Voorbereidingsduur industriewaterleiding Buizenzone Eemsdelta Projectenbureau Buizenzone Eemsdelta 27 maart 2015 Definitief rapport BD6318
HASKONINGDHV NEDERLAND B.V. WATER TECHNOLOGY George Hintzenweg 85 Postbus 8520 3009 AM Rotterdam +31 10 443 36 66 Telefoon Fax drinkwater.watertechnology@rhdhv.com E-mail www.royalhaskoningdhv.com Internet Amersfoort 56515154 KvK Documenttitel Voorbereidingsduur industriewaterleiding Buizenzone Eemsdelta Verkorte documenttitel Status Definitief rapport Datum 27 maart 2015 Projectnaam Projectnummer Opdrachtgever Referentie Voorbereidingsduur industriewaterleiding Buizenzone Eemsdelta BD6318 Projectenbureau Buizenzone Eemsdelta Auteur(s) Collegiale toets Hein van Egmond Jan Bierling Datum/paraaf.. Vrijgegeven door Jan Bierling Datum/paraaf.. A company of Royal HaskoningDHV
INHOUDSOPGAVE Blz. 1 INLEIDING 1 2 TRACÉ BUIZENZONE 3 3 INSCHATTING DOORLOOPTIJD VOORBEREIDING 5 3.1 Algemeen 5 3.2 Scenario1 Industriewaterleiding solo in tracé buizenzone 5 3.3 Scenario 2 Industriewaterleiding met andere leidingen in volledig vergunde buizenzone 6 3.3.1 Variant 2.1 Vergunningenprocedures na van kracht zijn Provinciaal Inpassingsplan. 6 3.3.2 Variant 2.2 Omgevingsvergunning aanvragen op basis van Provinciale coördinatieregeling 7 4 CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN 9 BIJLAGEN 1. Overzichtstekeningen Buizenzone 2. Vergunning overzicht 3. Planning Definitief rapport 27 maart 2015
1 INLEIDING Het gebruik van buisleidingen om stoffen te transporteren is een milieuvriendelijk alternatief, vergeleken bij andere vormen van transport. Indien dezelfde hoeveelheden vloeistoffen en gas door middel van vrachtwagens, treinen of binnenvaartschepen vervoerd worden, is de impact op het milieu veel groter. In overleg met diverse partijen binnen de Provincie Groningen is besloten om een Buizenzone aan te leggen tussen het Chemiepark Delfzijl en de Eemshaven. In de afgelopen jaren zijn diverse tracés hiervoor onderzocht. Op basis van diverse onderzoeken geeft de provincie Groningen de voorkeur aan een tracé langs de N33 als mogelijke reserveringsruimte voor een Buizenzone tussen de Eemshaven en Delfzijl. Het gaat om een ruimtelijke reservering. Feitelijke inpassing in het Provinciaal Inpassingsplan zal gestart worden als er concrete plannen zijn om een buisleiding aan te leggen. Momenteel heeft Waterbedrijf Groningen /North Water concrete plannen om een industriewaterleiding aan te leggen. Met de voorgenomen vestiging van o.a. het data center van Google wordt de industriewatervraag in het Eemshavengebied nu concreet. Waterbedrijf Groningen /North Water is voornemens de bestaande industriewater voorziening in de Eemshaven uit te breiden. Hiervoor is een aanvoerleiding van water nodig vanuit het Eemskanaal. North Water onderzoekt de mogelijkheid deze leiding te leggen in de beoogde Buizenzone Eemsdelta die loopt vanaf Delfzijl naar de Eemshaven, globaal langs de N33. De industriewaterleiding zou in deze zone gelegd kunnen worden vanaf Appingedam tot aan Eemshaven. Waterbedrijf Groningen /North Water stelt nu de vraag aan het Projectenbureau Buizenzone Eemsdelta wanneer gestart kan worden met de aanleg van een industriewaterleiding in de beoogde Buizenzone (N33 variant), waarbij vergunningen en zakelijk recht geregeld zijn door het Projectenbureau Buizenzone Eemsdelta, voor de volgende twee scenario s: 1. Binnen de beoogde buizenzone is slechts vergund en via zakelijke rechten geregeld met landeigenaren dat er één industriewaterleiding gelegd kan worden. 