrijkt deze vraag het onderste deel van de verhouding: de distributie. De vraag naar de beste digitale distributiemethodes is een wezenlijke vraag voor elke grote mediaorganisatie ter wereld geworden. De versplintering van het publiek, de concurrentie in het digitale mediadomein en de schaarste van de aandacht zorgen voor een wedloop om kennis en technologie op dit gebied. Programmamakers richten zich ook meer en meer op de journey, een multimediale totaalbeleving die de gebruiker meeneemt in een verhaal over verschillende kanalen heen. En precies publieke omroepen zoals de VRT, met een missie om de 6
hele bevolking te bereiken, hebben in deze ontwikkelingen een voorname rol te vervullen. Zij dienen in contact te blijven met hun kijkers en luisteraars, ook wanneer hun mediaconsumptiegedrag verandert. Dat begint met topicspotting in het project Event Search (S.2): op welke content zit het publiek dagelijks te wachten? De effectieve distributie van die content op basis van realtime analytics is het hart van het Content scheduling & sharing project (S.1). Dan ontstaat de vraag hoe daarop de redactionele workflow en productie kan aansluiten. Daarbij kan technologie helpen: MECaNO (M) biedt de optimale oplossing om grote bestanden uit te wisselen, zodat ook van alternatieve locaties snel mediamateriaal kan komen. Dat is met name voor nieuws en evenementen van belang. Maar ook de werkwijze van de redactie zelf wordt onder de loep genomen de tool Researcher+ (P) zoekt naar de meest efficiënte workflow. B ONDERZOEKSTRAJECT: AUTOMATISCHE ANNOTATIE EN ONTSLUITING Een omroep als VRT produceert elk jaar een grote hoeveelheid mediamateriaal. Goede annotatie is essentieel om al dit materiaal snel en efficiënt te kunnen ontsluiten. Mede daarom dient de annotatie zo vroeg mogelijk in het proces te gebeuren. In dit onderzoekstraject gaan we op zoek naar manieren om het mediaproductieapparaat te ondersteunen door middel van automatische annotatie en ontsluiting. Het potentieel van deze technologie is erg groot. Zo laat ze niet alleen toe om efficiënt in een media-archief te zoeken, maar ook om het productieproces (vanaf ingest) te ondersteunen. Verder kunnen deze technologieën worden ingezet om de aanmaak van ondertitels te ondersteunen. Naast een beter productieproces wordt deze metadata ook gebruikt om media beter en persoonlijker naar de eindgebruiker te ontsluiten. 7
Project STON (O) beschouwt hoe op basis van spraaktechnologie automatisch gegenereerde ondertitels mogelijk zijn. TOSCA-MP (T) zoekt uit hoe we content aan elkaar kunnen linken op basis van visuele gelijkenis. Een uitbreiding op basis van tekstuele informatie gebeurt in project AARON (V). Binnen dit project willen we ook vragen rond annotatie voor een redactie of voor personalisatie aanpakken. De behandeling van de vraag rond annotatie voor een redactie sluit naadloos aan bij het project Researcher+ (P) waarin we onderzoek doen naar een efficiëntere redactieworkflow. C ONDERZOEKSTRAJECT: PERSONALISATIE De mediaconsument van vandaag bevindt zich in een wereld met een een erg ruim aanbod, gedistribueerd via meerdere kanalen op verschillende platformen. Daardoor wordt het voor een omroep steeds moeilijker om een plaats te veroveren en te behouden. Aan de andere kant is het voor een consument binnen dat brede aanbod, steeds moeilijker te selecteren welke content aansluit bij zijn interesses. In het onderzoekstraject Personalisatie willen we nagaan hoe we als omroep kunnen inspelen op deze ontwikkeling. Het analyseren van het gebruikersgedrag maakt het mogelijk om een duidelijk beeld te krijgen hoe de mediagebruiker navigeert in het media-aanbod en wat zijn voorkeuren zijn. In het project Gepersonaliseerd media-aanbod (D) gaan we na welke gebruikersdata beschikbaar zijn, zowel voor het lineaire als het on demand aanbod, en hoe we van deze data gebruik kunnen maken om een gepersonaliseerd portfolio op te bouwen. De interacties van eindgebruikers gebeuren niet alleen direct maar ook indirect onder de vorm van onbewust gedrag zoals emoties. In het project Empathic (Z) willen we onderzoeken welke technologieën emoties en intenties van gebruikers detecteren en hoe we deze kunnen inzetten om een betere, gepersonaliseerde gebruikerservaring aan te bieden. Dankzij dit onderzoek en de daaruit voortvloeiende toepassingen krijgen we als omroep een beter beeld van onze consumenten en kunnen we nauwkeurig en snel inspelen op hun individuele contentbehoeften. 8
D ONDERZOEKSTRAJECT: LIVE-EVENTBELEVING Tijdens grote evenementen zoals sportwedstrijden en festivals is de livebeleving van groot belang. Het is echter niet voor iedereen mogelijk om het evenement ter plaatse bij te wonen. Mediabedrijven hebben een lange geschiedenis in het aanbieden van evenementen via traditionele broadcastkanalen. In het op afstand beleven van grote evenementen zit echter nog een groot potentieel voor verbetering van de immersie. Ook in de huiskamer moeten mensen ondergedompeld kunnen worden in de livebeleving. De twee projecten in dit traject gaan op zoek naar een verbetering van die beleving. In het Cyclo Cross Immersief project (C) gaan we op zoek naar manieren om de beleving van het evenement te verhogen, door het toevoegen van allerlei extra informatie en kanalen tijdens de livestream. Het ICoSOLE project (I) is een Europees FP7-project waarbij het doel is om de immersieve beleving tot in de huiskamer te krijgen. In dit project focust VRT zich op de productie-infrastructuur die nodig is om die immersieve beleving efficiënt te kunnen produceren. 9