TARIEVENBOEK 2016. Belastingen, leges en overige tarieven voor de gemeente Achtkarspelen



Vergelijkbare documenten
De overige producten zullen in de komende jaren worden toegevoegd. De planning hiervan ziet er als volgt uit:

TARIEVENBOEK Belastingen, leges en overige tarieven voor de gemeente Achtkarspelen

TARIEVENBOEK Belastingen, leges en overige tarieven voor de gemeente Achtkarspelen

(voorstel) ,75 114,35 115,5 120,25 121,20

Klein chemisch afval K.C.A. 37, , ,000.00

PARAGRAAF 1 LOKALE HEFFINGEN

4. Lokale Heffingen. Kader. Algemeen. Tarievenbeleid Onroerende zaakbelastingen

13 Stiens, 15 november 2016

: 28 november 2011 : 12 december : H.T.J. van Beers : L. Evers

Raadsvoorstel *BR *

Betreft Raadsvoorstel inzake vaststelling belastingverordeningen voor 2015

ONDERZOEK KOSTENDEKKENDHEID LEGES 2017

: 12 december : wethouder B. Bonnema

2. De Verordening brandweerrechten 2011 De algemene verhoging van 1½% wordt ook voor de tarieven van de brandweerrechten doorgevoerd.

Onderwerp: Voorstel tot vaststelling van diverse verordeningen betreffende gemeentelijke heffingen alsmede aanpassing van de tarieven 2017.

Kostenonderbouwing rioolheffing

De raad van de gemeente Tholen. Tholen, 8 november 2016

Colofon. Nota lokale heffingen Uitgave Gemeente Utrecht. Drukwerk RICOH Nederland. Fotografie Ramon Mosterd John Ploeg John Gundlach

Onderwerp : Vaststellen belastingverordeningen

MEMORIE VAN TOELICHTING. Behorende bij de legesverordening 2015

De tariefsontwikkeling laat dan vanaf 2008 het volgende beeld zien: Belastingjaar Rioolheffing per zelfstandig gedeelte

Onderwerp: Verordeningen gemeentelijke belastingen 2018

Portefeuillehouder: N.R. Werkman Behandelend ambtenaar C.F.M. Veltman, (t.a.v. C.F.M. Veltman)

PARAGRAAF 1 LOKALE HEFFINGEN

Ons voorstel is om de legestarieven dusdanig te verhogen dat extra inkomsten kunnen worden gegenereerd voor een bedrag van ,-.

Onderbouwing afvalstoffenheffing: lastiger dan u denkt!

1 Paragraaf Lokale Tarieven en Belastingen

6 november n.v.t. wethouder A.G.J. Bosch

Afdeling: Gemeentewinkel Leiderdorp, Onderwerp: Actualisering legesverordening + tarieventabel 2014

Bijlage 12 Toelichting aanpassing OZB-tarieven 2012 Bijlage 13 Kostendekkendheid legesverordening, marktgelden en grafrechten 2012

DE PARAGRAAF LOKALE HEFFINGEN: KRIJGT DE GEMEENTERAAD AL HET VEREISTE INZICHT?

Gemeente Albrandswaard Programmabegroting 2017

Aan de raad AGENDAPUNT NR Doetinchem, 28 november 2012 ALDUS VASTGESTELD 6 DECEMBER Belastingverordeningen 2013

VOORBLAD RAADSVOORSTEL

Paragraaf Lokale heffingen

Te nemen besluit: De verordeningen gemeentelijke belastingen en heffingen en de daarbij behorende tarieventabellen voor het jaar 2016 vaststellen.

r GEMEENTE VELSEN gemeenteraad

Raadsvoorstel. Agendanummer: Datum raadsvergadering: Onderwerp: Belasting- en tariefvoorstellen Gevraagde Beslissing:

Raadsvergadering: 17 december 2014 HEEMSTEDE

Inleiding Beleidskader Lokaal belastingbeleid Vaststelling tarieven 2012

Nieuwe voorschriften kostenonderbouwing

\ Raadsvoorstel Zaak 24560

Raadsvergadering 06 december 2012

Raadsvoorstel. Onderwerp Belastingtarieven 2015: legesverordening

Geachte leden van de gemeenteraad,

RAADSBERICHT (voor de leden van de raad en de algemene raadscommissie)

gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 7 november 2017;

Raadsvergadering 10 december R.T.A. Korteland

7 november /59 n.v.t. wethouder A.G.J. Bosch

Datum Forum vergadering : 27 november 2018 Zaaknummer : Datum Raadsvergadering : 10 december : Dhr. H.J. van Wiggen

Voorgesteld besluit Kennisnemen van bijgevoegde gemeentelijke belastingverordeningen met toelichting voor de gemeente Westerkwartier.

Notitie Ontwikkeling van de lokale woonlasten

VOORSTEL AAN DE RAAD. Onderwerp Belastingverordeningen 2012 Volgnr Portefeuillehouder wethouder R. Bergsma

: 27 november 2012 : 10 december : H.T.J. van Beers : L. Evers

Uw raad wordt voorgesteld om de bijgevoegde belastingverordeningen voor 2017 vast te stellen.

Portefeuillehouder: P.E. Broeksma Behandelend ambtenaar C.F.M. Veltman, (t.a.v. C.F.M. Veltman)

J. Goossens raad november 2013

Tarieventabel behorende bij de Legesverordening Publiekszaken Rotterdam 2015

Raadsvoorstel. Onderwerp Belastingtarieven 2015: afvalstoffenheffing en reinigingsrechten

Rekenkamercommissie Noordoost Fryslân

7. PARAGRAAF BELASTINGEN EN TARIEVEN

rioolheffing, afvalstoffenheffing en hondenbelasting

Inleiding Op basis van de lokale paragraaf moeten de belastingverordeningen worden aangepast en voor 2019 worden vastgesteld.

GEMEENTE ROERMOND. Agendapuntno.: Portefeuille: Raadsvoorstelno. 2012/067/1 Datum 3 september Onderwerp: belastingverordeningen 2013

NOORDWIJK. H Gemeente. Agendapunt: 8 (k) Raadsvoordracht. Belastingverordeningen 2014

Raadsvoorstel. 23 oktober Geachte raad,

* * RAADSVOORSTEL. Raadsvergadering van Stuk/nummer Agendapunt 10 december 2013 KNDK/2013/

RAADSVOORSTEL Rv. nr.: B&W-besluit d.d.: B&W-besluit nr.:

Gemiddeld over de drie belastingen/heffingen stijgen de woongerelateerde lasten met 2,4% per huishouden.

Inleiding: Om in 2010 de belastingheffing mogelijk te maken voor de gewijzigde tarieven dienen de verordeningen vastgesteld te worden.

Raadsvergadering 14 december 2017

VERGADERING GEMEENTERAAD 2012

Toelichting BenW-adviesnota

Kostentoerekening en kostendekkendheidspercentage leges 2019 Uren product. Uren taak Totaal Aandeel Lasten Baten Dekking

Raadsbesluit. Raadsvergadering: 20 december ONDERWERP Belastingverordeningen 2018

Onderwerp : Beschikbaar stellen krediet IBAproject

RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT

Spui DJ Den Haag Den Haag. Datum 27 september Registratienummer PBS/ RIS297941

Raadsvoorstel. Agendanummer: Datum raadsvergadering: Onderwerp: Belasting- en tariefvoorstellen Gevraagde Beslissing:

Bijlage agendapunt 9. Vaststelling belastingverordeningen 2010 (afvalstoffenheffing)

Onderwerp: Voorstel tot vaststelling van diverse verordeningen betreffende gemeentelijke heffingen alsmede aanpassing van de tarieven 2016.

GEMEENTE LITTENSERADIEL

Raadsvoorstel. 1. Samenvatting. 2. Voorstel. Agenda nr. 6

Samenvatting: Voorgesteld wordt de Legesverordening met de bijbehorende tarieventabel vast te stellen

VE R G A DE R ING G EMEEN TERA A D 201 0

RIS121988_13-DEC-2004

Aan: de gemeenteraad Vergadering: 28 november 2016

Riedsútstel. Underwerp Hoogte overhead en productieve uren tarievenboek 2013

Onderwerp : Voorstel aanpassing belastingen en tarieven voor het jaar 2006

documentnr.: INT/C/13/03932 zaaknr.: Z/C/13/03990 gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 5 november 2013;

Raadsvoorstel 2004/30

Ontwikkeling van de lokale woonlasten 2018

PROGRAMMABEGROTING

Gelezen het raadsvoorstel van burgemeester en wethouders, nummer Rsl van 18 september 2018

Korte toets. kostentoerekening riool- en afvalstoffenheffing Blaricum

Behandeld door: G.H. Strijbos. Onderwerp: Belastingmaatregelen 2015 (aangepast nav commissie AZ).

VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD

Raadsbesluit. GEMEENTE VELSEN gemeenteraad

Gemeente Delft 13 JA» Raadsvoorstel. Aan de gemeenteraad

Raadsvoorstel OP.16. Vergadering: : 20 december 2016 Agendanummer : Opiniërende vergadering : 6 december 2016 Portefeuillehouder : A.

Transcriptie:

TARIEVENBOEK 2016 Belastingen, leges en overige tarieven voor de gemeente Achtkarspelen Buitenpost, oktober 2015 1

Het kader 3 Inleiding 3 Verhouding begroting en tarievenboek Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Totstandkoming tarievenboek 3 Opbouw tarievenboek 3 Modellen kostenonderbouwing 4 Kostenindeling 4 Toerekenbare kosten 4 Toerekenbare kosten - onderdeel directe kosten 5 Toerekenbare kosten - onderdeel indirecte kosten 5 De producten 8 Algemeen 8 Afvalstoffenheffing 9 Rioolheffing 11 Ontwikkeling lokale lasten 13 Leges WABO 15 Leges burgerzaken 17 Verdeelsleutels 24 Verdeling van diverse toerekenbare kosten 24 Bepaling percentage overhead 2013 25 Opbouw van de perceptiekosten 26 Opbouw van de afvalstoffenheffing 27 Opbouw van de rioolheffing 27 Opbouw van de leges WABO 28 Opbouw leges burgerzaken 29 Samenvatting en voorstel 31 2

Het kader Inleiding Voor u ligt het Tarievenboek 2016. De opbouw van het Tarievenboek 2016 is ongewijzigd ten opzichte van 2015. In dit Tarievenboek is een verdere uitwerking gegeven aan de volgende doelstellingen uit het coalitieakkoord: De gemeentelijke heffingen, rechten en leges zijn in principe kostendekkend; De OZB wordt slechts in uiterste noodzaak meer verhoogd dan de inflatiecorrectie. Het is van belang dat de raad tijdens de behandeling van de begroting weet wat de gevolgen zijn voor de lokale lasten. De wetgever heeft dat vorm willen geven door in de begroting een paragraaf op te nemen voor de lokale lasten. Het tarievenboek kan worden beschouwd als een verdere uitwerking van deze paragraaf. De raad stelt eerst de begroting vast. Daarna stelt de raad de tarieven vast. Mocht de raad de begroting hebben vastgesteld zonder dat dit de bedragen raakt waar het tarievenboek op is gebaseerd, dan kan het tarievenboek in dezelfde vergadering worden vastgesteld, inclusief de bijbehorende verordeningen. Wanneer de raad de begroting heeft vastgesteld en het is duidelijk dat dit wel invloed heeft op het tarievenboek, dan wordt het tarievenboek teruggenomen en bijgesteld om deze in een latere vergadering conform de vastgestelde begrotingsbedragen ter vaststelling de raad aan te bieden. Totstandkoming tarievenboek In het tarievenboek worden kosten die toe te rekenen zijn aan heffingen en leges transparant en helder in beeld gebracht. Op deze manier wordt de raad in de positie gesteld bewuste keuzes te maken wat ze wel en niet willen verhalen in de tarieven. Naast de reden om de raad beter in positie te brengen om zijn tarievenbeleid uit te kunnen voeren heeft een transparante onderbouwing ook een externe werking. De media, het Rijk en jurisprudentie vragen om transparantie. De gemeente moet kunnen uitleggen waar haar tarieven uit bestaan. Opbouw tarievenboek De presentatie van het tarief zal worden voorafgegaan door een beschrijving van de belangrijkste ontwikkelingen op dat gebied en een onderbouwing van het specifieke tarievenbeleid. In het tarievenboek is bij de producten een helder onderscheid gemaakt tussen alle kosten die toerekenbaar zijn en de kosten die verhaalbaar zijn. Kosten zijn toerekenbaar als er een directe relatie ligt met het verstrekte gemeentelijke product. De begrote kosten voor de inzameling van huisvuil zijn bijvoorbeeld toerekenbaar. Niet alle kosten zijn toerekenbaar. De kosten van bezwaar- en beroep zijn bijvoorbeeld verbonden aan het algemene rechtsbeginsel dat iedere burger het recht moet hebben om in bezwaar- of beroep te mogen gaan. De kosten die daaraan verbonden zijn, ook al hebben ze betrekking op het huisvuil, zijn dan niet verbonden aan de verstrekking van het product. De kosten zijn dan niet toerekenbaar. De toerekenbaarheid wordt door het college samengesteld op basis van begroting, wetgeving en jurisprudentie. De verhaalbaarheid is een raadsaangelegenheid. Hierin bepaalt de raad welke toerekenbare kosten in welke mate verhaald kunnen worden door een tarief in rekening te brengen. De hiervoor genoemde kosten over huisvuil zijn toerekenbaar 3

en ook verhaalbaar. De kosten worden immers met het belastingtarief verhaald op de burger. Als gevolg van het coalitieakkoord zullen alle toerekenbare kosten ook worden verhaald in het tarief. Dit houdt in dat sinds 2015 de volledige kwijtschelding in het tarief is meegenomen. Niet elk toerekenbaar bedrag is eenvoudig meetbaar. Soms moet met inschattingen worden gewerkt. Dit doet zich vooral voor bij de bepaling van toerekenbare activiteiten. Deze inschattingen worden u voorgelegd. Ze zijn te vinden in het onderdeel Verdeelsleutels. Deze inschattingen zijn uitgedrukt in percentagecijfers. Door vaststelling geeft u de percentages ook de vereiste autorisatie mee mocht de kostenonderbouwing onderwerp zijn van een gerechtelijk geschil. Modellen kostenonderbouwing De gepubliceerde stappenplannen van de VNG worden als basis genomen voor de kostenonderbouwing van de tarieven. Een stappenplan, het gangbare woord voor model kostenonderbouwing, modelleert en geeft een werkbaar kader om tot een transparant tarief te komen. Helder moet worden aangegeven welke kosten worden gemaakt wanneer de burger een specifieke dienst van de gemeente vraagt. Kosten die daar niets mee te maken hebben mogen ook niet worden toegerekend. Een stappenplan heeft de volgende voordelen: de gemeente heeft een goed inzicht in de eigen processen en de daaraan verbonden kosten; de continuïteit van de jaarlijkse overzichten geeft een goed beeld in de kostenontwikkelingen en de inspanningen van de gemeente; bij bezwaarschriften van burgers en fiscale beroepsprocedures kan worden verwezen naar de openbare kostenonderbouwing. Aparte kostenopstellingen in belastingzaken zijn niet meer nodig, het overzicht volstaat; benchmarking en leereffecten van andere gemeenten zijn eenvoudiger te bereiken; vergelijkingen tussen gemeenten zijn gebaseerd op de echte verschillen tussen gemeenten. Bij publiciteit over verschillen tussen gemeenten zijn de echte feiten goed te achterhalen. Momenteel zijn er vijf stappenplannen gepubliceerd door de VNG. - model kostenonderbouwing leges omgevingsvergunning; - model kostenonderbouwing afvalstoffenheffing; - model kostenonderbouwing rioolheffing; - model kostenonderbouwing lijkbezorgingrechten (voor ons niet van toepassing); - model kostenonderbouwing leges algemene dienstverlening Kostenindeling Toerekenbare kosten Algemeen Toerekenbare kosten zijn die kosten die een directe relatie hebben met de gevraagde dienstverlening. De toerekenbare kosten zijn gebaseerd op de begroting. De toerekenbare kosten bestaan uit de volgende componenten: 1. De directe kosten die staan vermeld op het betreffende product van de begroting. Uitzondering hierbij zijn de personele lasten. Zie hiertoe punt 4, activiteiten. 2. De directe kosten die elders staan binnen de begroting. 3. De indirecte kosten als overhead die rechtstreeks toe te rekenen zijn. Specifiek onderdeel hiervan zijn de perceptiekosten. Onder perceptiekosten 4

