Mr. K. Deelen advocaat Unger Hielkema Advocaten Mr. A. B. van Els advocaat Unger Hielkema Advocaten Magna Charta Digital Law Review Loonsanctie voor de werkgever na 104 weken arbeidsongeschiktheid, loonsancties voor de werknemer en ontslag op staande voet. W W W. M A G N A C H A R T A. N L Postbus 13346 3507 LH Utrecht Tel.: 030-220 10 70 Fax: 030-220 53 27 info@avdr.nl Magna Charta is een onderdeel van de Academie voor de Rechtspraktijk Jaargang 01 013
W E B I N A R S HOOGLERAREN De Academie voor de Rechtspraktijk heeft onder de naam Magna Charta Webinars 30 hoogleraren bereid gevonden webinars te verzorgen op de verschillende rechtsgebieden. Wab en procesrecht 27 februari 2013 14:00-17:15 uur Massaschade; de juridische afwikkeling 11 maart 2013 14:00-17:15 uur Corporate Governance 18 maart 2013 09:00-12:15 uur Kwalitatieve aansprakelijkheid 18 maart 2013 14:00-17:15 uur Internationaal Erfrecht 25 maart 2013 09:00-12:15 uur Algemene voorwaarden 28 maart 2013 14:00-17:15 uur Consumentenrecht 8 april 2013 14:00-17:15 uur Totstandkoming 25 april 2013 14:00-17:15 uur Actualiteiten Internationaal Handelsrecht 6 mei 2013 14:00-17:15 uur Actualiteiten Merken- en Modellenrecht 8 mei 2013 09:00-12:15 uur Actualiteiten Auteursrecht en oneerlijke mededingingen 8 mei 2013 12:45-16:00 uur Actualiteiten Verzekeringsrecht 13 mei 2013 14:00-17:15 uur Hoger beroep 14 mei 2013 09:00-12:15 uur Huwelijksvermogensrecht 27 mei 2013 09:00-12:15 uur Flex BV 29 mei 2013 09:00-12:15 uur Actualiteiten Internationaal Handelsrecht 6 mei 2013 14:00-17:15 uur Actualiteiten Merken- en Modellenrecht 8 mei 2013 09:00-12:15 uur Actualiteiten Auteursrecht en oneerlijke mededingingen 8 mei 2013 12:45-16:00 uur Actualiteiten Verzekeringsrecht 13 mei 2013 14:00-17:15 uur Hoger beroep 14 mei 2013 09:00-12:15 uur Huwelijksvermogensrecht 27 mei 2013 09:00-12:15 uur Flex BV 29 mei 2013 09:00-12:15 uur Huwelijksvermogensrecht 23 oktober 2013 14:00-17:15 uur Derivatenrecht 28 oktober 2013 14:00-17:15 uur Aandeelhoudersovereenkomsten 31 oktober 2013 09:00-12:15 uur Actualiteiten Erfrecht 31 oktober 2013 14:00-17:15 uur Actualiteiten pensioenrecht 11 november 2013 14:00-17:15 uur Awb bezwaarschriftprocedure 18 november 2013 14:00-17:15 uur Sociaal recht 25 november 2013 09:00-12:15 uur Appartementsrecht 25 november 2013 14:00-17:15 uur Magna Charta is onderdeel van de Academie voor de Rechtspraktijk Postbus 13346 3507 LH Utrecht T 030-220 10 70 F 030-220 53 27 E info@magnacharta.nl
Inhoudsopgave Sprekers Mr. K. Deelen, advocaten Unger Hielkema Advocaten Mr. A. B. van Els, advocaten Unger Hielkema Advocaten Loonsancties bij ziekte p. 4 W W W. M A G N A C H A R T A. N L
Loonsancties bij ziekte Alles wat u moet weten over loonsancties in 15 minuten glashelder op een rij. Loonsancties voor de werkgever. Hoe te verkorten. Hoe te voorkomen. Loonsancties voor de werknemer. Welke sanctie in welke situatie. Arbeidsrecht en medezeggenschapsrecht advocaten bij Unger Hielkema advocaten, Bruno van Els en Kim Deelen vertellen over de loonsanctie voor de werkgever na 104 weken arbeidsongeschiktheid van een werknemer. En over loonsancties voor werknemers tijdens ziekte. De term loonsanctie wordt op twee manieren gebruikt. De loonsanctie voor de werkgever wanneer de werkgever het loon moet doorbetalen na 104 weken ziekte. En de loonsanctie voor een werknemer wanneer een werkgever tijdens ziekte zijn loon opschort of stopzet. Loonsanctie voor de werkgever De loonsanctie voor de werkgever na 104 weken arbeidsongeschiktheid van een werknemer. Een werkgever krijgt een loonsanctie van het UWV wanneer de werkgever onvoldoende re-integratie inspanningen heeft verricht. Het UWV toetst op grond van artikel 65 WIA of de werkgever in redelijkheid kunnen komen