Boekverslag Nederlands Karakter door Ferdinand Bordewijk Boekverslag door een scholier 2512 woorden 15 mei 2001 6,4 79 keer beoordeeld Auteur Genre Ferdinand Bordewijk Psychologische roman Eerste uitgave 1938 Vak Nederlands Druk: 15e druk Boek: Karakter Schrijver: F. Bordewijk Uitgever: Nijgh & van Ditmar 1e druk: 1938 Leesverslag Inleiding Ik heb het boek Karakter van F. Bordewijk gekozen om te lezen omdat mijn moeder mij vertelde dat het een erg mooi boek is. Zij heeft de film ook gezien en vond deze ook erg mooi. Ik heb jammer genoeg de film nog niet kunnen zien, maar deze zal ik zeker nog gaan bekijken. Het onderwerp van dit boek: roman van zoon en vader sprak mij ook erg aan. Het gaat over een strijd tussen vader en zoon. In het begin vond ik het boek een beetje somber. Het wordt op een sombere manier verteld. Maar dat is ook logisch als je bedenkt dat Katadreuffe en zijn moeder erg veel problemen hebben. Ik vind het boek ook erg geloofwaardig. Als je aan het lezen bent dan is het net of je het zelf meemaakt. Dit vind ik erg prettig. Het boek is ook best moeilijk. Ik kwam er in het begin niet zo heel makkelijk doorheen. Dit komt waarschijnlijk doordat het een ouderwets boek is en dus veel oude woorden worden gebruikt. Dit boek zet mij wel aan het denken. Je gaat nadenken over de relatie die je zelf met je vader hebt, en dan kom je erachter dat wat Katadreuffe meemaakt wel heel erg is. Ik vind ook zijn manier van doorzetten erg mooi om te lezen. Samenvatting De hoofdpersoon in dit boek is Jacob Willem Katadreuffe. Zijn moeder Joba Katadreuffe werkt als Pagina 1 van 6
dienstbode bij deurwaarder Dreverhaven. Als Dreverhaven merkt dat Joba door zijn toedoen zwanger is dan biedt hij haar meerdere keren aan om met hem te trouwen. Joba wijst zijn aanzoeken steeds af. Rond kerstmis wordt Jacob Katadreuffe met een keizersnede geboren. Joba werkt als borduurster en ze wordt door vele mensen aanbevolen. Na de geboorte van Jacob vraagt Dreverhaven haar nog enkele malen ten huwelijk, maar zij weigert met hem te trouwen. Jacob groeit tamelijk arm op, maar hij en Joba horen wel bij de fatsoenlijke armen. De relatie tussen Jacob en Joba is niet optimaal, ze zijn beiden erg stug, en weigeren giften van anderen aan te nemen. Als Jacob het huis uitgaat, neemt Joba een kostganger in huis: Jan Maan. Jan en Jacob worden erg goede vrienden. Met een voorschot van een woekerbank koopt Katadreuffe een sigarenwinkeltje in Den Haag. De zaken lopen erg slecht, en Mr. Schuwagt, de advocaat van de woekerbank vraagt het faillissement aan. Er wordt Katadreuffe een curator aangewezen op het bureau van Stroomkoning. Als hij daar binnenkomt ziet hij vijf koperen naamborden en dan besluit hij dat hij dat zijn naam daar ook bij moet komen. Katadreuffe heeft te weinig kapitaal maar zijn faillissement gaat niet door. Zijn curator; de Gankelaar, ziet wel iets in hem en biedt hem een baan op het advocatenkantoor aan. Via de conciërge Graanoogst krijgt hij een kamer aangeboden. Op zijn kamertje voelt hij zich erg depressief en stort zich volledig op zijn werk. Hij overtreft alle verwachtingen, hij presteert veel beter dan men van hem had verwacht. Op het kantoor ontmoet hij voor het eerst zijn vader Dreverhaven. Hij komt erachter dat Dreverhaven een deurwaarder is die zich met allerlei duistere zaken bezighoudt. Via Mr. Schuwagt laat Dreverhaven alsnog een faillissement voor Kattadreufe aanvragen. Katadreuffe wordt hier zo kwaad om dat hij naar zijn vader toegaat echter zonder enig resultaat. Het tweede faillissement wordt door Stroomkoning licht opgenomen, hij verhoogt het salaris van Katadreuffe. Op het kantoor werkt ook juffrouw Te George. Zij is de eerste assistente van Stroomkoning. Katadreuffe raakt met haar in gesprek en zij zoekt hem zelfs op zijn kamertje op. Ze voelen beiden iets voor elkaar maar tot een echte relatie komt het niet. Ondertussen