wordt verstaan de kosten die zijn gemoeid met de heffing en invordering van belastingen. 4. De kosten van personele activiteiten die rechtstreeks toe te rekenen zijn. De componenten worden hieronder nader uitgelegd. Begrippen In bedrijfseconomische zin spreekt men over indirecte kosten wanneer men overhead bedoelt. Dit zijn de kosten die niet rechtstreeks op een product worden verantwoord. Echter, de wetgever bedoelt bij de bepaling van de belastingtarieven daar wat anders mee. Indirecte kosten zijn dan kosten die in dit verband in een verder verwijderd verband staan tot de gevraagde dienstverlening. Deze kosten mogen niet worden meegenomen in het tarief. Kosten van overhead zijn in dit kader te beschouwen als directe kosten. Voorbeeld: kosten van vakliteratuur worden in bedrijfseconomische zin als indirect beschouwd, in belastingtechnische zin zijn ze gemaakt omdat de dienst is gevraagd en verleend en worden ze daarom dan ook als direct gekwalificeerd. In het vervolg wordt zoveel mogelijk gesproken met de term toerekenbare kosten, ongeacht of deze een direct of een indirect karakter heeft in bedrijfseconomische zin. Toerekenbare kosten - onderdeel directe kosten Naast de kosten die direct op het product van de begroting zijn verantwoord, zijn dit kosten die in een ander product staan. Als bekende voorbeelden kunnen worden genoemd, de kosten van straatvegen, BTW en perceptiekosten. Toerekenbare kosten - onderdeel indirecte kosten Dit onderdeel bestaat uit twee componenten: 1. Overhead; hieronder wordt in dit verband verstaan de toerekenbare kosten van algemeen ondersteunende kosten. Hierbij kan worden gedacht aan de kosten van bijv. huisvesting, interne faciliterende diensten en automatisering. Deze kosten worden uitgedrukt in een opslagpercentage op het directe uurloon. 2. De kosten van personele activiteiten die rechtstreeks toe te rekenen zijn; deze kosten worden uitgedrukt in een aantal uren vermenigvuldigd met een uurloon inclusief een opslagpercentage als bedoeld in lid 1. Component 1: overhead Voor de toerekenbaarheid van de overhead naar tarieven is het van belang of de kosten zijn gemaakt omdat de dienst is gevraagd en verleend. De toerekenbaarheid kan op twee manieren worden bepaald: op een positieve of op een negatieve manier. Wij hebben voor de negatieve wijze gekozen. Alles wat redelijkerwijs niet toerekenbaar is, wordt gemotiveerd en vastgelegd. Alles wat resteert is in principe wel toerekenbaar. We hebben hiervoor gekozen omdat de criteria waarom niet toegerekend mag worden helder zijn: alles wat niet in relatie staat tot de gevraagde dienst of betrekking heeft op bestuur, beleid, bezwaar- en beroep, of handhaving, kan niet worden toegerekend. Zo staat bijvoorbeeld het Onderwijsbeleid nooit in relatie tot een gevraagde dienst en wordt de griffie uitgezonderd, omdat zij in relatie staat tot het bestuur. Deze uitzonderingsgronden zijn in de loop der jaren door jurisprudentie tot stand gekomen. In de paragraaf verdeelsleutels is dit op detailniveau uitgewerkt. Op dit detailniveau zijn keuzes gemaakt op basis van goed doordachte inschattingen. Het is van belang dat deze worden vastgelegd en worden vastgesteld door de gemeenteraad. Hiermee verkrijgt de inschatting de vereiste legitimatie om in een tarief naar redelijkheid te worden toegepast. Wanneer een rechter daar in een beroepszaak anders over denkt dan mag hij dat zeggen, maar dan leidt een dergelijke uitspraak altijd tot een proportionele aanpassing van het tarief. Wanneer de gemaakte keuzes 5

niet worden vastgelegd zal de rechter de betreffende verordening onverbindend verklaren. De roep om meer transparantie neemt toe en de rechter toetst in toenemende mate de redelijkheid van de kostenonderbouwing. De maatstaf van beoordeling zijn de salariskosten van iedereen die geen onderdeel uitmaakt van de overhead. Alles wat daarbij niet is uitgezonderd kan in redelijkheid worden toegerekend. Het resultaat van deze berekeningswijze is 18,28%. Voor een onderbouwing van dit percentage wordt verwezen naar de paragraaf verdeelsleutels, onderdeel B. Het percentage dat hierboven is berekend, is vervolgens in relatie gebracht met de overhead. De aldus berekende toerekenbare overhead is uiteindelijk uitgedrukt in een opslagpercentage van de toerekenbare directe salariskosten. Dit opslagpercentage is voor 2016 berekend op 57,66%. De perceptiekosten, de kosten van heffing en inning van belastingen en rechten, maken geen onderdeel uit van de overhead. Gelet op het karakter van deze kosten zijn deze evenredig toegerekend naar afvalstoffenheffing, rioolheffing en OZB. Component 2: de kosten van personele activiteiten die rechtstreeks toe te rekenen zijn Alleen die kosten kunnen worden toegerekend wanneer er een dienst is gevraagd en is verleend. Met dit criterium worden de personele activiteiten op toerekenbaarheid doorgelicht. De wetgever heeft bepaald dat de volgende activiteiten worden uitgesloten van toerekening: beleid, handhaving, bezwaar- en beroep en algemene inspraak. Het aantal uren dat wel toe te rekenen is, wordt met een nader te bepalen uurloon doorbelast. Om een prognose te maken van het aantal toe te rekenen uren wordt het laatste volledige jaar genomen waarover tijd is geschreven. Voor het tarievenboek 2016 is daarom het basisjaar 2014. Op basis van dit jaar wordt een inschatting gemaakt van de activiteiten voor het komende jaar. Ook voor dit onderdeel geldt dat er een grens is tot waar deze uren geheel zuiver kunnen worden bepaald. Een dergelijke grens doet zich bijvoorbeeld voor bij de bepaling van de activiteit leiding geven. Alleen wanneer leiding geven aansturing betekent, zijn de uren toerekenbaar. Het overige is niet toerekenbaar. Hier wordt de leidinggevende naar gevraagd. Zijn inschatting is bepalend voor de mate van toerekening. Het gaat er om dat de zaken transparant en controleerbaar worden vastgelegd. Bij een fulltime formatieplaats geldt voor de gemeente een 36-urige werkweek. Op basis van een 36 urige werkweek is het aantal beschikbare uren voor een geheel kalenderjaar, uitgaande van 52 weken, 1.872 uren. Het gemeentelijk urenregistratiesysteem geeft een gemiddelde aan van 21,7% improductieve uren. In eerste instantie wordt bij de berekening van dit percentage rekening gehouden met de beschikbare uren voor feestdagen, vakantiedagen en o.a. ziekte. Daarnaast zijn er een aantal uren noodzakelijk voor intern overleg, werkbegeleiding, studie en opleiding, persoonlijke administratie etc. Met een beperkte marge blijven er dan afgerond 1.400 uren over die per volledige formatieplaats productief kunnen worden ingezet. De aantallen uren worden vermenigvuldigd met een uurloon. Het uurloon bestaat uit de directe loonkosten en het vastgestelde opslagpercentage voor de overhead. De directe loonkosten bestaan uit drie groepen. Iedere groep is samengesteld met toepassing van een werkgeverslast van 40% en op basis van 1.400 uur per jaar. Zo kan de volgende indeling met de volgende tarieven voor 2015 worden weergegeven: - de schalen 4 t/m 6; 29,43 - de schalen 7 t/m 8 38,36 - de schalen 9 t/m 12 53,08 6

Deze uurtarieven worden jaarlijks vastgesteld. Het percentage overhead is voor 2016 berekend op 57,66%. Voor de berekening zie de beschrijving in de paragraaf Component 1: overhead. Daarnaast worden de verdeelsleutels voor directe kosten, voor perceptiekosten en voor activiteiten telkens voor drie jaar vastgesteld. De verdeelsleutels waren vastgesteld voor de jaren 2013 2015. In 2014 zijn de verhoudingen voor de kwijtschelding aangepast op basis van de werkelijkheid. Omdat de verdeelsleutels nog ongewijzigd zijn zullen ze ongewijzigd blijven in 2016. Afspraak 1. De uurtarieven 2016, inclusief 57,66% overhead als volgt vast te stellen: de schalen 4 t/m 6 46,40 de schalen 7 t/m 8 60,50 de schalen 9 t/m 12 83,70 7

De producten Algemeen De volgende producten zijn in het tarievenboek 2016opgenomen: - Afvalstoffenheffing - Rioolheffing - Leges WABO - leges Burgerzaken Kwijtschelding voor minima wordt verleend voor de tarieven voor afvalstoffenheffing en rioolheffing. Dit hoofdstuk heeft tevens een paragraaf met de ontwikkeling van de totale lokale lasten. 8