tot de verrichte re-integratie inspanningen. Dit is een open norm. Concreet betekent dit dat de werkgever moet nagaan: 1 Inschakeling in eigen of passend werk binnen het eigen bedrijf (1 e spoor); 2. Passend werk buiten het eigenbedrijf (2 e spoor). Als het UWV oordeelt dat de reïntegratieverplichtingen niet voldoende zijn nagekomen wordt een loonsanctie opgelegd. De sanctie is de verlenging van de loonbetalingsverplichting zoals neergelegd in artikel 7:629 BW. Maximum is 52 weken, het UWV legt standaard de maximale loondoorbetalingsperiode van 52 weken op. De uiteindelijke duur van de loonsanctie is afhankelijk van de vraag wanneer het herstel van de tekortkomingen door de werkgever is gerealiseerd. De loonsanctie is volgens de wetgever niet op straf maar op reparatie gericht. Als de werkgever alsnog aan de reïntegratieverplichtingen voldoet kan de loonsanctie verkort worden. 4
Loonsanctie worden opgelegd bij tekortkomingen. 1. Administratieve verplichtingen zijn niet nagekomen 2. Inhoudelijke verplichtingen UWV toetst aan de hand van de Beleidsregels Beoordelingskader Poortwachter. De in deze regeling genoemde verplichtingen dienen in ieder geval nagekomen te zijn. Over de loonsanctie bestaan de nodige misverstanden. 1. Uitbesteding van werkzaamheden aan re-integratie bedrijf ontheft de werkgever niet van eigen verantwoordelijkheid. Al meerdere keren is door de Centrale Raad van Beroep, de hoogste rechter in dit soort zaken dat de werkgever verantwoordelijk is voor de diensten door arbodienst en Arboarts. Ook als deze fout of onvolledige informatie geeft/ heeft gegeven. 2. Een ander misverstand is dat geen actie ondernomen dient te worden bij een niet meewerkende werknemer. Een niet meewerkende werknemer is geen excuus om geen actie (1 e of 2 e spoor) te ondernemen. 3. Niet sanctioneren van een niet-meewerkende werknemer. Uit de rechtspraak blijkt dat van de werkgever prikkelende acties verwacht worden om werknemer aan reintegratie te laten meewerken. 4. Te laat inzetten van 2 e spoor is een van de belangrijkste gronden om loonsanctie op te leggen. In beginsel dient na een jaar ziekte van de werknemer dan wel zo snel mogelijk als blijkt dat 1 e spoor niet meer haalbaar is het 2 e spoor ingezet te worden. Volgens de regels van het UWV kan het 2e spoor slechts achterwege blijven als er nog voldoende concreet perspectief op hervatting in werk binnen het eigen bedrijf bestaat. TIPS Dossier op orde (houden). Belang kan niet genoeg benadrukt worden. Indien een loonsanctie wordt opgelegd, maak niet alleen bezwaar maar repareer de onvolkomenheden. Vraag na een jaar arbeidsongeschiktheid van de werknemer of bij twijfel een deskundigenoordeel aan. Een deskundigenoordeel (second opinion) kost niet niks. De kosten vanaf 1 januari 2013 zijn 400,-. Als blijkt dat het UWV van mening is dat 5
onvoldoende activiteiten zijn ontplooid, kan aanpassing plaatsvinden. Indien UWV oordeelt dat op dat moment voldoende en juiste reïntegratieactiviteiten plaatsvinden, geeft dat een begin van zekerheid. Het levert weliswaar geen garantie op, maar maakt het voor het UWV inhoudelijk veel lastiger om na 104 weken alsnog te oordelen dat onvoldoende re-integratie -activiteiten door de werkgever zijn verricht. Loonsanctie voor de werknemer Loondoorbetaling tijdens ziekte Een zieke werknemer heeft 2 jaar recht op doorbetaling van zijn salaris. Maar als een werknemer zich niet houdt aan bepaalde afspraken die in het kader van zijn ziekte zijn gemaakt, lijkt het niet redelijk dat de werkgever het hele loon moet betalen. Dat vond de wetgever ook. Die heeft de werkgever daarom bepaalde middelen gegeven om in die situaties te kunnen inzetten. Er zijn een aantal situaties waarin de werkgever het loon van de werknemer kan stopzetten. En