Pubers opvoeden
Pubers opvoeden De puberteit is de ontwikkelingsfase tussen 10 en 18 jaar. Maar die puberteit is er natuurlijk niet opeens. Vanaf ongeveer 9 jaar kan je al merken dat kinderen beginnen te veranderen. Ze worden kritischer, ze gaan regels in vraag stellen en nemen niet meer alles zomaar aan. Hun voor- en afkeur wordt meer uitgesproken. Ook vrienden en vriendinnen worden belangrijker. In de puberteit worden kinderen zelfstandig en ontwikkelen ze een eigen ik. Ze zoeken een antwoord op vragen als: Wie ben ik? Wat wil ik? Wat kan ik en wat vind ik? Die antwoorden zoeken ze overal: thuis, op school en bij vrienden. Veranderingen in de puberteit In de puberteit verandert hun lichaam, maar pubers gaan ook anders denken en zich anders gedragen. Dat maakt hen onzeker. De puberteit is geen gemakkelijke evenwichtsoefening voor een gezin, maar samen een nieuwe manier vinden om met elkaar om te gaan is ook spannend. Om het gedrag van je kind te begrijpen, helpt het om de 4 kenmerkende fases in de puberteit te kennen. We sommen ze hieronder op. De vroege pubertijd (10-14 jaar) De hormonen schieten in gang en zorgen voor duidelijk zichtbare lichamelijke veranderingen. Je kind wil benadrukken dat het anders is door bijvoorbeeld een uitgesproken kledingstijl of muziekstijl te kiezen.
Experimenteren (14-16 jaar) In deze fase hebben kinderen behoefte aan afstand. Respecteer die vraag, maar geef ook duidelijke grenzen aan. Je kind zal die grenzen aftasten en vaak experimenteren. Vrienden zijn erg belangrijk. Toenadering (16-18 jaar) Je kind zal weer meer toenadering zoeken en vertoont volwassener gedrag. Versteviging (18-24 jaar) De band met je kind wordt hechter en je kind ontwikkelt een eigen identiteit. Hou rekening met: Gevoelens van onzekerheid Elke verandering maakt pubers onzeker. Al zal je dat niet direct merken door hun grote mond, opvallend uiterlijk, enzovoort. Het uiterlijk als visitekaartje Pubers kunnen uren voor de spiegel staan. Uiterlijk is uiterst belangrijk. Ook al is hun stijl niet de jouwe, geef je kind toch een compliment. Pubers horen niet liever. Een eigen wereld Pubers leven in hun eigen wereldje. Rekening houden met anderen lukt hen niet zo goed. Vergeetachtigheid Pubers blinken uit in vergeetachtigheid. Je moet alles honderd keer zeggen en nog gebeurt het niet. Dat komt omdat pubers leven van minuut tot minuut. De relatie met hun vrienden en vriendinnen bepaalt voortdurend hun gedachten. Daardoor is hun idee van tijd ook heel anders. Er zit niets anders op dan te blijven herhalen dat ze hun fiets moeten binnen zetten, de was in de mand gooien, enzovoort. Wisselend humeur De ene dag zijn pubers heel aanhankelijk, de andere juist heel afstandelijk. Ze hebben vaak het idee dat niemand hen begrijpt en ze willen vooral niet uit de toon vallen. Vaak gebruiken pubers extreme taal die voor een volwassene veel harder aankomt dan bedoeld. Geef je tiener complimentjes wanneer hij beleefd is.
