CHARLES MEIJER & PETER SCHUT
Zorgorganisaties zijn verantwoordelijk voor het bieden van een veilige omgeving. Het voldoen aan bestaande wet- en regelgeving (Bouwbesluit) is geen garantie voor voldoende brandveiligheid omdat er in de zorg specifieke risico's zijn, zoals risicovol gedrag en een beperkte zelfredzaamheid van cliënten, patiënten en bewoners. Daarom is een risicogestuurde aanpak van brandveiligheid de meest effectieve.
Programma De Zorg Brandveilig (2014-2019) stimuleert zorgorganisaties in deze omslag naar een risicogestuurde aanpak van brandveiligheid.
KENNIS EN INZICHT STUREN EN ORGANISEREN OPERATIONELE TOOLS LEREN VAN ANDEREN Stuurwiel risicogestuurde brandveiligheid Bouwstenen implementatie risicogestuurde brandveiligheid Voorlichtingsmaterialen Ik maak de zorg brandveilig Casuïstiekboek brandonderzoek Webportal met kennisbank BrandWijzer online applicatie Toolbox veilig gedrag medewerkers Bijeenkomsten en congressen Onderzoek automatische blusinstallaties Risicoprofielen cliënt of patiënt Virtual reality training Praktijkvoorbeelden good practices De Zorg Brandveilig is een programma van Brancheorganisaties Zorg en Brandweer Nederland met ondersteuning van het ministerie van VWS www.dezorgbrandveilig.nl
KENNIS EN INZICHT
KENNIS EN INZICHT Stuurwiel risicogestuurde brandveiligheid Model voor samenhang risico s en maatregelen van een risicogestuurde brandveiligheid in de zorg. Webportal met kennisbank Online portal naar de meest relevante tools, praktijkvoorbeelden en handreikingen: www.dezorgbrandveilig.nl Onderzoek automatische blusinstallaties Onderzoeksrapport met advies hoe automatische blusinstallaties als gelijkwaardig alternatief kunnen dienen.
Stuurwiel risicogestuurde brandveiligheid WAT Model voor samenhang risico s en maatregelen van een risicogestuurde brandveiligheid in de zorg. HOE Verbreding van de BIO-methode, gebaseerd op een model van COT. OPBRENGST Het model met toelichting is beschikbaar via www.dezorgbrandveilig.nl.
Webportal met kennisbank KENNIS EN INZICHT WAT Online portal naar de meest relevante tools, praktijkvoorbeelden en handreikingen. HOE De kennisbank wordt onderhouden door Brancheorganisaties in de zorg en Brandweer NL. OPBRENGST De openbare kennisbank is beschikbaar via www.dezorgbrandveilig.nl
Onderzoek automatische blusinstallaties KENNIS EN INZICHT WAT Advies hoe automatische blusinstallaties als gelijkwaardig alternatief kunnen dienen. HOE Onderzoek in 2015 door Crisislab. OPBRENGST Het adviesrapport met praktijkvoorbeelden is beschikbaar via www.dezorgbrandveilig.nl.
STUREN EN ORGANISEREN
STUREN EN ORGANISEREN Bouwstenen implementatie risicogestuurde brandveiligheid Overzicht hulpmiddelen en instrumenten voor de overgang naar risicogestuurde brandveiligheid. BrandWijzer online applicatie Online applicatie met intelligent rekenmodel voor het integraal afwegen van risico s en maatregelen. Risicoprofielen cliënt of patiënt Systematiek voor het maken van risicoprofielen op basis van gedrag en zelfredzaamheid van cliënten en patiënten.
Bouwstenen risicogestuurde brandveiligheid STUREN EN ORGANISEREN WAT Infoblad met overzicht hulpmiddelen en instrumenten voor de overgang naar risicogestuurde brandveiligheid. HOE Kennis gebundeld door brandveiligheidsexperts. OPBRENGST Infoblad Bouwstenen is beschikbaar via www.dezorgbrandveilig.nl
BrandWijzer online applicatie STUREN EN ORGANISEREN WAT Online applicatie met intelligent rekenmodel voor het integraal afwegen van risico s en maatregelen. HOE De vragenlijst en het onderliggende rekenmodel is ontwikkeld door brandveiligheidsexperts. OPBRENGST De applicatie is op licentiebasis beschikbaar
Risicoprofielen cliënt of patiënt STUREN EN ORGANISEREN WAT Infoblad voor het maken van risicoprofielen op basis van gedrag en zelfredzaamheid van cliënten en patiënten. HOE Doorontwikkeling van de WARR-systematiek door brandveiligheidsexperts. OPBRENGST Infoblad Risicoprofielen is beschikbaar via www.dezorgbrandveilig.nl
OPERATIONELE TOOLS
OPERATIONELE TOOLS Voorlichtingsmaterialen Ik maak de zorg brandveilig Diverse brochures, posters, filmpjes, etc. met tips voor medewerkers, cliënten en patiënten over brandveiligheid. Toolbox veilig gedrag medewerkers Toolbox met materialen en films voor het stimuleren van veilig gedrag door medewerkers. Virtual reality training Virtual reality applicatie met verschillende levensechte scenario s voor het trainen van medewerkers.
