MONUMENTENCOMMISSIE GEMEENTE DRIMMELEN Verslag vergadering Monumentencommissie d.d. 14 oktober 2008. Aanwezig: Dhr. H. Bakker (voorzitter) Dhr. N. Drijvers (voorzitter) Dhr. J. Kwaaitaal (secretaris) Dhr. L. Vermeulen Dhr. L. van Suylekom Dhr. A. van t Zelfde Afwezig met kennisgeving: Dhr G. de Heijde Dhr. D. Heil Afschrift naar college van B en W. 1. Opening. Voorzitter opent de vergadering en heet iedereen van harte welkom. Door de heer Bakker wordt het nieuwe commissielid de heer A. van t Zelfde welkom geheten en hoopt op een succesvolle samenwerking. Aansluitend geeft de heer Bakker aan dat gezien het nieuwe wetsvoorstel dat 01 januari 2009 ingaat er geen lid meer van het college deel mag uit maken van de commissie en dat het college heeft besloten om de heer Drijvers aan te wijzen als de nieuwe voorzitter. De heer Bakker is 2,5 jaar voorzitter geweest van de monumentencommissie en heeft de samenwerking zeker als prettig en constructief ervaren. De heer Bakker overhandigt de voorzittershamer en wenst de heer Drijvers veel succes. De nieuwe voorzitter dankt de heer Bakker nog voor zijn gedreven inzet de afgelopen 2,5 jaar. Bij een aantal agendapunten zijn vertegenwoordigers aanwezig om de plannen indien nodig nader toe te lichten. 2. Verslag vergadering 09 september 2008. Redactioneel geen op- cq aanmerkingen. Naar aanleiding van diverse agendapunten geen opmerkingen. 3. Plaatsen tuinafscheiding Nieuwlandsedijk 74 te Lage Zwaluwe gelegen in beschermd dorpsgezicht. Het plan ligt in het gebied dat in de welstandsnota omschreven is als: H2 Historische Plan betreft het plaatsen van een tuinafscheiding rondom het perceel. De heer Brinkers en mevrouw Schriek zijn aanwezig om plan nader toe te lichten. Zoals gevraagd in vorige vergadering worden foto s aangeleverd van de afscheidingen van belendingen. Er is gekozen voor afscheiding om meer privacy te hebben. Het is echter niet de bedoeling om alles afgesloten te houden. Normaal gesproken staan de aanwezige schuifgedeelten open en is het aanzicht minder gesloten. Materialisering is rood metselwerk, betonrand en vergrijzend hout voor de schuifgedeelten.
Commissie blijft van mening ook al staan de deuren meestal open dat het geheel een te gesloten karakter heeft. Is er misschien een mogelijkheid om naast de deuren open gedeelten te krijgen zodat het geheel transparanter wordt. Nieuwe plan moet meer blijvende transparantie hebben. De insteek van de materialisering is akkoord. Naar aanleiding van bovenstaande en vorige advisering is er reeds een nieuw plan uitgewerkt. De eigenaren overleggen dit nieuwe plan. Dit plan voorziet in blijvende transparantie door gedeelten die open blijven en gedeelten die worden voorzien van verzinkt stalen roosters met eventueel begroeiing. Monumentencommissie heeft geen overwegende bezwaren en gaat akkoord met het tijdens de vergadering ingediende plan. 4. Bouwplan wijzigen gemeentelijk monument Parallelweg 24a Wagenberg. Het plan ligt in het gebied dat in de welstandsnota omschreven is als: H2 Historische De heer van Duijnhoven en Anomalia architecten zijn aanwezig om plan nader toe te lichten. Architect geeft n.a.v. opmerkingen vorige advies nadere toelichting. - Constructief: Spanten enz. zijn onderzocht en handhaving met beperkt herstel is mogelijk. Vooral onderzijde (aansluiting nabij poertjes) diverse spantbenen vragen om extra aandacht. Dit is technisch goed op te lossen. E.e.a. zal worden uitgewerkt in een constructief bestek. - Gevelopeningen: Bij de voorgevel is eerdere glasopening teruggebracht tot een opening met de grootte van een staldeur met een terugliggend portaal met pui. De liggende ramen zijn in dezelfde stijl doorgezet om rust te krijgen in de gevel. Ook de achtergevel heeft een meer gesloten karakter gekregen. - Rieten dak: In overleg met eigenaar en n.a.v. diverse voorbeelden zal toch gekozen worden voor een rieten kap voor het hoofddak. De afhang zal vanwege dakhelling uitgevoerd worden met pannen. Commissie heeft een aantal opmerkingen: - Commissie vraagt of er nog wijzigingen zijn in de indeling. Architect geeft aan