Uitproberen Pubers doen vaak dingen waarvan je denkt: Moet dat nu?. Hun kamer niet opruimen, te laat thuiskomen, geen huiswerk maken Hoewel een puber zich meestal aan de regels houdt, zijn de protesten vaak hevig. Dan is het de kunst om het evenwicht te vinden tussen de regels volgen en soepel omgaan met het gedrag van je kind. Pubers zoeken ook vaak heftige ervaringen op. Als ouder kan je hierin grenzen aangeven. Dingen verbieden, werkt vaak averechts. Regels en grenzen stellen Maak regels, maar wees er zuinig mee. Zoek naar een goede manier om afspraken te maken. Hoe laat kom je thuis? Hoeveel zakgeld krijg je? Wanneer maak je je huiswerk? Stuur je puber. Hij beseft niet altijd de gevolgen van zijn beslissing. Geef hem gaandeweg meer vrijheid om zelf beslissingen te nemen. Zo leer je je kind stap voor stap voor zichzelf te zorgen. Wees eensgezind als ouders. Sta je niet op één lijn, dan kan je kind jullie tegen elkaar uitspelen. Regels stel je zelf op als ouder. Over afspraken kan je onderhandelen met je kind. Dit zorgt voor wederzijds respect en werkt beter dan botweg gehoorzaamheid eisen. Geef je kind ideeën zonder dat je verwacht dat het er meteen iets mee doet. Wil je bijvoorbeeld dat je puber iets leest over een opleiding? Zoek de informatie dan op en presenteer ze op de volgende manier: Het is maar een idee, kijk maar wat je ermee doet. Overleg eens met je vrienden wat zij er van vinden. Ik bemoei me er verder niet mee. De beste manier om je puber vast te houden, is hem zo veel mogelijk los te laten. Je bereikt het meest als je je kind goed informeert, onderhandelt over afspraken en je vervolgens zo min mogelijk bemoeit met het proces.
Tips om pubers op te voeden: Respecteer de privacy en grenzen van je kind. Maak geen grapjes over lichamelijke veranderingen of liefdesverdriet. Praat met je kind over seksualiteit, menstruatie, zaadlozing Laat je kind zelf kiezen in vriendschap, kleding ook al ben je het er niet mee eens. Laat je kind thuis vrienden ontvangen en naar vrienden gaan. Stimuleer je kind om te sporten of lid te worden van een club. Praat met je kind over wat het bezighoudt (muziek, wereldgebeurtenissen). Discussieer met je kind. Je hoeft het zeker niet altijd eens te zijn. Laat merken dat je van je kind houdt. Stel regels en geef grenzen; ook in conflictsituaties. Maak samen afspraken.
Geef je kind complimenten en geef het zelfvertrouwen. Steun je kind wanneer het voor een moeilijke keuze staat. Luister naar de problemen van je kind (ruzie, pesten, verdriet) en praat met andere ouders over hun ervaringen. Toon belangstelling voor wat je tiener doet. Trek tijd uit om samen dingen te doen die je tiener leuk vindt. Help pubers met alles waar hun brein moeite mee heeft: vooral met plannen (huiswerk), en vooruit denken (gevolgen inschatten). Laat pubers uitslapen wanneer dat kan. Ze hebben meer slaap nodig dan ze op schooldagen krijgen. Bijslapen in het weekend helpt echt. Ga niet argumenteren wanneer je een grens stelt. Als je wilt dat je kind om 11 uur thuis is, zeg dat dan alleen en ga niet argumenteren. Leg bij dom gedrag rustig uit wat de gevolgen zijn. Opnieuw en opnieuw en opnieuw. Belonen werkt veel beter dan straffen.
Notities...
DE OPVOEDINGSWINkEL OPEN kerkstraat 159 maandag en vrijdag van 13 tot 17 uur 2060 Antwerpen OPVOEDINGSWINKEL woensdag BRUSSEL van 13 tot 20 uur tel. 03 236 29 39 M 0483 38 54 17 op afspraak info@opvoedingswinkelbrussel.be Verantwoordelijke uitgever: Uitgever: Tom Meeuws Ingrid Grote Declunder Markt 1, 2000 Nieuwland Antwerpen GC 198 9130033 1000 mei Brussel 2012 opvoedingswinkel@stad.antwerpen.be www.facebook.com/opvoedingswinkel.brussel www.opvoedingswinkelantwerpen.be www.opvoedingswinkelbrussel.be