2. De Buizenzone is volledig vergund en er zijn zakelijk rechten geregeld voor een strook waar verder zonder aanvullende vergunningen / zakelijke afspraken met landeigenaren leidingen in gelegd kunnen worden. Het Projectenbureau Buizenzone Eemsdelta heeft RoyalhaskoningDHV gevraagd om voor deze twee scenario s een doorlooptijd te schatten. De doorlooptijd bestaat niet alleen uit procedurele tijd voor vergunningen en zakelijk rechten maar wordt ook bepaald door doorlooptijden voor het technisch ontwerp en bestek gereed maken. Daarnaast blijkt uit de knelpuntenanalyse dat op een aantal punten nog knelpunten technisch moeten worden opgelost. Deze activiteiten kunnen in meer of mindere mate parallel lopen met bijvoorbeeld het opstellen van het Provinciaal Inpassingsplan. Gevolgde aanpak Royal HaskoningDHV: Bestuderen ter beschikking gesteld documenten: o MER; o LER; o Knelpunten analyse Lievense; o MKBA; o Tekeningen (geologische profielkaarten en tracés. Definitief rapport - 1-27 maart 2015
Tracé bezoek. Overleg met Waterbedrijf Groningen en Projectenbureau Buizenzone Eemsdelta. Uitvoeren vergunningen scan. Juridische toetsing doorlooptijden procedures. Opstellen notitie. Bij het uitvoeren van de studie zijn de volgende referentiedocumenten gebruikt: 1. Technische oplossingsrichtingen knelpunten, Raadgevend Ingenieursbureau Lievense N33 Tracé buizenzone Eemsdelta. Technische oplossingsrichtingen knelpunten. Documentnr. 146712 Knelpuntenrapportage. 2. Landbouw effect rapportage Buizenzone Eemsdelta, Grontmij 12 september 2011 Assen. 3. Samenvatting Milieu effect rapport Buizenzone Eemsdelta, Grontmij. 4. Tracéstudie industriewater voorziening Eemskanaal- Eemshaven, Royal Haskoning 22 juli 2008. 5. Structuurvisie buisleidingen 2012-2035, Ministerie van infrastructuur en milieu. 27 maart 2015-2 - Definitief rapport
2 TRACÉ BUIZENZONE Het door het Projectbureau Buizenzone Eemshaven voorgenomen buizentracé loopt van Eemshaven naar Delfzijl en volgt in grote lijnen de N33. Het tracé overzicht is weergegeven op de overzichtstekeningen van Buizenzone Eemsdelta bijgevoegd in Bijlage 1. De industriewaterleiding zou vanaf het Eemskanaal tot aan de Eemshaven door de buizenzone lopen; het gedeelte van Delfzijl tot aan het Eemskanaal (overzichtskaart 3) is daarmee voor deze leiding dus niet relevant en buiten beschouwing gelaten. Voor het ontwerp tracé zijn een MER, LER en knelpunten analyse uitgevoerd. Tevens is er overleg gevoerd met de bevoegde gezagen en stakeholders. Hierdoor is de Buizenzone inmiddels een verankerd begrip in de regio. In de knelpunten analyse is een 5 tal knelpunten geïdentificeerd. RHDHV heeft de rapportage beoordeeld en de knelpunten in het veld beschouwd. Wij gaan ervan uit dat de knelpunten voor de aanleg van de solo te leggen industriewaterleiding geen obstakel vormen. Indien de Industriewater leiding eerst solo gaat is het belangrijk om een goede plaats in de leidingstraat te bepalen zodat op een later moment geen conflictsituaties met andere te leggen leidingen in de buizenzone zone ontstaan. Voor het vergunnen van de complete buizenzone (50 m) zullen deze knelpunten opgelost dienen te worden. RHDHV schat in dat de knelpunten, met inzet van voldoende middelen (uitkopen), oplosbaar zijn binnen de benodigde looptijd van de volledig vergunde Buizenzone zoals beschreven onder scenario 2. Zoals in de inleiding gezegd moet voor de ruimtelijke inpassing van de Buizenzone een Provinciaal Inpassingsplan (PIP) opgesteld worden. Deze zal gestart worden als er concrete plannen zijn om een buisleiding aan te leggen. Een provinciaal inpassingsplan is een soort bestemmingsplan dat wordt opgesteld door de provincie. Met een inpassingsplan kan de provincie belangrijke projecten uitvoeren op het gebied van ruimtelijke ordening. De provincie kan een inpassingsplan maken als er sprake is van een provinciaal belang. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn bij bouwprojecten die over verschillende gemeentegrenzen lopen, zoals de aanleg of omleiding van provinciale wegen. In een inpassingsplan staan regels over het gebruik van gronden en gebouwen. Wat mag er gebouwd worden? Hoe groot mag de bebouwing zijn? Daarnaast maakt de provincie een verbeelding (plankaart) die de grenzen van de bestemmingen en bouwvlakken aangeeft. (bron website provincie Groningen) Royal HaskoningDHV schat in dat voor het opstellen van het PIP een doorlooptijd van ca 1 jaar, nodig is; inclusief de eventuele bezwaar procedures kan de totale doorlooptijd voor vaststelling oplopen tot circa 2,5 jaar. In week 10 van 2015 heeft overleg plaats gevonden tussen de directeur van Groningen Sea Ports (GSP), de gedeputeerde van de Provincie Groningen en de Stichting Buizenzone Eemsdelta over het starten van het Provinciaal Inpassingsplan (PIP). Definitief rapport - 3-27 maart 2015
Afgesproken is een intentieverklaring op te stellen tussen GSP, Provincie Groningen en Buizenzone Eemsdelta met betrekking tot planschadekosten, financiering en beheersorganisatie. Na ondertekening van de intentieverklaring en na akkoord via een besluit van Gedeputeerde Staten kan de Provincie dan starten met het Provinciaal inpassingsplan. 27 maart 2015-4 - Definitief rapport
3 INSCHATTING DOORLOOPTIJD VOORBEREIDING 3.1 Algemeen RHDHV heeft een vergunningenscan (Bijlage 2) uitgevoerd voor de realisatie van de leiding. De bouw van innamepunt en eindpunt blijven op verzoek van de opdrachtgever buitenbeschouwing. Bij de bepaling van de doorlooptijd van de voorbereiding is rekening gehouden met: Technische voorbereiding: ontwerp, bestek en aanbesteding & gunning; Procedures: vergunningen en zakelijk recht overeenkomsten. Het technische deel valt feitelijk buiten de scope maar is in de bepaling van de doorlooptijd toch meegenomen omdat deze werkzaamheden gekoppeld zijn aan de procedures (bijvoorbeeld indienen van vergunningaanvragen). Uit door Buizenzone Eemsdelta gevoerd overleg met de gemeenten blijkt dat de Provincie Groningen als bevoegd gezag voor gemeentelijke vergunningen kan optreden. Dit moet dan nog wel met de gemeenten afgestemd worden zoals dat ook met de MER en LER gedaan is. 3.2 Scenario1 Industriewaterleiding solo in tracé buizenzone Bij deze variant wordt niet gewacht op het opstellen van het PIP maar wordt een toestemmingen (vergunningen en ontheffingen) aangevraagd volgens de gebruikelijke procedures. De proceduretijd hiervan bedraagt in de meeste gevallen 8 weken (exclusief 6 weken verlengingsmogelijkheid). Voor de Flora- en Faunawet ontheffing geldt een beslistermijn van 16 weken. Het tracé is gelegen in de gemeenten Appingedam, Delfzijl en Eemsmond. De omgevingsvergunning kan vanuit de gedachte van één project, één bevoegd gezag worden aangevraagd in die gemeente waardoor het langste deel van het tracé loopt. Daarnaast is ook een aanpak denkbaar waarbij meerdere omgevingsvergunningen worden aangevraagd bij de verschillende gemeenten. Naast de omgevingsvergunning zullen toestemmingen nodig zijn voor eventuele effecten op beschermde natuurwaarden, het werken onder hoogspanning tracé en voor het kruisen van gasleidingen en spoorwegen. Voordeel van deze procedure is dat niet hoeft gewacht te worden tot het PIP is afgerond. Scenario 1 Activiteit Ontwerp Bestek Aanbesteding en gunning PIP Omgevingsvergunning Waterwetvergunning Wbr vergunning Ontheffing spoor Ontheffing Flora/fauna Zakelijk recht van opstal Industriewaterleiding solo in trace buizenzone maanden 1 2 3 4 5 6 7 8 9 19 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 maximaal 2 x 1 jaar maximaal 2 x 1 jaar maximaal 2 x 1 jaar maximaal 2 x 1 jaar maximaal 2 x 1 jaar optimistisch pessimistisch Beroepsprocedure Definitief rapport - 5-27 maart 2015