dat indeling nagenoeg niet is gewijzigd. De hal blijft centraal en geeft een goed zicht op de aanwezige spanten. - Herstel van de ondereinden van de spanten kan aldus de commissie uitgevoerd worden door het indien mogelijk hoger uitvoeren van de poertjes waarop de spantbenen staan. - Monumentencommissie wil graag een nadere uitwerking van de afvoeren enz. op het dak die benodigd zijn voor de technische installaties. - Het aantal en de vorm van de dakramen is niet goed. Het zijn er veel te veel en de dakramen zijn te hoog. Architect geeft aan dat er gekozen is voor dit ritme om wat rust te krijgen. Commissie is van mening dat het nu een rijtje wordt en dat is teveel van het goede. Afmetingen en aantal moeten nader worden onderzocht om een passende oplossing te krijgen. De toe te passen dakramen uitvoeren in zink. Commissie geeft aan dat de architect veel tijd heeft geïnvesteerd in het voorliggende plan en dit begint zijn vruchten af te werpen. Rekening houdende met het bovenstaande kan er zeker een goed plan komen. Gezien het voorliggende plan ziet commissie geen bezwaar in het opstarten van de vrijstellingsprocedure die benodigd is. Commissie gaat niet akkoord met het voorliggende plan en ziet een nader uitgewerkt plan voor de definitieve beoordeling tegemoet. 6. Verplaatsing agrarisch bouwblok van Kerkstraat 41 naar Brugdam 5 te Lage Zwaluwe gelegen in beschermd dorpsgezicht. Het plan ligt in het gebied dat in de welstandsnota omschreven is als: H2 Historische
De heer F. Hansort is namens gemeente aanwezig om plan nader toe te lichten. De heer Hansort geeft aan dat naar aanleiding van advies vorige vergadering de aanvrager een advies heeft gevraagd bij de Adviescommissie Agrarisch Bouwaanvragen. Door deze commissie wordt aangegeven dat de gevraagde m2 nodig zijn voor de bedrijfsvoering. Aanvrager geeft aan dat het splitsen in twee loodsen niet doelmatig en efficiënt is. Om meerdere redenen bestaat er aanleiding de monumentencommissie te vragen om hun advies te heroverwegen. Het betreft: - De Brugdam ligt maar voor een klein deel binnen de contouren van het beschermd dorpsgezicht en ook nog helemaal aan het uiteinde in de hoek ervan. - De plaats van de voorgenomen bouw ligt zelfs deels buiten de contour. In verband hiermee is het de vraag of de splitsing het beoogde effect kan hebben. - Twee loodsen achter elkaar is uit het oogpunt van bedrijfsvoering niet doelmatig en bovendien onnodig duur. - De rechtvaardiging van heroverweging ligt ook opgesloten in het voordeel dat wordt bereikt aan de Kerkstraat 41, alwaar stedenbouwkundig en uit een oogpunt van woon- en leefklimaat een verbetering wordt bereikt. Aldus de commissie is bij het bouwen van zo n grote schuur van 18 x 30 meter geen sprake meer van kleinschaligheid. Het gaat om de korrelgrootte van het geheel. Past zo n grote schuur in de kleinschalige structuur van het dorpsgezicht of geeft het qua profiel en materialisering een verstoring. Commissie geeft aan dat uitgaande van de benodigde m2 de uitstraling van de schuur moet zijn aangepast aan de omgeving. Er dient rekening gehouden te worden met de in de welstandsnota aangegeven criteria. Zoals: - Schuur moet wat massa, vorm en materiaalgebruik passen tussen bestaande bebouwing (mogelijke koppeling van 2 kleinere loodsen met totaal benodigde m2) - Toepassing van juiste materialen is belangrijk. Gevels hoofdzakelijk baksteen of hout, dakbedekking met pannen. - Wanden uitvoeren in donkere kleur. - Geen grote roldeuren maar draaideuren. - Enz. Monumentencommissie ziet een uitgewerkt plan ter beoordeling tegemoet. 