Gezondheidseffecten van luchtverontreinging en bewegen



Vergelijkbare documenten
Gezondheidsvoordelen van fietsen vele malen groter dan de gezondheidsrisico s. Jeroen J. de Hartog Universiteit Utrecht (UU) Hanna Boogaard

Gerard Hoek Universitair docent IRAS Universiteit Utrecht

De blootstelling aan luchtverontreiniging in het verkeer is hoog, met name tijdens de spits. Uit

Luchtkwaliteit: een Europees perspectief

Mobiliteit op de VUB. Duurzame Dinsdagen 22 november Bas de Geus & Rebecca Lefevere

Luchtkwaliteit, Verkeer en Gezondheid Maatregelen, kosten en bevoegdheden

Kosten-BATEN analyse fietsostrade Mechelen-Antwerpen. Jurgen Buekers, Evi Dons, Bart Elen, Luc Int Panis Milieu & Gezondheid, VITO Maart 2016

Ongezond fietsend naar een gezonde werkplek? PIMEX metingen van ultrafijnstof bij fietsers Jeroen Terwoert - IVAM UvA BV

Luchtverontreiniging in Perspectief:

Themasessie 2: Fietsen brengt op. Voordelen en risico s van fietsen voor de gezondheid

Verhoging maximumsnelheid A10 West. Een analyse van de impact op de gezondheid van omwonenden

Vaak, lang en tevreden op de e-bike

Hoe gevoelig is onze bevolking aan luchtvervuiling: van epidemiologische determinanten naar moleculaire mechanismen bij tweelingen

WAT LEVERT EEN FIETSVRIENDELIJKER AFSTELLING VAN VERKEERSLICHTEN OP? Hans Nijland, MNP, Nadine Onrust, XTNT,

Dé milieuuitdagingen voor Vlaanderen in 21 ste eeuw:

Health Impact Assessment als instrument voor integraal gezondheidsbeleid in Rotterdam

Bijdrage van schepen en dieseltreinen aan lokale concentraties roet en ultrafijn stof

Bijdrage van schepen en dieseltreinen aan lokale concentraties roet en ultrafijn stof

Verplaatsingsgedrag en gezondheid: conceptueel model en onderzoeksagenda

Bloeddruk en hartfalen door geluid van weg- en railverkeer. Danny Houthuijs en Elise van Kempen

Work related road safety trends and analysis in Belgium. PRAISE Madrid - October 1, 2015

Resultaten VGO en gerelateerde studies: inzichten in de relatie veehouderij en gezondheid? Dick Heederik IRAS Universiteit Utrecht

Invloed van luchtkwaliteit op het voorkomen van klachten bij personeel van zwemgelegenheden

Sustainable Urban Mobility Plan Rotterdam, april 2016

Project uitgevoerd door:

Gezonde Ruimtelijke Ordening 25 februari 2009

Fijn stof in Vlaanderen; gezondheidseffecten, oorsprong en reductiemaatregelen

Zitten, een ongezonde duursport? Zutphen, 12 maart Erik de Winter, adjunct-directeur Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen

Fietsveiligheid Marjan Hagenzieker IenM Masterclass Fietsveiligheid 3 september

INVLOED VAN BROMMERS EN SCOOTERS OP LUCHTKWALITEIT FIETSPADEN

Effectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek

Samen_werken aan gezonde omgevingen Peter Vervoort

Inspiratiedag Samen naar duurzame mobiliteit Op wandel

Verontreiniging door wegverkeer. Peter Hofschreuder

Kosten en baten van het EUluchtbeleid

FIETSEN BRENGT OP EEN AANZET TOT ECONOMISCHE EVALUATIE VAN FIETSEN, GEZONDHEIDSBATEN INBEGREPEN. Bruno Van Zeebroeck

Luchtverontreiniging en gezondheid

Eerste kaart roetconcentraties Nederland Roet aanvullende maat voor gezondheidseffecten luchtvervuiling

Toegang tot de Lokale luchtkwaliteit getoetst

Rapportage. Evaluatie onderzoek Het succes van de stimuleringsregeling E-bike

Nederlandse en Belgische pensioendiscussies in Europees perspectief

Kwantificeren van de gezondheidsschade door luchtverontreiniging voor GGD-en

PRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten

BIKENOMICS. Fietsstad congres 2016 Workshop Bikenomics Kees van Ommeren & Siebe Visser. Decisio

Lucht voor fietsers Elias den Breejen en Frank Borgman 1 Tijdschrift Lucht (augustus 2007) Jaargang 3 nummer 4.

