Wetgeving Veranderingen in de wetgeving, waar kwamen we ook al weer vandaan? oktober 2013 2013 Cecile van der Velde MWO CMC Arbeids- en Organisatiedeskundige
Kennismaken 2
3
Arrest Europese Hof en kabinetsvoornemens aanpassing arboregelgeving Arrest van het Hof van Justitie van 22 mei 2003. Commissie van de Europese Gemeenschappen tegen het Koninkrijk der Nederlanden inzake de niet-nakoming van richtlijn 89/391/EEG; zaak C-441/01. 4
5
De aandachtsgebieden Veiligheid voorkomen van ongevallen Gezondheid voorkomen van ziekte Psychosociale arbeidsbelasting* voorkomen van werkdruk, agressie, seksuele intimidatie, pesten en discriminatie (2009) * welzijn in oude wet. 6
Arbeidshygiënische strategie = volgorde (hiërarchie) maatregelen Bronbestrijding Afschermen van het proces 2 1 Afschermen van de werknemer (ook organisatorisch) 3 4. Persoonlijke beschermingsmiddelen (tijdelijk/aanvullend) 7
4-12-2002: besluit invoering Wvp 1-7-2005 maatwerkregeling arbowet 1-1-2006 komst WIA WAO 8
Wetten regels?...regeldruk 9
Trends regelgeving arbo en veiligheid Deregulering Afspraken tussen werkgevers werknemers (arbo-catalogi) Regelgeving vanuit Europa Druk overheid naar de sector/branche 10
Arbowet na 1-1-2007 Verzuimbeleid verdwijnt uit de Arbowet Lijst ongevallen hoeft niet meer in de RI&E Toegang tot een preventiemedewerker OR pro-actief info geven over Arbo hoeft niet meer Verplichting tot x aantal BHV-ers vervalt Het verplichte arbeidsomstandighedenspreekuur vervalt 11
Arbobesluit vanaf 1-1-2007 bron: Gezond werk, goed geregeld nieuwe arbowet: overzicht "oud" en "nieuw. www.arbobondgenoten.nl nieuw: risico s moeten worden beoordeeld, en maatregelen getroffen om psychosociale arbeidsbelasting te voorkomen of indien dat niet mogelijk is te beperken nieuw: verplichting tot voorlichting en onderricht over de risico s voor psychosociale arbeidsbelasting alsmede over de maatregelen die er op zijn gericht die belasting te voorkomen of te beperken. Ingeperkt PMO op beeldschermwerk: het onderzoek betreft alleen de ogen/ het gezichtsvermogen Etc etc 12
Maarrrr, nieuwe ontwikkelingen 2013 Arbodiensten hebben recht om preventief spreekuur in te vullen! Toezicht en aandacht voor psychosociale arbeidsbelasting Kwaliteit van de RI&E 13
De Preventiemedewerker als dé speler in het veld Wat is je positie? Welke rollen vervul je? Wat wil je bereiken? Hoe speel je het spel? 14
Groepsopdracht Wie spelen er allemaal mee? Bedenk wie er volgens jullie allemaal een positie hebben in het ARBO speelveld. Karakteriseer hun spelersrol in het speelveld. Bedenk ook wat hun specifieke doelen kunnen zijn! 15
Arbobeleidscyclus (systeemvoorschriften) Kan op verschillende manieren Schriftelijke rapportage (waken) Arbobeleid Arbo catalogus (willen) Ri&E (weten) Plan van aanpak (wegen) (werken) 16
17
18
Arbocatalogus 1 Overeengekomen tussen werkgevers, werknemers, vakbonden Bevat middelenvoorschriften Weerspiegelt stand van de techniek Diverse invulling catalogus 19
Arbocatalogus 2 1. Branche-beleidsregels 2. Branche RI&E 3. Toolkits/Best Practices/Good Practices etc Mate van verplichting aan sociale partners vormt referentiekader voor Arbeidsinspectie (brochure projectplannen) 20
Toekomst arbobeleid Bedrijven zelf aan de slag Veranderkundige vraagstukken Rol arbodeskundige als beleidsmaker Rol Arbeidsinspectie als bewaker Coach-rol voor branche-organisaties 21
Ontwikkeling (bron: Nederlandse proefschrift Academie C. voor vd Velde 2008) 22
De rode draad is een cultuurontwikkeling willen cultuurverandering managementsysteem moeten RI&E inspectie
24
Van moeten naar willen Moeten Aanleiding: ongeval, inspectiebezoek, klacht, Respons: we moeten iets doen (reactief) Risico s inventariseren: met checklist Acties: lekbakken, instructies Willen Aanleiding: verhuizing, marktontwikkeling, Respons: we willen iets doen (proactief) Risico s inventariseren: met de afdeling Acties: onderzoek, training
De rol van de arboprof Sparren werken aan cultuur Training Afspraken vastleggen managementsysteem Risico s onderzoeken RI&E Instructies geven
Cultuurverandering werken aan cultuur managementsysteem RI&E
Aantal arbeidsongeschikten daalt nog steeds (2013)..verzuim gaat op en neer 28
Verzuim per sector 29
Eén op de drie werknemers is vaker gestrest dan drie jaar geleden. Top vijf belangrijkste oorzaken van stress (bron: 14 juni 2013 managers-online, onderzoek Loyalis) 1. Hoge werkdruk 2. Combinatie werk en privé 3. Gezondheidsproblemen 4. Financiële problemen 5. Angst verliezen baan 30
Psycho-sociale arbeidsbelasting 31
Vitaliteit 32
33
34
Spanningsboog Motivatie Efficiëntie Creativiteit Prestatie Veerkracht Eisen 35
36
VBBA 37
Vragenlijst onderzoek Een uitgebreide online vragenlijst gericht op het in kaart brengen van: De bevlogenheid De gezondheid Persoonskenmerken Competenties Stressoren Motivatoren 38
Fysiek onderzoek Body Mass Index (verhouding lengte-gewicht) Bloeddruk Oogonderzoek Longfunctie Conditie (ECG in rust èn bij inspanning) Bloedonderzoek Urineonderzoek Afsluitend adviesgesprek en rapportage. 39
Stressfull life events Overlijden partner Scheiding Overlijden familielid Ziekte/verwonding Ontslag Pensioen Zwangerschap Seksuele problemen Verandering in inkomen Hypotheek/lening Verantwoording op werk Kind uit huis Problemen met schoonfamilie Bijzondere persoonlijke prestatie Problemen met chef Verhuizing Vakantie Kleine wetsovertredingen 40
41
42