5. Bouwplan gemeentelijk monument Brouwerijstraat 31 te Wagenberg. De heer en mevrouw Post en de architect de heer de Bruin zijn aanwezig om de plannen nader toe te lichten. Architect geeft een korte toelichting op het plan. Wat naastgelegen schuur betreft wordt aangegeven dat voorgevel wordt gesloopt en weer hetzelfde wordt opgebouwd. De heer Post geeft aan dat voorgevel zeer slecht is en dat er door lekkages veel vorstschade is aan de stenen. Deels zal dus een nieuwe steen worden toegepast die identiek is aan de bestaande. Commissie is van mening dat de bestaande voorgevel van de schuur niet gesloopt moet worden maar moet worden gerestaureerd. Bij slopen en herbouwen gaat monumentale waarde verloren. Zowel schuur als woning worden ingediend als één plan. Om staat van de voorgevel van de schuur te beoordelen zal door een aantal commissieleden de gevel ter plaatse worden bekeken. Zoals reeds in de vorige vergadering als aandachtspunt is aangegeven heeft de monumentencommissie problemen met de dakkapellen op het voorgevel dakvlak. Er staan nu 4 dakkapellen op het voorgevel dakvlak nodig voor het krijgen van voldoende ruimte en lichttoetreding voor de achterliggende ruimtes. Het plaatsen van dakkapellen op voorgevel dakvlak moet zoveel mogelijk worden beperkt.
Dit om het straatbeeld zo rustig mogelijk te houden. Het plaatsen van de dakkapellen gaat ten koste van de karakteristiek van de kapvorm. In deze situatie heeft er, uitgaande van de architectuur van dit pand hooguit 1 dakkapel centraal boven de voordeur gestaan op het voorgevel dakvlak. Middels foto s moet dit te achterhalen zijn. Monumentencommissie geeft in overweging wanneer het gaat om lichttoetreding dit op te lossen met dakramen van beperkte afmetingen in het voorgevel dakvlak. Dakramen zijn minder dominant in het straatbeeld. En hebben minder invloed op de massa van de kap. Aldus de heer Post zijn er foto s aangeleverd met dakkapel die in de beginsituatie op het voorgevel dakvlak heeft gestaan. Secretaris zal deze opzoeken. De heer Post geeft tevens aan dat het dakprofiel wat nu wordt aangehouden in het verleden ook zo is geweest. Dus ook met een platdak gedeelte. Eigenaar geeft aan dat pand gekocht is met dakkapel op voorgevel dakvlak, dus gaat er dan ook vanuit dat deze mag terugkomen. Feit doet zich nu echter voor dat voorgevel dakvlak met de dakkapel zijn gesloopt en hier geen rechten meer aan ontleent kunnen worden. Bij een monument is altijd een vergunning nodig voor een dakkapel. Er zal aangetoond moeten worden dat er historisch gezien een dakkapel heeft gezeten in de oude situatie (niet de dakkapel die onlangs is gesloopt). Eigenaar geeft aan dat het een dakkapel betreft van dezelfde afmetingen alleen toen met een puntdakje. De heer Post geeft aan dat ze het geheel tot een goed einde willen brengen maar dat er weinig begrip is voor hun situatie. Commissie geeft aan dat beoordeling niet anders is dan bij andere aanvragen. Gezien het bovenstaande zijn er een aantal zaken die extra aandacht behoeven; - Restaureren voorgevel van de naastgelegen schuur. - Dakkapellen op voorgevel dakvlak. - Bij kozijn- en raamvervanging e.e.a. goed detailleren. Uitwerken van bestaande en nieuwe toestand van kozijn en raamdetails. Er moet zeker nog gezocht worden naar meer behoud van de monumentwaardigheid van de voorgevel. Monumentencommissie gaat niet akkoord met het voorliggende plan en ziet een aangepast plan tegemoet. 8. Bouwplan verbouw schuur gemeentelijk monument Groenendijk 14 te Lage Zwaluwe. De heer Pals is aanwezig om de plannen nader toe te lichten. De heer Pals geeft aan dat er al jaren wat onenigheid is over vervanging van de rieten kap. Het nu voorliggende plan bestaat uit riet op de dakschilden en deels riet op de langsdakvlakken. Het restant gedeelte wordt voorzien van dakpan profielplaten in de kleur antraciet. De heer Pals heeft deze oplossing gezien bij een schuur in Willemstad. De monumentencommissie geeft aan dat zij het liefst een compleet rieten dak zien. Er is echter begrip voor het prijstechnische probleem. Het toepassen van dakpan profielplaten is wat problematischer, dit is een modern materiaal (kitserig gezicht) Is het niet mogelijk om golfplaten of pannen toe te passen. Dit geeft een meer historisch karakter. Aldus de heer Pals is dit een constructief probleem en kunnen de sporen die niet hebben. De heer Pals is van mening dat de toe te passen dakpan profielplaten er zeer goed uitzien en niet misstaan. Commissie vraagt of de heer Pals foto s kan aanleveren van panden met deze dakpan profielplaat. Tevens monster aanleveren van de plaat.
