Woning corporatieag 2015



Vergelijkbare documenten
White Paper. RETScreen. Business case tool voor energie-efficiënte gebouwen met een gezond binnenklimaat

Het kan minder! ing. P. Hameetman

4 Energiebesparingsadvies

Introductie op de NOM-verkenning Joop Neinders

GEN Kasstromenmodel. Product beschrijving

EEN ANDERE KIJK OP INVESTERINGSPROJECTEN

Renewable energy in the Reijerscop area Peter Dekker Luc Dijkstra Bo Burgmans Malte Schubert Paul Brouwer

Opening Wie is Gijsbers V&K Kostenberekening Subsidie Vragen?

High Level Business Case Energiecoöperatie

Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG

energiebesparing bestaande bouw Harderwijk 26 mei 2015

Duurzaamheidsonderzoek en subsidiescan Combibad De Vliet te Leiden. 11 februari 2016

Gratis OVL-verlichting

Handleiding Exploitatiemodellen

Duurzaamheidsagenda Informatiebijeenkomst INTERREG project VvE s nul op de meter ready

Kennissessie: CO 2 neutraal het echte verhaal

Aardgasloos wonen in wijk Bunders/Dotterveld, kan dat.

Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 1/5

Overzicht GEN modellen

INNAX GROUP presentatie PROVADA 7 JUNI H

Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd

Ik wil zonnepanelen. Presentatie: Joop Eising van Invent Erik Koning van Energiewacht

Energie- en prestatiemonitoring

Winst en comfort uit duurzaamheid. Bouw op onze kennis

Energiebesparing begint hier!

Duurzame energie Fryslân Quickscan 2020 & 2025

Hoorn 80 E+ Waarom BE+?

Route kaart naar aardgasvrij

Energie besparing en woning verbetering voor VvE s. sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter

Duurzaam wonen zonder gas of stadsverwarming 15 april 2014 Piet Vink Centrum, Den Haag

DUURZAME WARMTEVOORZIENING

Resultaten energiescan Golfclub Zwolle

Naar een klimaatneutrale sportvereniging

Aannames Energie-U/ Kema/ECN/BvLW Energie U Kema/ECN BvLW Eenheid. Nordex N100 Nordex N100

ideego programma 2015

Haarlemmermeers akkoord

Hoe investeer ik slim? Regel het op Aantrekkelijke rente - boetevrij aflossen

3 Energiegebruik huidige situatie

Duurzaam (ver)bouwen? Uw Erkend Hypothecair Planner weet er meer van.

Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft

Rapport. Opdrachtgever: Gemeente Mill en St. Hubert Postbus CA Cuijk. Documentnummer: R04. Projectnaam:

Overijssel maakt werk van nieuwe energie!

Sportverenigingen naar een duurzame energiehuishouding

Is investeren in energiebesparende producten nog interessant?

De Warmtewet, gaan we nu echt voor besparing en verduurzaming of hebben we een bureaucratisch monster?

Module 4 Inzicht in cijfers

EEN DUURZAME ENERGIEVOORZIENING VOOR IEDEREEN

ENERGIE PRESTATIE ADVIES VOOR WONINGEN

Energietransitie bij renovatie De nieuwe rol van energiebedrijven Ir D.G. Kalverkamp

nergiebesparing in de ICT

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.

: Bezoekresultaten naleving milieuwetgeving energiebesparing

Onderhoud & Energie. integrale benadering van gebouwbeheer

Het voordeel voor de klant berekenen bij Energiebesparende voorzieningen

Aardgasloze toekomst, waarom? ecn.nl

Kees Bakker

Rapportage Energiebesparingsverkenner

Onderverdeeld naar sector bedraagt het energieverbruik procentueel: 32% 18%

Verdiepingsbijeenkomst Kom van dat gas af. 29 januari 2018 Gemeente Barendrecht

Energiezuinig wonen in Wehl. Jeroen aan het Rot verduursaam energieloket 23 november 2016

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening

Zon-PV op maatschappelijk vastgoed

GRIP OP ENERGIE. Practice what you preach 6 oktober :30 Robin Sommers (Van Beek Ingenieurs)

Algemene beschrijving Ezie. GEN Methodiek kansrijk aanbod

Studie kost- en energie efficiënt (ver)bouwen. Auteur: Veronique Mattheeuws

een toekomst zonder gas Warmtepomp Het Warmte Effect

Slimme keuzes voor woningconcepten met warmtepompen

TEO/WKO WARMTE EN KOUDE

Senioren verhuisregeling

Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd

RI&E 3 ADVIES rapport: Energiemaatregelen. Van Elst Grafisch Afwerker BV

18/12/2012 Financiële steun nodig om de technieken rendabel in te zetten. Yoko Dams - VITO

