Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door een scholier 1948 woorden 27 mei 2009 6,9 216 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Geschiedenis samenvatting hoofdstuk 2 1 Wetenschappelijke revolutie. Wetenschappelijke revolutie: een nieuwe manier van onderzoeken. Kernmerken van de wetenschappelijk revolutie zijn: - Observeren - Experimenteren - Redeneren Door wetenschappelijke revolutie veranderde het leven van veel mensen. Verschillen tussen de Franse en de Griekse manier van onderzoeken: - Er werd meer geëxperimenteerd - Meer onderzoekers - Wetenschappelijke verenigingen (onderzoekers werken samen) - Verenigingen betaalde de experimenten - Overheid steunde de verenigingen Technologie: manier waarop (wetenschappelijke) kennis in de industrie word gebruikt. Wetenschap probeert erachter te komen waarom sommige dingen gebeuren. 1e onderzoekers werden niet gesteund door de regering, zoals: - Vesalius - Copernicus - Galilei - Newton - Van Leeuwenhoek 2 Gevolgen van de wetenschappelijke revolutie. 1600: monnik (Giordano) Bruno werd ter dood veroordeelt omdat hij dingen beweerde over het heelal wat niet in de bijbel stond. 1633: Galilei werd nog bedreigt met marteling omdat hij zei dat de aarde om de zon draaide. Daardoor werd hij gedwongen om te zeggen dat hij verkeerd zat. Maar Newton werd beroemd en de Engelse koning verhief hem in de adelstand. https://www.scholieren.com/verslag/samenvatting-geschiedenis-hoofdstuk-2-34689 Pagina 1 van 6
Er werden boeken over Newton geschreven en daar was veel belangstelling naar. Door Vesalius konden doktoren meer mensen genezen. Newton ontdenkt de zwaartekracht! Newcomen ontwierp de stoommachine, Watt verbeterde de stoommachine. West-Europeanen konden door de revolutie de wereld overheersen. Mensen gingen over andere dingen nadenken: - Gingen mensen wel juist met elkaar om? - Moest de koning alles alleen beslissen? - Mocht de bevolking mee beslissen? Dit leidde tot de Verlichting 3 Kenmerken van de Verlichting. 18e eeuw: onderzoekers gingen bestuderen hoe mensen met elkaar leefden: ze leefden in de duisternis, omdat ze te weinig wisten en bijgelovig waren. Verlichting heet zo omdat, de onderzoekers gingen mensen dingen bijbrengen en zo brachten zij licht in de duisternis (Verlichters). Kenmerken van de Verlichting: - Verering van de natuur - mensen moesten een voorbeeld nemen aan de natuur. - Besef van de eigen standplaatsgebondenheid - mensen gingen twijfelen door de Verlichters. - Het volk hoort de macht van de staat te hebben - afspraken kwamen in een grondwet. - Gelijkheid en een menswaardig bestaan voor iedereen - vrijheid van meningsuiting, drukpers, godsdienst en handel. - De samenleving wetenschappelijk onderzoeken - mensen gingen zich gedragen volgens natuurwetten. 4 De verbreiding van de verlichte ideeën. Encyclopedie: Belangrijkste boek van de Verlichting geschreven door de Fransman Denis Diderot en andere Verlichters. Salon: een bijeenkomst in een huis van een vrouw uit de bovenlaag van de bevolking. In Engeland waren dit koffiehuizen, hier kwamen mensen uit de bovenlaag bij elkaar en hadden het over de ideeën van de Verlichting. Dankzij de uitvinding van de drukpers werden schrijvers zoals Voltaire, Rousseau en Diderot beroemd. Censuur: de kerk en staat hielden toezicht op alles wat geschreven, gedrukt en gezegd werd. Alleen in Engeland en in Nederland kon bijna alles gedrukt worden. Verlichters waren niet blij met de Censuur oplossing was: de kritiek verwerkte ze in stukken over andere volken. Mevrouw Pompadour, de vriendin van de koning, en veel ambtenaren waren het wel eens met de verlichters. De Verlichte despoten: vorsten die bereid waren om ideeën van de verlichters uit te voeren. Zij hielden wel alle macht in handen maar hielden rekening met anderen. Lodewijk XVI dacht er net als zijn vader anders over. 1789: de koning werd in Frankrijk ten val gebracht. De vorsten van Pruisen en Oostenrijk sloten een verbond en vielen Frankrijk binnen. https://www.scholieren.com/verslag/samenvatting-geschiedenis-hoofdstuk-2-34689 Pagina 2 van 6