Prof. dr. Lieven Annemans Gezondheidseconomische aspecten van bevolkingsonderzoek naar kanker UGent & VUB

Het Weer in de Stad. Gert-Jan Steeneveld Met werk van Bert Heusinkveld, Reinder Ronda, Natalie Theeuwes, Jisk Attema, Roy Molenaar, Bert Holtslag

FIJN STOF EN PLANTEN: EEN BOEIENDE INTERACTIE

VRAAGBAAK MIGRATIE VAN BISPHENOL A VAN VERPAKKING NAAR VOEDSEL. Door. De Bont, R., Van Larebeke, N.

Sectie Infectieziekten

Fietsvriendelijke handelskern in de praktijk; zwarte vlaggen zijn goed voor de omzet van de lokale stoffenhandel

Wat is de bijdrage van elektrische fietsen tot de gezondheid en mobiliteit van ouderen?

Technische vragen CDA fractie bij de Agenda Duurzaamheid inzake het transitiepad schone lucht


Luchtvervuiling, nog altijd een probleem?

FIJN STOF EN PLANTEN: EEN BOEIENDE INTERACTIE

Maatschappelijke kosten-batenanalyse snelfietsroute Zaltbommel s-hertogenbosch Showcase toepassing waarderingskengetallen MKBA Fiets

Fiets en OV. Danique Ton PhD: Keuzegedrag van Fietsers en Voetgangers. Niels van Oort Assistant Professor: Openbaar Vervoer. #FietsOV #SUMS2017

Bewegen op het werk Is dat wel gezond? Pieter Coenen Afdeling sociale geneeskunde Amsterdam UMC, locatie VUmc

VPO Studiedag Leefkwaliteit

Doel behandeling bij DM: verhinderen/vertragen complicaties. Haffner, NEJM 1998 UKPDS. T2DM, HbA1c, en HVZ

Luchtvervuiling en gezondheidsrisico s: de klinische inzichten

Ademloos Horta. Nood aan Luchtzaak

Relatie tussen luchtkwaliteit en gezondheid in Noord-Brabant Gerard Hoek Institute for Risk Assessment Universiteit Utrecht Universiteit

Fietsen zonder. Sustainable Mobility Jaarcongres KIVI-NIRIA. November Richard ter Avest

Gezondheidsbeleid De Lijn

LOWER RESPIRATORY TRACT INFECTIONS IN ADULTS: A CLINICAL DIAGNOSTIC STUDY GENERAL PRACTICE

Hypertensie bij ouderen

HEALTH ECONOMIC ASSESSMENT TOOL FOR WALKING & CYCLING (HEAT) Michelle Laeremans, PhD student michelle.laeremans@vito.be

@Risk. Samenvatting. Analyse van het risico op ernstige en dodelijke verwondingen in het verkeer in functie van leeftijd en verplaatsingswijze

Transirede. Mens Mobiliteit Milieu. Zo werkt dat bij mensen. Janet Veldstra Afdeling Psychologie Rijksuniversiteit Groningen

Bezoek onze website

Monique Meijerink 30 maart Relatie luchtkwaliteit - gezondheidsaspecten

Effecten van Beter Benutten in Midden Nederland op duurzaamheid, leefbaarheid, gezondheid en veiligheid

Smart Mobility. Marije de Vreeze Connekt / ITS

GEZONDE LEVENSVERWACHTING NAAR OPLEIDING EN STIJGENDE PENSIOENLEEFTIJD

Drs. H. Nijland is senior onderzoeker bij het Milieu- en Natuur Planbureau

Gezondheidsimpact wegverkeer Thema-middag rond gezondheid, stadsplanning en mobiliteit Antwerpen 12 september 2012

