Liedbijlage: Deze muziek maak je met elkaar De complete Liedbijlage is als pdf te downloaden via www.gehrelsonline.nl/a-1080. De audiotracks vindt u via www.gehrelsonline.nl. Klik op Pyramide en kies Pyramide cd & downloads. Twee studenten aan de ArtEz hogeschool voor de kunsten Enschede stuurden liedjes in voor de rubriek Groen en Fris. Myrthe Nijeboer schreef een liedje bij een prentenboek, en een liedje over rare geluiden die je s avonds in het donker bang kunnen maken. Joanne Millenaar houdt ons in spanning met een geheimzinnige bezoeker wie kan het zijn? De liedjes van Akke Feenstra, de schaduw en het grote bad, zijn al ouder, maar ze verdienen het om nog vaak gezongen te worden. Verder verrast de Liedbijlage met een lied uit het CIRCLE-spel van Ruud Mourik en Patricia Gulpen. Dit lied helpt kinderen met een Cochleair Implantaat om muziek te horen en ervaren, maar je kunt het ook prima gebruiken in de onderbouw als stamp- en klapliedje. Suzan Overmeer levert tenslotte een bijdrage aan de Bijlage, met twee liedjes waarin een beroep wordt gedaan op de eigen creativiteit van kinderen; op eenvoudige wijze slaan ze aan het improviseren met de belminutenblues en met zelf verzinnen. Samenstelling: E. Smulders zelf verzinnen Doelgroep 6-10 Na `Ik verzin een ritme ( Ik kun je trouwens ook vervangen door de naam van een kind) verzint een leerling een kort ritme, dat past in de maat (met rust) er na. Bijvoorbeeld drie klappen op de eerste drie tellen. Bij `klap dat nog een keer klapt de hele klas dat ritme na, bij `klap nu eens op je been klapt de hele klas het ritme op het been, en bij `en voor de allerlaatste keer klapt de hele klas nogmaals hetzelfde ritme op het been. Belangrijk is natuurlijk dat het een paar keer goed wordt voorgedaan. Niet steeds hetzelfde ritme uiteraard, maar wel zodat de kinderen begrijpen hoeveel tijd ze hebben voor een zelfverzonnen ritme. 36 DE PYRAMIDE 73-02 MEI 2019
lila loentje Doelgroep: 4-8 jaar Myrthe Nijeboer, student Docent Muziek aan de ArtEz hogeschool voor de kunsten Enschede, schreef lila loentje naar aanleiding van een opdracht voor het aanleren van een lied in de onderbouw. Ze baseerde het liedje op het prentenboek Mag ik van jou een kusje? Lessuggestie Na een introductie over waarom mensen kusjes geven aan elkaar, en hoe kusjes klinken (stemvorming, articulatie) lees je het prentenboek voor. Op geschikte momenten in het verhaal zing je het lied (plak vooraf briefjes in het boek die aangeven waar je gaat zingen, zorg voor een klankstaaf om de goede begintoon te kunnen vinden). Voor het zingen kun je luistervragen stellen aan de kinderen, bijvoorbeeld: Welke dieren komen in het liedje voor [kikker, egel, eekhoorn, das], zijn er stukjes in het lied die op elkaar lijken [ja, eerste en laatste stuk]. Bij het herhaald zingen kun je eventueel afbeeldingen van de dieren aanwijzen als geheugensteun voor de leerlingen. Mag ik van jou een kusje? Auteurs: Marianne Busser en Ron Schröder Illustraties Alex de Wolf Uitgeverij Van Holkema en Warendorf 2007 ISBN 9789026993411 DE PYRAMIDE 73-02 MEI 2019 37
het grote bad Doelgroep: 4-7 jaar 38 DE PYRAMIDE 73-02 MEI 2019
de schaduw Doelgroep 6-10 jaar DE PYRAMIDE 73-02 MEI 2019 39