Afvalstoffenheffing Heffingsmaatstaf De maatstaf van heffing voor de afvalstoffenheffing is het feitelijk gebruik van een perceel ten aanzien waarvan ingevolge de Wet milieubeheer een verplichting tot het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen geldt. De heffing wordt geheven naar een éénpersoonshuishouden en een meerpersoonshuishouden. Lang geleden is door de raad een keus gemaakt om de tarieven van een éénpersoonshuishouden 70% te laten bedragen van het tarief voor een meerpersoonshuishouden. Achtergrond van deze gedachte is dat voor een éénpersoonshuishouden weliswaar dezelfde diensten worden verricht als voor een meerpersoonshuishouden, maar dat het aantal ingezamelde kilo s tussen beide huishoudens over het algemeen onderscheidend is. Vrijstellingen Er zijn geen specifieke vrijstellingen. Kwijtschelding Kwijtschelding is mogelijk. De gemeente gaat uit van de ruimste toegestane mogelijkheden als het gaat om verlening van kwijtschelding. Dit houdt in dat er kwijtschelding wordt verleend aan belastingschuldigen die een inkomen hebben dat op of onder 100 procent van de bijstandsnorm ligt. Hiermee worden de minima meer ontlast. Kostendekkendheid In voorliggende begrotingsjaren is nadrukkelijk gekeken naar de optelsom van afvalstoffenheffing, rioolheffing en OZB om een evenwichtig lokale lasten beleid vorm te geven. Hierbij werden de tarieven van afval- en rioolheffing kunstmatig laag gehouden om een zo'n groot mogelijke opbrengst van de OZB te genereren. Het zogenaamde hefboomeffect. Het tekort op de afvalstoffenheffing en rioollasten werd daarbij gedekt door een onttrekking uit de reserve. Deze reserve is bij een gelijkblijvende systematiek binnen en aantal jaren uitgeput waardoor er een groot dekkingstekort ontstaat. In het kader van structureel financieel gezond beleid acht het college dit niet wenselijk. De tarieven van afval- en rioolheffing zullen volledig kostendekkend worden gemaakt. Om de burger niet in een keer te belasten met het verschil tussen het kostendekkend tarief en het huidige tarief, zal er in de komende vier jaar een korting worden gegeven op de heffingen. Deze korting wordt in de komende vier jaar afgebouwd. In 2015 is hiermee begonnen. In 2016 volgt de tweede stap en stijgt de kostendekkendheid verder naar 99%. Autonome groei De verwachting is dat het aantal meerpersoonshuishoudens in 2016 nagenoeg gelijk zullen zijn als in 2015. Daarentegen wordt er bij de éénpersoonshuishoudens een autonome groei verwacht van circa 60 huishoudens.de trend is dat er minder extra containers worden gebruikt. Vanaf 2014 daalt dit met ca 5 containers per jaar. Nieuwe tarief De toerekenbare kosten zijn ten opzichte van 2015 op de inflatie na gelijk gebleven. In het totaal aantal huishoudens is slechts een lichte stijging. De afvalstoffenheffing zal derhalve slechts stijgen met een inflatie van 0,75%. Zoals bij de kostendekkendheid al werd gemeld wordt de korting die in 2015 is gegeven afgebouwd. In 2015 was de korting 1,3% op de afvalstoffenheffing, in 2016 wordt de korting 0,86%. De toerekenbare kosten van afval is voor 2016 3.059.626. Dit is op de inflatie na gelijk aan de toerekenbare kosten van 2015. Het tarief van de Omrin voor het restafval is gelijk gebleven ten opzichte van 2015. 9

Activiteit Inzameling Toerekening en verhaalbare kosten 2016 Personele kosten; activiteiten 184.591 Inzameling huisvuil 500.216 Inzameling glas 28.194 Inzamelen oud papier 144.110 Inzamelen kunststoffen 285.120 Inzameling milieustraat 229.321 Inzameling grof huishoudelijk afval 58.589 Inzameling klein chemisch afval 29.143 Gescheiden inzameling 57.337 Straatvegen 18.860 Verwerking Overslag- en transportkosten Verwerkingskosten 1.013.880 Opbrengsten -454.830 Composteringsterrein 149.410 Communicatie Overige communicatiekosten (materiaal, advertentie) 6.529 Overig Perceptiekosten directe kosten 27.799 Perceptiekosten; activiteiten 101.749 Kwijtschelding 162.027 Toerekenbare BTW 517.581 Totaal lasten exclusief mutatie reserve 3.059.626 Onttrekking/toevoeging reserve -26.266 Totaal lasten inclusief mutatie reserve 3.033.360 Tarief afvalstoffenheffing Aantal Tarief 2016 Teruggaaf 2016 Nettotarief 2016 Nettotarief 2015 Meerpersoonshuishoudens 8.158 292,08 2,52-289,56 286,56 Eenpersoonshuishoudens 3.254 204,48 1,80-202,68 200,52 Extra containers 79 146,04 1,32-144,72 143,28 10

Rioolheffing Heffingsmaatstaf De rioolheffing is een directe belasting ter bestrijding van de kosten die voor de gemeente verbonden zijn aan de bewerking van het afvalwater, het hemelwater en het grondwater. Vrijstellingen De belasting wordt niet geheven over: a. garageboxen b. loodsen, trafo s en ongebouwde percelen, die geen directe aansluiting hebben op het rioolbuizenstelsel Kwijtschelding Kwijtschelding is mogelijk. De gemeente gaat uit van de meest ruime toegestane mogelijkheden als het gaat om verlening van kwijtschelding. Dit houdt in dat er kwijtschelding wordt verleend aan belastingschuldigen die een inkomen hebben dat op of onder 100 procent van de bijstandsnorm ligt. Hiermee worden de minima meer ontlast. Beleid De taken en verplichtingen die de gemeente heeft op het gebied van riolering, zijn van oudsher vastgelegd in de Wet milieubeheer. Daarnaast is per 1 januari 2008 de Wet Gemeentelijke watertaken van kracht. Binnen deze kaders zijn beperkte beleidskeuzes mogelijk. Deze zijn door de raad op 3 februari 2011 vastgesteld in het verbreed Gemeentelijk Riolerings Plan (GRP) 2010-2014. Het GRP richt zich, naast het operationeel beheer, op de invulling van de nieuwe watertaken en het voorkomen van wateroverlast. Voor 2016 vullen we de taken op het gebied van riolering in conform dit GRP, door deze te extrapoleren. Momenteel wordt gewerkt aan het opstellen van een nieuw GRP 2016-2020. Zodra het nieuwe GRP is vastgesteld door de gemeenteraad zullen de financiële aanpassingen worden doorgevoerd door middel van een begrotingswijziging en zullen in de rioolheffing 2017 worden verwerkt. Kostendekkendheid In voorliggende begrotingsjaren is nadrukkelijk gekeken naar de optelsom van afvalstoffenheffing, rioolheffing en OZB om een evenwichtig lokale lasten beleid vorm te geven. Hierbij werden de tarieven van afval- en rioolheffing kunstmatig laag gehouden om een zo'n groot mogelijke opbrengst van de OZB te genereren. Het zogenaamde hefboomeffect. Het tekort op de afvalstoffenheffing en rioollasten werd daarbij gedekt door een onttrekking uit de reserve. Deze reserve is bij een gelijkblijvende systematiek binnen en aantal jaren uitgeput waardoor er een groot dekkingstekort ontstaat. In het kader van structureel financieel gezond beleid acht het college dit niet wenselijk. De tarieven van afvalen rioolheffing zullen volledig kostendekkend worden gemaakt. Om de burger niet in een keer te belasten met het verschil tussen het kostendekkend tarief en het huidige tarief, zal er in de komende vier jaar een korting worden gegeven op de heffingen. Deze korting wordt in de komende jaren afgebouwd. Nieuw tarief De toerekenbare kosten zijn ten opzichte van 2015 met 2,5% gestegen. In het totaal aantal rioolaansluitingen is ook een lichte stijging. De rioolheffing zal derhalve stijgen met 1,8%. Zoals bij de kostendekkendheid al werd gemeld wordt de korting die in 2015 is gegeven afgebouwd. In 2015 was de korting 9% op de rioolheffing, in 2016 wordt de korting 6,6%. 11

Activiteit Toerekening en verhaalbare kosten 2016 Vervanging, aanleg en verbetering personele lasten 305.109 kapitaallasten 1.458.720 Onderhoud en reparatie onderhoud drukriolering 29.798 beheer en onderhoud riolering 82.906 afvoer rioolslib 5.018 abonnementen storingsmelders 14.335 onderhoud en vervanging kolken 71.729 tractie 32.936 pompen en gemalen 13.885 electriciteit en overige kosten pompen/gemalen 30.071 aanschaf apparatuur en gereedschappen 13.729 onderhoud IBA's 52.974 straatvegen 113.158 onderhoud bermsloten 16.190 onderhoud bergbezinkingsbassins 22.018 vergoeding beheer en onderhoud (WSF) -40.154 baggeren en hekkelen v sloten en vijvers 22.753 Begeleiding en opdrachtgeving planvorming en onderzoek GRP 67.648 Overig perceptiekosten directe kosten 27.799 perceptiekosten; activiteiten 81.193 belastingen, bijdragen en contributies 4.233 kwijtschelding 119.213 toerekenbare BTW 151.135 Totaal lasten exclusief mutatie voorziening 2.696.396 onttrekking/toevoeging voorziening -177.464 Totaal lasten inclusief mutatie voorziening 2.518.932 Tarief rioolheffing Aantal Tarief 2016 Teruggaaf 2016 Nettotarief 2016 Nettotarief 2015 aantal rioolaansluitingen 11.349 230,16 15,12-215,04 205,68 aantal IBA's 365 230,16 15,12-215,04 205,68 12