BEWEGEN OP HET WERK WERKT:

Gezondheid & verkeer: de rol van lokale besturen. Stefanie Vanhoutte Medisch milieukundige Logo Midden-West-Vlaanderen 2 december 2013

De bijdrage van scheepvaartemissies aan ultrafijn stof en NO x. concentraties in Amsterdam

Fiets als exportproduct. Ineke Spapé, Directie SOAB Adviseurs Lector Verkeer en Stedenbouw NHTV/CROW

Luchtkwaliteit en gezondheid

Casus mevrouw Driebergen. 52 jaar, status na icva mei Thuiswonend. Goede cognitie. Lopen: FAC 4. Couch potato: overdag veelal inactief

Fietsklimaattest. Benchmarken. supported by

Rekeningrijden en het federaal beleid

Kosten en baten van lokale gezondheidspromotie

Resultaten referentieprojecten fiets

Altijd het beste klimaat voor FRISSE LUCHT

Hier komt tekst Trenddag Slimme en Gezonde Stad Hier komt ook tekst

Werk voor lagergeschoolde mensen: lessen en vragen uit een vergelijkende analyse voor België en Nederland

Neurocognitieve prestaties en blootstelling aan luchtvervuiling. Saenen Nelly - UHasselt

Werkbaar werk in de bouwsector

Veilig onderweg met de e-bike

De inkomensverdeling van ouderen en sociaaleconomische

SHAPES Systematic analysis of Health risks and physical Activity associated with cycling PoliciES

Actieve Gemeente. Sara D Haese Stafmedewerker Gezonde Gemeente 27/11/2018

Met Zorg naar Gezondheid!

Gezondheid & Voeding

Transcriptie:

IRAS Utrecht, The Netherlands Utrecht University Gezondheidseffecten van luchtverontreinging en bewegen Gerard Hoek October 28, 2010

Onderzoeksteam Moniek Zuurbier, Peter v.d. Hazel Jeroen de Hartog, Hanna Boogaard, Marieke Oldenwening, Kees Meliefste, Bert Brunekreef (IRAS) Hans Nijland (PBL) 2

De Boris Bike Londen moet gaan fietsen De Londense burgemeester Boris Johnson met de zogenoemde Boris Bikes, waarvan er vijfduizend worden ingezet om het autoverkeer in Londen te verminderen (EPA) 3

Fietsen geldt als gevaarlijk, want Londense automobilisten zijn niet op de aanwezigheid van de cycling nazi s ingesteld, zoals autogoeroe Jeremy Clarkson ze graag noemt. In de lokale media staan regelmatig berichten over overreden (en overleden) fietsers. Bovendien is fietsen met al die dieselbussen en taxi s geen frisse aangelegenheid; niet voor niets dragen veel fietskoeriers liever mondkapjes. De lucht in Londen is immers een van de meest vervuilde in Europa. 4

Motieven voor stimuleren fietsen Congestie Luchtkwaliteit Reductie broeikasgassen (klimaat) Obesitas 5

Problemen voor fietsers Verkeersongelukken Blootstelling aan luchtverontreiniging 6

Fietsen ongezonder dan autorijden? (de Hartog et al, EHP 2010) Vraag: weegt gezondheidswinst t.g.v fysieke activiteit op tegen verhoogd risico op ongelukken en verhoogde inhalatie van luchtverontreiniging? 7

Methode Vervanging van korte autoritten door fiets Aanname 500,000 personen 7.5 km per dag Effect uitgedrukt in verandering van levensverwachting 8

Luchtverontreiniging 9

City Pollutant Mean concentration car (µg/m 3 ) Mean concentration cycling (µg/m 3 ) Ratio car/cycle Reference London PM 2.5 37 28 1.32 Adams 2001 EC 29 18 1.6 Adams 2002 London EC 39 25 1.6 Gegisian 2003 London PM 2.5 38 34 1.12 Kaur 2005 UFP 99736 93968 1.06 Kaur 2005 Huddersfield Abs 7.6 2.7 2.6 Kingham 1998 6.3 1.2 11 Dutch cities UFP 25545 24329 1.05 Boogaard 2009 PM 2.5 49 45 1.11 Boogaard 2009 Arnhem, the UFP 40351 44258 0.91 Zuurbier 2010 Netherlands PM 2.5 78 72 1.09 Zuurbier 2010 Abs 8.8 6.0 1.48 Zuurbier 2010 Mean PM 2.5 1.16 Mean EC 1.65 Mean UFP 1.01 10