Commissie is van mening dat het geheel al beter is dan de opzet in het verleden en kan zich op hoofdlijnen vinden in de voorliggende opzet. Het is alleen van belang dat de materialisering van de dakpan profielplaten nader wordt onderzocht en mogelijk wordt aangepast. Monumentencommissie gaat over tot definitieve advisering als meer gegevens bekend zijn over de dakpan profielplaten. 11. Aanvraag sloopvergunning zwarte schuur polder Lepelaar in de Biesbosch. Aanwezig zijn 6 vrijwillige gidsen van SBB om toe te lichten waarom de schuur behouden moet blijven en geen sloopvergunning afgegeven moet worden. Van de dienst Landelijk Gebied is een aanvraag om sloopvergunning ingekomen voor de sloop van een schuur in polder De Lepelaar in de Biesbosch. De betreffende schuur staat samen met een arbeiderswoning en een keet bij elkaar. De woning en de keet zijn beide als gemeentelijk monument aangewezen. Bij de beschrijving en waardering van deze beide panden wordt niet aangegeven dat het een complex betreft. Monumentencommissie heeft destijds aangegeven dat het een complex betreft. Zij zijn nog steeds van mening dat het geheel als complex beschermd moet worden. Omdat de commissie het zag als een complex en er regelmatig gebruik van werd gemaakt tijdens excursies heeft het college destijds besloten om sloopvergunning te weigeren. Dit is niet correct geweest. De monumentencommissie kan de schuur zien als onderdeel van het complex met de keet en de woning, de schuur is niet feitelijk aangewezen als gemeentelijk monument. De monumentencommissie mag weliswaar gevraagd en ongevraagd advies geven, echter het college moet zich bij het besluit beperken tot de wettelijke criteria. Op basis hiervan moet dan ook geconcludeerd worden dat de vergunning destijds onterecht is geweigerd. Monumentencommissie blijft van mening dat de schuur niet gesloopt moet worden en staat nog steeds achter de advisering van 13 september 2005. De commissie overweegt daarbij het volgende: de monumentencommissie is van mening dat het geheel van drie gebouwen in de polder de Lepelaar als een complex gezien moet worden wat betreft gemeentelijk monument. Het geheel is van cultuurhistorische waarde. De commissie heeft problemen met het verloren gaan van bebouwing van cultuurhistorische waarde in het gebied. Bezwaar bestaat ook tegen het verloren gaan van behuizing van diverse dieren waarvan een aantal soorten beschermd zijn. De schuur wordt tijdens rondleidingen (excursies) regelmatig gebruikt om nadere uitleg te leveren over tal van zaken. Naar de mening van de commissie geeft handhaving van de schuur geen problemen voor de uitvoering van de plannen met betrekking tot de Zuiderklip. De commissie is derhalve van mening dat sloop geen noodzaak is en dat in overleg met de vrijwilligers en Staatsbosbeheer gekomen kan worden tot een oplossing waarbij de schuur kan worden behouden. Door de vrijwilligers wordt aangegeven dat er in december 1998 een inventarisatie is gemaakt van de panden in de Biesbosch waarin de cultuurhistorische waarde is aangegeven. (projectnr. 058985363 revisie 03) Hierin is een beschrijving aangegeven met waardering. De zwarte schuur had een waardering van 150, terwijl Amaliahoeve een waardering had van 127 (nu rijksmonument). Hieruit blijkt dat de schuur zeker monumentale waarde heeft en behouden moet blijven. Het Nationaal Park heeft eveneens de doelstelling om cultuurhistorische panden te behouden. In het verleden is er ook een MIP rapportage gemaakt van panden met cultuurhistorische waarde. Schuur is hier ook in opgenomen. Rapportage opzoeken met waardestelling. Monumentencommissie geeft aan dat mogelijke oplossing kan zijn om het college te verzoeken om de zwarte schuur aan te laten merken als gemeentelijk monument of rijksmonument. Als rijksmonument zal dit problemen op gaan leveren, gebouwde