Conclusie Scenario 1 Royal HaskoningDHV schat de doorlooptijd voor de voorbereiding voor scenario 1 in op 1 jaar. De aanleg van de waterleiding zou in het voorjaar van 2016 kunnen starten indien nu met voorbereiding gestart zou worden. Risico s Uitgangspunt bij dit scenario is dat voor de leiding geen omgevingsverguning voor strijdig gebruik nodig is. Dit gelet op de vrijstellingsbepaling van artikel 2 onder 18 van bijlage II van het Besluit omgevingsrecht. Kort samengevat moet het dan gaan om een buisleiding ten behoeve van een infrastructurele of openbare voorziening Indien dit door het bevoegd gezag toch anders wordt beoordeeld, dient een omgevingsvergunning te worden aangevraagd voor het afwijken van de geldende bestemmingsplannen aangevraagd, hetgeen een doorlooptijd van 6 maanden kan hebben. De solo aanleg van de industriewaterleiding in de voorgenomen buizenzone achten wij planologisch en technisch goed uitvoerbaar. Indien er echter partijen zijn die tegen de aanleg van de buizenzone zijn kunnen deze partijen mogelijk nu ook al bezwaar en beroep aantekenen tegen de aanleg van de solo industriewaterleiding omdat zij die kunnen zien als opmaat voor de aanleg van de gehele buizenzone. Op voorhand is dit risico voor RHDHV moeilijk in te schatten. De besluiten kunnen bij de rechter worden aangevochten. Dit kan in twee instanties, namelijk bij de rechtbank en in hoger beroep bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. In het onwaarschijnlijke scenario dat er door belanghebbenden via een verzoek om voorlopige voorziening om schorsing van de besluiten wordt gevraagd, kan dit leiden tot een vertraging van 2 jaar (uitgaande van 1 jaar per beroepsgang). 3.3 Scenario 2 Industriewaterleiding met andere leidingen in volledig vergunde buizenzone 3.3.1 Variant 2.1 Vergunningenprocedures na van kracht zijn Provinciaal Inpassingsplan. Bij deze variant is de zone in het PIP bestemd en kunnen daarna vergunningen aangevraagd worden. Het tracé is gelegen in de gemeenten Appingedam, Delfzijl en Eemsmond. De omgevingsvergunning kan vanuit de gedachte van één project, één bevoegd gezag worden aangevraagd in die gemeente waardoor het langste deel van het tracé loopt. Daarnaast is ook een aanpak denkbaar waarbij meerdere omgevingsvergunningen worden aangevraagd bij de verschillende gemeenten. Naast de omgevingsvergunning zullen toestemmingen nodig zijn voor eventuele effecten op beschermde natuurwaarden, het werken onder hoogspanning tracé en voor het kruisen van gasleidingen en spoorwegen. 27 maart 2015-6 - Definitief rapport
Op zowel de totstandkoming van het PIP, als op de uitvoeringsvergunningen zijn de procedurele versnellingsbepalingen uit de Crisis- en herstelwet van toepassing. De belangrijkste bepaling is dat de rechter binnen 6 maanden na afloop van de beroepstermijn uitspraak moet doen. De beroepsfase wordt hiermee dus ongeveer gehalveerd ten opzichte van scenario 1. Scenario 2.1 Activiteit Ontwerp Bestek Aanbesteding en gunning PIP Omgevingsvergunning Waterwetvergunning Wbr vergunning Ontheffing spoor Ontheffing Flora/fauna Zakelijk recht van opstal Industriewaterleiding met andere leidingen in volledig vergunde