Ontwikkeling lokale lasten Eén van de belangrijkste doelstellingen voor de nieuwe raadsperiode is om een beheerste ontwikkeling van de lokale lasten te realiseren. Dit houdt in dat: gemeentelijke heffingen, rechten en leges in principe kostendekkend zijn; slechts in uiterste noodzaak de OZB meer zal worden verhoogd dan de inflatiecorrectie. De beweging in de begroting om doelstellingen te realiseren is leidend. Dat dit dient te gebeuren zonder OZB-verhoging, is een nadrukkelijk streven. Slechts in uiterste noodzaak, als de beweging daar aanleiding voor geeft, zal de OZB worden verhoogd. In de voorgaande paragrafen zijn de tarieven voor afvalstoffenheffing en rioolheffing afzonderlijk uitgewerkt. In deze paragraaf staan deze in samenhang tot elkaar bij de weergave van de gemiddelde woonlasten bij een meerpersoonshuishouden. Tarief 2015 Tarief 2016 Korting 2016 Nettotarief Stijging Netto stijging Afvalstoffenheffing * 286,56 292,08-2,52 289,56 0,75% 1,05% Rioolheffing 205,68 230,16-15,12 215,04 1,80% 4,55% OZB-eigenaren** 279,32 280,02 280,02 0,25% 0,25% Totaal 771,56 802,26-17,64 784,62 0,87% 1,69% * Betreft meerpersoonshuishouden ** Betreft de OZB bij een gemiddelde waarde in 2012 van 190.000 OZB Vorig jaar hebben we in de begroting een extra bedrag opgenomen van 20.000,-- ter dekking van de stijgende proceskostenvergoedingen. Dit bedrag komt overeen met 0,5% van de OZB-opbrengst. Deze proceskosten werden hoofdzakelijk vergoed aan No Cure No Pay Bureaus. In 2016 wordt dan ook ingestoken op nog een besparing van 20.000, wederom 0,5% van de OZB-opbrengst. Gelet op de bereikte vermindering van het aantal bezwaren kan de toegezegde vermindering zonder meer worden nagekomen. Waar we echter geen rekening mee hielden waren de onvoorziene kosten voor de fase na bezwaar; de fase van beroep. Deze kosten blijken hoog te zijn. Of en in welke mate de kosten voor de fase van beroep het begrotingsjaar 2016 zal beinvloeden is op dit moment nog niet bekend en dus niet verwerkt in de begroting 2016. Om bovengenoemde redenen zal de OZB stijgen met 0,25%. Vergelijk met andere gemeenten In 2015 is op basis van monitoring van het instituut Coelo, de lokale lastendruk van de gemeente Achtkarspelen ten opzichte van andere gemeenten weer in beeld gebracht. Door de doelen van het coalitieakkoord, het kostendekkendmaken van de leges en de OZB niet meer te laten stijgen dan de inflatie, zijn we in 2015 gezakt naar plaats 283. De lokale lasten stijgen in 2016 met 1,7%, wederom meer dan de inflatie. De verwachting is dat de gemeente Achtkarspelen derhalve weer zal zakken in de lijst in 2016. 13

Gemeente naar rangschikking* 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 AA en Hunze 343 260 218 174 155 121 99 94 Achtkarspelen 275 254 253 249 255 223 186 283 Dantumadeel 228 162 142 77 95 65 62 79 De Marne 302 278 308 317 362 383 369 365 Dongeradeel 19 31 40 129 200 186 189 218 Ferwerderadiel 270 272 264 287 238 258 254 298 Grootegast 184 183 229 228 201 198 168 288 Kollumerland 103 112 127 125 123 148 181 235 Ooststellingwerf 262 274 239 190 139 146 92 93 Opsterland 215 171 100 133 79 145 135 nb Tytsjerksteradiel 54 121 125 170 172 202 220 197 Zuidhorn 92 98 114 141 180 254 180 175 * plaats 1 heeft de laagste lasten Macro-economische norm Het Rijk stelt jaarlijks een macro-economische norm vast waar het totaal van alle gemeenten binnen moet blijven. Wanneer de norm wordt overschreden dan heeft dat invloed op de uitvoering van het monetaire beleid van het Rijk dat aan strenge Europese afspraken is onderworpen. Het Rijk kan dan met nadere maatregelen komen. In het Bestuurlijk overleg financiële verhoudingen is afgesproken de macronormsystematiek in 2016 te continueren. De overschrijding van de macronorm in 2015 van 1,17% zal in mindering worden gebracht op de macroruimte in 2016. De eerder vastgestelde macronorm in 2016 van 2,74% wordt hiermee teruggebracht naar 1,57%. Daarnaast is in het Bofv afgesproken dat gemeenten een gemeentelijk belastingplan opstellen, waarin op een transparante wijze de onderbouwing en de jaarlijkse mutaties van de gemeentelijke belastingen wordt opgenomen. Dit is in lijn met de voorgenomen wijzigingen van het BBV op dit punt. De stijging van 0,25% voor de OZB voor onze gemeente is onder deze norm. 14

Leges WABO De leges WABO zijn bedoeld om de kosten in rekening te brengen die de gemeente maakt om een omgevingsvergunning te behandelen. De maatstaf Een omgevingsvergunning kan bestaan uit de onderdelen aanleggen, brandveilig gebruik, kappen, monument, bouwen, planologisch en civiel-en energietechnisch. De maatstaf voor de leges op de onderdelen bouwen en civiel-en energietechnische vergunningen is de hoogte bouwkosten. Het onderdeel bouwen is hiervoor ingedeeld in 7 categorieën. Voor de overige onderdelen wordt een vast bedrag per vergunning in rekening gebracht. Het onderdeel algemeen is op alle vergunningen van toepassing en wordt per vergunning, ongeacht het aantal onderdelen, in rekening gebracht. Rekenmodel Op de volgende bladzijde is het model voor het berekenen van de leges WABO weergegeven. Het model is als volgt opgebouwd: In de eerste kolom worden de onderdelen genoemd die binnen de omgevingsvergunning bestaan. Het onderdeel Algemeen is op elke vergunning van toepassing. Eén vergunning kan uit meerdere onderdelen bestaan. Planologisch is gespecificeerd naar: Projectbesluit en Kruimelgeval/Binnenplans. In het deel Toerekenbaarheid worden de tarieven bepaald op basis van de meest recente informatie van een verslagjaar. Voor 2016 is dat het jaar 2014. De kolommen geven de volgende informatie: De verwachte totale lasten voor 2016; Het aantal vergunningen in 2014; De totale opbrengst van de leges berekend met het aantal vergunningen in 2014 en de legestarieven van 2015. Het deel Verhaalbaarheid is van toepassing op de nieuwe leges voor 2016. In dit deel is het veld "Verhoging leges" een variabele. Met de gewenste tariefstijging wordt de opbrengst leges weergegeven op basis van de in 2016 verwachte vergunningen. Toerekenbaarheid Verhaalbaarheid Huidige lasten en leges op basis van toerekenbaarheid Geraamde overige lasten 2016 Lasten per vergunning 2016 # vergunn ingen 2014 Verwachte vergunning en Toerekening personeel 2016 Totaal lasten 2016 Opbrengst leges Huidige met tarief 2015 leges 2015 Werkelijke leges Opbrengst leges Algemeen 26.095 16.214 42.309 231,20 183 25.254,00 138,00 192 139,05 26.718,46 Aanleggen 1.248 1.032 2.280 570,09 4 1.208,00 302,00 4 304,30 1.277,91 Brandveilig gebruik 6.101 1.032 7.133 1.783,21 4 5.904,00 1.476,00 4 1.487,10 6.245,69 Kappen 15.044 1.032 16.076 232,99 69 14.559,00 211,00 72 212,60 15.401,60 Monument 179 0 179 178,76 1 173,00 173,00 1 174,30 183,01 Bouwen 314.989 21.701 336.690 2.570,16 131 383.406,87 2.926,77 138 2.344,42 322.475,31 Planologisch 2.064 0,00 Projectbesluit 51.530 1.693 53.223 5.913,68 9 49.869,00 5.541,00 9 5.582,60 52.755,17 kruimelgeval/binnenplans 17.707 372 18.078 322,83 56 17.136,00 306,00 59 308,30 18.127,75 Overig 1) 802 802 200,46 4 776,00 194,00 4 195,50 820,91 Civiel- en energietechnisch 22.395,00 Totaal: 433.695 43.076 476.771 1.334 498.286 1.252 1.194 466.401 Kostendekkendheid 89,5% Verhoging leges 0,75% 1) Vergunningen betreft: Flora- en Faunawet, Natuurbescherming, Andere activiteiten, verklaring van geen bedenkingen, overschrijving omgevingsvergunning, niet benoemde beschikkingen, het buiten behandeling laten, beoordeling bodemrapport Nieuwe leges De leges van het onderdeel bouwen wordt in de verdeelsleutels gespecificeerd. Voor civieltechnische bouwwerken worden een percentage van 0,43% gerekend. Kostendekkendheid De toerekenbare kosten voor 2016 zijn geschat op 476.771. De opbouw van deze kosten staat in de Verdeelsleutel 'Opbouw van de leges WABO'. Er kan ca 44.000 minder kosten worden toegerekend dan voor 2015. De reden hiervan is de verlaging van de bijdrage aan de FUMO ad 20.000 en er zijn geen transitiekosten meer voor Hus en hiem ad 8500. Het overige verschil komt doordat er meer vergunningvrij is gemaakt. De vergunningen zijn vervangen door meldingsplicht, zoals sloopmeldingen en gebruiksmeldingen. 15