wil Katadreuffe nog steeds carrière maken. Hij is aan het studeren voor zijn staatsexamen. Hij ontdekt dat hij een goede student is en hij is vastbesloten om advocaat te worden. Als bureauchef Rentenstein fraudeert en ontslagen wordt, mag Katadreuffe deze positie overnemen. Vlak voordat Katadreuffe zijn staatsexamen haalt, vraagt Dreverhaven opnieuw faillissement aan. Carlion, een van de juristen van het kantoor helpt Katadreuffe met een kort geding. Ze winnen uiteindelijk de zaak. Ondertussen raakt Katadreuffe oververmoeid. Omdat Katadreuffe zijn staatsexamen haalt krijgt hij een heel nieuw Duits lexicon van Stroomkoning en het personeel. Na het feest neemt Te George afscheid van Katadreuffe en de volgende dag ligt haar ontslagbrief bij Stroomkoning op het bureau. Het advocatenkantoor krijgt minder werk door een economische crisis. Maar dit is niet zo heel erg omdat Pagina 2 van 6
de Gankelaar is vertrokken naar Indië en Gideon Piaat is overleden. Er zijn nu nog twee advocaten: Juffrouw Kalvelage en Mr. Carlion. Stroomkoning houdt een plaats over voor Katadreuffe die aan zijn rechtenstudie is begonnen. Intussen lijdt Joba aan tering. Het is onbekend hoe lang zij nog zal leven. Dreverhaven komt haar dan opnieuw ten huwelijk vragen. Ze wil weten waarom hij Jacob zo dwarszit. Hij verklaart hem alleen te zullen erkennen als zijn zoon, als ze met hem trouwt. Ondertussen past Katadreuffe zich steeds meer aan, aan het milieu waarin hij terecht zal komen. Hij vervreemdt van Jan Maan. Als hij uiteindelijk slaagt voor zijn examen doet Dreverhaven nog een poging om hem dwars te zitten. Hij vertelt dat Katadreuffe een onecht kind is. Deze poging mislukt. Het koperen naambordje van Katadreuffe komt op de gevel van het advocatenkantoor te hangen. Katadreuffe bezoekt nog een keer Dreverhaven om zijn overwinning te tonen. Dreverhaven wijst hem erop dat zijn succes ook wel zou kunnen komen doordat hij hem altijd heeft tegengewerkt. Katadreuffe raakt ontroerd bij Joba s testament. Zij heeft alle jaren geld voor hem gespaard, en dan beseft hij dat hij nooit goed contact met haar heeft gehad. Relatie tussen leven en werk van de schrijver Ferdinand Johan Wilhelm Christiaan Karel Emiel Bordewijk werd op tien oktober 1884 in Amsterdam geboren. Hij studeerde in Leiden rechten, en daar promoveerde hij ook. In 1913 werd Bordewijk beëdigd als advocaat. Later werd hij als junior aangenomen op het advocatenkantoor aan de Boompjes 11 in Rotterdam. Dit kantoor zou een belangrijke rol spelen in het boek Karakter. Voor Bordewijk kwam de advocatuur op de eerste plaats. Op de tweede plaats de letterkunde. Bordewijk blijft bij het standpunt werk en privé strikt gescheiden te houden. Een heel toepasselijk stuk staat in het boek Apollyon : Hij schreef uit tijdverdrijf, maar hij erkende aan de andere kant ook het schrijven als een ontspanning waaraan hij grote behoefte had. Nooit begon hij uit zichzelf over zijn schrijverschap, en gesproken lot of blaam kon hij alleen verdragen van die hem het naast stonden. Hij maakte zijn schrijverspersoonlijkheid zo klein mogelijk. Het privé-leven van Bordewijk is van grote invloed op de verhalen die hij schrijft. Het advocatenkantoor aan de Boompjes 11 in Rotterdam heeft ook een grote invloed gehad bij het schrijven van het boek Karakter. Lezersverwachtingen In dit boek zijn bij de lezer de verwachtingen gewekt dat het boek over de strijd tussen een vader en zoon. En de vader er alles aan zal doen om zijn zoons carriere tegen te houden. De vader zal hierbij over lijken gaan en niets zal hem in de weg staan. Open plekken Pagina 3 van 6