Kennisdeling. CirculAIR HT150 + CO 2 gestuurde ventilatie USE MINIMUM GET MAXIMUM. Nijkerk

Snelle transitie van de bestaande gebouwen

Energietransitie. Bouw op onze kennis

:: Investeringsanalyse

Duurzaamheidsonderzoek en subsidiescan IJsbaan De Vliet te Leiden

PARKSTAD LIMBURG ENERGIE TRANSITIE

Nordex Windturbine type

Investerings- en financieel statuut

Energielabel. SKG-IKOB gecertificeerd BRL & BRL

Datum: 7 april 2017 Dorpshuis, gymzaal en kerkelijk centrum de Schakel te Leerbroek Ref C01

WERKGROEP TECHNIEK EN AANBESTEDING Zie de leidraad op

Intake-formulier. EPA/U - Intake formulier Projectnaam Kenmerk: Beleidsuitgangspunten

ENERGIE PRESTATIE ADVIES VOOR WONINGEN

Duurzaam verwarmen met Waterstage. Product Launch 2017

Wie zijn wij? drs. ing. Jourdain Martens. ! Directeur. ir. Anne-marije Scheffe. ! Ingenieur

Gemeente Ede energieneutraal 2050

U kunt op allerlei manieren energie besparen of energiekosten uitsparen.

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties

De weg naar energie-efficiency

Het Vlaams EnergieBedrijf Drie pijlers, één focus. Project ESCO Limburg 2020 Andries Gryffroy 28 maart 2014

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers

een toekomst zonder gas Warmtepomp Het Warmte Effect

Bijlage I Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven. 1 Inleiding

Financieringsconstructies Frisse Scholen in de Praktijk. Met minder geen genoegen nemen. in opdracht van

Waarderingstool bedrijfsoverdracht

Voor onafhankelijke informatie en advies over:

Gemeente Bergen. Ontwikkelingen energiegebruik en duurzame energieproductie tot Mark Valkering en Herman Verhagen 14 oktober 2016

Transcriptie:

Woning corporatieag 2015 Introductie in RETScreen software, voor projectanalyse en monitoring energieprestaties Door Joop Neinders IBTH B.V.: www.ibth.nl Enschede Joop.neinders@ibth.nl 053-4283078

Titel : Keuzes in het vastgoed en beheer RETScreen,The Clean Energy Decision Support Tool Ofwel: Ondersteunende tool voor het maken van keuzes in schone energie

Keuzes maken is niet makkelijk Waarom niet? Te weinig kennis over het onderwerp Te veel onzekerheid in de variabelen Geen data van het project Te veel vooroordelen (de een zegt dit en de ander dat ) Gevolg: Keuzes worden uitgesteld Keuzes worden genomen op onderbuik gevoel Keuze van de leverancier wordt klakkeloos overgenomen Standaard oplossing wordt gekozen, dus Innovatieve/duurzame opties worden dan soms niet meegenomen Ideeën worden gekopieerd, (wat bij jullie werkt, werkt bij ons ook)

Gevolg Er wordt vaak gekozen voor een sub-optimale energiestrategie. Elk jaar gaat geld verloren Soms is de investering zelfs een desinvestering. Hoe is dit te voorkomen: Schakel extern advies in (met zijn eigen na- en voordelen) Probeer zelf de kennis te vergaren Combinatie van bovengenoemde twee

Hoe kan een tool helpen bij het maken van de keuzes? Deze tool moet voldoen aan de volgende voorwaarden: Alle facetten van een projectanalyse bevatten (techniek, financiën, milieu, risicoanalyse) Zo simpel mogelijk zijn Goedkoop zijn In eigen taal zijn Uitwisselbaar tussen gebruikers Productinformatie hebben Klimaatgegevens hebben Voorbeelden hebben (casestudies)

Eindresultaat: Drie hoofdmodules Duurzame energie Energiebesparing Energiemonitoring Gefinancierd door de Canadese overheid Ontwikkeld door Canmet (Canadese ECN)

Software en gegevens RETScreen International Software voor Analyse van Schone Energieprojecten Modellen voor Schone Energie Technologieën Internationale productgegevens van 1000 leveranciers van apparatuur Internationale klimaatgegevens 1000 Grondstations NASA Meteorologische satellietgegevens en gegevens voor zonne-energie Online Gebruikershandleiding Gratis beschikbaar in 38 talen