De tarieven in 2016 zullen worden verhoogd met de inflatie van 0,75%. Er wordt verwacht dat het aantal vergunningen in 2016 5 procent meer zal zijn dan in 2014. De opbrengst voor 2016 wordt hiermee 466.401. De nieuwe leges zorgen voor een kostendekkendheid van 89,5%. De verwachting is dat de gemiddelde bouwleges in 2016 lager zullen zijn dan in 2015. De oorzaak hiervan is dat er meer kleinere bouwvergunningen worden aangevraagd dan in de prognose werd verwacht. 16

Leges burgerzaken Inleiding In het Tarievenboek 2014 is een begin gemaakt met het transparant in beeld brengen van de leges Burgerzaken. Er is begonnen met het berekenen het rijbewijs, de reisdocumenten en het huwelijk/geregistreerd partnerschap. Vorig jaar zijn daar de berekeningen van de kansspelen, de winkeltijdenwet, de marktstandplaatsen en de verklaring omtrent gedrag aan toegevoegd. De toevoegingen die voor dit jaar op de planning stonden zijn helaas niet gelukt. Deze producten zullen in 2016 worden toegevoegd. Planning De producten van Titel 1 van de legestabel, waaronder de producten burgerzaken, worden gefaseerd toegevoegd aan het Tarievenboek. Zoals hierboven genoemd stond dit jaar de producten onder het kopje december 2015 op het programma om toe te voegen, dit is echter niet gelukt. Dit deel van de planning schuift daarom met een jaar op. December 2013 Huwelijk en geregistreerd partnerschap Paspoorten en Nederlandse identiteitskaart Rijbewijzen December 2014 Loterij- en prijsvraagvergunning Ontheffing op basis van Winkeltijdenwet Vergunning aanwezgheid speelautomaat Vergunning op basis van marktverordening Verklaring omtrent gedrag Waarmerken naturalisatie December 2015 Abonnement raadsvergadering Afschriften kadaster Afschriften van verordeningen Afschriften wkpb-register Nasporing uit gemeentelijk archief Vergunning verhuur leegstaande ruimte Verstrekken begroting December 2016 Gehandicaptenparkeerkaart Kopie en publicatiekosten Melding telecommunicatiewet Ontheffing voertuigreglementen Uittreksel GBA Kostentoerekening Net als bij de andere onderdelen in het Tarievenboek zijn er kosten toegerekend die een directe relatie hebben met de gevraagde dienstverlening. Voor burgerzaken is een onderscheid te maken naar directe kosten (de kosten die direct terug te vinden zijn in de begroting) en indirecte kosten (de overhead). In de meeste gevallen zijn de directe kosten van toepassing op alle diensten die burgerzaken verleend. Het gaat hierbij om kosten als automatisering en kosten voor het voeren van de bevolkingsadministratie. Deze kosten zijn naar rato van het totaal aantal diensten dat burgerzaken verleend toegerekend aan de betreffende dienstverlening. Hierbij is een factor 0,5 gebruikt voor diensten die in verhouding weinig tijd kosten. De berekening hiervan en het aantal bezoekers staan in de verdeelsleutels. Bij het huwelijk zijn de kosten van de Trouwzaal toegerekend, dit bedrag is bepaald door het oppervlakte van de Trouwzaal uit te drukken in een percentage van het totale gemeentehuis. 17

Daarnaast worden de kosten van personele activiteiten die rechtstreeks toe te rekenen zijn aan de dienst in beeld gebracht. De activiteiten worden uitgedrukt in een aantal minuten die worden vermenigvuldigd met het uurloon. Het uurloon is inclusief een opslagpercentage voor de overhead. De kostentoerekening per product wordt na uitleg van de kostendekkendheid nader toegelicht en uitgewerkt. Kostendekkendheid Het uitgangspunt van de raad voor het tarievenbeleid is 100% kostendekkendheid. In de tariefstellingen is de gemeente bevoegd te variëren. Voorwaarde is wel dat de gemeente per titel geen winst mag maken. Europese regelgeving heeft aangegeven dat dit per titel van de legestabel moet worden uitgewerkt. In onderstaand overzicht wordt per product de kosten en opbrengsten in beeld gebracht met de tarieven voor 2016: Product Rijksleges Kostprijs Legestarief Kostendekkendheid Aantal 2016 Kosten 2016 Opbrengst 2016 Saldo Paspoorten 37,39 65,73 68,30 103,9% 1.558 102.407 106.411-4.004 Paspoorten<18 21,36 49,70 52,10 104,8% 275 13.668 14.328-660 NIK 30,11 50,48 54,00 107,0% 2.854 144.070 154.116-10.046 NIK<18 5,34 25,19 28,90 114,7% 371 9.345 10.722-1.376 Huwelijk 483,43 310,60 64,2% 110 53.177 34.166 19.011 Rijbewijzen 9,77 45,04 39,25 87,1% 2.433 109.582 95.495 14.087 Loterij- en prijsvraagvergunning 15,47 20,10 129,9% 14 217 281-65 Speelautomaat 2 83,70 97,25 116,2% 20 1.674 1.945-271 Winkeltijdenwet 34,88 35,25 101,1% 12 419 423-4 Marktstandplaatsen 55,80 20,65 37,0% 60 3.348 1.239 2.109 Verklaring omtrent gedrag 22,72 37,45 30,30 80,9% 575 21.534 17.423 4.111 Totaal Kostendekkendheid 459.441 436.549 22.892 95% Uit het overzicht blijkt dat de optelsom van de leges 95% kostendekkend is. Alle tarieven zijn met 0,75% inflatie verhoogd. Voor de rijbewijzen en reisdocumenten wordt door het Rijk maximum tarieven bepaald. Deze tarieven zijn echter nog niet bekend. Het Rijk komt daar vaak heel laat mee. De kostendekkendheid voor 2016 is daarom gebaseerd op het huidige maximum tarief gecorrigeerd met de inflatiecorrectie van 0,75%. Zodra de nieuwe maximum tarieven bekend zijn wordt de kostendekkendheid opnieuw berekend. Mocht de kostendekkendheid met de nieuwe tarieven meer zijn dan 100% wordt u hiervan op de hoogte gesteld. Zijn de tarieven lager dan komen die tarieven in plaats van de vastgestelde tarieven. Hiervoor is bij rijbewijzen en reisdocumenten de volgende bepaling in de legestabel opgenomen: "Indien het Ministerie van Binnenlandse Zaken lagere tarieven vaststelt dan in dit hoofdstuk vermeld, dan komen die tarieven in de plaats van onderstaande tarieven." 18