Dit verhaal bevat redelijk veel open plekken. De open plekken worden wel weer snel ingevuld. De belangrijkste open plek in dit verhaal vind ik de vraag waarom Dreverhaven, Katadreuffe dwars wil zitten. Dit wordt niet echt snel duidelijk. De reden is waarschijnlijk omdat Dreverhaven jaloers is op wat Katadreuffe kan bereiken. Maar de schrijver maakt dit niet goed duidelijk. Een andere open plek in dit verhaal is: waarom kan Katadreuffe zo moeilijk omgaan met vrouwen. Later blijkt dat hij dit allemaal doet om carrière te maken. De schrijver heeft ervoor gekozen om de open plekken in te vullen door een hoofdstuk over de persoon in kwestie te schrijven. Een voorbeeld hiervan is: In het ene hoofdstuk heb je een aanvaring tussen Dreverhaven en Katadfreuffe gezien vanuit de ogen van Katadreuffe. In een ander hoofdstuk, of een paar bladzijdes verder, komt Dreverhaven op het voorval terug, maar dan vanuit zijn blik. Een hele belangrijke open plek is ook: waarom wijst Joba al zijn huwelijksaanzoeken af? Zij is drie keer door Dreverhaven ten huwelijk gevraagd en ook een keer door schipper Hein. Deze vraag wordt niet beantwoord. Het boek heeft eigenlijk een open en een gesloten einde. Open: je weet niet hoe het nu verder gaat met de carriere van Katadreuffe. Gesloten: de strijd tussen Dreverhaven en Katadreuffe is voorbij, Katadreuffe heeft gewonnen. Dus aan het einde van het boek blijf je nog wel met een paar vragen zitten. Manipulatietechnieken De schrijver gebruikt in dit boek niet zo heel veel gebruik van manipulatietechnieken. Maar er wordt wel af en toe overgeschakeld op een andere verhaallijn. Dan lees je een hoofdstuk dat vooral gaat over Katadreuffe en dan gaat het volgende hoofdstuk over Dreverhaven. Maar dit gebeurt niet om de spanning te verhogen. Wat ik zelf een spannend stuk vind is als Katadreuffe in een steegje loopt en hij erachter komt dat hij wordt gevolgd. Later komt hij erachter dat degene die hem volgt zijn vader is. En als zijn vader hem dan ook een mes voorhoudt om hem dood te steken dan wordt het helemaal spannend. Hier gebruikt de schrijver de manipulatie techniek van vertraging. Katadreuffe wil namelijk weten waarom zijn vader hem zo dwars zit. Hier ben je dan zo benieuwd naar, eigenlijk krijg je hier helemaal geen antwoord op, je moet het zelf invullen. Spanningsbogen De grote spanningboog in dit boek vind ik: zal Katadreuffe het halen om advocaat te worden. Op deze vraag krijg je pas aan het einde van het verhaal antwoord. En ik denk dat je daarom ook blijft lezen. En hierbij komt dat je ook wil weten hoe het afloopt tussen Katadreuffe en Dreverhaven. Maar in dit verhaal zijn ook kleinere spanningsbogen bijvoorbeeld; haalt Katadreuffe zijn staatsexamen? Krijgt hij een verhouding met juffrouw Te George? Op deze manier is het niet alleen de grote spanningsboog waardoor je blijft lezen, maar ook de kleinere bogen. Ik vind persoonlijk dat je in dit verhaal niet zo heel goed merkt wanneer er sprake is van een spanningsboog. Maar je blijft toch aan het lezen dus de schrijver heeft ze erg goed verborgen. Leeservaring Mijn leeservaring hieronder is opgebouwd uit vijf verschillenden thema s: onderwerp, gebeurtenissen, personages, bouw, taalgebruik. Onderwerp Het onderwerp van dit verhaal is de relatie tussen zoon en vader. Dit is makkelijk te vinden door de Pagina 4 van 6
ondertitel van het boek: Roman van zoon en vader. Dit onderwerp spreekt mij wel aan. Het was erg interessant om te lezen hoe mensen die hetzelfde karakter hebben geen goede relatie met elkaar hebben. Hier zie je dus dat hetzelfde karakter dus ook kan botsen. Dit zie je vooral bij Joba en Jacob. Dankzij dit verhaal ga je wel over zulke dingen nadenken, en dan ben ik blij dat ik wel een goede relatie met mijn vader heb. Gebeurtenissen De belangrijkste gebeurtenissen in het boek zijn; dat een jongen uit het volk zichzelf wil opwerken tot advocaat. Overdag werkt hij op het kantoor en s avonds en s nachts studeert hij. Daar draait uiteindelijk het hele verhaal om. En daarbij speelt steeds mee hoe hij wordt tegengewerkt door zijn vader. De ontmoetingen die hij met zijn vader heeft zijn dan ook nauwkeurig beschreven en ze