Impact van emissienormen op de maritieme sector Jaap Kolpa, beleidsmedewerker Ministerie van IenM, afd. Zeevaart Earnewald, 11 september 2013
Luchtemissies door zeeschepen: Kort overzicht van begrippen ofwel: wat is wat???
Wat stoten schepen uit? Waar leidt dit toe? Zwaveldioxide (SO2): - komt in lucht bij verbranding als zwavel in brandstof zit - veroorzaakt verzuring van de atmosfeer ( zure regen ) - één van de veroorzakers van secundair fijn stof Stikstofoxide (NOx): - komt vooral in lucht bij hoge temp. verbrandingsprocessen - veroorzaakt verzuring, smog en veel gezondheidsproblemen Fijn stof (PM10): - komt vooral in lucht door verbranding van o.a. Heavy Fuel Oil - veroorzaakt ademhalings- en gezondheidsproblemen - jaarlijks 5000 vroegtijdige sterfgevallen in NL
Wat stoten schepen uit? Waar leidt het toe? Koolstofdioxide (CO2): - door verbranding van alle koolstofhoudende brandstoffen - één van de veroorzakers van klimaatverandering Vluchtige organische stoffen: - benzeen, tolueen, methanol - ladingdampen, komen in lucht bij beladen van tanks - veroorzaken smog CFK s, HCFK s, halonen: - koelmiddelen; brandblusmiddelen - tasten ozonlaag aan
5 Zeevaart is een internationale bedrijfstak, daarom: internationale maatregelen
6 De Internationale Maritieme Organisatie (IMO) heeft in 2008...
... de internationale regelgeving Marpol Annex VI aangescherpt
Kern van Marpol Annex VI: 1. Aanscherping van de emissienormen t.a.v. de SOx-uitstoot van zeeschepen 2. Aanscherping van de emissienormen t.a.v. de NOx-uitstoot van zeeschepen 3. Energie-efficiency-eisen aan nieuwbouwschepen (toegevoegd in 2011) 8
1. Regelgeving op gebied van zwaveloxide-emissies 9
SOx Emission Control Area (SECA): Noordzee en Baltische Zee 10
SECA Noord-Amerika vanaf 1 augustus 2011 200 mijlen vanuit de Noordamerikaanse kust 11
Aanscherping Marpol Annex VI: Maximale zwavelgehalte in scheepsbrandstof: *) Evaluation in 2018; in case of negative results, the introduction date will shift from 2020 to 2025 12
MARPOL limits on sulphur content in marine fuels
Naast deze wereldwijde IMO regelgeving is er de EU-Zwavelrichtlijn Schepen in EU-havens liggend aan de kade ( at berth ) dienen met ingang van 1 januari 2010 brandstof te gebruiken van maximaal 0,10 % zwavel (1000 ppm). Let wel: deze bepaling staat los van Marpol Annex VI en geldt alleen voor de EU-grondgebied. 14
Europese kop op mondiale IMO-regelgeving: Mondiale zwavelnorm in 2020 omlaag van 3,5 % naar 0,5 %. Mocht uit de IMO evaluatie in 2018 blijken dat in 2020 onvoldoende laagzwavelige brandstof beschikbaar is, dan verschuift de ingangsdatum naar 2025. De EU houdt, voor EU-wateren, vast aan 2020 als ingangsdatum voor die 0,5 % norm, ongeacht wat IMO besluit (EU-Zwavelrichtlijn 1999/32/EC) 15
De zwavelnormen van Marpol Annex VI zijn op 3 verschillende manier te realiseren: 1. Laagzwavelige brandstof 2. Nabehandelings-apparatuur ( scrubbers ) 3. LNG als brandstof 16
Zwavelnormen Marpol Annex VI vergeleken met EU-zwavelnormen wegtransport en binnenvaart: Mondiale zeeën SECA-limit Wegtransport** Binnenvaart 1 oktober 1994 - - 2000 ppm 2000 ppm 1 oktober 1996 - - 500 ppm - 1 januari 2000 - - 350 ppm - 1 januari 2005 - - 50 ppm - 19 mei 2005 45.000 ppm 15.000 (Baltic) - 11 augustus 2007 15.000 (NZ) - 1 januari 2008 1000 ppm 1 januari 2009 10 ppm 1 juli 2010 10.000 ppm 1 januari 2011 10 ppm (EN 590) 1 januari 2012 35.000 ppm 1 januari 2015 1.000 ppm 1 januari 2020 *) 5.000 ppm Zeevaart *) Evaluatie in 2018. Als deze negatief uitvalt, dan verschuift datum van introductie van 2020 naar 2025 **) Bron: www.dieselnet.com/standards/eu/fuel.php 17
2. Regelgeving op gebied van stikstofoxide-emissies 18
NOx-uitstootnormen voor nieuwe schepen: Herziening Annex VI: Uitstootnormen voor motoren op schepen gebouwd ná 1-1-2011: 14.4 g/kwh bij minder dan 130 omwentelingen per minuut; 44 n(-0.23) g/kwh bij tussen 130 en 2000 omwentelingen per minuut; 7.7 g/kwh bij meer dan 2000 omwentelingen per minuut Deze norm staat bekend als Tier II 19
NOx Emission Control Area Noord-Amerika vanaf óf 1 januari 2016 óf 1 januari 2021 *) 200 mijlen vanuit de Noordamerikaanse kust *) Afhankelijk van beslissing van IMO / MEPC 20
NOx-uitstootnormen voor nieuwe schepen: Herziening Annex VI: Uitstootnormen voor motoren op schepen gebouwd ná 2016 of 2021, varend in een NOx Emission Control Area ( NECA ): 3.4 g/kwh bij minder dan 130 omwent. p/m; 9 n(-0.2) g/kwh bij tussen 130 en 2000 omwent. p/m; 2.0 g/kwh bij meer dan 2000 omwent. p/m; Deze norm staat bekend als Tier III Buiten deze NECA geldt de Tier II-regelgeving 21