Pruisen en Oostenrijk lukte het niet om een einde te maken aan de Revolutie. Goethe: een Duitse schrijver, deed mee aan de slag. 5 De oorzaken van de Franse Revolutie. Oude Regime: men noemde het zo na de 18e eeuw, het bestuur van de Franse koning. Kenmerken van het Oude Regime: - Alle macht was in handen van de koning. - Ongelijkheid van mensen op politiek, economisch en sociaal gebied. In de 18e eeuw bestond de samenleving uit 3 verschillende standen: - Eerste stand: geestelijken - Tweede stand: adel - Derde stand: burgers en boeren Standen: bevolkingslagen Voorrechten van de geestelijken: - De kerk had 10% van al het land in Frankrijk (1% van de bevolking was geestelijk) - De kerk mocht alle Fransen belasting laten betalen Geestelijken zorgden voor: - Godsdienstige taken - Onderwijs - De armen Voorrechten van de adel: - Adel had 20% van al het land in Frankrijk (1,5% van de bevolking was adel ) - Ze hoefden bijna geen belasting te betalen - Ze kregen belangrijke functies, zoals bisschop, minister en officieren Klachten van de boeren: - Ze wilden meer grond - Ze wilden eerlijke belastingen In de Middeleeuwen gaven boeren in ruil voor bescherming verplichtingen aan hun heer, zoals: - Bruggen en wegen onderhouden - Koren malen - Brood bakken - Druiven persen - Een deel van de oogst geven Klachten van werklieden: - Lang en hard werken - Lage lonen 1787 en 1788: slechte oogst Klachten van Bourgeoisie(rijke burgers zoals, bankiers, doktoren en advocaten): - Ze mochten geen belangrijke functie hebben - Ze betaalden te veel belasting - Geen vrijheid van meningsuiting - Last van overheidsregels https://www.scholieren.com/verslag/samenvatting-geschiedenis-hoofdstuk-2-34689 Pagina 3 van 6
Problemen in de samenleving: - Ze konden de schulden niet meer betalen door de oorlogen - Het ambtenarenapparaat werkte slecht - De rechtspraak in het land was oneerlijk - De koning bestuurde het land niet goed 6 Na de Bourgeoisie komen ook de armen in Parijs en de boeren in opstand. 1789: de minister wilde dat de edelen meer belasting gingen betalen, de adel protesteerde. Staten Generaal: was een vergadering van de 3 standen onder leiding van de koning. De koning riep hen bijeen, dit was sinds 1614 niet meer gedaan, en hij opende de vergadering op 5 mei 1789. Niemand wist de regels van de Staten Generaal. Door de koning werd toen besloten dat er per stand werd gestemd. De derde stand was het daar niet me eens, zij vonden dat alle mensen voor zich moesten stemmen. De koning weigerde dit. De derde stand besloten hun eigen vergadering te houden: De Nationale Vergadering Tijdens deze vergadering werd besloten dat Frankrijke een grondwet zou krijgen. Hierin zou komen te staan: - De rechten en plichten van de Fransen - De macht van de Koning is beperkt De derde stand kreeg steun van de lage geestlijken en van een paar edelen. De koning verbood de derde stand te vergaderen maar dat wilden ze niet. De derde stand leek te hebben gewonnen maar zo ver was het nog niet. De koning liet troepen naar de rand van Parijs komen. Het was een strijd tussen de derde stand en de koning en de adel. 14 juli 1789: de armen bestormden de Bastille voor wapens om in opstand te komen. De Parijse bevolking had de Nationale Vergadering gered en veel edelen zijn het land uitgevlucht. Na de val van de Bastille verzamelde de edelen de soldaten om de boeren te vermoorden. In de nacht van 4 op 5 augustus wisten de leden van de derde stand de andere edelen over te halen tot het besluit dat de adel afstand moest doen van haar voorrechten. De koning werd gedwongen dit besluit toe te staan. Oktober 1789: de bevolking van Parijs kwam in actie, ze leden honger en een deel van hen ging naar Versailles. De koning en de Nationale Vergadering verhuisde door de bevolking naar Parijs. Hierdoor konden Parijse bevolking zich meer met het bestuur van Frankrijk bemoeien. Lodewijk was bang dus keurde hij alles goed waar hij tegen was geweest. 7 De Nationale Vergadering gaat verder met hervormen (1789-1791). De adel en de geestelijkheid hadden geen voorrechten meer. Je kon nu elk werk krijgen wat je wil, je afkomst doet er niet toe. Geestelijken moesten een eed van trouw afleggen aan de regering. De Bourgeoisie en de rijke burgers kopen de grond van de kerk die zij moesten afstaan. De zakenlieden kregen meer vrijheid om te handelen. Verklaring van de rechten van de mens en de burger: hierin werden de ideeën van de verlichters over https://www.scholieren.com/verslag/samenvatting-geschiedenis-hoofdstuk-2-34689 Pagina 4 van 6