monumenten van voor 1940 kunnen op verzoek van belanghebbende niet meer worden aangewezen en worden niet meer in procedure gebracht. Alleen aanwijzing uit eigen beweging (ambtshalve) door de minister blijft wel mogelijk. In onze gemeentelijke monumentenverordening is er wel de mogelijkheid van voorbescherming. Dit wil eigenlijk zeggen dat een monument wordt beschermd als ware het een beschermd gemeentelijk monument tijdens de periode dat de eigenaar van het monument in kennis wordt gesteld van het voornemen om zijn monument op de lijst van beschermde gemeentelijke monumenten te plaatsen. Dit pand kan daardoor tijdens deze periode niet worden afgebroken, verstoord of gewijzigd zonder een monumentenvergunning. 7. Bouwplan nieuwbouw 2 woningen Nieuwlandsedijk 123 te Lage Zwaluwe gelegen in beschermd dorpsgezicht. Plan is reeds eerder besproken in vergadering van de monumentencommissie van 10 juni 2008. Naar aanleiding van het voorliggende plan heeft de commissie de volgende opmerkingen: - De dakramen op voorgevel dakvlak zijn vervallen en hiervoor in de plaats zijn dakramen gekomen. De dakramen iets hoger in het dakvlak plaatsen (drie pannen uit de gootlijn). Dakraam uitvoeren in zink. - De indeling van achtergevel van de tekening bij de beoordeling van 10 juni is beter dan de nu voorliggende. De twee aansluitende zijramen aan de deuren geven een onrustig beeld. - Zijgevel blijft problematisch gevel is te fantasieloos. Het 4-ruits raamkozijn valt uit de toon. Dit raamkozijn bijvoorbeeld vervangen door raamkozijn (T-raam) overeenkomstig voorgevel. - Graag nadere materialisering van de dakkapellen. Monumentencommissie gaat niet akkoord met het voorliggende plan en ziet een aangepast plan tegemoet. 9. Bouwplan uitbreiding woning Herengracht 42 te Drimmelen gelegen in beschermd dorpsgezicht. Plan is reeds besproken in vergadering monumentencommissie van 11 maart 2008, 08 april 2008 13 mei 2008 en 08 juli 2008. Er is nu een aangepast plan ingekomen. De in de vorige vergadering aangegeven mogelijke oplossing met betrekking tot de oostgevel is goed opgepakt en uitgewerkt zoals aangegeven. Wat de westgevel betreft geeft de commissie het volgende aan: De commissie heeft problemen met de dakopbouw op de verdieping aan de westgevelzijde. Het is belangrijk dat de doorkijk blijft bij de zijuitbreiding, visueel lijkt het een dichte wand te worden. De vrijheid tussen de panden wordt minder. De vooruitgang mag erin blijven maar het verleden moet zichtbaar blijven. Het moet zich manifesteren als een klein huisje. In de structuur, de opbouw en de breedte van de bebouwing moet het oorspronkelijke ruimtelijke karakter, met als uitgangspunt kleinschaligheid, diversiteit en de historische ontwikkeling, afleesbaar zijn. De uitbreiding, toevoeging moet ondergeschikt zijn aan de bestaande massa. Belangrijk voor het historische dorpslint zijn de ruimtelijke kenmerken, zoals openheid en doorzichten. Het aanbrengen van een dakopbouw aan westgevelzijde blijft problematisch.