Aantal per jaar Gem. tijd (min.) Huwelijk/ Geregistreerd partnerschap Uurta Verhaalbare Totale tijd (min) rief Kosten Gemengde activiteit Toerekening kosten Kosten per huwelijk/ondertou w Activiteit Toelichting Telefonie Vraag beantwoord ondertrouw/huwelijk. 19 4,3 81,7 46,40 63,18 Nee 100% 63,18 Afspraak incl. info ondertrouw/huwelijk. 1 9,9 9,9 46,40 7,66 Nee 100% 7,66 Notitie ondertrouw/huwelijk. 29 5,00 145 46,40 112,13 Nee 100% 112,13 Belt terug ondertrouw/huwelijk. 24 3,70 88,8 46,40 68,67 Nee 100% 68,67 Doorverbonden ondertrouw/huwelijk. 205 3,80 779 46,40 602,43 Nee 100% 602,43 854,07 Alle huwelijken 5,69 Balie/KCC Ondertrouw 134 30 4.020 46,40 3.108,80 Nee/KCC 100% 3.108,80 Kosteloze huwelijken 50 20 1.660 46,40 1.283,73 Ja Kcc/Backoffice 100% 1.283,73 Melden receptie/ klantenzuil 134 2 268 46,40 207,25 Nee KCC 100% 207,25 Verstrekken inform. aan loket/ terugsturen/nieuwe afspraak.10 15 150 46,40 116,00 Nee KCC 100% 116,00 Verstrekken telefonische informatie + maken afspraak KCC/BZ 205 10 2.050 46,40 1.585,33 Ja KCC/Backoffice 100% 1.585,33 6.301,12 4.715,79 Alle huwelijken 31,44 Werkzaamheden bode 84 60 8.040 46,40 6.217,60 Nee 100% 6.217,60 Testen muziek 50 5 300 46,40 232,00 Nee Backoffice 100% 232,00 Schoonmaak + voorbereiding door bode/gastvrouw 84 10 1.340 46,40 1.036,27 Nee 100% 1.036,27 7.485,87 Betaalde huwelijken 68,05 Backoffice Huwelijksvoltrekking door trouwambtenaar 87,04 100% 87,04 Betaalde huwelijken 87,04 Reiskosten trouwambtenaren 70,00 100% 70,00 Betaalde huwelijken 0,64 Voorbereiden/afhandelen huwelijken backoffice 134 40 5.360 60,50 5.404,67 Nee Backoffice 100% 5.404,67 Verwerken annuleringen 4 30 120 60,50 121,00 100% 121,00 26.955,56 Alle huwelijken 179,70 Aanpassen kassasysteem/backoffice 1 10 10 60,50 10,08 Nee Backoffice 100% 10,08 Contact trouwambtenaren 200 5 670 60,50 675,58 Nee Backoffice 100% 675,58 Aanwijzen alternatieve locatie 3 120 360 60,50 363,00 Nee P en O 100% 363,00 Uitbetalen trouwambtenaren P en O 12 30 360 60,50 363,00 100% 363,00 Onderhoud website trouwambtenaren 3.000 60,50 3.025,00 100% 3.025,00 4.436,67 Betaalde huwelijken 40,33 Automatisering Ja, toerekening op basis van aantal bezoekers naar product 132,97 Alle huwelijken 0,89 Personele kosten backoffice Ja, toerekening op basis van aantal bezoekers naar product 503,75 Alle huwelijken 3,36 Kosten voeren bevolkingsadministratie Ja, toerekening op basis van aantal bezoekers naar product 169,30 Alle huwelijken 1,13 Midoffice Ja, toerekening op basis van aantal bezoekers naar product 156,47 Alle huwelijken 1,04 Kosten trouwzaal 705.235,00 De Trouwzaal is 63m 2, het hele gemeentehuis is 6.348m 2. 1% 7.052,35 Betaalde huwelijken 64,11 Totaal kosten ondertrouw/huwelijk 483,43 19

Aantal Uurtari per jaar Gem. tijd (min.) Totale tijd (min) ef Reisdocumenten Gemengde activiteit Toerekening Verhaalbare kosten Kosten per reisdocument Activiteit Kosten Toelichting Telefonie Vraag beantwoord reisd. 1.361 4,00 5.443,2 46,40 4.209,41 Nee 100% 4.209,41 Afspraak incl. info. 1.373 4,00 5.491,2 46,40 4.246,53 Nee 100% 4.246,53 Notitie reisdoc. 19 8,00 153,6 46,40 118,78 Nee 100% 118,78 Belt terug reisdoc. 67 2,00 134,4 46,40 103,94 Nee 100% 103,94 Doorverbonden reisdoc. 398 3,00 1.195,2 46,40 924,29 Nee 100% 924,29 9.602,94 1,76 Balie/KCC Aanvraag van A tot Z aan balie incl. betaling. 10 46,40 7,73 Nee 100% 7,73 Uitreiken aan klant 3 46,40 2,32 Nee 100% 2,32 Melden receptie/ klantenzuil, 2 x aanvragen en ophalen 1,5 46,40 1,16 Nee 100% 1,16 Tijd is schatting Scannen aanvraag naar Morpho 0,5 46,40 0,39 Nee 100% 0,39 Tijd is schatting Opruimen aanvraagformulier 0,17 46,40 0,13 Nee 100% 0,13 Tijd is schatting Opruimen in dagkluis 0,33 46,40 0,26 Nee 100% 0,26 Tijd is schatting Mobiele aanvraag reisdocumenten 45,00 46,35 34,76 100% 34,76 11,99 11,99 11,99 Verstrekken telefonische informatie KCC/BZ 166 3 498 46,40 385,12 Nee 100% 385,12 Tijd is schatting Verstrekken inform. aan loket/ terugsturen/nieuwe afspraak.30 3 90 46,40 69,60 Nee 100% 69,60 Tijd is schatting Bijzondere aanvragen, omwisselingen etc. 10 60 600 46,40 464,00 Nee 100% 464,00 Tijd is schatting 918,72 918,72 0,17 Backoffice Aanpassen kassasysteem 2 30 60 83,70 83,70 Nee 100% 83,70 Tijd is schatting 0,02 Inklaren reisdocument (BZ) 4.297 1 60,50 1,01 Nee 100% 1,01 Tijd is schatting 1,01 Kapitaallasten Biometrie Paspoorten 9.400,00 Nee 100% 9.400,00 1,72 Automatisering Paspoort Ja 3.123,75 Obv bezoekers naar product 1,61 Identiteitskaart Ja 3.552,10 Obv bezoekers naar product 1,02 Personele kosten backoffice Paspoort Ja 11.834,11 Obv bezoekers naar product 6,11 Identiteitskaart Ja 13.456,86 Obv bezoekers naar product 3,88 Kosten voeren bevolkingsadministratie Paspoort Ja 3.977,21 Obv bezoekers naar product 2,06 Identiteitskaart Ja 4.522,58 Obv bezoekers naar product 1,30 Midoffice Paspoort Ja 3.675,85 Obv bezoekers naar product 1,90 Identiteitskaart Ja 4.179,90 Obv bezoekers naar product 1,21 Rijksleges 2016 Paspoorten 37,39 Paspoorten <18 21,36 NIK 30,11 NIK <18 5,34 Totale kosten: Paspoorten 65,73 Paspoorten <18 49,70 NIK 50,48 NIK <18 25,19 20

Rijbewijs Aantal Gemengde Toe- Verhaalbare Kosten per Activiteit per jaar Gem. tijd (min.) Totale tijd (min) Uurtarief Kosten activiteit rekening kosten Toelichting rijbewijs Telefonie 2,4 Vraag beantwoord rijbew. 1.085 3,20 3471,36 46,40 2.684,52 Nee 100% 2.684,52 Afspraak incl. info rijbew. 782 3,50 2738,4 46,40 2.117,70 Nee 100% 2.117,70 Notitie rijbew. 19 5,00 96 46,40 74,24 Nee 100% 74,24 Belt terug rijbew. 62 3,70 230,88 46,40 178,55 Nee 100% 178,55 Doorverbonden rijbew. 370 5,40 1995,84 46,40 1.543,45 Nee 100% 1.543,45 6.598,45 4,00 Balie/KCC Aanvraag van A tot Z aan balie incl. betaling. 2.300 10 46,40 7,73 Nee 100% 7,73 Uitreiken aan klant 2.252 3 46,40 2,32 Nee 100% 2,32 Melden receptie/ klantenzuil, 2 x aanvragen en ophalen 4.504 1,5 46,40 1,16 Nee 100% 1,16 Tijd is schatting/ Aantallen uit dashboard Scannen aanvraag naar RDW 2.252 0,5 46,40 0,39 Nee 100% 0,39 Tijd is schatting/ Aantallen uit dashboard Opruimen aanvraagformulier 2.252 0,17 46,40 0,13 Nee 100% 0,13 Tijd is schatting/ Aantallen uit dashboard Opruimen in dagkluis 2.252 0,33 46,40 0,26 Nee 100% 0,26 Tijd is schatting/ Aantallen uit dashboard 11,99 11,99 11,99 Verstrekken telefonische informatie KCC/BZ 384 2 768 46,40 593,92 Nee 100% 593,92 Tijd is schatting/ Aantallen uit dashboard Verstrekken inform. aan loket/ terugsturen/nieuwe afspraak. 72 3 216 46,40 167,04 Nee 100% 167,04 Tijd is schatting/ Aantallen uit dashboard Bijzondere aanvragen, omwisselingen etc. 72 10 720 46,40 556,80 Nee 100% 556,80 Tijd is schatting/ Aantallen uit dashboard Eigen verklaring 671 10 6.710 46,40 5.189,07 Nee 100% 5.189,07 Tijd is schatting/ Aantallen uit dashboard 1.317,76 6.506,83 3,95 Backoffice Aanpassen kassasysteem 4,8 30 144 83,70 200,88 Nee 100% 200,88 Tijd is schatting/ Aantallen uit dashboard 0,12 Inklaren rijbewijs (BZ) 2.252 1 60,50 1,01 Nee 100% 1,01 Tijd is schatting/ Aantallen uit dashboard 1,01 Automatisering Rijbewijs 2.734,64 Obv aantal bezoekers naar product Rijbewijs - eigen verklaring 433,79 Obv aantal bezoekers naar product 3.168,43 1,92 Automatisering rijbewijzen Onderhoud logilink RDW Proxy 478,18 Nee 100% 478,18 478,18 478,18 0,29 Personele kosten backoffice Rijbewijs Ja 10.360,01 Obv aantal bezoekers naar product Rijbewijs - eigen verklaring Ja 1.643,40 Obv aantal bezoekers naar product 12.003,41 7,28 Kosten voeren bevolkingsadministratie Rijbewijs Ja 3.481,79 Obv aantal bezoekers naar product Rijbewijs - eigen verklaring Ja 552,31 Obv aantal bezoekers naar product 4.034,10 2,45 Midoffice Rijbewijs Ja 3.217,97 Obv aantal bezoekers naar product Rijbewijs - eigen verklaring Ja 510,46 Obv aantal bezoekers naar product 3.728,43 2,26 Rijksleges 9,77 Totaal kosten Rijbewijs 45,04 21