zijn altijd erg onplezierig. De ontmoetingen spelen zich ook vaak s avonds af en dat vind ik wel opmerkelijk. De mooiste gebeurtenis in het boek vind ik als Katadreuffe voor het laatst naar Dreverhaven gaat om zijn overwinning te laten zien. Hieruit blijkt dus dat Katadreuffe heeft gewonnen, dit is een erg mooi moment. De bouw Als je de bouw van de hoofdstukken bekijkt dan zie je dat de titels van de hoofdstukken af en toe hetzelfde zijn. Bijvoorbeeld Katadreuffe en Dreverhaven, deze hoofdstuktitel komt in totaal drie keer voor. Echter het laatste hoofdstuk heet: Dreverhaven en Katadreuffe, dit toont aan dat Katadreuffe heeft gewonnen. Katadreuffe staat nu boven zijn vader. Er is een verhaallijn en dat is die van hoe Katadreuffe advocaat wil worden, maar hij wordt vanuit verschillende oogpunten bekeken. Voorbeelden hiervan zijn: vanuit Dreverhaven, Vanuit Joba en Vanuit de Gankelaar (zijn curator). Ik vind dit een pluspunt van het boek. Het is altijd leuk om te lezen hoe de andere personages over het onderwerp denken. De personages De hoofdpersoon in dit boek is Jacob Katadreuffe. Hij wil zoveel mogelijk bereiken in het leven en toont veel doorzettingsvermogen, ook in slechtere periodes. Maar hij heeft ook de eigenschap dat hij weigert iets van iemand aan te nemen. Dit heeft zijn moeder hem aangeleerd. Ik vind deze eigenschap niet zo heel positief want soms moet je gewoon ook iets van anderen aannemen. Het karakter van Jacob Katadreuffe heeft dus een positieve en een negatieve kant. Door zijn doorzettingsvermogen wordt hij uiteindelijk advocaat. Maar hij is wel erg extreem als het om de liefde gaat. Hij wijst zelfs Lorna Te George af hoewel hij een oogje op haar heeft. Hij heeft er alles voor over om zo veel mogelijk te bereiken. In dit opzicht zou ik wel op hem willen lijken. De moeder van Jacob Katadreuffe: Joba Katadreuffe lijkt in veel opzichten op haar zoon. Doordat zij hetzelfde karakter hebben botst dit nogal eens met elkaar. Zij toont weinig liefde voor haar zoon. Maar aan het einde kom je erachter dat zij wel degelijk van haar zoon hield. En Jacob raakt ontroerd van het testament wat zij voor hem achterlaat. Hij beseft dat ze maar heel weinig contact met elkaar hebben gehad. De vader van Jacob: Dreverhaven is een deurwaarder. Het lijkt wel of hij gevoelloos is. Hij neemt het niet zo nauw met de wet. Door zijn karakter verliest hij zijn zoon. Pagina 5 van 6
Hij kan het niet laten om hem dwars te zitten. Maar door zijn karakter heeft hij ook een goede reputatie als deurwaarder.deze drie personen maken het verhaal boeiend om te lezen, maar ik zou niet het karakter van een van deze drie willen hebben. Het taalgebruik Er zit een beetje ouderwets taalgebruik in dit verhaal, maar dat komt natuurlijk doordat het een oud boek is. Ik heb de vijftiende druk gelezen, hoewel de eerste al in 1938 was is het taalgebruik nog steeds wat oud. Af en toe vind ik sommige woorden wat moeilijk te begrijpen, maar ik vind dat een oud taalgebruik bij dit boek hoort. Het taalgebruik past ook erg goed bij de personages. Voor de rest waren er niet echt moeilijke zinnen die het boek heel ingewikkeld maakten. Eindoordeel Ik vind het boek Karakter van F. Bordewijk een erg mooi boek. Doordat het vanuit verschillende oogpunten wordt geschreven wordt het verhaal ook interessanter. Je krijgt namelijk zo te lezen hoe verschillende mensen over elkaar denken. Ik wil dit boek zeker aan te bevelen. De verdiepingsopdracht vond ik best wel moeilijk toe te passen op dit boek. Dit boek heeft niet echt duidelijke manipulatietechnieken. Ik had af en toe ook een beetje moeite om verder te lezen omdat er op sommige momenten gewoon niet veel gebeurt. Ik vond het geen vervelend boek om te lezen. Karakter is wel een echt ouderwets boek. Dit merk je vooral aan het taalgebruik. Ik zal nu ik het boek heb gelezen ook zeker de film gaan bekijken. Pagina 6 van 6