Aanbouw is niet passend wat betreft doorzicht. Het is zaak dat we het pandje individueel blijven herkennen. Het gedeelte boven de reeds aanwezige uitbouw kan nu nog enigszins gezien worden als een doorzicht. Met extra opbouw verdwijnt deze nagenoeg compleet. Doorzichten zijn kenmerk voor het dorpsgezicht en we moeten ervoor zorgen dat niet alles verdwijnt. Monumentencommissie gaat niet akkoord met het voorliggende plan en ziet een aangepast plan tegemoet. 10. Aangepast bouwplan bouw garage/berging nabij rijksmonument Herengracht 24 te Drimmelen. Plan betreft geringe aanpassing aan reeds verleende bouwvergunning. Monumentencommissie heeft geen overwegende bezwaren en gaat akkoord met het voorliggende plan. 11a. Bouwplan nieuwbouw woning gelegen Raadhuisstraat 24 te Hooge Zwaluwe gelegen in beschermd dorpsgezicht. Commissie geeft aan dat de bestaande woning nu geen afbreuk doet aan het beschermde dorpsgezicht. De nieuw te bouwen woning moet tenminste dezelfde uitstraling hebben als de bestaande. Het voorliggende plan is een verarming voor het beschermde dorpsgezicht. Het ontwerp niveau moet van een hoger niveau zijn. Het is belangrijk rekening te houden met de voor dit gebied geldende welstandscriteria. Monumentencommissie gaat niet akkoord met het voorliggende plan en ziet een aangepast plan tegemoet. 11b. Bouwen schuur ter vervanging bestaande schuur Spoorstraat 21 te Hooge Zwaluwe gelegen in beschermd dorpsgezicht. Plan betreft bouwen van een schuur ter vervanging van bestaande schuur. Commissie heeft de volgende aanmerkingen: - Dakpannen uitvoeren in blauw gesmoord of rood, dit is meer afgestemd op de belendingen. - De aansluiting van de overkapping laten zakken tot onder de gootlijn van het zadeldak. Monumentencommissie heeft verder geen overwegende bezwaren en gaat akkoord met het voorliggende plan mits rekening wordt gehouden met het bovenstaande. 11c. Benoeming vervangend voorzitter en secretaris. Door de voorzitter wordt de heer L. Vermeulen voorgedragen als vervangend secretaris en voorzitter. De aanwezige leden kunnen zich vinden in dit voorstel. Bij afwezigheid van secretaris of voorzitter zal de heer Vermeulen in de toekomst als vervanger optreden. 12. Rondvraag. A. van t Zelfde : Is het mogelijk dat de aanvragers een soort handreiking krijgen met uitgangspunten waarmee rekening te houden? Deze zou dan ter informatie kunnen worden uitgereikt. Er is reeds een opzet. Via mail overige commissieleden informeren en na
overleg verder uitwerken. L. van Suylekom : Louis is niet aanwezig op vergadering van 18 november 2008. L. Vermeulen : Problemen bij vervanging antennes H.A. Abt. Werkzaamheden niet gemeld. Afspreken dat dit in het vervolg wel gebeurd, zeker gezien mogelijke kleine wijzigingen. N. Drijvers : Als vast agendapunt opnemen beleidsonderwerpen. J. Kwaaitaal : Pannenbedekking Thijsseweg 2 afwijkend van bouwaanvraag. Handhavend optreden. De voorzitter dankt de aanwezigen voor hun inbreng tijdens de vergadering. De volgende vergadering zal worden gehouden op dinsdag 18 november 2008 stukken ter inzage vanaf 19.30 uur, aanvang vergadering 20.00 uur. Vergaderdata monumentencommissie voor 2008. Aanvang vergaderingen 20.00 uur, stukken ter inzage vanaf 19.30 uur. - dinsdag 18 november 2008. - dinsdag 16 december 2008. Gemeente Drimmelen d.d. 20 oktober 2008 J. Kwaaitaal