Voorlichtingsmaterialen Ik maak de zorg brandveilig OPERATIONELE TOOLS WAT Diverse materialen met tips voor medewerkers, cliënten en patiënten over herkenbare thema s als roken, veilig vluchten, elektrische apparaten. HOE Versies voor kortdurende zorg, langdurende zorg en wonen met zorg. OPBRENGST De voorlichtingsmaterialen zijn beschikbaar via www.
Toolbox stimuleren veilig gedrag medewerkers OPERATIONELE TOOLS WAT Toolbox met materialen en films voor het stimuleren van veilig gedrag door medewerkers. HOE De toolbox is ontwikkeld door Veiligheidsregio Utrecht (VRU). OPBRENGST De materialen en films zijn beschikbaar via www.dezorgbrandveilig.nl
Virtual reality training OPERATIONELE TOOLS WAT Virtual reality applicatie met verschillende levensechte scenario s voor het trainen van medewerkers. HOE Ontwikkeld door virtual reality-experts en GGZ Rivierduinen. OPBRENGST De VR-applicatie en trainingsmodules zijn beschikbaar via www.vrbrandveiligheid.nl
LEREN VAN ANDEREN
LEREN VAN ANDEREN Casuïstiekboek brandonderzoek Boek met 21 brandcasussen in de langdurige zorg, met inzichten en advies om deze situaties te voorkomen. Bijeenkomsten en congressen Zorgprofessionals, experts en medewerkers van veiligheidsregio s ontmoeten elkaar en delen hun kennis. Praktijkvoorbeelden good practices Veertien zorgorganisaties delen hoe zij een risicogestuurde aanpak van brandveiligheid organiseren.
Casuïstiekboek brandonderzoek LEREN VAN ANDEREN WAT Boek met 21 casussen van branden in de langdurige zorg, met inzichten en advies om deze situaties te voorkomen. HOE Onderzocht, ontwikkeld en geschreven door brand-onderzoeker Joost Ebus. OPBRENGST Het casuïstiekboek is gratis te downloaden via
Bijeenkomsten en congressen LEREN VAN ANDEREN WAT Zorgprofessionals, experts en medewerkers van veiligheidsregio s ontmoeten elkaar en delen hun kennis. HOE Diverse sectorbrede themabijeenkomsten en congressen. OPBRENGST De agenda is beschikbaar via ww.dezorgbrandveilig.nl
Praktijkvoorbeelden good practices LEREN VAN ANDEREN WAT Good practices uit de zorg delen hoe zij een risicogestuurde aanpak van brandveiligheid hebben georganiseerd. HOE De praktijkverhalen komen van 14 zorgorganisaties uit 5 zorgbranches. OPBRENGST Alle praktijkverhalen zijn beschikbaar via www.dezorgbrandveilig.nl
A. Integraliteit binnen de instelling: BrandWijzer Bewustzijn, inzicht in knelpunten en oplossingsrichtingen, afwegingen, bewuste keuzes B. Integraliteit binnen de keten Gebouw voldoet aan wet- en regelgeving (BGB, BOEI, Brandcheck e.d.) Gebouw moet (brand)veilig worden gebruikt en beheerd (BrandWijzer) Gebouw moet inzichtelijk zijn voor hulpverleningsdiensten ivm de juiste inzet bij een calamiteit (RAM)
BrandWijzer online applicatie STUREN EN ORGANISEREN WAT Online applicatie met intelligent rekenmodel voor het integraal afwegen van risico s en maatregelen. HOE De vragenlijst en het onderliggende rekenmodel is ontwikkeld door brandveiligheidsexperts. OPBRENGST De applicatie is op licentiebasis beschikbaar
:
Ontstaan van brand Brandontwikkeling & rookverspreiding Continuïteit van zorgproces Ontruiming Continuïteit van zorgproces
Bewustwording noodzaak risicosturing in zorg: maar hoe doe je dat? Veel regelgerichte managementtools, geen risicogestuurde, zorgspecifieke tools Onderbouwde keuzes kunnen maken Onderbouwd gesprek met toezicht kunnen voeren
Online beveiligde webapplicatie Inzicht op niveau organisatorische eenheid Centrale gebruiker met raadplegen medewerkers Resultaten stuurwiel, ontwikkelfasen, ontruimingstijden Analysemodule, bepalen impact van antwoorden
Maatgevende scenario s
Referentiekader risico = kans x effect Redelijkerwijs te verwachten gevaar in kansen en gevolgen van brand Verhoogde risico s Beperkingen van maatregelen
Mensen van 65+ relatief vaker (2,5 x zo vaak) slachtoffer van brand als < 65. Brand vaak dicht bij het lichaam, bijvoorbeeld door koken of roken. Ontstaan brand vaak in individuele verblijfsruimte. Aanwezigen vaak niet in staat om zelf tijdig te vluchten. Brand vaak beperkt tot de ontstaansruimte. De rook verspreidt wel verder naar verkeersruimten en andere verblijfsruimten. Verandering in brandstof en brandscenario.