vrijheid en gelijkheid in artikelen vastgelegd. 1791: de grondwet was gereed. De Bourgeoisie kreeg de macht. 8 Verschillende groepen strijden met elkaar om de macht (1791-1793). De Bourgeoisie hadden 2 tegenstanders: - Reactionairen: een groep edelen en hoge geestelijken die vonden dat de hervorming veel te ver was gegaan. - Radicalen: een kleine groep onder de Bourgeoisie die nog meer hervormingen wilde. 20 juli 1791: Koning Lodewijk XVI vluchtte met zijn gezin naar het buitenland. Alleen ze werden herkent, de vermomming had niet gewerkt. 25 juli: de koning keerde terug in Parijs. De mislukte vlucht had 2 belangrijke gevolgen: - De meeste mensen waren nu tegen de koning - De angst voor een buitenlandse inval om de koning te helpen groeide. De Franse revolutionairen regering besloot zelf een oorlog te beginnen, met de hoop dat de verdeeldheid stopte. April 1792: Frankrijk verklaarde de oorlog met Oostenrijk, maar Pruisen hielp Oostenrijk. Pruisen viel Frankrijk binnen en Lodewijk XVI en Marie Antoinette werden van de troon gestoten. September 1792: Frankrijk werd een Republiek. Januari 1793: Lodewijk werd ter dood veroordeelt, Robespierre, leider van de radicalen, deed dit. Hetzelfde jaar werd Frankrijk aangevallen door: Oostenrijk, Pruisen, Engeland, de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, Spanje, Portugal en Zweden. De boeren waren het hiermee eens. 9 Radicalen verslaan hun vijanden (1793-1794). 1793: de strijd tussen de gematigde revolutionairen en de radicalen werd besloten, de radicalen onder leiding van Robespierre. 80.000 gewapende Parijzenaars omsingelde het Senaatsgebouw. Terreur: 22.000 mensen werden gewoon gedood, 13.216 mensen werden gedood door de guillotine, deze periode van massale executies noemen we daarom zo. De radicalen organiseerden bestuur en leger in Frankrijk beter: - Naar alle delen van Frankrijk werden afgevaardigden gestuurd om erop toe te zien dat de bevelen van de regering goed werden uitgevoerd. - Ze voerde de algemene dienstplicht in. - Ze hadden een beter georganiseerd leger. Marseillaise: het volkslied van de Fransen en vroeger het beroemdste lied wat de soldaten zongen. Het einde van de Terreur was omdat er veel mensen van zomaar iets werden beschuldigd. De meerderheid was hiervoor en Robespierre en zijn aanhangers kwamen buiten de wet. Ook zij werden gedood een dag later door de guillotine. 10 Napoleon de nieuwe heerser van Frankrijk. https://www.scholieren.com/verslag/samenvatting-geschiedenis-hoofdstuk-2-34689 Pagina 5 van 6
Na een periode van chaos (1795-1799) greep Napoleon de macht. De radicalen hadden plannen voor in de grondwet: - Kiesrecht voor iedereen - Onderwijs voor iedereen - De overheid moet voor de armen zorgen De Bourgeoisie kreeg weer de macht omdat het de radicalen niet lukte de plannen uit te voeren. Maar er kwamen veel problemen: - Buitenlandse vijanden - De bestuurders dachten alleen maar aan zichzelf - De Franse adel probeerde met geweld de regering omver te werpen De opstand van de adel werd tegengewerkt door Napoleon Bonaparte. 1799: Napoleon nam de macht in zijn eentje. Code Napoleon: wetgeving van Napoleon, enkele punten hieruit zijn: - Iedereen was gelijk voor de wet. - Mensen mochten niet meer gevangen worden genomen zonder dat er een rechtszaak was. Als je het niet eens was met Napoleon dan kwamen er zware straffen. Napoleon werd in andere landen ook goed gezien, maar hij benoemde daar vrienden en familie tot koning/koningin. 1814: Napoleon en zijn soldaten werden door legers van een groot aantal staten verslagen. Hij werd gevangen genomen in Elba. Maar ontsnapte en werd weer even heerser van Frankrijk. 1815: Napoleon werd definitief verslagen. Het werd niet zoals vroeger: - Hervormingen zoals Code Napoleon bleven bestaan - Er kwamen in de meeste Europese landen grondwetten, waardoor de macht van de koningen kleiner werd. https://www.scholieren.com/verslag/samenvatting-geschiedenis-hoofdstuk-2-34689 Pagina 6 van 6