Geinhaleerde dosis Twee Nederlandse studies ademminuutvolume 2.1 2.3 keer hoger in fietsers dan in automobilisten (Belgische studie 4x hoger o.a. vanwege hogere fietssnelheid) Netto wordt dus inderdaad meer luchtverontreiniging ingeademd Wat zijn daarvan de gezondheidseffecten? 11

Respiratory Effects of Exposure to Diesel Traffic in Persons with Asthma. N Engl J Med 2007;357:2348-58. 12

2.9 x meer in traffic in uur voor infarct Voor alle vervoersmiddelen Luchtverontreiniging? 13

Opmerkingen luchtkwaliteit Weinig studies Vooral fysiologische effecten, geen sterfte Geen lange termijn effecten Benadering nodig 14

Schatting effect luchtkwaliteit Lange termijnstudies PM2.5 en zwarte rook Op basis van literatuur schatten van verschil in ingehaleerde dosis tussen auto en fiets Bijdrage van dosis aan totale dagelijkse dosis Resultaat verlies aan levensverwachting door fietsen ipv auto rijden: 1-40 dagen 15

Verkeersongelukken 16

Traffic deaths per age category per billion passenger km by bicycle and car in the Netherlands a (CBS, 2008) Age category Bicycle Car Ratio <15 4.9 0.6 8.6 15-20 5.4 7.4 0.7 20-30 4.2 4.6 0.9 30-40 3.9 2.0 2.0 40-50 6.6 1.0 6.9 50-60 9.6 1.2 7.9 60-70 18.6 1.6 11.7 70-80 117.6 7.6 15.4 >80 139.6 8.1 17.1 Total average (all ages) 12.2 2.2 5.5 Total average (20 70) 8.2 1.9 4.3 17

Supplement material, Table 4 Mortality rates for being involved in a fatal traffic accident per billion kilometers traveled in the Netherlands, excluding motorways (European Commission, 1999). Age category Bicycle Car 12-14 16.8-15-17 18.2-18-24 7.7 33.5 25-29 8.2 17.0 30-39 7.0 9.7 40-49 9.2 9.7 50-59 17.2 5.9 60-64 32.1 10.4 > 64 79.1 39.9 Total a 21.0 20.8 18

Fysieke activiteit 19

Table Potential impact of physical activity on all cause mortality in various reviews a and cohort studies Definition of physical activity (PA) Relative risk b Source Reviews Meeting moderate PA recommendation 0.70 0.80 (Lee and Skerrett 2001) Expending of 1000 kcal/week 0.70 (Kesaniemi et al. 2001) Meeting PA recommendation 0.70 (Bauman 2004) Different definitions of physical activity: 0.70-0.87 (moderate) 0.46-0.92 (vigorous) (Bucksch, Schlicht 2006) Meeting PA activity recommendation 0.65 0.80 (Warburton et al. 2006) Different definitions 0.50-0.77 (Vogel et al. 2009) Cycling studies Cycling to work for 3 hours per week 0.55-0.72 (Andersen et al. 2000) Walking and cycling to work 0.71-0.79 (Hu et al. 2004) Cycling to work (MET-hours/day) 0.66 0.79 (Matthews et al. 2007) 20

Risks and benefits of cycling vs car driving 300 250 Life gained (days) 200 150 100 50 0-50 Air pollution Accidents Physical activity 21

Commentaar Voor fietsers benefits veel groter dan risks Voor samenleving voordelen nog groter (luchtverontreiniging, ongelukken) Begeleidende maatregelen om risks verder te beteugelen Contact met gemotoriseerd verkeer verminderen Routeplanner 22