Een brand die ontstaat in een individuele verblijfsruimte, Waarbij de brand beperkt blijft tot de brandruimte (het appartement of kamer), Maar de rook niet. Aanwezige(n) niet in staat om zelf tijdig te vluchten.
Dilemma s: Persoon eruit halen, ontruimen, (gedeeltelijk) stay in place ASET / RSET: Onvoldoende / kritiek / voldoende Veiligheidsfactor 1,5
Totaalscore van BrandWijzer. 0 is de norm. Score per fase is belangrijker
Per fase is er een risicogetal als eindscore. Groen is boven de norm, rood is een potentieel risico. Bij Limor scoort oorzaak veelal rood ivm roken en koken door de doelgroep
Score kan zijn voldoende, kritiek en onvoldoende. Onvoldoende impliceert mogelijk slachtoffers binnen of buiten ontstaansruimte van de brand
Score per stuurwielonderdeel geeft weer op welk aspect er potentiele risico s zijn
De kleur en omvang van de bollen geeft weer waar in de matrix er potentiele risico s zijn
Middels Analyse kunnen antwoorden worden voorzien van oplossingen. Bij rapportage volgt een PDF van alle antwoorden. Deze zijn als bijlage opgenomen
Score per stuurwielonderdeel geeft weer op welk aspect er potentiele risico s zijn
Brede basis gelegd voor risicogerichte- en integrale benadering brandveiligheid Daarmee alle geledingen binnen de Zorg, maar ook buiten de Zorg bediend Valkuil: externe ketenintegraliteit
Kenmerk: Afhankelijkheid van bevoegd gezag, partners en stakeholders Doel is een (brand)veilig gebouw. Het gaat om de samenhang in alle fasen van de veiligheidsketen Gebouw op orde Gebouw veilig gebruikt Restrisico s in beeld en afgestemd op voorgaande fasen Wijze waarop Toezicht is ingericht speelt hierbij een belangrijke rol
Vraag 1: Rollen en verantwoordelijkheden T&H: Veiligheidsregio, Brandweer, Omgevingsdienst. Opvallend wordt de gemeente niet genoemd Verantwoordelijkheden: diversiteit bij instellingen en bevoegd gezag en daarmee onduidelijkheid bij instellingen en vastgoedeigenaren Autonomie gemeenten mbt taakuitvoering: diversiteit qua mandatering of dienstverleningsovereenkomsten uitvoeringsdiensten en daarmee de taakuitvoering
Vraag 2: Ervaringen met het toezicht 60% van het toezicht wordt regelgericht uitgevoerd Onvoldoende kennis en inzicht bij toezichthouders tav dynamiek, aard en processen instellingen. Zorg betreft specialistisch terrein, vergt specifieke deskundigheid, competenties en vaardigheden Teveel interpretaties en teveel verschillende toezichthouders. Eenduidigheid ontbreekt, regie gemeenten wordt gemist
Vraag 3: Wat zijn oplossingsrichtingen Omgevingswet verlangt een andere inrichting van het toezicht: risicogericht, integraliteit, eigen verantwoordelijkheid en vertrouwen Zorgbranche en gemeente kiezen beiden voor dezelfde inrichting van toezicht Duidelijk proces T&H vastleggen in lokaal beleid zoals Omgevingsplan Ontwikkelen van nieuwe vakbekwaamheid, gedrag en houding, andere verhoudingen en competenties Afspraken maken m.b.t. omgang met algemene regels en open normen
Periodieke onderzoeksrapporten ILT (2003-2011) geven aan dat zowel Zorgbranche als gemeenten stappen moeten maken Intussen zijn met name gemeenten passief met gevolgen voor diversiteit in toezichtsvormen Essentieel: communicatie tussen gemeenten, zorginstellingen, uitvoeringspartners en stakeholders Omgevingswet, een natuurlijk moment Richt Omgevingstafels Toezicht Zorg in en borg uitkomsten in Omgevingsplan
VAN BRANCHEORGANISATIES ZORG EN BRANDWEER NEDERLAND