buizenzone maanden 1 2 3 4 5 6 7 8 9 19 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Maximaal 2 x 6 maanden Maximaal 2 x 6 maanden Maximaal 2 x 6 maanden Maximaal 2 x 6 maanden Maximaal 2 x 6 maanden optimistisch pessimistisch Beroepsprocedure Conclusie Variant 2.1 Royal HaskoningDHV schat in dat indien gekozen wordt voor variant 2.1 (Vergunningenprocedures na van kracht zijn Provinciaal Inpassingsplan) de doorlooptijdtijd van de voorbereiding 16 maanden in beslag neemt. Dit betekent dat de aanleg van de waterleiding rond de zomer van 2016 zou kunnen starten indien nu met het PIP en voorbereiding gestart zou worden. Risico s Het belangrijkste risico is de beroepsprocedure voor het PIP; deze kan tot een vertraging van maximaal 6 maanden leiden. Ook tegen de uitvoeringsvergunningen kan in twee instanties beroep worden ingesteld. In tegenstelling tot scenario 1 kan in dit geval vanwege het PIP en de Crisis- en herstelwet worden uitgegaan van een vertraging van 6 maanden per beroepsgang, dus in totaal van 1 jaar vertraging. De kans op beroep is groter dan in scenario 1. Daarbij nemen wij in aanmerking dat een Buizenzone tot meer bezwaren uit de omgeving kan leiden dan een individuele leiding. 3.3.2 Variant 2.2 Omgevingsvergunning aanvragen op basis van Provinciale coördinatieregeling Bij deze variant wordt het opstellen van het PIP en het aanvragen van alle vergunningen gecoördineerd. Provinciale Staten van Groningen moet in dat geval bij besluit de coördinatieregeling uit de Wet ruimtelijke ordening van toepassing verklaren op dit project. Het gevolg van dit coördinatiebesluit (ook wel toegangsbesluit genoemd) is dat de besluiten (al dan niet in clusters) tot stand komen via één uniforme procedure met gelijktijdige publicatie- en inzagemomenten. Over beroep tegen gecoördineerd voorbereide besluiten wordt in één procedure en in één instantie beslist, namelijk bij de Definitief rapport - 7-27 maart 2015
Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Het toegangsbesluit brengt geen verandering in de bevoegdheidsverdeling voor de te coördineren besluiten en de betrokken toetsingskaders. De provincie Groningen voert regie over het besluitvormingsproces door het stellen van termijnen en door de bekendmaking en ter inzagelegging te coördineren. De echte procedurele winst bij deze variant zit in de beroepsprocedure. Zoals hiervoor beschreven, worden de beroepen gebundeld behandeld bij één rechterlijke instantie, de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Volgens de Crisis- en herstelwet, die van toepassing is op een provinciaal inpassingsplan en de daarvoor benodigde besluiten, moet de rechter bovendien uitspraak doen binnen 6 maanden na afloop van de beroepstermijn. Scenario 2.2 Activiteit Ontwerp Bestek Aanbesteding en gunning PIP Omgevingsvergunning Waterwetvergunning Wbr vergunning Ontheffing spoor Ontheffing Flora/fauna Zakelijk recht van opstal Industriewaterleiding met andere leidingen in volledig vergunde buizenzone maanden 1 2 3 4 5 6 7 8 9 19 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Conclusie optimistisch pessimistisch Beroepsprocedure Variant 2.2 Royal HaskoningDHV schat in dat indien gekozen wordt voor variant 2.2 (Vergunningenprocedures op basis van Provinciale coördinatieregeling) de doorlooptijdtijd van de voorbereiding 12 maanden in beslag neemt. Dit betekent dat de aanleg van de waterleiding april 2016 zou kunnen starten indien nu met het PIP en voorbereiding gestart zou worden. Risico s Het belangrijkste risico is de beroepsprocedure tegen het PIP en of de daarmee samenlopende uitvoeringsbesluiten. Het beroep kan tot een vertraging leiden van maximaal 6 maanden. Hierbij is van belang dat de beroepen tegen het PIP en de uitvoeringsvergunningen meteen door de hoogste bestuursrechter, de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, worden behandeld. 27 maart 2015-8 - Definitief rapport