Elektronisch Handboek & Casestudies Analyse van Schone Energieprojecten : RETScreen Ontwerp & Casestudies Professionele elektronische handleiding op universitair niveau Achtergrond van technologieën Gedetailleerde beschrijving van RETScreen algoritmes Meer dan 60 internationale casestudies van werkelijke projecten Gratis beschikbaar in Engels en Frans

RETScreen Internationaal Ondersteuningscentrum Schone Energiekeuze Ontwikkelt hulpmiddelen die het de planners, beslissers en de industrie gemakkelijker maken om energiezuinige en duurzame energietechnologieën (RETs) te overwegen in het kritische en belangrijke eerste planningsstadium Zulke hulpmiddelen reduceren de kosten voor evaluaties van mogelijke projecten in belangrijke mate Verstrekt deze hulpmiddelen gratis aan gebruikers in de gehele wereld via het Internet en CD-ROM Training en technische ondersteuning wordt gegeven via een internationaal netwerk van RETScreen Trainers Industriële producten en diensten zijn bereikbaar via een Internet Marktplaats IBTH B.V.

Hoe werkt RETScreen Gebaseerd op Excel

Voorbeeld woningbouw Invoerparameters: Energiekosten Huidige energiegebruik Locatie Gebouwschil Ketel Ventilatie Besparingsopties Karakeristieken faciliteit Tonen: Warmte Brandstofgebruik- referentiesysteem GJ Warmte-installatie HR ketel 0 Koelsysteem Gebouwschil tussenwoning 47 Ventilatie 2 Lampen Elektrische apparatuur Warm water 12 Warmteterugwinning Anders koken op gas 0 Totaal 62 Totale investering is 5700

Financiële invoer Financiële parameters Algemeen Toename brandstofkosten % 2,0% Inflatie % 2,0% Discontovoet % 4,0% Projectduur jaar 25 Financiering Stimuleringspremies en subsidies Schuldratio % 100,0% Schuld 5.721 Eigen vermogen 0 Rentevoet lening % 5,00% Looptijd lening jaar 10 Aflossing en rente /jaar 741

Resultaat Financiële levensvatbaarheid IRV voor belasting - eigen vermogen IRV voor belasting - bezittingen IRV na belasting - eigen vermogen IRV na belasting - bezittingen Simpele terugverdientijd Terugverdienen op eigen vermogen Netto Contante Waarde (NCW) Jaarlijkse besparingen levenscyclus Verhouding baten/kosten Dekking schuldbetaling Energieproductiekosten BKG-reductiekosten % 19,6% % 3,2% % 19,6% % 3,2% jaar 10,3 jaar onmiddellijk 4.842 /jaar 310 #DEEL/0! 0,76 /MWh /tco2 (180)

En kasstroomgrafiek Grafiek cumulatieve kasstroom 12.000 10.000 8.000 Irr=19,6% NCW=4842 Cumulatieve kasstroom ( ) 6.000 4.000 2.000 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25-2.000 Jaar

Financial engineering Of wel draai aan de knoppen Scenario 2: Looptijd lening van 10 naar 15 jaar Grafiek cumulatieve kasstroom 12.000 10.000 Irr= pos NCW=4723 Cumulatieve kasstroom ( ) 8.000 6.000 4.000 2.000 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Jaar

Gebruik 50% eigen geld Grafiek cumulatieve kasstroom 14.000 12.000 10.000 Irr= 12,5% NCW=4986 Cumulatieve kasstroom ( ) 8.000 6.000 4.000 2.000 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25-2.000-4.000 Jaar

Conclusie Gebruik RETScreen voor: Haalbaarheidsstudies duurzame energie PV, Warmtepompen, Wind, biomassa Haalbaarheidsstudies energiebesparing Gebouwde omgeving, gebruik restwarmte etc, Vergelijking van scenario s Bepalen CO2-reductie Financiële analyse

RETScreen-plus Software tool om monitoringsdata te verwerken Er wordt veel data verzameld Maar er blijft gebrek aan informatie RETScreen plus: Van DATA NAAR INFORMATIE! Geeft antwoord op de vraag: Gebruik ik meer dan noodzakelijk!

IBTH B.V.

IBTH B.V.

IBTH B.V.

cusum grafiek IBTH B.V.

IBTH B.V.

IBTH B.V.