stampen en klappen Doelgroep: kinderen met CI Ruud Mourik en Patricia Gulpen ontwikkelden het Circle-spel, een muziekstimuleringsprogramma voor Nederlands sprekende kinderen met een Cochleair Implantaat (CI). Na enkele jaren van ontwikkeling bundelden ze muziek, teksten en activiteiten in een werkboek. Zo konden muziekdocenten, logopedisten en leerkrachten het gebruiken als onderdeel van hoorrevalidatie en voor muzieklessen aan kinderen met een CI. Zie het interview met Ruud op bladzijde 10. De herkomst van de naam Het Circle-spel : - De kinderen zitten in een halve of hele cirkel en maken muziek. - Iedere les begint en eindigt met dezelfde opdracht en hetzelfde liedje; de cirkel is rond. - De eerste twee lesronden vonden plaats bij CIRCLE; het CI-team van het Leids Universitair Medisch Centrum. Het spel, zoals beschreven in het genoemde werkboek, is specifiek ontwikkeld voor kinderen met een CI met een ontwikkelingsleeftijd tussen 1½-7 jaar en met een hoorleeftijd tussen 0-3 jaar. Kinderen met bijkomende beperkingen kunnen ook van het programma profiteren. Het Circle-spel is trouwens ook bruikbaar voor andere doelgroepen dan kinderen met een CI. Meer weten? jrmeditieholland@hotmail.com Variëren op het lied Wil je het lied in de onderbouw zingen, dat kan ook. Als de kinderen het spel doorhebben, kun je gaan variëren met andere bewegingen: sluipen met de voeten, tikken met de hakken of de tenen, en met de handen petsen op je been of knippen in je vingers. 40 DE PYRAMIDE 73-02 MEI 2019
rare geluiden Doelgroep: 6-9 jaar DE PYRAMIDE 73-02 MEI 2019 41
wie staat er voor de deur Doelgroep: 9-12 jaar Joanne Millenaar, student aan de Docent Muziekopleiding van de ArtEz hogeschool voor de kunsten Enschede, schreef het lied wie staat er voor de deur vorig jaar voor het vak songwriting. 42 DE PYRAMIDE 73-02 MEI 2019
DE PYRAMIDE 73-02 MEI 2019 43
belminutenblues Doelgroep: 9-12 jaar De kinderen gaan zelf een ringtone improviseren. De blues heeft een vraag- en antwoordstructuur (zie hierna). In eerste instantie zingt de juf voor en de klas na. Daar kun je op variëren, maar uiteindelijk probeer je een kind te laten voorzingen; de andere leerlingen zingen na. Degene die voorzingt, bepaalt of in het antwoord `hij of `zij wordt gezongen (zie de tekst hierna, waarin voorzang en antwoord staan aangegeven). Na de laatste zin, t is ongelofelijk, daar gaat ie weer, mogen kinderen om beurten in een bluesladder (in E) zelf improviseren (op keyboard of xylofoon, plak van tevoren de toetsen af die ze niet nodig hebben), terwijl de instrumentale blues doorgaat (je blijft dus doorspelen op gitaar of piano). Alle noten uit de bluesladder klinken goed. Om de afwisseling erin te houden laat je een leerling vier maten improviseren en daarna krijgt de volgende de beurt. Zo kun je drie kinderen `per keer laten improviseren. Dit liedje zit vol `blue notes, dus een kleine terts en verlaagd septiem. Het ziet er ingewikkeld uit, maar is juist eenvoudig (alleen `witte toetsen). Tips voor kinderen om te improviseren - Maak niet te grote sprongen; - Probeer eens iets te herhalen; - Probeer af en toe `adem te halen (even rust te houden) alsof je echt een verhaal vertelt. BELMINUTEN BLUES Voorzang: Ik bel de hele dag Antwoord: Hij/zij belt de hele dag V. Ik kwek ik kwebbel ik lach A. Elk uur van elke dag V. Ik hou zo van Whats-appen A. Weer een bericht! V. Ik zit op facebook en op twitter A. Tweet tweet tweet tweet twitter V. Mijn ringtone die verandert keer op keer A. t Is ongelofelijk, daar gaat ie weer! 44 DE PYRAMIDE 73-02 MEI 2019