4 CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN RHDHV acht de uitvoerbaarheid van de beschouwde scenario s en varianten technisch goed uitvoerbaar. De knelpunten zoals beschreven in de knelpuntenanalyse dienen voor de aanleg van de gehele buizenzone (scenario 2) vooraf te worden opgelost. Voor de aanleg van de solo industriewaterleiding worden deze knelpunten niet als een belemmering gezien. De doorlooptijd van de belangrijkste procedures staan in onderstaande tabel samengevat: Activiteit Vergunning Bevoegd gezag Procedure tijd vanaf indienen aanvraag in weken (excl. bezwaar en beroep) Aanleg Buizenzone Provinciaal Inpassings Plan (PIP) Provincie 12 maanden Max proc tijd Aanleg industrie- Omgevingsvergunning indienen bij waterleiding gemeente met langste tracé of bij de afzonderlijke gemeenten. Watervergunning(en) i.v.m. kruisen diverse waterwegen bv Damsterdiep, Tjariet, Oostpolderbermkanaal Kruisen N33 en parallel Ontheffing Wet beheer N33 rijkswaterstaatswerken (Wbr) Handelingen m.b.t. Flora- en faunawetontheffing beschermde diersoorten 1 = uitgangspunt reguliere procedure. Gemeente WS Hunze en AA s en WS Noorderzijlvest Rijkswaterstaat (provinciale Waterstaat) Ministerie EZ, uitvoering door RVO 8 weken 1 14 weken 8 weken 8 weken 8 weken (richttijd RVO) 16 weken De doorlooptijd van de voorbereiding voor de publiekrechtelijke besluitvorming van de industriewaterleiding is in onderstaande tabel weergegeven: Scenario / Variant Beschrijving Doorlooptijd PIP (Extra) procedure tijd vergunningen optimistisch en worst case Worstcase beroepsfase 1 Scenario 1 Industriewaterleiding solo in tracé buizenzone Geen PIP en geen omgevingsvergunnig Nvt 8 weken 16 2 x 1 jaar voor strijdig gebruik weken beroepsfase vanwege vrijstelling Bor, alleen uitvoeringsvergunningen 2 Industriewaterleiding met andere leidingen in volledig vergunde buizenzone 2.1 PIP, gevolgd door 1 jaar 8 weken 16 2x 6 maanden uitvoeringsvergunningen weken beroepsfase tegen uitvoeringsvergunningen 2.2 PIP met provinciale coördinatie 1 jaar 0 weken 6 maanden (besluitvorming beroepsfase samen met PIP) Maximale tijd voor start aanleg (uiterste datum onherroepelijk besluiten) 2 jaar 16 weken 2 jaar 16 weken 1 jaar 26 weken Definitief rapport - 9-27 maart 2015
Conclusies Voor variant 1 zou men in het meest optimistische scenario na 8 weken besluitvorming al aan de slag kunnen met de werkzaamheden, voor zover het de publiekrechtelijke toestemmingen betreft. Naar verwachting is het op dat moment nog wel wachten op het moment dat ook de privaatrechtelijke toestemmingen (zakelijke rechten) zijn geregeld van de rechthebbenden van de gronden. Voor variant 2.1 zou men in het meest optimistische scenario na 1 jaar en 8 weken aan de slag kunnen met de werkzaamheden. Het is goed mogelijk dat op dat moment ook de toestemmingen van de rechthebbenden zijn geregeld. Voor variant 2.2 zou men in het meest optimistische scenario na 1 jaar aan de slag kunnen met de werkzaamheden. Het is goed mogelijk dat op dat moment ook de toestemmingen van de rechthebbenden zijn geregeld. =o=o=o= 27 maart 2015-10 - Definitief rapport
Bijlage 1 Overzichtstekeningen Buizenzone Definitief rapport 27 maart 2015
Bijlage 2 Vergunning overzicht Definitief rapport 27 maart 2015
Bijlage 3 Planning Definitief rapport 27 maart 2015