situaties waarin de werkgever het loon van de werknemer kan opschorten. In de praktijk worden deze loonsancties soms door elkaar gebruikt, maar er zijn belangrijke verschillen. Loonopschorting Wanneer een werknemer zich niet houdt aan redelijke, schriftelijke controlevoorschriften bij ziekte, mag de werkgever de loonbetaling opschorten. Deze voorschriften kunnen bijvoorbeeld staan in een brief aan de werknemer of in een ziektereglement van de werkgever. Het zijn controlevoorschriften die het voor de werkgever mogelijk moeten maken om vast te stellen of een werknemer inderdaad ziek is. In de wet staat niet wat redelijke voorschriften zijn. Maar een aantal voorschriften liggen voor de hand. Bijvoorbeeld dat een werknemer zich zo spoedig mogelijk ziek moeten melden. En dat een zieke werknemer een verpleegadres aan de werkgever opgeeft. Daarnaast zal de werkgever kunnen voorschrijven dat een zieke werknemer inlichtingen geeft aan de bedrijfsarts. De wetgever heeft het opschorten van het loon alleen bedoeld als drukmiddel. Als de werknemer alsnog aan de controlevoorschriften voldoet en hij is inderdaad arbeidsongeschikt, heeft hij alsnog aanspraak op zijn loon over de periode waarvan de betaling was opgeschort. De werkgever moet dat loon dan alsnog betalen. 6
Loonstopzetting De werkgever kan ook het loon van een zieke werknemer die zich niet aan de afspraken houdt stopzetten. In tegenstelling tot opschorting betekent een gerechtvaardigde stopzetting van loon dat de betreffende werknemer het salaris over die periode kwijt is. In de wet staan de situaties waarin een werkgever het loon van een zieke werknemer mag stopzetten. De in de praktijk meest voorkomende situatie wordt besproken. Dat is de weigering van een zieke werknemer om passende arbeid te verrichten. Weigering passende arbeid Tussen de werkgever en de werknemer kan verschil van mening bestaan over de vraag of de werknemer wegens ziekte verhinderd is de arbeid te verrichten. De bedrijfsarts oordeelt bijvoorbeeld dat een werknemer een 2 keer 3 uur per week aangepaste werkzaamheden kan verrichten. De werkgever neemt dit advies over en roept de werknemer op. De werknemer stelt dat hij daartoe niet instaat is en hij komt niet. In dit geval moet de werknemer een deskundigenoordeel bij het UWV aanvragen. Als hij dit niet doet of het oordeel is nog niet binnen, moet hij de aangepaste werkzaamheden verrichten. Weigert hij dit zonder goede reden, dan kan de werkgever per direct het loon stopzetten. De passende arbeid kan ook in het kader van het 2 e spoor, dus bij een andere werkgever, worden opgedragen. Een vraag waar werkgevers in de praktijk vaak mee worstelen is welk loon moet worden stopgezet, het loon van de uren passende arbeid of het hele loon. Voor beiden zijn argumenten aan te dragen en kantonrechters kunnen hier verschillend over oordelen, zo blijkt uit de rechtspraak. De heersende leer lijkt echter steeds meer te worden dat de loonstop voor het hele loon geldt. Tips Schakel tijdig de bedrijfsarts in. De arbodienst is de aangewezen organisatie om zich uit te laten over de arbeidsongeschiktheid van de werknemer, niet de werkgever. Soms is een spoedcontrole de aangewezen weg om direct te controleren of een werknemer op het verpleegadres is. 7
Zorg voor een goede dossieropbouw. Bevestig afspraken op papier en bevestig het ook wanneer die afspraken niet worden nagekomen. Als een werkgever een loonsanctie wil opleggen, moet deze direct bij de werknemer worden aangekondigd. Doe dit schriftelijk en geef daarbij ook de gronden. Als werkgever is het belangrijk voor ogen te houden dat een korte klap in dit soort zaken niet mogelijk is. Dit soort dossiers kosten tijd en energie. Deze tijd moet er dan ook ingestopt worden. 8
AvdR Lawschool