22
NOx Emission Control Area Noord-Amerika vanaf óf 1 januari 2016 óf 1 januari 2021 *) 200 mijlen vanuit de Noordamerikaanse kust *) Afhankelijk van beslissing van IMO / MEPC 23
Worden Noordzee, Het Kanaal en de Baltische Zee aangewezen als NECA? 24
Baltische Zee een NECA? Beslissing over aanvraag bij IMO ligt ter tafel bij de Baltic Marine Environment Protection Commission (ook bekend als de Helsinki Commissie, HELCOM) 25
Noordzee en Het Kanaal een NECA? Dit dossier bevindt zich in de studiefase. Er zijn twee rapporten zijn over uitgekomen: 26
Marpol Annex VI: Voor schepen gebouwd tussen 1990 en 2000 geldt ook Tier I, wanneer: Vermogen > 5000 kw Cilinderinhoud > 90 liter (Tier I: 17.0 g/kwh bij 130 omwentelingen per minuut) 27
28
NOx-normen herziene Marpol Annex VI vergeleken met EU-normen wegtransport: Zeevaart Marpol Annex VI Wegtransport *) 1992 8.0 g/kwh (Euro I) 1996 7.0 g/kwh (Euro II) 2000 17.0 g/kwh (Tier I) 2000 (okt.) 5.0 g/kwh (Euro III) 2005 (okt.) 3.5 g/kwh (Euro IV) 2008 (okt.) 2.0 g/kwh (Euro V) 2011 14.4 g/kwh (Tier II) 2013 0.4 g/kwh (Euro VI) 2016 3.4 g/kwh**)(tier III) *) EU Emission Standards for Heavy Duty Diesel Engines **) alleen in zgn. Nox Emission Control Areas (NECA s) Bron: www.dieselnet.com/standards/eu/hd.php 29
g/kwh 18 16 14 NOx-normen Marpol Annex VI vergeleken met EUnormen wegtransport Tier I Tier II 12 10 8 Euro I Euro II 6 4 2 0 Euro III Euro IV Euro V Euro VI Tier III
3. Regelgeving op gebied van energie-efficiency 31
Energy Efficiency zeeschepen: Schepen met een betere energie-efficiency stoten minder CO2 uit CO2 is een broeikasgas Bij zeeschepen potentiële verbetering van energie efficiency*): 25 tot 75 % *) Gebruik makend van bestaande technologie; bron: Second IMO Greenhouse Gas Study, 2009 32
IMO heeft opgenomen in Marpol Annex VI de Energy Efficiency Design Index (EEDI): Geeft minimum-niveau van energie-efficiency per tonmijl aan Energieprestatienorm voor zeeschepen Schepen met een betere energie-efficiency (lagere EEDI) stoten minder CO2 uit 33
Energy Efficiency Design Index (EEDI): De verbetering in energie-efficiëntie geldt ten opzichte van een door IMO vastgesteld referentieniveau voor 2013. Schepen geregistreerd in ontwikkelingslanden behoeven pas in 2019 te voldoen aan deze regelgeving. 34
Tot zover de regelgeving. Regelgeving kan een incentive zijn tot innovatie, vgl. Technology forcing standards, normen die innovaties en nieuwe technologie uitlokken 35
De zwavelnormen van Marpol Annex VI zijn op 3 verschillende manier te realiseren: 1. Laagzwavelige brandstof 2. Nabehandelings-apparatuur ( scrubbers ) 3. LNG als brandstof 36
Nabehandelings-apparatuur: scrubbers - Verwijderen zwaveloxide (SOx) uit de uitlaatgassen van zeeschepen - Marpol Annex VI staat dit toe - Dezelfde hoeveelheid SOx uit schoorsteen als bij laagzwavelige brandstof - Met scrubber : schip kan goedkope hoogzwavelige brandstof blijven bunkeren - Vanwege strenge zwavelnorm ontstaat vraag naar nieuwe technologie - Zwavelnorm als prikkel tot innovatie
Nabehandelings-apparatuur selective catalytische reductie (SCR): - Verwijderen stikstofoxide (NOx) uit de uitlaatgassen van zeeschepen - Vanwege strenge NOx-norm ontstaat vraag naar nieuwe technologie - Tier III-norm als prikkel tot innovatie - Toeleverende industrie (Scheepsbouw NL) dringt bij IenM aan op snelle aanwijzing van Noordzee tot NECA
LNG als brandstof voor zeeschepen: - Géén SOx-emissies - ca 85 % minder NOx-emissies - ca 20 % minder CO2-emissies - Naar verwachting LNG goedkoper dan HFO en Marine Diesel - Europese Commissie januari 2013 pakket Clean Power for Transport voorgesteld: voorziet op termijn verplichte Europese uitrol van LNG-bunkerfaciliteiten voor de zee- en binnenvaart
Energy Efficiency Design Index (EEDI): De verbetering in energie-efficiëntie geldt ten opzichte van een door IMO vastgesteld referentieniveau voor 2013. Schepen geregistreerd in ontwikkelingslanden behoeven pas in 2019 te voldoen aan deze regelgeving.
41
42
Schepen van de toekomst 43
Ook in de zeevaart kan regelgeving een incentive zijn, een aanzet tot innovatie Technology forcing standards, Bieden perspectieven voor de innovatieve scheepsbouw... En ook perspectieven voor de Noord Nederlandse en Noord Duitse regio? 44
Dank voor uw aandacht! jaap.kolpa@minienm.nl 45 22 juni 2012