Aantal per jaar Gem. tijd (min.) Winkeltijdenwet Gemeng de activiteit Toerekening Verhaalbare kosten Kosten per vergunning Activiteit Totale tijd (min) Uurtarief Kosten Toelichting Vergunningverlening Behandeling aanvraag tm verlening vergunning van A tot Z 25 83,7 34,88 nee 100% 34,88 Tijd is inschatting 34,88 Kostprijs ontheffing winkeltijdenwet 34,88 Aantal per jaar Marktstandplaatsen Gem. tijd (min.) Totale tijd (min) Uurtarief Kosten Gemeng de activiteit Toerekening Verhaalbare kosten Kosten per vergunning Activiteit Toelichting Vergunningverlening Behandeling aanvraag tm verlening vergunning van A tot Z 40 83,7 55,80 nee 100% 55,80 Tijd is inschatting 55,80 Kostprijs vergunning marktstandplaats 55,80 Kansspelen - Loterij- en prijsvraagvergunningen Gem. tijd Totale tijd Gemengde Aantal per jaar (min.) (min) Uurtarief Kosten activiteit Toerekening Verhaalbare kosten Kosten per vergunning Activiteit Toelichting Informatiebeheer Aanvraag in COSA zetten Uitgaande brief versturen, evt inclusief legesbrief Archiveren Totaal 10 46,4 7,73 Nee 100% 7,73 Tijd is inschatting 7,73 KCC Aanvraag beoordelen Vergunning verlenen/afwijzen Telefonische afwijzing Leges brief opstellen Totaal 10 46,4 7,73 Nee 100% 7,73 Tijd is inschatting 7,73 Kostprijs loterij- en prijsvraagvergunning 15,47 22

Verklaring omtrent gedrag Aantal Uurtari Gemengde Toe- Verhaalbare Kosten per Activiteit per jaar Gem. tijd (min.) Totale tijd (min) ef Kosten activiteit rekening kosten Toelichting verklaring Telefonie 2,4 Vraag beantwoord VOG 53 3,20 168 46,40 129,92 Nee 100% 129,92 Tijd is schatting/ Aantallen uit dashboard Afspraak incl. info VOG 125 3,50 435,75 46,40 336,98 Nee 100% 336,98 Tijd is schatting/aantallen uit dashboard Notitie VOG 3 5,00 15 46,40 11,60 Nee 100% 11,60 Tijd is schatting/aantallen uit dashboard Belt terug VOG 2 3,70 5,55 46,40 4,29 Nee 100% 4,29 Tijd is schatting/aantallen uit dashboard Doorverbonden VOG 11 5,40 56,7 46,40 43,85 Nee 100% 43,85 Tijd is schatting/aantallen uit dashboard 526,64 0,92 Balie/KCC Aanvraag van A tot Z aan balie incl. betaling. 2.300 10 46,40 7,73 Nee 100% 7,73 Tijd is schatting Melden receptie/ klantenzuil, aanvragen 4.504 1 46,40 0,77 Nee 100% 0,77 Tijd is schatting Opruimen aanvraagformulier 2.252 0,17 46,40 0,13 Nee 100% 0,13 Tijd is schatting 8,64 8,64 8,64 Verstrekken telefonische informatie KCC/BZ 11 8 88 46,40 68,05 Nee 100% 68,05 Tijd is schatting/ Aantallen uit dashboard Verstrekken inform. aan loket/ terugsturen/nieuwe afspraak.12 5 60 46,40 46,40 Nee 100% 46,40 Tijd is schatting/ Aantallen uit dashboard 114,45 114,45 0,20 Backoffice Aanpassen kassasysteem 1 30 30 83,70 41,85 Nee 100% 41,85 Tijd is schatting/ Aantallen uit dashboard 0,07 Automatisering Verklaring omtrent gedrag 389,65 Obv aantal bezoekers naar product 389,65 0,68 Personele kosten backoffice Verklaring omtrent gedrag Ja 1.476,17 Obv aantal bezoekers naar product 1.476,17 2,57 Kosten voeren bevolkingsadministratie Verklaring omtrent gedrag Ja 496,11 Obv aantal bezoekers naar product 496,11 0,86 Midoffice Verklaring omtrent gedrag Ja 458,52 Obv aantal bezoekers naar product 458,52 0,80 Rijksleges 22,72 Totaal kosten Verklaring omtrent gedrag 2016 37,45 23

Verdeelsleutels Verdeling van diverse toerekenbare kosten Straatvegen op basis van jurisprudentie afvalstoffenheffing 10% rioolheffing 60% wegen 30% totaal 100% Op basis van werkelijk verleende Kwijtschelding kwijtschelding 2012 tarief afvalst heffing 160.820 56% tarief rioolheffing 118.326 44% totaal 279.146,00 100% Directe perceptiekosten* afvalstoffenheffing 33% rioolheffing 33% OZB 33% totaal 100% * Met perceptiekosten wordt bedoeld de kosten die zijn gemoeid met de heffing en invordering van belastingen. 24

Bepaling percentage overhead 2016 Afdeling Salariskosten Raad 280.090 College B&W 398.595 Griffie 199.284 Toetsing, handhaving en veiligheid 511.148 Burgerzaken 194.034 Kwaliteit en analyse 54.121 Communicatie 145.488 Beheerseenheid basisregistratie 451.009 Teamleider informatiebeheer 69.419 Landmeten 44.700 Administratie 631.764 Publieksdiensten 913.022 Verstrekkingen 925.975 Dym 1.674.730 Kruidhof 203.928 Beheer 2.314.295 Vergunningen 534.551 Sportbeheer 507.964 Totaal 10.054.117 Overhead Gemeentehuis 703.769 Gemeentehuis (I) -11.190 Reiskosten en vergoedingen 155.370 Personele verzekeringen 1.606 Ondernemingsraad 7.330 Bedrijfshulpverlening 27.500 Arboactiviteiten 55.000 Werving en selectie 30.000 Cafetariamodel 44.000 Organisatieopleidingen 50.000 Verzekering WGA 28.000 Interne representatie 20.000 Financiële systemen 65.449 Personeelssystemen 30.600 Computerapparatuur 611.337 Representatie/jubilea/koffie etc 89.240 Kantoorbehoeften 42.785 Onderhoud kopieermachines 54.375 Bibliotheek en documentatie 10.000 Archief 26.470 Telefoonkosten 94.203 Portokosten 80.000 Directie 186.747 Staf 99.629 MT 270.521 Financieel beleid 386.698 Juridische zaken 148.913 HRM 180.445 Financiële administratie 329.134 Personeels- en salarisadministratie 80.551 Secretariaat 170.964 Service en huisvesting 264.894 Teamleiding interne diensten 70.744 ICT, applicatiebeheer, archief 442.799 Management WM 303.467 KCC balie 360.255 KCC telefonie 203.579 Teamleiding publieksdiensten 81.960 5.797.144 Berekening toerekenbare overhead gerelateerd aan de salariskosten is: 5.797.144 / 10.054.117 = 57,66% 25